Spis treści 1. Present Simple czas teraźniejszy prosty... 5 1.1. Użycie... 5 1.2. Present Simple w skrócie... 7 1.3. Struktura zdao... 8 1.4. Zadania sprawdzające...11 2. Present Continuous czas teraźniejszy ciągły... 16 2.1. Użycie...16 2.2. Present Continuous w skrócie...17 2.3. Struktura zdao...18 2.4. Zadania sprawdzające...21 3. Porównanie Present Simple z Present Continuous 26 4. Present Perfect Simple... 29 4.1. Użycie...29 4.2. Present Perfect Simple w skrócie...31 4.3. Struktura zdao....32 4.4. Lista czasowników nieregularnych....33 4.5. Zadania sprawdzające...41 5. Present Perfect Continuous... 47 5.1. Użycie...47 5.2. Present Perfect Continuous w skrócie...49
5.3. Struktura zdao...50 5.4. Zadania sprawdzające...51 6. Porównanie Present Perfect Simple z Present Perfect Continuous... 56 7. Past Simple... 58 7.1. Użycie...58 7.2. Past Simple w skrócie...61 7.3. Stuktura zdao...62 7.4. Zadania sprawdzające...64 8. Past Continuous... 70 8.1. Użycie...70 8.2. Past Continuous w skrócie...72 8.3. Struktura zdao...73 8.4. Zadania sprawdzające...74 9. Porównanie Past Simple z Past Continuous... 79 10. Porównanie Past Simple z Present Perfect Simple 80 11. Past Perfect Simple... 81 11.1. Użycie...81 11.2. Past Perfect Simple w skrócie...83 11.3. Struktura zdao...84 11.4. Zadania sprawdzające...85
12. Past Perfect Continuous... 91 12.1. Użycie...91 12.2. Past Perfect Continuous w skrócie...93 12.3. Struktura zdao...94 12.4. Zadania sprawdzające...95 13. Porównanie czasów: Past Perfect Simple oraz Past Perfect Continuous... 101 14. Porównanie czasów: Past Simple, Past Continuous, Past Perfect... 102 15. Future Simple... 103 15.1. Użycie... 103 15.2. Future Simple w skrócie... 105 15.3. Struktura zdao... 106 15.4. Zadania sprawdzające... 107 16. Forma "be going to"... 113 16.1. Użycie... 113 16.2. Be going to w skrócie... 115 16.3. Struktura zdao... 116 16.4. Zadania sprawdzające... 117 17. Future Continuous... 123 17.1. Użycie... 123
17.2. Future Continuous w skrócie... 125 17.3. Struktura zdao... 126 17.4. Zadania sprawdzające... 127 18. Future Perfect Simple... 130 18.1. Użycie:... 130 18.2. Future Perfect Simple w skrócie... 130 18.3. Struktura zdao... 131 19. Future Perfect Continuous... 132 19.1. Użycie... 132 19.2. Future Perfect Continuous w skrócie... 132 19.3. Struktura zdao... 133 19.4. Zadania sprawdzające dla Future Perfect Simple oraz Future Perfect Continuous... 134 20. Porównanie czasów przyszłych... 138 21. Inne formy wyrażania przyszłości... 139 22. Test sprawdzający... 141
1. Present Simple czas teraźniejszy prosty 1.1. Użycie Czas Present Simple, jest czasem teraźniejszym prostym. Użycie tego czasu można sprowadzić do stwierdzenia, iż używamy go w odniesieniu do czynności/sytuacji stałych, niezmiennych. Poniższe punkty zawierające zasady użycia potwierdzą to uogólnienie. Present Simple używamy: a. gdy opisujemy czynności/sytuacje stałe/niezmienne dla nas samych, tj. sytuacje rutynowe, powtarzające się z jakąś określoną częstotliwością (codziennie, raz w miesiącu, co sobotę, itp.) przykłady: She works as a secretary. (Ona pracuje, jako sekretarka na chwilę obecną jest to sytuacja stała dla niej) I brush my teeth every morning. (Szczotkuję zęby każdego ranka sytuacja rutynowa) The Smiths take their children for holiday twice a year. (Państwo Smith zabierają dzieci na wakacje dwa razy w roku sytuacja powtarzająca się z określoną częstotliwością dwa razy w roku) b. do mówienia o prawdach ogólnych, prawach natury, itp. przykłady: When you heat ice, it melts. (Gdy podgrzejesz lód, roztopi się prawda ogólna) The sun sets in the west. (Słońce zachodzi na zachodzie prawo natury) c. podając wszelakie rozkłady: pociągów, tramwajów, samolotów, autobusów, programy kin, teatrów, muzeów, oper, itp. przykłady: The plane from Glasgow arrives at 9.00. (Samolot z Glasgow przylatuje o 9.00 rozkład lotów) Helios screens Harry Potter at 8.00 and 12.00. (Helios wyświetla Harry Potter a o 8.00 oraz 12.00 program kina)
d. do komentarzy sportowych, wszelakich recenzji oraz narracji przykłady: Kowalsky overtakes Stachursky and wins the race. (Kowalski prześciga Stachurskiego i wygrywa wyścig komentarz sportowy) Monica Bellucci plays the leading role in Malena. (Monika Bellucci gra główną rolę w Malenie recenzja filmu) The knight gets on his horse and quickly rides away. (Rycerz wsiada na konia i szybko odjeżdża narracja) e. do dawania instrukcji, wskazówek przykłady: You sprinkle some grated cheese on the top and bake it for next 10 minutes. ( Posyp tartym serem i piecz przez kolejne 10 minut przepis) You go straight ahead for 100 metres and then take a turn left. (Idź prosto przed siebie przez 100 metrów a następnie skręć w lewo wskazówka)
1.2. Present Simple w skrócie 1. Czynności stałe na chwilę obecną 2. Rutyna, czynności powtarzające się 3. Prawdy ogólne. 4. Rozkłady jazdy, programy kin, teatrów, itp. 5. Instrukcje, wskazówki 6. Komentarze sportowe 7. Recenzje 8. Narracje Wyrazy często używane w czasie Present Simple: always, usually, often, rarely, hardly ever, every day/week/month/year, in the morning/afternoon/evening, at night, at the weekend, in the week, on Mondays, itd.
1.3. Struktura zdań Zdania twierdzące Czasowniki w zdaniach twierdzących są w formie podstawowej dla osób: I, you, we, they np.: I/you/we/they prefer fish to meat. I/You have a cat called Pip. W przypadku 3 osoby liczy pojedyńczej tj. he, she, it do czasownika należy dodać końcówkę s/es lub w sytuacji czasownika have dla 3 os. l. pojedycznej zmieniamy go na has, np.: He/She/It prefers tea to coffee. He/She/It has two eyes. Wyjątkiem są czasowniki modalne, które są zawsze w formie podstawowej, np.: She can dance and must work hard to be good at it. Zasady dodawania końcówki s/es: w większości przypadków czasowniki przyjmują s, np.: work works, czasowniki zakończone na s, -ss, -sh, -ch, -x przyjmują es, np.: pass passes, czasowniki zakończone na spółgłoskę + y przyjmują es przy czym y zmienia się na i, np.: cry cres, czasowniki zakończone na samogłoskę + y przyjmują es, np.: play playes, czasowniki zakończone na f/fe przyjmują es a f zmieniamy na v, np. half halves, czasowniki zakończone na o przyjmują s, np.: do does, czasownik have zmienia się na has.
Pytania W czasie teraźniejszym prostym (Present Simple) w pytaniach o dopełnienie należy użyć operatora do/does. Wyjątek stanowią czasowniki: to be oraz modalne. Osoby: I/you/we/they używają operatora do natomiast he/she/it does. Należy pamiętać, że czasownik jest zawsze w formie podstawowej (bez końcówek). Układy wyrazów w pytaniu: WYRAZ PYTAJĄCY OPERATOR PODMIOT BEZOKOLOCZNIK? Np.: What do you read in bed? (pytania tzw. Yes/No questions) OPERATOR PODMIOT BEZOKOLICZNIK? Np.: Does she work for IBM? Zdania przeczące W zdaniu przeczącym wyrazem, który zaprzecza jest operator + not; odpowiednio do osób: I/You/We/They jest to do not lub w formie skróconej don t, dla 3 os. l.poj. He/She/It jest to does not w formie skróconej doesn t. Czasownik, tak jak w pytaniu, w zdaniu przeczącym jest w formie podstawowej (bez końcówek). Układ wyrazów w zdaniu przeczącym: PODMIOT OPERATOR + NOT BEZOKOLICZNIK. Np.: I don t like winter. He doesn t have kids.
Użycie przysłówków oraz wyrażeń częstotliwości w zdaniu Przysłówki częstotliwości (always, usually, often, sometimes, rarely/seldom, hardly ever, never, frequently, normally, itd) stawiamy przed głównym czasownikiem w zdaniu, np.: Martha always wakes up before her husband. Wyjątek stanowią tutaj czasownik to be, czasowniki modalne oraz operatory. Należy wtedy postawić przysłówek częstotliwości za nimi, np.: We can usually rely on her. Natomiast w krótkich odpowiedziach przysłówek częstotliwości stawiamy przed operatorem, np.: Do you do your homework? Yes, I always do. Wyrażenia częstotliwości tj. every day, once/twice a month, most mornings, itp. stawiamy na początku lub na końcu zdania, np.: Tom has a smoke once a day/once a day, Tom has a smoke. Przysłówki: usually, often, sometimes, normally oraz occasionally mogą być postawione na początku lub na końcu zdania, gdy chcemy coś zaakcentować, np.: Usually, I finish work at 3. I feel excited sometimes. Przysłówki: never, seldom, rarely, hardly ever są wyrazami przeczącymi, zatem nie możemy używać ich w zdaniach przeczących tylko w twierdzących. I rarely go to bed before midnight.
1.4. Zadania sprawdzające I. Z podanych opcji wybierz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna, jest poprawna. 1. They.. from Russia, they said clearly: Poland. a. isn t b. are c. aren t d. is 2.. Jammie at home? a. do b. does c. is d. are 3. My friends in the same street as I do. a. lives b. don t live c. live d. doesn t live 4. Whereabouts.. she.? a. do lives b. do live c. does lives d. does live 5. Pat and Mat go to church. Almost never. a. often b. from time to time c. hardly ever d. sometimes
6. When problems occur always say: I a. no understand b. not no c. doesn t know d. don t understand 7. A small baby sometimes. a. cries b. crys c. cry d. cryies 8. Do you listen to the radio? Yes,. a. do I often b. I often do c. often I do d. I do often 9. Thunders seldom people at home. a. kils b. kills kil d. kill 10.? I m a nurse. a. What do you do b. You do? c. What yo do d. What does you do II. Czasowniki w nawiasach wstaw w poprawnej formie czasu Present Simple 1. Wendy (wear) glasses. 2. The Gordons.. (not/move) here. 3. What time. the concert.? (start) 4. My parents.. (own) a car.
5. Mary (manage) a team of 3 people. 6. Mac and Jon. (be) at the same local community. 7. it (have) 8 legs? Yes, it. 8. A mouse.. (eat) cheese and.. (drink) water. 9. Mice. (chase) cats in their dreams. 10. Daniel Radcliffe. (perform) on Broadway. III. Zaznacz te zdania, które są prawidłowe literą P a te nieprawidłowe literą N. 1. My schoolmate sometimes play poker with me after school. 2. Do you fancy listening to Jazz? 3. What do politicians do about the environment in your area? 4. Susan can mends her clothes. 5. Can he manage? I hope so. 6. First, heats the oven and slice the bread. 7. We meet in the supermarket sometimes. 8. Sandra often reads aloud on the bus. 9. Does Tomek be at a garage?... 10. The coach leave at 7 in the morning.
Odpowiedzi I. 1. c 2. c 3. c 4. d 5. c 6. d 7. a 8. b 9. d 10. a II. 1. wears 2. don t move 3. does start 4. own 5. manages 6. are 7. does 8. does have; does 9. chase 10. performs
III. 1. n 2. p 3. p 4. n 5. p 6. n 7. p 8. p 9. n 10. n
2. Present Continuous czas teraźniejszy ciągły 2.1. Użycie Czas teraźniejszy ciągły, jest czasem teraźniejszym niedokonanym. Oznacza to, iż czynności/sytuacje się nie zakończyły i podmiot jest w trakcie ich wykonywania. Czasu teraźniejszego ciągłego używamy: a. do czynności/sytuacji, które dzieją się w chwili mówienia o nich przykład: I m listening to my favourite music and writing to you. (Słucham swej ulubionej muzyki i piszę do Ciebie dzieje się to w chwili mówienia) Be quiet! I m trying to focus! (Cicho! Próbuję się skupić! komunikat do sytuacji obecnej) b. do czynności/sytuacji tymczasowych, czyli takich, które niekoniecznie dzieją się w chwili mówienia ale są ogólnie czynnościami/sytuacjami dla danego podmiotu niestałymi przykład: I m reading a very interesting book these days. (Czytam bardzo interesującą książkę ostatnio w chwili gdy podmiot wypowiada to zdanie nie czyta a jedynie mówi w trakcie jakiej czynności ostatnio się znajduje) c. z przysłówkami takimi jak: always, constantly, continually, itp. do określenia sytuacji/czynności, które dzieją się ciągle lub gdy chcemy poprzez tę formę wyrazić nasze poirytowanie lub złość przykład:
We re always meeting them at our bank. (Zawsze spotykamy ich w naszym banku sytuacja dzieje się bardzo często) You re constantly interrupting when I m talking. (Ciągle przerywasz gdy mówię wyrażamy tym naszą irytację/złość) d. do sytuacji, które zostały zaplanowane i zaaranżowane na przyszłość, w szczególności gdy jest to niedaleka przyszłość a czas i miejsce są podmiotowi znane przykład: They re moving into their new flat next Monday. (Przeprowadzają się do swego nowego mieszkania w przyszły poniedziałek zaplanowane i zaaranżowane) e. do sytuacji/trendów, które podlegają ciągłej zmianie, nie są one stałe a podlegają pod wpływem czasu ciągłym modyfikacjom przykład: How s my English? Is it improving? (Jak mój angielski? Poprawia się? poprawa to proces, odbywa się w jakimś czasie i jest procesem zmiennym) More and more species are becoming extinct. (Coraz więcej gatunków wymiera jest to proces zmienny) 2.2. Present Continuous w skrócie 1. Czynności wykonywane w momencie mówienia.
2. Sytuacje tymczasowe, nie wykonywane w momencie mówienia o nich. 3. Sytuacje/czynności zaplanowane i zaaranżowane na zdefiniowaną przyszłość. 4. Sytuacje/czynności powtarzane ciągle, sytuacje irytujące/denerwujące. 5. Komentowanie zmian, trendów. Wyrazy często używane z czasem Present Continuous: now, at the moment, at present, these days, still, nowadays, today, tonight, itd. 2.3. Struktura zdań Zdania twierdzące
W zdaniach twierdzących należy pamiętać o dwóch bardzo istotnych rzeczach: operatorze odmianie czasownika to be (am/is/are) stojącym bezpośrednio po podmiocie oraz o dodaniu końcówki ing do czasownika głównego w zdaniu, np.: I am waiting for you. My son is playing in the garden. The dogs are barking. Odmiana czasownika to be przez osoby: I am = I m You are = You re He is = He s She is = She s It is = It s We are = We re They are = They re Zasady dodawania końcówki ing: w większości przypadków dodajemy ing bez zmian, np.: wait waiting gdy czasownik zakończony jest literą e, odrzucamy e, np.: use using gdy czasownik zakończony jest pojedynczą spółgłoską, którą poprzedza pojedyncza samogłoska, dodając ing podwajamy ostatnią spółgłoskę, np.: sit sitting podwajamy ostatnią samogłoskę w wyrazie dwusylabowym, gdy druga sylaba jest sylabą akcentowaną, np.: begin beginning - ic zmienia się na ick, np.: picnic picnicking - ie zmienia się na y, np.: lie lying Pytania Pytania w czasie Present Continuous są tworzone przez inwersje przestawienie operatora czasownika to be przed osobę. Należy pamiętać o końcówce ing przy czasowniku, np.: Are you having fun? What is she doing? Where are they going?
Zdania przeczące Zdania przeczące są tworzone przez dodanie not odpowiednio do operatora czasownika to be. Operator w formie przeczącej am not (I m not), is not (isn t), are not (aren t) umieszczamy po podmiocie. Do czasownika głównego dodajemy końcówkę ing, np.: I m not listening to what you re saying! Camila isn t going with us. Students aren t reading.
2.4. Zadania sprawdzające I. Z podanych opcji wybierz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna jest poprawna. 1. Samuel and Toby trying to call their mum. a. do b. is c. does d. are 2. I can t talk right now. We re. a. picnicing b. picnicking c. pikniking d. picning 3. Why your teeth hurting you? a. are b. are c. am d. does 4. The builders the bridge this week. a. isn t build b. don t building c. aren t building d. aren t build 5. Why aren t you watering the plants? They! a. are dying b. are dieing c. are dyeing d. is die 6. I changing places. Leave me alone.
a. amn t b. isn t c. aren t d. m not 7. Steve my computer so I can t check the e mail. a. is useing b. isn t using c. is using d. isn t using 8. Are you serious? What they about? a. do talk b. are talking c. are talk d. do talking 9. Kids. I can hear them laughing in beds. a. don t sleeping b. aren t sleeping c. are sleeping d. doesn t sleep 10. Look through the window! Mr Thomson. a. s coming b. s comeing c. s come d. comes II. Wyrazy w nawiasach wstaw w poprawnej formie czasu Present Continuous. 1. (Teenagers/become) more and more aggressive these days. 2. (Tom/constantly/panic), isn t he? Tell him to calm down. 3. What (they/eat)? It looks disgusting.
4. I (not/have) a surgery this week. 5. I don t believe you... (you/always/lie). 6. What time. (she/come) tomorrow? 7.. (My parents/enjoy) their stay very much. Cheers. 8. So, what.. (your sisters/plan) to do about this matter? 9. Cinemas in this city (not/screen) this film. It s forbidden. 10. Patty. (not/feel) very well. I think it s flu. III. Dopasuj zdania do odpowiedniego kontekstu użycia. Use 1. Action in progress at the moment of speaking 2. Temporary situations/actions, not necessarily in progress at the moment of speaking Sentence a. He s always leaving such an unbearable mess! b. Sandra s staying in Paris next week. She s visiting her friends. 3. Planned actions (future) c. I m trying to understand. Don t disturb me! 4. Repeated actions d. Tracy s studying Law in Warsaw. 5. Irritating situations e. The Blacks are always helping people. 1. 2. 3. 4. 5.
Odpowiedzi I. 1. d 2. b 3. a 4. c 5. a 6. d 7. c 8. b 9. b 10. a II. 1. Teenagers re/are becoming 2. Tom s/is constantly panicking 3. are they eating? 4. m/am not having 5. You re/are always lying 6. is she coming? 7. My parents re/are enjoying 8. are your sisters planning 9. are not/aren t screening 10. is not/isn t feeling
III. 1. c 2. d 3. b 4. e 5. a
3. Porównanie Present Simple z Present Continuous Present Simple Present Continuous 1. Czynności stałe na chwilę obecną 1. Sytuacje tymczasowe, nie wykonywane w momencie mówienia o nich 2. Rutyna, czynności powtarzające się 2. Czynności wykonywane w momencie mówienia 3. Prawdy ogólne 3. Sytuacje/czynności zaplanowane I zaaranżowane na zdefiniowaną przyszłość 4. Rozkłady jazdy, programy kin, teatrów, itp. 4. Sytuacje/czynności powtarzane ciągle, sytuacje irytujące/denerwujące 5. Instrukcje, wskazówki 5. Komentowanie zmian, trendów 6. Recenzje 7. Narracje 8. Komentarze sportowe
Jednakże istnieje w gramatyce języka angielskiego grupa czasowników, które nie tworzą form continuous z końcówką ing (we wszystkich czasach). Są to stative/state verbs. W skład tej grupy wchodzą: a. czasowniki wyrażające upodobania tj.: like, love, dislike, detest, hate, enjoy, mind, prefer, adore, np. I detest stupid people. b. czasowniki zmysłów tj.: see, hear, smell, taste, feel, look, sound. Często używanym z tymi czasownikami jest czasownik can/could w odniesieniu do tego co widzimy, słyszymy, itp., np.: My folks are at home, I can see their cars outside. c. czasowniki percepcji tj.: appear, know, believe, understand, realise, remember, forget, notice, recognise, think, seem, see (w znaczeniu rozumieć ), expect (w znaczeniu myśleć ), guess, imagine, perceive, recall, regard, presuppose, suppose, np.: I expect them to be late. d. pozostałe czasowniki tj.: agree, appear, apply, astonish, be, belong to, concern, consist of, contain, cost, depend on, deserve, desire, doubt, equal, feel, fit, forgive, have, hope, impress, include, intend, involve, lack, measure, need, owe, own, please, possess, remain, require, resemble, satisfy, suffice, suit, surprise, take after, tend, want, weigh, wish. Niektóre z powyższych czasowników mogą występować w formie ciągłej wtedy gdy odnoszą się do czynności a nie stanów. Są to: 1. I think you re nice. (myślę, uważam) I m thinking of selling my car. (rozmyślam, rozważam) 2. The soup tastes delicious. (ma smak) Mum is tasting the cake. (próbuje, sprawdza smak) 3. I can see him across the road. (widzę)
I see your point. (rozumiem) I m seeing my boss in two hours. (mam spotkanie) 4. It looks as if they ve finished. (zdaje się, że ; wygląda na to, że ) Tommy is looking out of the window. (wygląda przez) 5. This powder smells nice. (ma ładny zapach) She s smelling the roses. (wącha) 6. Your hair feels like hay. (mają teksturę) He s feeling his forehead. (dotyka) 7. Shane has a villa. (ma; posiada) I m having a smoke right now. (palę) 8. The baby weighs 4 kilos. (ma wagę; waży) Karen is weighing the apples. (waży; sprawdza ile ważą) 9. The jacket fits you well. (jest odpowiedniego rozmiaru) Dad s fitting the wallpapers. (dopasowuje) 10. They appear to feel relaxed. (zdają się) Sean Bean is appearing in Game of Thrones. (występuje) 11. You are selfish. (jesteś) You re being selfish. (zachowujesz się jak samolubna osoba w rzeczywistości nią nie jesteś) 12. I enjoy watching good films. (lubię wyrażanie ogólnej preferencji) I m enjoying this film very much. (podoba mi się) Czasowniki tj.: look (gdy odnosimy się do czyjegoś wyglądu), feel (gdy odnosimy się do emocji), hurt oraz ache mogą być używane zarówno w formie ciągłej jak i prostej bez różnicy w znaczeniu, np. You look great/you re looking great.
4. Present Perfect Simple 4.1. Użycie Czas Present Perfect Simple jest czasem należącym do grupy czasów teraźniejszych lecz nie można go zdefiniować jako typowo teraźniejszego jak Present Simple czy Present Continuous. Czas ten oscyluje na pograniczu przeszłości z teraźniejszością. Używamy go: a. do wyrażenia czynności, która zaczęła się w przeszłości i trwa do chwili obecnej, w szczególności ze stative verbs tj.: be, have, like, know, itp. często używane są w tych sytuacjach: for (przez) oraz since (od) przykład: Thomas has worked for IBM for two years now. (Thomas pracuje dla IBM przez dwa lata zaczął pracę dwa lata temu i czynność ta trwa do chwili obecnej) We have had our dog Tofik since 2010. (Mamy naszego psa Tofika od 2010 nabyliśmy go w 2010 w chwili obecnej jest rok 2011) Wyraz for oznacza przez używamy go gdy podajemy jak długo coś się dzieje, np.: for two months/years/a minute/ages/last three decades, itp. Wyraz since oznacza od i używamy go gdy mówimy od jakiego momentu coś ma miejsce, np.: since I was born/i was a child/i left school/2010/may/monday, itp. b. gdy mówimy o czynnościach dopiero co zakończonych a których skutek/rezultat jest widoczny w teraźniejszości. przykład: She has just washed her hair. (Właśnie umyła włosy są one mokre taki jest rezultat czynności przeszłej na teraźniejszość) The Greens have already seen this film. (Państwo Green już widzieli ten film rezultatem czynności przeszłej widzieli jest to że znają ten film)
c. gdy mówimy o czynności, która miała miejsce w przeszłości ale nie określamy kiedy się ona wydarzyła. Akcent kładziony jest na sam fakt tejże czynności. przykład: My parents have bought a new car. (Moi rodzice kupili samochód nie ważne jest kiedy się to stało, ważnym jest sam fakt zakupu samochodu) A new bridge has been built. (Nowy most został wybudowany nieistotne kiedy, istotne jest, że został zbudowany) d. do mówienia o czynności/ach, które zaczęły się dziać w przeszłości ale nie są dokonane w momencie mówienia, często używanymi wyrażeniami czasowymi w tym kontekście są: today, this morning/evening/week/month, itp. przykład: Sarah has written two reports today. (Sara napisała dzisiaj dwa raporty istotnym słowem jest dzisiaj, zatem dzień nie jest zakończony i Sara może napisać kolejne) Students have written two exams this week. (Studenci napisali dwa egzaminy w tym tygodniu) e. do mówienia o przeżyciach, doświadczeniach, dokonaniach. W tym przypadku tyczy się wyłącznie osób żyjących. przykład: Katarzyna Grochola has written ten novels. (Katarzyna Grochola napisała dziesięć powieści jest żyjącą pisarką i wciąż może napisać więcej) I have eaten snails. (Jadłam ślimaki zaliczamy to jako doświadczenie/przeżycie). Pamiętamy, iż w tym kontekście nie podajemy kiedy dana czynność miała miejsce.
4.2. Present Perfect Simple w skrócie Czynności, które zaczęły się dziać w przeszłości i trwają do chwili obecnej (ze stative verbs) Czynności, które zaczęły się dziać w przeszłości a ich rezultat jest widoczny w teraźniejszości Czynności, które się wydarzyły lecz nie podajemy kiedy Przeżycia, doświadczenia, dokonania (osoby żyjące) Wyrażenia charakterystyczne dla czasu Present Perfect Simple to: for, since, already, yet (używany w pytaniach oraz zdaniach przeczących, zawsze na końcu Have you finished yet? They haven t finished yet), always, just, ever (Have you ever?), never, so far, today, this week/month, how long, lately, recently, still (w przeczeniach), itd
4.3. Struktura zdań. Zdania twierdzące Zdania twierdzące w czasie Present Perfect Simple po podmiocie mają operator odmiana czasownika have (I/You/We/They have/ ve; He/She/It has/ s) po którym następuje czasownik w formie imiesłowu biernego past participle (nieregularne lista poniżej) bądź z końcówką - ed/d (regularne omówione szerzej przy omówieniu czas Past Simple), np. They ve done it. It s been him. Pytania Pytania w czasie Present Perfect Simple są tworzone poprzez inwersję, tzn. przez postawienie operatora przed podmiotem. Czasownik główny w zdaniu jest w formie imiesłowu biernego bądź ma dodaną końcówkę ed/d, np.: Where have you been? Has she called? Zdania przeczące Formę przeczącą tworzymy przez dodanie do operatora not have not/haven t; has not/hasn t po którym umieszczony jest czasownik w formie imiesłowu biernego lub z końcówką ed/d, np.: We haven t written the essays. It hasn t snowed.
4.4. Lista czasowników nieregularnych. Infinitive Simple Past Past Participle alight alit alit arise arose arisen awake awoke, awaked awoken, awaked be was, were been bear bore borne, born beat beat beaten, beat become became become beget begot begotten begin began begun bend bent bent bereave bereaved, bereft bereaved, bereft beseech besought, beseeched besought bet bet bet bid bade bidden bide bade bided bind bound bound bite bit bitten bleed bled bled bless blessed, blest blessed, blest blow blew blown break broke broken breed bred bred bring brought brought
broadcast broadcast broadcast build built built burn burnt, burned burnt, burned burst burst burst bust bust, busted bust, busted buy bought bought can could been able to cast cast cast catch caught caught choose chose chosen cleave cleft, clove cleft, cloven cling clung clung clothe clothed, clad clothed, clad come came come cost cost cost creep crept crept crow crowed crew, crowed cut cut cut deal dealt dealt dig dug dug do did done draw drew drawn dream dreamt, dreamed dreamt, dreamed drink drank drunk drive drove driven dwell dwelt, dwelled dwelt, dwelled eat ate eaten
fall fell fallen feed fed fed feel felt felt fight fought fought find found found flee fled fled fling flung flung fly flew flown forbid forbade forbidden forecast forecast forecast forget forgot forgotten forsake forsook forsaken freeze froze frozen geld gelded, gelt gelded, gelt get got got gild gilded, gilt gilded, gilt give gave given gnaw gnawed gnawed, gnawn go went gone grind ground ground grip gripped, gript gripped, gript grow grew grown hang hung hung have had had hear heard heard heave heaved, hove heaved, hove
hew hewed hewed, hewn hide hid hidden hit hit hit hold held held hurt hurt hurt keep kept kept kneel knelt, kneeled knelt, kneeled knit knitted, knit knitted, knit know knew known lay laid laid lead led led lean leant, leaned leant, leaned leap leapt, leaped leapt, leaped learn learnt, learned learnt, learned leave left left lend lent lent let let let lie lay lain light lit, lighted lit, lighted lose lost lost make made made mean meant meant meet met met melt melted molten, melted mow mowed mown, mowed pay paid paid pen pent, penned pent, penned
plead pled, pleaded pled, pleaded prove proved proven, proved put put put quit quit, quitted quit, quitted read read read rid rid, ridded rid, ridded ride rode ridden ring rang rung rise rose risen run ran run saw sawed sawn, sawed say said said see saw seen seek sought sought sell sold sold send sent sent set set set sew sewed sewn, sewed shake shook shaken shear sheared shorn, sheared shed shed shed shine shone shone shit shit, shitted, shat shit, shitted, shat shoe shod, shoed shod, shoed shoot shot shot
show showed shown, showed shred shred, shredded shred, shredded shrink shrank shrunk shut shut shut sing sang sung sink sank sunk sit sat sat slay slew slain sleep slept slept slide slid slid sling slung slung slink slunk slunk slit slit slit smell smelt, smelled smelt, smelled smite smote smitten sow sowed sown, sowed speak spoke spoken speed sped, speeded sped, speeded spell spelt, spelled spelt, spelled spend spent spent spill spilt, spilled spilt, spilled spin spun spun spit spat spat split split split spoil spoilt, spoiled spoilt, spoiled spread spread spread spring sprang sprung stand stood stood
steal stole stolen stick stuck stuck sting stung stung stink stank stunk stride strode stridden strike struck struck string strung strung strive strove striven swear swore sworn sweat sweat, sweated sweat, sweated sweep swept swept swell swelled swollen, swelled swim swam swum swing swung swung take took taken teach taught taught tear tore torn telecast telecast telecast tell told told think thought thought throw threw thrown thrust thrust thrust tread trod trodden understand understood understood wake woke, waked woken, waked wear wore worn weave wove woven
wed wed, wedded wed, wedded weep wept wept wet wet, wetted wet, wetted win won won wind wound wound wring wrung wrung write wrote written
4.5. Zadania sprawdzające I. Wybierz poprawną formę. 1. Samuel sent me a text message. a. is b. has c. have d. do 2. Have you ever to Norway? a. been b. gone c. was d. were 3. I never seen a ghost in my life. a. has b. haven t c. hasn t d. have 4. Why have you to him? I know the truth. a. lie b. lay c. lied d. lain 5. Mary s out. She s to visit her cousin. a. been b. gone c. goed d. goes 6. Scientists done the discovery yet.
a. haven t b. have c. hasn t d. has 7. They ve finished and left. Hurry up! You can catch them. a. already b. yet c. just d. recently 8. What s up? I ve the table. Aren t you coming? a. lie b. lain c. laid d. lay 9. The police arrested a friend of mine. I m totally crushed. a. have b. has c. are d. is 10. Two million pounds been stolen from a local bank. a. have b. has c. are d. is
II. Wyrazy w nawiasach wstaw w odpowiedniej formie czasu Present Perfect Simple. 1. They.. (never/quarrel) like that before. 2. She (still/not/answer) my letter. 3. I.. (know) them for many years. 4. (you/forget) your promise? 5. (he/ever/eat) couscous? 6. Up to now we.. (visit) many countries. 7. Tony.. (recently/become) an actor. 8. Why. (they/lie) about their martial status? 9. Felix.. (not/bring) our cocktails yet. 10. How many countries.. (you/be) to? III. Przekształć poniższe zdania, używając słów kluczowych. Możesz użyć 2 5 słów. 1. It s over a year since I last saw Janet. NOT I over a year. 2. It s my first visit to England. NEVER I England before. 3. Tom can t use the computer because it s broken down. ABLE Tom to use the computer because it s broken down. 4. We are all aware of the consequences. INFORMED We of the consequences. 5. There are no changes in the timetable for next month. BEEN