LABORATORYJNE BADANIA WODOPRZEPUSZCZALNO CI POPRZECZNEJ POD

Architectura 11 (4) 2012, 41 50 LABORATORYJNE BADANIA WODOPRZEPUSZCZALNO CI POPRZECZNEJ POD OBCI ENIEM GEOW ÓKNINY EKSPLOATOWANEJ NA SK ADOWISKU ODPADÓW Sylwia St pie, Piotr Osi ski, Eugeniusz Koda Szko a G ówna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Streszczenie. Geow ókniny s materia ami szeroko stosowanym w systemach drenarskich takich obiektów, jak sk adowiska odpadów komunalnych. Ich g ówn funkcj jest ograniczenie efektu kolmatacji drena u. Parametrem, którego wyznaczenie determinuje przydatno geow ókniny przy tego typu rozwi zaniach, jest wodoprzepuszczalno poprzeczna. W artykule zaprezentowana zosta a metodyka i wyniki bada wodoprzepuszczalno ci poprzecznej geow ókniny eksploatowanej oraz czystej, poddanych obci eniom normowym. Celem bada by o okre lenie przepuszczalno ci na ró nym etapie oraz w ró nych warunkach obci eniowych podczas eksploatacji materia u. Badania przeprowadzone zosta y przy zastosowaniu obowi zuj cych norm. Uzyskane wyniki pozwoli y oceni faktyczne zmiany wodoprzepuszczalno ci poprzecznej geow ókniny czystej i eksploatowanej pobranej ze sk adowiska odpadów Radiowo, w zale no ci od przy o onego obci enia, oraz zwery kowa efektywno zastosowanego materia u. S owa kluczowe: geow óknina, obci enie, kolmatacja, wodoprzepuszczalno WST P Jednym z g ównych elementów bezpiecznej eksploatacji sk adowisk odpadów komunalnych jest poprawnie zaprojektowany system odprowadzania odcieków. W tym celu bardzo cz sto zalecane jest zastosowanie materia ów geosyntetycznych poprawiaj cych efektywno dzia ania systemów drenarskich na tego typu obiektach [Fannin i in. 1998, Narejo 2005, St pie i in. 2012]. Jednak podczas procesu selekcji odpowiedniej do wbudowania geow ókniny nale y pami ta, i jednym z g ównych problemów mog cych wyst pi podczas eksploatacji jest efekt kolmatacji, którego wp yw (w ró nych warunkach obci enia) zosta przeanalizowany w niniejszym artykule. Adres do korespondencji Corresponding author: Eugeniusz Koda, Szko a G ówna Gospodarstwa Wiejskiego, Katedra Geoin ynierii, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa, e-mail: eugeniusz_koda@sggw.pl

42 S. St pie, P. Osi ski, E. Koda Materia badawczy wykorzystany do analizy zosta pobrany z rowów drena owo- -retencyjnych obok sk adowiska odpadów Radiowo. Sk adowisko Radiowo zlokalizowane jest w pó nocnozachodniej cz ci Warszawy, w otulinie Kampinoskiego Parku Narodowego. Od wczesnych lat 60. do 1991 roku odpady komunalne sk adowane by y w sposób niekontrolowany. Obecnie teren zajmowany przez odpady to oko o 15 ha, a bry a sk adowiska si ga wysoko ci 60 m. Od 1992 roku na sk adowisku deponowane s jedynie odpady balastowe pochodz ce z kompostowni zlokalizowanej obok sk adowiska. Balast sk ada si g ównie z odpadów plastikowych, tekstylnych, szklanych oraz gruzu budowlanego. Sk adowisko Radiowo do ko ca lat 90. nie by o zaopatrzone w aden system zabezpieczaj cy rodowisko gruntowo-wodne przed odciekami migruj cymi ze sk adowiska. Dopiero na pocz tku 2000 roku wprowadzone zosta y zabiegi rekultywacyjne, na które sk ada y si m.in.: instalacja przes ony przeciw tracyjnej, drena odcieków oraz odbieraj ce odcieki rowy drena owo-retencyjne zaprojektowane od strony zachodniej (rowy A i B) oraz od strony wschodniej (rowy C i D) [Koda 2011]. Badania przedstawione w artykule przeprowadzone zosta y na geow ókninie polipropylenowej ig owanej o masie powierzchniowej 500 g m 2. Materia pobrany zosta z rowów drena owo-retencyjnych C i D, b d cych cz ci systemu odwodnienia na sk adowisku Radiowo [St pie i in. 2012]. G ównym zadaniem rowów, o szeroko ci dna 2 m i nachyleniu skarp 1 : 1,5 m, by odbiór odcieków ze sk adowiska oraz wód opadowych sp ywaj cych ze skarp. Dodatkow funkcj by a retencja nadmiaru wód odciekowych z okresów deszczowych. Skarpy rowów zosta y wy o one betonowymi p ytami a urowymi typu EKO, u o onymi na badanej geow ókninie oraz podsypce piaskowej o mi szo- ci 0,1 m. Konstrukcja rowów przedstawiona zosta a na rysunkach 1 i 2. Geow óknina wykorzystana do bada przepuszczalno ci pod obci eniem pobrana zosta a podczas prac zwi zanych z projektem zamiennym ukszta towania bry y sk adowiska [Koda 2012]. Rys. 1. Schemat konstrukcji rowów drena owo-retencyjnych na sk adowisku Radiowo wraz z dodatkowymi elementami zabezpiecze rodowiska Fig. 1. Scheme of drainage ditches construction at Radiowo land ll site, including additional environment protecting elements Acta Sci. Pol.

Laboratoryjne badania wodoprzepuszczalno ci poprzecznej... 43 Rys. 2. Fig. 2. Umocnienie skarp rowów C i D Slope reinforcement of ditches C and D CEL I METODYKA BADA Celem bada by o okre lenie wp ywu zakolmatowania geow ókniny na jej przepuszczalno poprzeczn, w zale no ci od przy o onego obci enia. Badania zosta y przeprowadzone w aparacie do wyznaczania wodoprzepuszczalno ci w kierunku prostopad ym do powierzchni materia u, na próbkach geow ókniny czystej i eksploatowanej pobranej z rowów retencyjnych C i D ze sk adowiska odpadów Radiowo. Do wiadczenie zosta o przeprowadzone w warunkach bez obci enia, metod sta ej wysoko ci naporu hydraulicznego wed ug normy PN-EN ISO 11058: 2010 oraz w warunkach pod obci eniem wed ug normy EN ISO 10776:2012 (Geotextiles and geotextile-related products Determination of water permeability characteristics normal to the plane, under load). Pomiar wodoprzepuszczalno ci geow ókniny zosta przeprowadzony z wykorzystaniem aparatury b d cej na wyposa eniu Centrum Wodnego SGGW (rys. 3). Elementy stanowiska badawczego (rys. 3 ) obejmuj : 1 zbiornik z wod zasilaj c, odpowietrzon, 2 pokr t o do regulacji ró nicy naporu hydraulicznego, 3 obudow przyrz du do pomiaru wodoprzepuszczalno ci, 4 uchwyt do mocowania próbki, 5 zawór d awi cy wlot wody, 6 pojemnik do zbierania wody, 7 urz dzenie rejestruj ce, 8 zbiornik do odpowietrzania wody. Badanie pr dko ci przep ywu bez obci enia polega o na pomiarze przep ywu wody prostopadle do p aszczyzny próbki geow ókniny w okre lonym czasie oraz przy odpowiednio zadanym gradiencie hydraulicznym. Powy sze czynno ci zosta y powtórzone dla pi ciu wielko ci naporu hydraulicznego, kolejno dla: 70, 56, 42, 28 i 14 mm [PN-EN ISO 11058:2010] dla 5 próbek materia u o powierzchni 0,001963 m 2 ka da. Do badania wykorzystano pojedyncz warstw geow ókniny czystej oraz eksploatowanej pobranej z rowów C i D. W cylindrze zastosowano siatk podtrzymuj c w celu unikni cia odkszta cenia materia u pod wp ywem naporu wody przep ywaj cej przez uchwyt zamontowany w urz dzeniu do badania wodoprzepuszczalno ci (rys. 4). Rzeczywista obj to wody Architectura 11 (4) 2012

44 S. St pie, P. Osi ski, E. Koda Szczegó 4 Detail 4 T ok wraz z mechanizmem obci aj cym Piston with loading equipment 1 3 2 7 4 5 8 6 Rys. 3. Fig. 3. Widok stanowiska do wyznaczania charakterystyk wodoprzepuszczalno ci geow ókniny w kierunku prostopad ym do powierzchni wyrobu (opis elementów zawarty w tek cie) Laboratory equipment for determination of geotextile water permeability characteristics in normal direction to the plane (for description of elements please refer to text) zosta a ustalona na podstawie redniej z trzech odczytów. Procedury badania pr dko ci przep ywu dla próbek pod obci eniem by y zbli one do omawianych powy ej. Ró ni y si jedynie wysoko ci naporu hydraulicznego zadanego dla próbek geow ókniny, który wynosi 50 mm. W cylindrze zastosowano warstwy szklanego granulatu i siatki podtrzymuj ce, aby unikn odkszta cenia materia u oraz odwzorowa warunki gruntowe (rys. 4). Na przygotowan próbk dzia a t ok pod odpowiednim obci eniem, wynosz cym: 2, 20, 200 kpa. a b 1- siatka podtrzymuj ca (reinforcing mesh) 2- próbka geow ókniny (non-woven geotextile sample) 1- t ok z dnem perforowanym (pisot with perforated bed) 2- siatka druciana (steel mesh) 3- granulat szklany (glass aggregates) 4- siatka druciana (steel mesh) 5- próbka geow ókniny (non-woven geotextile ample) 6- siatka druciana (steel mesh) 7- granulat szklany (glass aggregates) 8- siatka druciana (steel mesh) 9- dno perforowane (perforated bed) Rys. 4 Fig. 4 Cylinder z próbk do bada : a bez obci enia, b pod obci eniem Cylinder with tested ample: a without load, b under load Acta Sci. Pol.

Laboratoryjne badania wodoprzepuszczalno ci poprzecznej... 45 WYNIKI BADA Po przeprowadzonych badaniach przep ywu bez obci enia dla ka dej próbki i przy zadanych naporach hydraulicznych zosta a obliczona pr dko przep ywu wody z wykorzystaniem nast puj cych wzorów empirycznych [PN-EN ISO 11058:2010]: v gdzie: V R t At 1 20 = [m s ] (1) R t ηt 1, 762 = = [ ] 2 η 1+ 0, 0337 T + 0, 00022 T 20 (2) η = 1, 78 T [mpa s] 2 1+ 0, 337 T + 0, 00022 T (3) gdzie: V zmierzona obj to wody [m 3 ], R t wspó czynnik korekcyjny w odniesieniu do wody o temperaturze 20 C [ ], T temperatura wody podczas badania [ C], A czynna powierzchnia próbki [m 2 ], t czas zmierzony do momentu osi gni cia obj to ci wody V [s], T lepko dynamiczna w temperaturze badania T C [mpa s], 20 lepko dynamiczna w temperaturze 20 C [mpa s]. Norma EN ISO 10776:2012 zaleca, aby wska nik pr dko ci przep ywu dla próbek badanych pod obci eniem 2, 20 i 200 kpa zosta obliczony wed ug wzoru: v V At 1 N50/ σ = [m s ] (4) Po opracowaniu wyników bada na podstawie otrzymanego równania krzywej obliczono wska nik pr dko ci przep ywu (V H50 ) dla wysoko ci naporu hydraulicznego równego 50 mm. Dodatkowo zosta obliczony wspó czynnik wodoprzepuszczalno ci (k n ) dla tej samej wysoko ci naporu hydraulicznego wed ug wzoru: k n V g = At Δh 1 [m s ] gdzie: g grubo badanego materia u przy zadanym obci eniu [m], h ró nica ci nie nad i pod badan próbk, wyra ona wysoko ci s upa wody [m]. Obj to wody pomierzona dla próbek geow ókniny czystej przy zadanych gradientach mia a wi ksze rozbie no ci ni obj to wody dla próbek geow ókniny eksploatowanej. (5) Architectura 11 (4) 2012

46 S. St pie, P. Osi ski, E. Koda Przy najwi kszym zadanym gradiencie hydraulicznym odnotowano znacz ce ró nice pr dko ci i obj to ci przep ywu. Na podstawie analizy statystycznej i z wykorzystaniem programu Microsoft Excel na rysunku 5 w formie gra cznej przedstawiono zale no pr dko ci przep ywu wody od wysoko ci naporu hydraulicznego dla próbek geow ókniny czystej oraz dla próbek geow ókniny eksploatowanej, pobranych z rowów drena oworetencyjnych C i D. Przedstawione linie trendu oraz wspó czynniki korelacji liniowej R 2 (rys. 5) wskazuj na wysok dodatni korelacj pomi dzy analizowanymi cechami oraz dobr jako przewidywania. Zmniejszenie przepuszczalno ci eksploatowanej geow ókniny mo e wynika zarówno z kolmatacji mechanicznej, jak i biologicznej, obserwowanej w systemach drena owych na terenie sk adowisk odpadów komunalnych [Brachman i in. 2000, Rowe i Yu 2010, Gardoni i in. 2010]. Zró nicowanie charakterystyk przep ywu wody dla geow ókniny czystej wynika prawdopodobnie z niejednorodno ci strukturalnej tego produktu. Po opracowaniu wyników bada na podstawie otrzymanego równania charakterystyki przep ywu obliczono wska nik pr dko ci (V H50 ) dla wysoko ci naporu hydraulicznego równego 50 mm (tab. 1). 0,09 0,08 0,07 R² = 0,8667 R² = 0,914 R² = 0,8492 napór hydrauliczny, H [m] hydraulikc gradient Rys. 5. Fig. 5. 0,06 0,05 0,04 0,03 próbka próbka geow ókniny geow ókniny "czystej" "czys tej" "pure" geotextile "pure" geotextile sample sample 0,02 próbka geow ókniny pobranej próbka z rowu geow ókniny D pobranej z rowu D geotextile sample s ample collected collected from ditch D from ditch D 0,01 próbka geow ókniny pobranej próbka geow ókniny pobranej z rowu C z rowu C geotextile geotextile sample s ample collected collected from ditch C from ditch C 0 0,00 0,02 0,04 0,06 0,08 0,10 pr dko przep ywu, v 20 [m s 1 ] ow velocity Charakterystyki pr dko ci przep ywu wody dla badanych próbek geow ókniny Flow velocity characteristics for tested non-woven geotextile samples W tabeli 1 zestawiono równie obliczone wielko ci wska ników pr dko ci dla próbek geow óknin zbadanych pod obci eniem, a na rysunku 6 przedstawiono gra cznie zale no pr dko ci przep ywu w skali logarytmicznej od zadanego obci enia wynosz cego odpowiednio 2, 20 i 200 kpa. Acta Sci. Pol.

Laboratoryjne badania wodoprzepuszczalno ci poprzecznej... 47 Tabela 1. Wielko wska ników pr dko ci przep ywu dla badanych próbek geow ókniny pod obci eniem Table 1. The values of ow velocity index for tested non-woven geotextile samples under load Obci enie [kpa] Load Wska nik pr dko ci przep ywu Flow velocity index V H50 [m s 1 ] Geow óknina Non-woven geotextile czysta pure rów D ditch D rów C ditch C Spadek wska nika pr dko ci przep ywu Decrease of ow velocity index [%] Geow óknina Non-woven geotextile czysta pure rów D ditch D rów C ditch C Bez obci enia Without load 0,0636 0,0177 0,0087 100 72 86 2 0,0277 0,0102 0,0043 56 42 51 20 0,0242 0,0087 0,0036 62 51 59 200 0,0132 0,0049 0,0022 79 72 75 Wska nik pr dko ci przep ywu wody przy gradiencie 50 mm dla próbek geow ókniny eksploatowanej pobranej z rowu C jest 7-krotnie mniejszy, natomiast dla próbek geow ókniny z rowu D jest tylko 3-krotnie mniejszy ni dla próbek geow ókniny czystej (rys. 6). Wi ksze zakolmatowanie geow ókniny pobranej z rowu C wynika o z wy szych st e zawiesiny ogólnej zawartej w odciekach ze sk adowiska, sp ywaj cych do tego rowu (4200 mg dm 3 w rowie C wobec 2380 mg dm 3 w rowie D) oraz innych wska ników zanieczyszczenia badanych w ramach monitoringu sk adowiska Radiowo [Golimowski i Koda 2005]. 0,1 próbka geow ókniny "czystej" "pure" geotextile sample próbka geow ókniny pobranej z rowu D geotextile sample collected from ditch D próbka geow ókniny pobranej z rowu C geotextile sample collected from ditch C pr dko przep ywu, V [m s 1 ] ow velocity y 0,01 Rys. 6. Fig. 6. 0,001 0 50 100 150 200 250 obci enie [kpa] load Zale no pr dko ci przep ywu wody od obci enia dla badanych próbek geow ókniny Relationship of the ow velocity and load for tested non-woven geotextile samples Architectura 11 (4) 2012

48 S. St pie, P. Osi ski, E. Koda W tabeli 2 zosta y przedstawione wielko ci wspó czynnika wodoprzepuszczalno ci dla badanych materia ów. Procentowy spadek wspó czynnika wodoprzepuszczalno ci pod wp ywem dzia aj cego obci enia jest proporcjonalny do spadku wska nika pr dko ci przep ywu. Zmniejszenie tego wspó czynnika o 80% w najbardziej niekorzystnym przypadku, czyli dla najbardziej zakolmatowanej geow ókniny pobranej z rowu C i pod najwi kszym obci eniem, wynosz cym 200 kpa, nadal spe nia jedno z kryteriów (równanie 6), mówi ce o tym, e przepuszczalno geow ókniny lub innego materia u geotekstylnego musi by 10-krotnie wi ksza ni przepuszczalno gruntu przylegaj cego do geotekstyliów: k geow okniny > 10k gruntu (6) gdzie: k geow ókniny wspó czynnik wodoprzepuszczalno ci geow ókniny, k gruntu wspó czynnik przepuszczalno ci gruntu. W warunkach pod o a sk adowiska Radiowo wspó czynnik przepuszczalno ci gruntu przylegaj cego do geow ókniny mie ci si w zakresie k gruntu = 5 10 6 1 10 5, a wi c jest kilkana cie razy mniejszy ni przepuszczalno cz ciowo zakolmatowanej geow ókniny pod obci eniem. Tabela 2. Wielko wspó czynników wodoprzepuszczalno ci poprzecznej dla badanych próbek geow ókniny pod obci eniem Table 2. The values of water permeability coef cient for tested non-woven geotextile samples under load Obci enie Load [kpa] Wspó czynnik wodoprzepuszczalno ci poprzecznej Permeability coef cient of normal direction to the plane k g [m s 1 ] Geow óknina Non-woven geotextile czysta pure rów D ditch D rów C ditch C Spadek wspó czynnika wodoprzepuszczalno ci poprzecznej Decrease of permeability coef cient normal direction to the plane czysta pure [%] Geow óknina Non-woven geotextile rów D ditch D rów C Ditch C Bez obci enia Without load 0,0079 0,0029 0,00133 100 64 83 2 0,0034 0,0019 0,00060 57 35 55 20 0,0030 0,0016 0,00050 62 44 62 200 0,0021 0,0008 0,00031 74 74 77 PODSUMOWANIE Odpowiedni dobór materia ów geosyntetycznych na warstwy ltracyjne ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia efektywnej pracy i trwa o ci systemów drena owych. Podstawowe znaczenie ma tu znajomo cech zycznych i hydraulicznych oraz ich niezmienno ci w czasie pracy. Istotna jest tak e wiadomo zagro e wynikaj cych ze Acta Sci. Pol.

Laboratoryjne badania wodoprzepuszczalno ci poprzecznej... 49 sk adu cieczy (odcieków) ltruj cej przez materia oraz sufozyjno chronionego gruntu. Badania wodoprzepuszczalno ci poprzecznej geow ókniny polipropylenowej przeprowadzono dla próbek czystych i próbek geow ókniny eksploatowanej pobranej ze skarp rowów drena owo-retencyjnych na sk adowisku Radiowo. Du y wp yw na ró ny stopie kolmatacji badanej geow ókniny mia y zró nicowane wielko ci zawiesiny ogólnej zawartej w odciekach przep ywaj cych przez ten materia oraz praca materia u pod ró nymi obci eniami [Bergado i in. 2001, Hong i Wu 2011]. Przeprowadzone badania wykaza y, e spadek wspó czynnika wodoprzepuszczalno ci geow ókniny po 12 latach eksploatacji wynosi oko o 85%, jednak e nie ograniczy o to dzia ania uk adu ltracyjnego, a wspó czynnik przepuszczalno ci geow ókniny (cz ciowo zakolmatowanej) zapewnia wystarczaj cy dop yw odcieków do rowów drena owo-retencyjnych. Po przeprowadzonych badaniach wed ug normy PN-EN ISO 11058:2011 i EN ISO 10776:2012 mo na zauwa y du e rozbie no ci w metodyce bada oraz interpretacji wyników. Przy wyznaczaniu wska nika pr dko ci przep ywu pod obci eniem wed ug wzoru (4) nie jest brana pod uwag temperatura wody, która wp ywa na lepko tej cieczy. Ponadto nowa norma do wyznaczania wodoprzepuszczalno ci materia ów geotekstylnych nie jest precyzyjna, tak wi c jej interpretacja tak e nie jest jednoznaczna. Dodatkow obserwacj jest przewidywany efekt znacznego spadku wodoprzepuszczalno ci geow ókniny pod zadanym obci eniem, co w przypadku systemów drenarskich na sk adowiskach odpadów ma niew tpliwie istotne znaczenie [Hufenus i Schrade 2006, Bhandari i Han 2010]. Powodem tego jest fakt, i systemy te, wyposa one w warstwy ochronne wykonane z geo ltrów, s nara one na przejmowanie znacznych obci e od warstw sk adowanych odpadów. PI MIENNICTWO Bergado D.T., Youwai S., Hai C.N., Voottipruex P., 2001. Interaction of non-woven needle-punched geotextiles under axisymmetric loading conditions. Geotextiles and Geomembranes 19, 299 328. Bhandari A., Han J., 2010. Investigation of geotextile-soil interaction under a cyclic vertical load using the discrete element method. Geotextiles and Geomembranes. 28 (1), 33 43. Brachman R.W.I., Rowe R.K., Moore I.D., 2000. Drainage pipes for land ll leachate collection systems. 6th Environmental Engineering Specialty Conference of the CSCE & 2nd Spring Conference of the Geoenvironmental Division of the Canadian Geotechnical Society, London Ontario. EN ISO 10776:2012 Geotextiles and geotextile-related products. Determination of water permeability characteristics normal to the plane, under load. Fannin R.J., Shi Y.C., Vaid Y.P., 1998. Permeability requirements for geotextile lter design. 6th International Conference on Geosynthetics, Atlanta, 1009 1012. Gardoni M.G.A., Senra Prado T., Cyrino Neto D., 2010. Evaluation of the Biological Clogging on the Geotextile Drainage Systems of Land lls. Proc. of the 6th International Congress on Environmental Geotechnics., New Delhi, 2, 919 922. Golimowski J., Koda E., 2005. Monitoring wód podziemnych i powierzchniowych w rejonie sk adowiska i kompostowni Radiowo. Raport roczny 2004. Katedra Geoin ynierii SGGW, Warszawa. Hong Y.S., Wu C.S., 2011. Filtration behaviour of soil-nonwoven geotextile combinations subjected to various loads. Geotextiles and Geomembranes 29, 102 115. Architectura 11 (4) 2012

50 S. St pie, P. Osi ski, E. Koda Hufenus R., Schrade U., 2006. An optimized method to measure the hydraulicconductivity of geosynthetics under load. Geotextiles and Geomembranes 24 (4), 243 253. Koda E., 2011. Stateczno i migracja zanieczyszcze z rekultywowanych sk adowisk odpadów przy wykorzystaniu metody obserwacyjnej. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. Koda E., 2012. Projekt zagospodarowania rekultywowanego sk adowiska odpadów Radiowo jako stoku narciarskiego, z wykorzystaniem odpadów. X Konferencja Dla miasta i rodowiska. Problemy unieszkodliwiania odpadów. Politechnika Warszawska, Warszawa, 110 117. Narejo D.B., 2005. Determination of transmissivity of synthetic drainage materials at low gradient. Geotextiles and Geomembranes 23 (6), 534 539. PN-EN ISO 11058:2010 Geotekstylia i wyroby pokrewne. Wyznaczanie wodoprzepuszczalno ci w kierunku prostopad ym do powierzchni wyrobu, bez obci enia. Rowe R.K., Yu Y., 2010. Factors Affecting the Clogging of Leachate Collection Systems in MSW Land lls. Proc. of the 6th International Congress on Environmental Geotechnics, New Delhi, 1, 3 23. St pie S., J dryszek M., Koda E., 2012. Ocena zmian przepuszczalno ci geow ókniny zastosowanej jako ltr w systemie uj cia odcieków ze sk adowiska odpadów komunalnych. Przegl d Naukowy In ynieria i Kszta towanie rodowiska 21 (3), 57, 159 170. LABORATORY TESTS OF WATER PERMEABILITY UNDER LOAD OF NON-WOVEN GEOTEXTILE EXPLOITED AT LANDFILL SITE Abstract. The non-woven geotextile is a commonly used material as a component ful lling drainage systems especially on sites such as municipal waste land lls. The main advantage of geo lters is they help minimizing a clogging effect of drainage. The parameter that determinates the application usability of this product is water permeability. The paper present the research methodology and results analyses obtained from laboratory measurements for pure and exploited non-woven geotextiles under loads. The aim of the research was to determinate water permeability under differ exploitation and loading conditions. The measurements were conducted according to national standards. The results obtained allowed assessment of water permeability changes of tested material in time and under loads, and also allowed veri cation of the effectiveness of applied geo lters which were collected from the old municipal solid waste land ll. Key words: non-woven geotextile, load, clogging, water permeability Zaakceptowano do druku Accepted for print: 7.01.2013 Acta Sci. Pol.