Sygn. akt WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 stycznia 2014 roku Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: Protokolant: SSO Magdalena Sajur Kordula Andrzej Tracz po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2014 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa M. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo wielobranżowe (...) z siedzibą w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr (...) z dnia 30 marca 2012 r. o zmianę koncesji oddala odwołanie. 1
UZASADNIENIE W dniu 30 marca 2012 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, wydał decyzję w której: na podstawie 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.). w zw. z art. 41 ust. 3 i art. 30 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie zmiany zakresu koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (zwanego dalej Prezesem URE") z dnia 12 grudnia 2006 r., nr (...) - Panu M. J. (1), prowadzącemu działalności gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...) J. M. z siedzibą w miejscowości W., ul. (...) (zwanego dalej (...)), w związku z poczynionymi przez Prezesa URE ustaleniami w zakresie nieprawidłowego wykonywania przez Koncesjonariusza działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi, którego przejawem było użytkowanie naziemnego zbiornika kontenerowego na olej napędowy i benzynę w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami prawa, co powoduje, że Koncesjonariusz nie posiada warunków technicznych pozwalających na prawidłowe prowadzenie przy jego użyciu działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi (art. 33 ust. 1 pkt 3 ustawy -Prawo, energetyczne), postanowił zmienić: decyzję z dnia 12 grudnia 2006 r. nr (...) w sprawie udzielenia Koncesjonariuszowi koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi na okres od 15 grudnia 2006 do 15 grudnia 2016 r. poprzez: 1. zastąpienie na stronie 2 tej decyzji, dotychczasowego brzmienia punktu nr 1 Przedmiot i zakres działalności następującym brzmieniem: Przedmiot działalności objętej niniejszą koncesją stanowi działalność gospodarcza w zakresie obrotu paliwami ciekłymi z wyłączeniem obrotu prowadzonego przy użyciu naziemnych zbiorników kontenerowych przeznaczonych na benzynę olej napędowy. 2. nadanie następującego brzmienia punktu nr 2 tej decyzji: 2. Warunki prowadzenia działalności 2.1. Warunki ogólne 2.1.1. Koncesjonariusz jest zobowiązany do spełnienia określonych przepisami prawa warunków wykonywania działalności gospodarczej oraz do wykonywania działalności objętej niniejszą koncesją na zasadach określonych w ustawie - Prawo energetyczne oraz wydanych na jej podstawie przepisach wykonawczych. 2.1.2. Koncesjonariusz jest obowiązany do przestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących jakości paliw ciekłych, ochrony środowiska, zasad, postępowania z odpadami i bezpieczeństwa ekologicznego, a także wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych, a w szczególności do terminowej realizacji określonych tymi przepisami przedsięwzięć zabezpieczających środowisko przed szkodliwym oddziaływaniem działalności wykonywanej na podstawie niniejszej koncesji oraz do posiadanych wymaganych zezwoleń i uzgodnień. 2.1.3. Koncesjonariusze jest obowiązany do przestrzegania przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U. z 2005 Nr 239, poz. 2019 z późn.zm.), a w szczególności pozwoleń do posiadania pozwoleń wodno prawnych, gdy są one wymagane. 2.1.4. Koncesjonariusz jest obowiązany do wykonywania działalności w sposób nie 2
stanowiący zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz nie narażający na powstanie szkód materialnych. 2.1.5. Koncesjonariusz nie będzie zawierać umów kupna - sprzedaży paliw ciekłych z przedsiębiorstwami energetycznymi, które ni posiadają stosownej koncesji w przypadkach, gdy koncesja taka jest wymagana przepisami ustawy - Prawo energetyczne. 2.2. Szczególne warunki wykonywania działalności objętej koncesją ze względu na właściwą obsługę odbiorców 2.2.1. Koncesjonariusz jest obowiązany do utrzymywania stanu technicznego oraz wyposażenia obiektów, instalacji i urządzeń zapewniających wysoką efektywność i najlepszą jakość wykonywanej działalności objętej niniejszą koncesją, z uwzględnieniem racjonalnego poziomu kosztów, przy zachowaniu obowiązujących przepisów określających wymogi techniczne, w tym metrologiczne, jakościowe i ochrony środowiska oraz do przestrzegania przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, w tym w szczególności w zakresie bezpieczeństwa pożarowego oraz bezpieczeństwa ludzi imienia. 2.2.2. Koncesjonariusz jest obowiązany do zapewnienia, aby czynności w zakresie samodzielnej eksploatacji instalacji i urządzeń wykonywały wyłączenie osoby legitymujące się posiadaniem wymaganych w tym zakresie kwalifikacji. 2.2.3. Koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi w obowiązujących przepisach i wynikającymi z zawartych umów. 2.2.4. Koncesjonariusz jest obowiązany do posiadania ważnego dokumentu określającego parametry fizykochemiczne danej partii paliwa będącego przedmiotem obrotu, wydanego każdorazowo przez bezpośredniego sprzedawcę tego paliwa, a także do wydania na jego podstawie każdemu przedsiębiorcy prowadzącemu obrót paliwami ciekłymi, a innemu odbiorcy na jego żądanie, oświadczenia we własnym imieniu o zgodności parametrów jakości dostarczonego paliwa z parametrami jakości wynikającymi z obowiązujących w tym zakresie przepisów i zawartej z odbiorcą umowy. W przypadku importu lub przesunięcia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych określonych niniejsza koncesją, Koncesjonariusz jest obowiązany do przeprowadzenia kontroli jakości wprowadzanych do obrotu paliw celem sprawdzenia dotrzymywania przez te paliwa parametrów jakościowych wynikających z krajowych norm jakościowych określonych w obowiązujących przepisach oraz przekazania wyników badań odbiorcy. 2.2.5. Koncesjonariusz jest obowiązany do utrzymywania lub zagwarantowania możliwości pozyskania środków finansowych lub majątku pozwalającego na zaspokojenie roszczeń osób trzecich mogących powstać wskutek niewłaściwego prowadzenia działalności objętej koncesją lub szkód w środowisku. 2.3. Warunki zaprzestania działalności po wygaśnięciu koncesji lub jej cofnięciu 2.3.1. W przypadku, gdy działalność objęta niniejszą koncesją wywiera wpływ na środowisko, Koncesjonariusz jest obowiązany, w trakcie prowadzenia działalności koncesjonowanej oraz po jej zaprzestaniu, do likwidacji skutków tej dzielności. 2.4. Sprawozdawczość i udzielanie informacji 3
2.4.1. Koncesjonariusz jest obowiązany zawiadomić Prezesa o istotnych zmianach dotyczących wykonywanej działalności objętej niniejszą koncesją (w tym w szczególności nazwy, siedziby, numeru w rejestrze przedsiębiorców, numery, identyfikacji podatkowej, rozszerzenia bądź ograniczenia zakresu tej działalności) nie później niż 14 dni od dnia ich powstania. 2.4.2. Koncesjonariusz jest obowiązany do pisemnego poinformowania Prezesa URE o zamiarze zaprzestania działalności koncesjonowanej nie później niż na 3 miesiące przed przewidywaną datą zaprzestania działalności. Od powyższej decyzji odwołanie wniósł M. J. (2) (dalej powód) zaskarżając ją w całości (k. 9-12 akt sądowych). Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił: 1. naruszenie konstytucyjnej zasady ochrony praw słusznie nabytych bezpośrednio wynikającej z dyspozycji art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskie), - zasada demokratycznego państwa praw, poprzez pozbawienie Koncesjonariusza/Odwołującego się nabytej w drodze decyzji z dnia 12 grudnia 2006 r, koncesji na działalność gospodarczą polegającą na obrocie paliwami ciekłymi; 2. naruszenie art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego w zw. z art. 2 Konstytucji RP, a w szczególności zasady pogłębiania zaufania do organów administracji publicznej, poprzez dokonywanie częstych, nieuzasadnionych zmian w systemie prawa, osłabiających pozycję zarówno samego obywatela, a nadto zaufania do organów administracji; 3. naruszenie art. 7,77 kodeksu postępowania administracyjnego poprzez podejmowanie przez Organ, czynności nie uwzględniających interesu społecznego i słusznego interesu obywateli, a w szczególności poprzez nieuwzględnienie przez Organ rzeczywistych skutków ekonomicznych skarżonej Decyzji, której konsekwencje mogą mieć negatywne konsekwencje dla samego Odwołującego się, i ostatecznie doprowadzić do konieczności zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej w przedmiotowym zakresie; 4. naruszenie art. 107 3 kodeksu postępowanie administracyjnego, poprzez brak jakichkolwiek podstaw zarówno faktycznych, jak też prawnych uzasadniających stanowisko Organu w przedmiotowej sprawie, w szczególności poprzez niewskazanie przez Organ faktów, które uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. W oparciu o tak sformułowane zarzuty, wniósł o uchylenie decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowe. Prezes URE (dalej pozwany) odpowiadając na odwołanie (k.23-27 akt sądowych) podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o jego oddalenie. Sąd Okręgowy - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: Powód M. J. (2) prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...) w miejscowości W. w zakresie obrotu paliwami ciekłymi na podstawie koncesji udzielonej decyzją Prezesa Regulacji Energetyki numer (...) z dnia 12 grudnia 4
2006 r. (dowód: koncesja k. 49-51 akt. admin. okoliczność bezsporna). Bezsporne jest, że M. J. (2) prowadził koncesjonowaną działalność, przy użyciu naziemnego zbiornika dwukomorowego o łącznej pojemności 20 m (dowód: pismo z 27 sierpnia 2009r. k. 9 akt.admin. okoliczność bezsporna). Prezes URE na podstawie art. 57 ust. 3 w związku z art. 57 ust. 1 punkt 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), wezwał M. J. (2) do usunięcia nieprawidłowości w prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi poprzez zaniechanie prowadzenia tej działalności przy użyciu naziemnego kontenerowego zbiornika na olej napędowy i benzynę bezołowiową oraz dostosowania sposobu prowadzenia tej działalności do bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, powołując się przy tym na 99 w związku z 179 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 243, poz. 2063 z póżn. zm.), który wyłączył możliwość prowadzenia obrotu olejem napędowym i benzyną przy użyciu zbiorników naziemnych kontenerowych z dniem 1 stycznia 2006 r. - w terminie 30 dni, od dnia otrzymania wezwania (dowód: pismo z 20 września 2010r. k.29-31 akt admin okoliczność bezsporna). W wyznaczonym terminie M. J. (2) nie wykonał zaleceń Prezesa URE (okoliczność bezsporna). M. J. (2), na żądanie Prezesa URE przedstawił harmonogram planowanych działań celem zaniechania prowadzenia działalności przy użyciu naziemnego kontenerowego zbiornika na olej napędowy i benzynę pod rygorem wszczęcia postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej (dowód: pismo z 20 grudnia 2010 r. i z 30 grudnia 2010 r. k. 36 i 39 akt admin. okoliczność bezsporna). Kolejnym wezwaniem Prezes URE wezwał M. J. (3) do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, pod rygorem wszczęcia postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.(dowód pismo z 14 października 2011 r. k. 41 akt admin. okoliczność bezsporna). Na wezwania Prezesa URE M. J. (3) informuje, że nie otrzymał prawomocnego pozwolenia na budowę na podjęcie stosownych prac. (dowód: pismo z 7 listopada 2011 r. k. 44 okoliczność bezsporna). Prezes URE zawiadomił M. J. (3) o wszczęciu postępowania z urzędu, w sprawie zmiany zakresu koncesji na obrót paliwami ciekłymi, w związku z wyłączeniem z dniem 1 stycznia 2006 r. możliwości użytkowania naziemnych zbiorników kontenerowych przez 99 w zw. z 179 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bezy stacji paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 243, poz. 2063 ze zm.). (dowód: zawiadomienie k. 45-46 akt admin., okoliczność bezsporna). Zawiadomieniem z 14 lutego 2012 r. Prezes URE w oparciu o art. 10 1 k.p.a powiadomił M. J. (2) o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie i możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym w tym prawie do złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień. - z prawa tego skorzystał. (dowód: zawiadomienie k. 54 akt admin., oświadczenie 5
k. 57 i 58 akt. admin.). Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy oraz w aktach przesłanych przez organ regulacyjny. Rzetelność dokumentacji i istnienie wskazanych okoliczności nie było kwestionowane przez żadną ze stron. Materiał dowodowy należy uznać za przekonujący oraz w pełni wiarygodny. Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, a rozstrzygnięcie Prezesa URE jest w pełni prawidłowe i odpowiada prawu. Podstawą prawną do wszczęcia postępowania w sprawie zmiany koncesji jest art. 41 ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne który stanowi, że Prezes cofa koncesję lub zmienia jej zakres w przypadku zaistnienie przesłanek o których mowa w art. 58 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.). Przepis ten stanowi, że organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją. Z dniem 1 stycznia 2006 r. 99 w zw. z 179 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 243, poz. 2063 ze zm.), wyłączył możliwość prowadzenia obrotu olejem napędowym i benzyną przy użyciu zbiorników naziemnych kontenerowych. Wspomniany 99 ust. 1 rozporządzenia dopuszcza użytkowanie stacji kontenerowych wyłącznie jako tymczasowych obiektów budowlanych przeznaczonych do zaopatrzenia do zaopatrzenia w produkty naftowe Siła Zbrojnych oraz w celu realizacji inwestycji o znaczeniu krajowym, a także do zaopatrzenia jednostek pływających żeglugi morskiej i śródlądowej, kolejnictwa oraz statków powietrznych lotnictwa cywilnego. Wobec tej zmiany przepisów regulujących działalność gospodarczą objętą koncesją powoda, powód był zobowiązany w wyznaczonym przez pozwanego terminie do zaprzestania prowadzenia działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi przy użyciu naziemnych zbiorników kontenerowych. Tych zmian na prowadzonej stacji paliw powód nie uczynił, tym samym pozwany był uprawniony do wszczęcia postępowania w sprawie zmiany koncesji udzielonej powodowi, jako niezgodnej z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją. Wbrew zarzutom powoda, pozwany nie odebrał powodowi udzielonej koncesji na sprzedaż paliw, co powód formułuje w zarzucie jako naruszenie konstytucyjnej zasady ochrony praw słusznie nabytych. Dokonana zmiana koncesji zaskarżoną przez powoda decyzją, znajduje swoje uzasadnienie w granicach wyznaczonych przez przepisy regulujące rodzaj działalności wykonywanej przez powoda i jest zmianą pożądaną. Nie zasługują również na uwzględnienie zarzuty odnoszące się do naruszenia przepisów ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego. 6
Celem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu cywilnym. Z tych względów Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez powoda odwołanie na podstawie art. 41 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne w zw z art. 479 53 1 k.p.c. 7