Spektroskopia jader neutrononadmiarowych od kuchni. Krzysztof Miernik

Podobne dokumenty
Spektroskopia neutronów opóźnionych po rozpadzie β

LNL Legnaro, IFIC Valencia, GSI, ZFJA. Ernest Grodner Weryfikacja hipotezy udziału kolektywnych bozonów w rozpadzie beta 62 Ga

2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424

Podstawowe własności jąder atomowych

Fragmentacja pocisków

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH

ĆWICZENIE 3. BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β w ABSORBERACH

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH

Detekcja promieniowania elektromagnetycznego czastek naładowanych i neutronów

Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co. Tomasz Winiarski

Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa

Identyfikacja cząstek

Struktura jąder bogatych w neutrony badania z wiązkami stabilnymi i radioaktywnymi

A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów

Pierwsza eksperymentalna obserwacja procesu wzbudzenia jądra atomowego poprzez wychwyt elektronu do powłoki elektronowej atomu.

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura

Pomiar maksymalnej energii promieniowania β

Fizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński

NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA

Ćwiczenie LP1. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 22 listopada 2009

Promieniowanie jonizujące

Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.

Spektroskopia mionów w badaniach wybranych materiałów magnetycznych. Piotr M. Zieliński NZ35 IFJ PAN

Egzotyczne przemiany jądrowe na fotografiach z OTPC

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma

Elementy Fizyki Jądrowej. Wykład 3 Promieniotwórczość naturalna

Eksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych

Rozdział 6 Oscylacje neutrin słonecznych i atmosferycznych. Eksperymenty Superkamiokande, SNO i inne. Macierz mieszania Maki-Nakagawy- Sakaty (MNS)

Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią

Promieniowanie jonizujące

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

OCHRONA RADIOLOGICZNA PACJENTA. Promieniotwórczość

Zadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α

Jądra dalekie od stabilności

Badanie przemiany beta produktów rozszczepienia z wykorzystaniem spektrometru pełnej absorpcji

Badania własności rozpadów β z emisją opóźnionych neutronów

Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.)

FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych

Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, Otwock-Świerk. Imię i nazwisko:... Imię i nazwisko:...

Eksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych

Badanie absorpcji promieniowania γ

Opracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A)

Autorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski

Odkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r.

Wyznaczanie czasu połowicznego zaniku izotopu promieniotwórczego

Rozpady promieniotwórcze

Metamorfozy neutrin. Katarzyna Grzelak. Sympozjum IFD Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW. K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23

Struktura elektronowa

S. Baran - Podstawy fizyki materii skondensowanej Dyfrakcja na kryształach. Dyfrakcja na kryształach

Jądra dalekie od stabilności

Rozdział 8. Przykłady eksperymentów

Autoreferat. 3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych

przyziemnych warstwach atmosfery.

Jądra o dużych deformacjach. Jądra o wysokich spinach.

Co to są jądra superciężkie?

Promieniowanie jonizujące

Zderzenia relatywistyczne

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

LABORATORIUM PROMIENIOWANIE w MEDYCYNIE

doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA

O egzotycznych nuklidach i ich promieniotwórczości

II.3 Atom helu i zakaz Pauliego. Atomy wieloelektronowe. Układ okresowy

Nowe scyntylatory w ochronie granic

Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania γ

metoda analityczna, która polega na pobudzaniu (aktywacji) próbki w strumieniu neutronów - w roku 1936 Hevesy i Levi wykazali, że metoda ta może być

γ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego

Oddziaływania elektrosłabe

Załącznik nr 2 do wniosku o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego. Autoreferat

Cykl paliwowy cd. Reakcja rozszczepienia Zjawisko rozszczepienia (własności) Jądrowy cykl paliwowy cd.

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Ćwiczenie LP2. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009

Pracownia Jądrowa. dr Urszula Majewska. Spektrometria scyntylacyjna promieniowania γ.

W2. Struktura jądra atomowego

Ćwiczenie nr 5. Pomiar górnej granicy widma energetycznego Promieniowania beta metodą absorpcji.

Techniki Jądrowe w Diagnostyce i Terapii Medycznej

Analiza aktywacyjna składu chemicznego na przykładzie zawartości Mn w stali.

WSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK. Julia Hoffman (NCU)

Opracowanie wyników pomiarów w ćwiczeniu "Czas połowicznego zaniku izotopów promieniotwórczych" z wykorzystaniem arkusza Excel

Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa

Podstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.

III.1 Atom helu i zakaz Pauliego. Atomy wieloelektronowe. Układ okresowy

FIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy

CERN i fizyka jadrowa: od wlasnosci jadra atomowego po medycyne. Magdalena Kowalska CERN, PH-Dept.

Wykład 41 Liczby magiczne. Model powłokowy jąder

BUDOWA I EWOLUCJA GWIAZD. Jadwiga Daszyńska-Daszkiewicz

E 2 E = 2. Zjawisko Mössbauera. Spoczywające jądro doznaje przejścia e-m z emisją fotonu γ. Zastosujmy zasadę zachowania energii i pędu:

Promieniowanie jonizujące Wyznaczanie liniowego i masowego współczynnika pochłaniania promieniowania dla różnych materiałów.

Jak się tego dowiedzieliśmy? Przykład: neutrino

Promieniowanie jonizujące

1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY.

Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek cząstek (hadronów w i i leptonów) Eksperymentalne badanie badanie koherencji koherencji kwantowej

SYMULACJA GAMMA KAMERY MATERIAŁ DLA STUDENTÓW. Szacowanie pochłoniętej energii promieniowania jonizującego

Anna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych

Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, Otwock-Świerk

Badanie schematu rozpadu jodu 128 I

Rozpad alfa. albo od stanów wzbudzonych (np. po rozpadzie beta) są to tzw. długozasięgowe cząstki alfa

autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 40 FIZYKA JĄDROWA

Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka

Transkrypt:

Spektroskopia jader neutrononadmiarowych od kuchni Krzysztof Miernik 1

Holifield Radioactive Ion Beam Facility HRIBF 2

Radioaktywne wiazki w HRIBF HRIBF 3

Pomiary spektroskopowe wokół 78 Ni HRIBF 4

Układ eksperymentalany HRIBF 5

Układ detektorów HRIBF 6

Układ detektorów HRIBF 6

Układ detektorów HRIBF 6

Izomery 7

Pomiar rozpadu 93 Br 12-godzinny pomiar, cykl 1 1 0.425 oraz 1 4 0.425 s 93 Br 8

Okres połowicznego zaniku T 1/2 = 152(8) ms Dane w tablicach T 1/2 = 102(10) ms Nie przechodzi testu 3σ 93 Br 9

Poprzednie pomiary rozpadu 93 Br Okres połowicznego zaniku: K.-L. Kratz et al., Z. Phys. A 330(1988) (short note) Schemat rozpadu: G. Lhersonneau et al., Phys. Rev. C 63(2001) Brak podanego T 1/2, ale nowy P n = 68(7)% Brak widm γ, krzywych zaniku itd. 93 Br 10

Schemat rozpadu 93 Br 93 Br 11

Poprzednie pomiary czasu połowicznego zaniku 93 Kr T 1/2 (s) Comment P. Patzelt (1965) 1.17(4) Metoda przepływu gazu J. Talbert (1969) 1.29(1) Linia transportująca gaz G. Carslon (1969) 1.289(12) Linia transportująca gaz (12 s) S. Amiel (1972) 1.20(10) Separator masowy, gazy szlachetne M. Ashgar (1975) 1.27(2) Separator masowy, taśma transportująca G. Rudstam (1976) 1.33(5) Separator masowy, taśma transportująca M. Quinn (2012) 1.04(6) fragmentacja Adopted value T 1/2 = 1.286(12) s 93 Kr 12

Okres połowicznego zaniku 93 Kr 93 Kr 13

Okres połowicznego zaniku 93 Kr 93 Kr 13

Możliwe wyjaśnienia Problemy z synchronizacja taśma wiazka? Problem z systemem akwizycji danych? Czas martwy? 93 Kr 14

Okres połowicznego zaniku 93 Kr 93 Kr 15

Możliwe wyjaśnienia Wpływ krótkożyciowego 93 Br? 93 Kr 16

Okres połowicznego zaniku 93 Kr 93 Kr 17

Możliwe wyjaśnienia Dyfuzja kryptonu z taśmy? 93 Kr 18

Okres połowicznego zaniku 93 Kr 93 Kr 19

Możliwe wyjaśnienia Izomer ulegajacy rozpadowi beta? 93 Kr 20

Okres połowicznego zaniku 93 Kr 93 Kr 21

Poprzednie pomiary czasu połowicznego zaniku 93 Kr T 1/2 (s) Comment P. Patzelt (1965) 1.17(4) Metoda przepływu gazu J. Talbert (1969) 1.29(1) Linia transportująca gaz G. Carslon (1969) 1.289(12) Linia transportująca gaz (12 s) S. Amiel (1972) 1.20(10) Separator masowy, gazy szlachetne M. Ashgar (1975) 1.27(2) Separator masowy, taśma transportująca G. Rudstam (1976) 1.33(5) Separator masowy, taśma transportująca M. Quinn (2012) 1.04(6) fragmentacja K. M. 1.28(4) K. M. 0.20(4) Adopted value T 1/2 = 1.286(12) s 93 Kr g.s 93 Kr m 93 Kr 22

Możliwe położenie izomeru 93 Kr 23

Możliwe położenie izomeru 93 Kr 23

Możliwe położenie izomeru 93 Kr 24

Weryfikacja 93 Kr 25

Rozwiazanie zagadki? 93 Kr 26

Rozwiazanie zagadki? Problem dyfuzji gazów szlachetnych z materiałów, w których sa implantowane jest znany 93 Kr 26

Rozwiazanie zagadki? Problem dyfuzji gazów szlachetnych z materiałów, w których sa implantowane jest znany Część atomów zostaje uwięziona, podczas gdy pozostałe ulegaja dyfuzji 93 Kr 26

Rozwiazanie zagadki? Problem dyfuzji gazów szlachetnych z materiałów, w których sa implantowane jest znany Część atomów zostaje uwięziona, podczas gdy pozostałe ulegaja dyfuzji Pomiary czasów życia 94 96 Kr z ISOLDE (U.C. Bergman et al., NPA 714 (2003) podaja czas połowicznej dyfuzji 50-110 ms i 13-22% uciekajacych atomów 93 Kr 26

Rozwiazanie zagadki? Problem dyfuzji gazów szlachetnych z materiałów, w których sa implantowane jest znany Część atomów zostaje uwięziona, podczas gdy pozostałe ulegaja dyfuzji Pomiary czasów życia 94 96 Kr z ISOLDE (U.C. Bergman et al., NPA 714 (2003) podaja czas połowicznej dyfuzji 50-110 ms i 13-22% uciekajacych atomów τ eff = τ βτ d, τ β +τ d { PR(1 e ( t/τ eff f(t) = ) )+P(1 R)(1 e ( t/τβ) ) PR(1 e ( t 1/τ eff ) )e ( t/τeff) + P(1 R)(1 e ( t 1/τ β ) )e ( t/τ, β) 93 Kr 26

Rozwiazanie zagadki? Problem dyfuzji gazów szlachetnych z materiałów, w których sa implantowane jest znany Część atomów zostaje uwięziona, podczas gdy pozostałe ulegaja dyfuzji Pomiary czasów życia 94 96 Kr z ISOLDE (U.C. Bergman et al., NPA 714 (2003) podaja czas połowicznej dyfuzji 50-110 ms i 13-22% uciekajacych atomów τ eff = τ βτ d, τ β +τ d { PR(1 e ( t/τ eff f(t) = ) )+P(1 R)(1 e ( t/τβ) ) PR(1 e ( t 1/τ eff ) )e ( t/τeff) + P(1 R)(1 e ( t 1/τ β ) )e ( t/τ, β) T 1/2 = 1.298(54) s, T d = 0.295(68) s, R = 16% 1/2 W przypadku 94 Kr efekt był zamaskowany bardzo podobnym czasem życia! 93 Kr 26

Izomer 93 Rb 57µs 93 Rb 27

Izomer 93 Rb 57µs 93 Rb 27

Izomer 93 Rb 57µs 93 Rb 27

Nasze wyniki 250 253 kev 200 E (kev) 150 100 100 kev 50 A = 93 A = 94 0 200 400 600 800 200 400 600 800 t - t (ns) t - t (ns) 93 Rb 28

Izomer 93 Rb 57µs E. Achterberg PRC 10(1974) We were able to propose tentative parities for eight excited levels and to show that if the isomeric state reported in Ref. 7 is populated in the β decay of 93 Kr, it does so only very weakly. R. Brissot et al. Nuc. Phys. A238(1975) Wyklucza możliwość populacji izomerów w rozpadzie 93 Kr. C.J. Bischof and W.L. Talbert Jr. PRC 15(1977) Nie widza izomeru, zgadzaja się z Achterbergiem z przypisaniem przejścia M1. K. Sistemich et al. ZPA 325(1986) Zmierzony limit czasu połowicznego zaniku poziomu 253 kev: < 0.5 ns Izomer o T 1/2 = 53 µs i energii 260 kev został znaleziony w 95 Y (obecny w wiazce Grütera) Po publikacji K. M. et al. Nucl. Data Sheets (2014) izomer wreszcie się rozpadł 93 Rb 29

Nocna zmiana 30

Rozpad 83 Ga RILIS ORIC m/ m ~ 10 3 15 A 50 MeV protons UC x 6 g/cm 2 A = 83 200 kev Cykl 2 + 1 + 0.7 s LeRIBSS Czysta wi zka 83 Ga + m/ m ~ 10 4 83 Ga 31

Rozpad 83 Ga 83 Ga 32

Dzienna zmiana 83 Ga 33

Nocna zmiana 83 Ga 34

Nocna zmiana 83 Ga 34

Nocna zmiana 83 Ga 34

Zerwana taśma 83 Ga 35

Schemat rozpadu 82 Ge 82 Ge 36

Porównanie z modelem powłokowym 82 Ge 37

Rozpad 94 Br 38

Co wiadomo o rozpadzie 94 Br? K.-L. Kratz et al., Z. Phys. A 330(1988) (short note) T 1/2 = 70 ms, P n = 30(10)% B. Pfeiffer and K-L. Kratz Prog. Nucl. Energy 41 (2002) P n = 70(20)% (?) 94 Br 39

Co spodziewamy się znaleźć? 94 Br 40

Co spodziewamy się znaleźć? 94 Br 40

Co spodziewamy się znaleźć? 94 Br 40

Widmo promieniowania γ-β 94 Kr 41

Schemat rozpadu 94 Kr 94 Kr 42

Systematyka stanów w izotopach Rb p 1/2 p 3/2 f 5/2 40 38 Zr 90 Y 89 Sr 88 Rb 87 Zr 91 Y 90 Sr 89 Rb 88 Zr 92 Y 91 Sr 90 Rb 89 Zr 93 Y 92 Sr 91 Rb 90 Zr 94 Y 93 Sr 92 Rb 91 Zr 95 Rb 92 Rb 93 2.5 2.0 1 1.5 3/2-2- 3/2-0- 3/2-0- 5/2-3- 5/2-2- 1.0 Kr 86 Kr 88 Kr 90 Kr 92 Kr 94 36 Kr 87 Kr 89 Kr 91 Kr 93 1 Kr 95 1 0.5 Br 85 Br 86 Br 87 Br 88 Br 89 Br 90 Br 91 Br 92 Br 93 Br 94 3/2-3/2-50 52 54 56 58 0 Y 94 Sr 93 Zr 96 Y 95 Sr 94 Zr 97 1 Y 96 1/2-2- 1/2-2- 1/2-2- 1/2-0- d 5/2 Sr 95 1 Rb 94 Zr 98 Zr 99 Y 97 Sr 96 Rb 95 s 1/2 Y 98 Sr 97 Rb 96 E (MeV) 1+ g 9/2Ȃ g 7/2 2Ȃ f -1 5/2Ȃ g 7/2 4Ȃ 1Ȃ 3Ȃ 2Ȃ 0Ȃ 88 R 5 9 R 5 9 R 55 9 R 5 9 R 5-1 -1 p 3/2Ȃ d 5/2 f 5/2Ȃ d 5/2 f 5/2Ȃ s 1/2 4Ȃ 3Ȃ 2Ȃ 94 Kr 43

Systematyka stanów w izotopach Rb p 1/2 p 3/2 f 5/2 40 38 Zr 90 Y 89 Sr 88 Rb 87 Zr 91 Y 90 Sr 89 Rb 88 Zr 92 Y 91 Sr 90 Rb 89 Zr 93 Y 92 Sr 91 Rb 90 Zr 94 Y 93 Sr 92 Rb 91 Zr 95 Rb 92 Rb 93 2.5 2.0 1.5 3/2-2- 3/2-0- 3/2-0- 5/2-3- 5/2-2- 1.0 Kr 86 Kr 88 Kr 90 Kr 92 Kr 94 36 Kr 87 Kr 89 Kr 91 Kr 93 Kr 95 0.5 Br 85 Br 86 Br 87 Br 88 Br 89 Br 90 Br 91 Br 92 Br 93 Br 94 3/2-3/2-50 52 54 56 58 0 Y 94 Sr 93 Zr 96 Y 95 Sr 94 Zr 97 Y 96 1/2-2- 1/2-2- 1/2-2- 1/2-0- d 5/2 Sr 95 Rb 94 Zr 98 Zr 99 Y 97 Sr 96 Rb 95 s 1/2 Y 98 Sr 97 Rb 96 E (MeV) 1+ g 9/2Ȃ g 7/2 2 f -1 Ȃ g 4 1 3 2 5/2 7/2 0 88 Rb 51 90 Rb 53 92 Rb 55 Rb57 96 Rb 59-1 -1 p 3/2Ȃ d 5/2 f 5/2Ȃ d 5/2 f 5/2Ȃ s 1/2 4 3 2 94 Kr 43

Poziomy jednoczastkowe 94 Kr E* > Q 94 Kr 44

Poziomy jednoczastkowe 94 Kr 94 Kr 44

Poziomy jednoczastkowe 94 Kr 94 Kr 44

Czasy życia sasiednich jader 94 Kr 45

Podsumowanie W 93 Kr nie ma izomeru i krypton jednak ucieka z taśmy... ale czas połowicznego zaniku 93 Br został lepiej zmierzony, a stan 253 kev w 93 Rb nie jest izomerem. Dzięki drzemce na nocnej zmianie udało się zmierzyć nadprogramowe rozpady ( 82 Ge,... ) Wprawdzie nie udało się wyprodukować dostatecznie dużo 94 Br, ale uzykaliśmy nowe, ciekawe wyniki i ich interpretację dla 94 Kr. Podsumowanie 46

Publikacje K. Miernik et al., Phys. Rev. C 88(2013)014309 K. Miernik et al., Phys. Rev. C 90(2014)034311 K. Miernik et al., Phys. Rev. C 94(2016)024305 Appendix 47