Zużycie Biomasy w Energetyce Stan obecny i perspektywy
Plan prezentacji Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w Polsce. Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w energetyce zawodowej i przemysłowej. Liczba jednostek wytwórczych spalających i współspalających biomasę. Zużycie biomasy stałej w energetyce zawodowej. Zużycie biomasy stałej w energetyce przemysłowej. Ceny biomasy w energetyce zawodowej. Kaloryczność zużywanej biomasy w energetyce zawodowej. Struktura zużywanej biomasy w energetyce zawodowej. Produkcja energii cieplnej z biomasy. Import biomasy. Najwięksi producenci energii elektrycznej z biomasy. Perspektywy energetyki opartej na biomasie. Realizowane i planowane inwestycje w energetykę opartą na biomasie.
Produkcja elektrycznej energii odnawialnej w Polsce 12 000 GWh Woda Wiatr Biomasa stała Biogaz 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Produkcja energii elektrycznej z biomasy w polskiej energetyce 7 000 6 000 Elektrownie zawodowe Elektrociepłownie przemysłowe Elektrociepłownie zawodowe GWh 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Liczba obiektów w energetyki zawodowej i przemysłowej zużywaj ywających biomasę elektrownie/elektrociepłownie zawodowe elektrownie/elektrociepłownie przemysłowe 44 46 31 30 24 8 6 7 8 7 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Zużycie biomasy stałej w energetyce zawodowej 5 000 000 4 500 000 4 000 000 3 500 000 3 000 000 zużycie masowe zużycie energetyczne 60 000 50 000 40 000 tony 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 30 000 20 000 10 000 TJ 0 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A. 0
Zużycie biomasy stałej w energetyce przemysłowej 35 000 30 000 TJ 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Kaloryczność biomasy zużywanej w energetyce zawodowej 17,78 17,95 17,23 17,75 18,34 12,37 11,21 10,07 8,09 8,71 5,61 4,08 4,40 4,26 4,35 MJ/kg 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Średnie ceny biomasy w energetyce zawodowej (loco elektrownia) 30,00 zł 25,00 zł 22,53 zł 24,90 zł 20,00 zł 16,50 zł 18,25 zł 20,30 zł 15,00 zł 10,00 zł 5,00 zł 0,00 zł 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Rodzaje biomasy zużywanej przez energetykę według statystyk ARE: Biomasa rolnicza (plantacje roślin energetycznych, słoma, wytłoki, odpady z przetwórstwa rolnego), Pozostała biomasa (odpady komunalne, odpady z przemysłu celulozowo papierniczego, odpady z przetwórstwa drewna), Drewno opałowe
Struktura zużycia biomasy w energetyce zawodowej 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% biomasa rolnicza pozostała biomasa drewno opałowe 0% 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Produkcja ciepła a z biomasy w energetyce zawodowej i przemysłowej Elektrociepłownie zawodowe Elektrociepłownie przemysłowe Ciepłownie zawodowe Ciepłownie przemysłowe 14 000 TJ 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Monitoring zużycia biomasy w energetyce, Agencja Rynku Energii S.A.
Import biomasy rynek lokalny czy globalny? Z uwagi na charakter handlu biomasą w polskiej energetyce (udział pośredników), rzeczywisty import tego paliwa jest trudny do zweryfikowania. Jednak obserwując wzrost importu produktów rolnych oraz drzewnych stanowiących potencjalne paliwo dla energetyki, można oszacować jego wielkość na 0,5-1 mln ton rocznie. Import pozostałości z ekstrakcji tłuszczów roślinnych [tony] Wielkość importu biomasy drzewnej 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 2007 2008 2009 2010 Źródło: K. Żmuda MRiRW, 4 BIOMASS raport krajowy Polska 2010
Główni gracze na rynku biomasy w Polsce Źródło: Raporty roczne grup kapitałowych, strony internetowe 12% 43% udział rynkowy grup energetycznych w produkcji energii elektrycznej z biomasy 13% 10% 22% PGE TAURON EDF GDF SUEZ W 2010 roku największym producentem odnawialnej energii elektrycznej z biomasy były jednostki zrzeszone w ramach Grupy Kapitałowej EDF. Według raportu rocznego GK EDF, produkcja energii elektrycznej z biomasy wyniosła w Polsce wyniosła około 1,3 TWh, przy zużyciu masowym wynoszącym ponad 900 tys. ton. Drugim co do wielkości producentem energii elektrycznej z biomasy w 2010 roku, była należąca do koncernu energetycznego GDF SUEZ, Elektrownia Połaniec. Według informacji zawartej na stornie internetowej elektrowni, produkcja energii elektrycznej z biomasy wyniosła w roku 2010 775 GWh. Spośród krajowych grup energetycznych, pozycję lidera zajmuje Polska Grupa Energetyczna S.A.. Według raportu rocznego PGE S.A., w roku 2010 produkcja energii elektrycznej z biomasy wyniosła w grupie około 680 GWh.
Biomasa w energetyce stan obecny Biomasa jest obecnie największym źródłem odnawialnej energii elektrycznej w Polsce. W 2010 energia elektryczna wyprodukowana z biomasy stanowiła 50 % energii elektrycznej wyprodukowanej z OZE. W okresie 2006 2010, zauważalny jest wzrost kaloryczności biomasy zużywanej przez energetykę zawodową. Wynika to z dążenia elektrowni/elektrociepłowni do maksymalizacji uzysku odnawialnej energii elektrycznej (przy tym samym udziale masowym biomasy w stosunku do węgla), a także mniejszych kosztów transportu paliwa (większa ilość energii chemicznej w jednostce masy). W przypadku produkcji energii cieplnej, biomasa znajduje zastosowanie głównie w jednostkach produkujących w kogeneracji. Wynika to z głównie z braku skutecznych mechanizmów wsparcia dla energii cieplnej wytwarzanej w źródłach odnawialnych. Duża zakres kaloryczności biomasy zużywanej w poszczególnych jednostkach zawodowej wynika z dostępności lokalnych paliw bądź struktury zużywanej biomasy (biomasa leśna nieprzetworzona, odpady papiernicze, mokra słoma). Analizując ceny biomasy w poszczególnych jednostkach w kraju można zauważyć dysproporcje rzędu 14 zł/gj (różnice cenowe pomiędzy maksymalną a minimalną ceną biomasy wśród 10 największych konsumentów tego paliwa w 2010 roku). Prawdopodobne przyczyny takiej sytuacji to: lepsza eksploracja lokalnego rynku biomasy, różnica w kosztach transportu paliwa, rodzaju zużywanej biomasy, niedoskonała informacja o rynku.
Zrealizowane i planowane inwestycje w energetykę opartą na biomasie: Elektrownia Bełchatów uruchomienie współspalania biomasy w blokach nr 1 i 4 (2009 rok). Elektrownia Turów - uruchomienie współspalania biomasy w blokach nr 1-4 (2009 rok). Elektrociepłownia Czechnica uruchomienie przekonwertowanego kotła na biomasę (listopad 2010). Elektrownia Szczecin budowa kotła fluidalnego opalanego biomasą (planowe oddanie do eksploatacji IV kwartał 2011 roku, roczna produkcja energii elektrycznej z biomasy 440 GWh). Elektrownia Jaworzno 2 budowa kotła fluidalnego opalanego biomasą o mocy 50 MW (planowane oddanie do użytku koniec 2012 roku). Elektrownia Połaniec budowa bloku energetycznego opalanego biomasą o mocy 190 MW (planowane oddanie do użytku koniec 2012 roku). Dalkia Łódź i Poznań konwersja kotłów węglowych na biomasowe (planowany termin ukończenia inwestycji rok 2012). Elektrownia Konin - budowa kotła fluidalnego K 12 o mocy 55 MW przeznaczonego do spalania biomasy (planowane zakończenie inwestycji I półrocze 2012 roku). EC Elbląg budowa bloku kogeneracyjnego opalanego biomasą 20 Mwe/30MWth (planowany termin realizacji inwestycji rok 2013).
Biomasa w energetyce perspektywy W 2010 roku, deficyt zielonych certyfikatów w stosunku do wymagań zawartych w rozporządzeniu MG wyniósł 1,4 TWh, co przy zapotrzebowaniu na zielone certyfikaty rzędu 12,1 TWh oznacza, że niezagospodarowane zostało dotychczas 11% rynku odnawialnych źródeł energii w Polsce. W roku 2011 wzrost produkcji odnawialnej energii elektrycznej z biomasy następuje głównie poprzez zwiększenie kaloryczności paliwa. Według danych za pierwsze półrocze 2011 roku, wzrost produkcji energii elektrycznej z biomasy w energetyce zawodowej wyniósł 14 %, przy 5 % wzroście masowego zużycia biomasy. W dłuższej perspektywie wykorzystanie biomasy w energetyce, będzie opierać się na dedykowanych kotłach biomasowych, które zgodnie z przepisami będą mogły zużywać większą ilość surowca pochodzenia leśnego niż jednostki współspalające. W przypadku realizacji deklarowanych projektów inwestycyjnych opartych na biomasie, zużycie tego paliwa może ulec podwojeniu do roku 2020. 14 12 10 8 6 4 2 0 Produkcja Deficyt 1,4 1,2 2009 2010
Dziękuje za uwagę Maciej Flakowicz m.flakowicz@are.waw.pl