PRESENT SIMPLE. Forma TWIERDZENIA PYTANIA PRZECZENIA. I don t like coffee. Ja nie lubię kawy. ROZKAZY. Go there! Idź tam!

Transkrypt

1 PRESENT SIMPLE Forma TWIERDZENIA Podmiot + czasownik. {He, she, it} + czasownik + s lub es. I always go to bed at 11 o clock. Ja zawsze chodzę do łóżka o 11:00. He never drinks coffee. On nigdy nie pije kawy. She watches TV every day. Ona ogląda telewizję każdego dnia. PYTANIA (Wyraz pytający) + do + podmiot + czasownik? (Wyraz pytający) + does + {he, she, it} + czasownik? Pytania o podmiot: Who/What + czasownik + s lub es? What do you drink every day? Co pijesz każdego dnia? Do you work on Sundays? Czy pracujesz w niedziele? What does she do every day? Co ona robi każdego dnia? Does she like apples? Czy ona lubi jabłka? Who gives him pocket money every week? Kto daje mu kieszonkowe co tydzień? Podmiot + don t + czasownik. PRZECZENIA I don t like coffee. Ja nie lubię kawy. {He,she,it}+ doesn t + czasownik. He doesn t give him pocket money every day. On nie daje mu kieszonkowego codziennie. Czasownik! Don t + czasownik! ROZKAZY Go there! Idź tam! Don t drink it! Nie pij tego!!! Czasowniki specjalne nie tworzą czasu wg. podanego schematu. Pytania tworzone są przez inwersję, natomiast przeczenia przez dodanie do czasownika słówka NOT. Zagadnienie to omówione jest szczegółowo przy czasownikach specjalnych.

2 Zastosowanie i przykłady Zastosowanie Przykłady 1. Czynności stałe, dziejące się w ogóle I live in London. Mieszkam w Londynie. 2. Czynności powtarzające się (regularnie lub nie), I go to school every day. charakterystyczne, typowe Codziennie chodzę do szkoły. 3. Prawdy uniwersalne, prawa natury The Earth goes round the Sun. Ziemia krąży wokół Słońca. 4. Rozkłady, programy, harmonogramy The lesson starts at 8 o clock. Lekcja zaczyna się o Czynności zwyczajowe I usually go to the cinema every Monday. Zwykle chodzę do kina w każdy poniedziałek. 6. Nagłówki gazet The witness dies. Świadek ginie. 7. Komentarze sportowe i narracje Peterson overtakes Williams and wins the race. Peterson wyprzedza Williamsa i wygrywa wyścig. 8. Instrukcje i wskazówki You sprinkle some cheese on the pizza and then you bake it. Posypujesz pizzę serem a później ją pieczesz. 9. Zamiast czasu Present Continuous w przypadku I know it now. czasowników, które nie tworzą tego czasu Wiem to teraz. Dalsze przykłady This match starts at 11. Ten mecz zaczyna się o 11. Słońce zachodzi na zachodzie. The sun sets in the west. I love animals but I hate people. Kocham zwierzęta ale nienawidzę ludzi. He plays bridge very well. On bardzo dobrze gra w brydża. What do their parents give him every day? Co ich rodzice dają mu każdego dnia? How often do you go to the theatre? Jak często chodzisz do teatru? He works in a bank. On pracuje w banku. The plane from Brussels arrives at 3:00. Samolot z Brukseli przylatuje o 3:00. Lendle wins the first set. Lendle wygrywa pierwszego seta. Where does your sister go every day? Gdzie twoja siostra chodzi każdego dnia? She doesn t know anything about computers. Ona nic nie wie o komputerach. Who wants to be a policeman? Kto chce być policjantem? Przykładowe wyrażenia czasowe charakterystyczne dla Present Simple usually often/frequently always never seldom/rarely sometimes occasionally every morning/ day etc. zwykle często zawsze nigdy rzadzko czasami okazjonalnie każdego ranka, dnia.

3 Zasady pisowni przy dodawaniu końcówki s 1. Jeżeli czasownik kończy się na głoskę syczącą (s, ch, sh ) to w 3 os. l. poj. czasu present simple dodajemy es zamiast s. I watch ale She watches. 2. Jeżeli czasownik kończy się na y, poprzedzony spółgłoską, to y zamieniamy na i i dodajemy końcówkę -es. I try ale She tries. 3. Jeżeli czasownik kończy się na -y poprzedzony samogłoską, żadne zmiany nie są konieczne. I play ale She plays. PRESENT CONTINUOUS Forma TWIERDZENIA Podmiot + {am, are, is } + czasownik + ing PYTANIA I am reading a book now. Czytam teraz ksiązkę. (Wyraz pytający)+ {am, are, is} + podmiot + czasownik + ing? PRZECZENIA Are you reading a book now? Czytasz teraz ksiązkę? What are you doing at the moment? Co teraz robisz? Podmiot + {am. are, is } + not + czasownik + ing. I am not reading a book now. Nie czytam teraz ksiązki. Zastosowanie i przykłady ZASTOSOWANIE 1. Czynności wykonywane w chwili mówienia I am working now. Pracuję teraz. 2. Czynności zaplanowane i zostały poczynione She is leaving tomorrow. pewne kroki ku ich realizacji Ona jutro wyjeżdża. 3. Czynności, dziejące się teraz w szerszym tego Bill is getting fat. słowa znaczeniu Bill tyje. 4. Mówiąc z dezaprobatą o czynnościach Susan is always losing her umbrellas. powtarzających się. Susan ciągle gubi swoje parasole. 5. Czynności o charakterze tymczasowym. He is living in Katowice now. On teraz mieszka w Katowicach. 6. Zmieniające się i rozwijające sytuacje More and more species are becoming extinct. Coraz wiecej gatunków wymiera.

4 Dalsze przykłady He is listening to the radio now. He is giving a party tonight. I m not working at the moment. She is working a lot at present. My brother is going to London tomorrow. He is always coming back home so drunk. I m tasting the soup now. Are your children playing in the garden? I m meeting my boss on Tuesday. They are talking about us. Why is he looking at me? I m thinking about holidays. On słucha teraz radia. On wydaje dziś wieczorem przyjęcie. Ja teraz nie pracuję. Ona dużo obecnie pracuje. Mój brat wyjeżdża jutro do Londynu. On zawsze wraca do domu pijany. (dezaprobata). Kosztuję teraz zupy. Czy twoje dzieci bawią się w ogrodzie? We wtorek spotykam się z moim szefem. Oni o nas rozmawiają. Dlaczego on na mnie patrzy? Myślę o wakacjach. Przykładowe wyrażenia czasowe charakterystyczne dla Present Continuous now at present at the moment these days nowadays today, tomorrow etc. continually constantly teraz obecnie w tej chwili obecnie w dzisiejszych czasach dzisiaj, jutro itd. ciągle stale Zasady pisowni przy dodawaniu końcówki ing 1. Jeżeli czasownik kończy się na e, przy dodaniu końcówki ing, -e zanika. make making 2. Jeżeli czasownik kończy się sylabą akcentowaną (bądź składa się tylko z jednej sylaby), a sylaba ta z kolei kończy się pojedynczą literą spółgłoskową następującą po pojedynczej literze samogłoskowej, spółgłoskę tę podwajamy. sit sitting State verbs State verbs to czasowniki, które wyrażają raczej stany a nie czynności i dlatego zwykle nie tworzą czasów typu continuous. Oto niektóre z nich: czasowniki wyrażające uczucia like, love, dislike, hale, prefer, adore, ( ) czasowniki wyrażające zmysły see, hear, smell, taste, feel, look, sound, ( ) czasowniki wyrażające stany intelektualne know, believe, understand, realize, remember, forget, recognize, think, see, expect, (...) Inne contain, include, belong, fit, need, matter, cost, mean, own, want, owe, have, require, weigh, wish, keep (...)

5 Niektóre z wymienionych wyżej czasowników mogą zostać użyte do wyrażenia czynności, nie stanów i w takich przypadkach jest możliwe dodanie do nich końcówki ing. Oto niektóre z nich: THINK I think he is lying. (= believe) I m thinking about you. (= am considering) TASTE The food tastes delicious. ( = has a delicious flavour) He is tasting the food. ( = is tasting the flavour of) SEE I can see some people. ( = perceive with my eyes) I m seeing my doctor tomorrow. ( = am meeting) LOOK It looks as if they ve finished the job. (= appears) Mike is looking out of the window.(= is directing his eyes) SMELL This perfume smells nice. ( = has a nice smell) He is smelling the milk. ( = is sniffing) FEEL The baby s hair feels like silk. ( = has the texture of) She is feeling her baby s forehead. ( = is touching) HAVE She has a car. (= possesses) He is having a shower now. (= is taking) WEIGH The chicken weighs two kilos. (= has a weight of) The butcher is weighing the meat. (= is measuring how heavy it is) FIT This dress fits you perfectly. (= is the right size) We are fitting new locks. (= are putting in) APPEAR He appears to be nervous. (= seems) He is appearing in a new play. (= is taking part) BE He is a rude person. (= character permanent state) He is being rude. (= behaviour temporary situation)

6 PRESENT PERFECT Forma TWIERDZENIA I have bought a new car. Podmiot + have + 3 forma czasownika. Kupiłem nowy samochód. {He, she, it } + has + 3 forma czasownika. She has bought a new car. Ona kupiła nowy samochód. PYTANIA (Wyraz pytający) +have + podmiot + 3 forma czasownika? (Wyraz pytający) +has + { he, she, it }+ 3 forma czasownika? PRZECZENIA Have you seen that book? Czy widziałeś tę książkę? What have you done? Co zrobiłeś? Has she read that book? Czy ona przeczytała tę książkę? What has she seen? Co ona widziała? Podmiot + haven t + 3 forma czasownika. { He, she, it } + hasn t + 3 forma czasownika. I haven t read that book. Nie przeczytałem tej książki. She hasn t read that book. Ona nie przeczytała tej książki. Zastosowanie i przykłady ZASTOSOWANIE 1. Czynności dokonane, które miały miejsce w przeszłości ale mają powiązanie z teraźniejszością. (skutek jest teraźniejszy). Zwracamy uwagę na skutek a nie czas trwania czynności. 2. Czynności, które rozpoczęły się w przeszłości i przed chwilką skończyły lub trwają nadal. I have bought a new car. ( I have it now ) Kupiłem nowy samochód. (Mam go teraz) I have just finished my homework. Właśnie skończyłem swoją pracę domową. I have had this cat for 3 years. Mam tego kota od trzech lat. 3. Doświadczenia. I have never been ill. Nigdy nie byłam chora. 4. Czynności, które wydarzyły się w niedalekiej przeszłości ale czas ich wykonania nie jest dokładnie określony. (jest nieznany lub nieistotny) 5. Czynności, które dokonują się w niekompletnym okresie czasu, z wyrażeniami this morning, this afternoon Czynności, które zdarzyły się ostatnio, z wyrażeniami recently, lately I have read the instructions but I don t understand them. Przeczytałam instrukcje ale ich nie rozumię. It s 10:00. I haven t seen Tom this morning. Jest 10:00. Nie widziałam Toma dzisiejszego ranka. Have you been there recently? Byłeś tam ostatnio?

7 Dalsze przykłady She has taken 15 pictures today. My sister has just washed her car. Rachel has broken her leg and she can t walk. They have lived in Paris for 50 years. How long have you known Peter? I have already read part one. We haven t seen him since Tuesday. I haven t finished it yet. Have you ever met him? The doctor has just arrived. I haven t eaten anything since breakfast. We have met him three times this month. Ona zrobiła dzisiaj 15 zdjęć. Moja siostra właśnie umyła samochód. Rachel złamała nogę i nie może chodzić. Oni mieszkają w Paryżu od 50 lat. Jak długo znasz Piotra? Już przeczytałam część pierwszą. Nie widzieliśmy go od piątku. Jeszcze tego nie skończyłem. Czy kiedykolwiek go spotkałeś? Doktor właśnie przybył. Nie jadłem nic od śniadania. Spotkaliśmy go w tym miesiącu trzy razy. Przykładowe wyrażenia czasowe charakterystyczne dla Present Perfect already yet always just ever never recently już już/jeszcze zawsze właśnie kiedykolwiek nigdy ostatnio FOR + okres czasu od I haven t eaten anything for 8 hours. Nie jadłem nic od 8 godzin. SINCE + moment w przeszłości od I haven t eaten since breakfast. Nie jadłem nic od śniadania. PRESENT PERFECT CONTINUOUS Forma TWIERDZENIA I have been watching TV for one hour. Podmiot + have + been + czasownik + ing. Oglądam telewizję od godziny. {He, she, it } + has + been + czasownik + ing. She has been watching TV for one hour. Ona ogląda telewizję od godziny. PYTANIA (Wyraz pytający) +have + podmiot + been + czasownik + ing? (Wyraz pytający) +has + { he, she, it }+ been + czasownik + ing? Have you been waiting long? Długo czekasz? What have you been doing? Co robiłeś? Has she been waiting long? Czy ona czeka długo? What has she been doing? Co ona robiła?

8 PRZECZENIA Podmiot + haven t + been + czasownik + ing. { He, she, it } + hasn t + been + czasownik + ing. I haven t been writing letters for three hours. Nie pisałam listów przez 3 godziny. She hasn t been writing letters for three hours. Ona nie pisała listów przez trzy godziny. Zastosowanie i przykłady ZASTOSOWANIE PRZYKLADY 1. Czynności (niedokonane), które zaczęły się w I have been waiting for an hour and he still hasn t przeszłości i trwają nadal lub niedawno (właśnie) się turned up. skończyły Czekam od godziny a on nadal się nie pojawił. 2. Wyrażając złość lub irytację. Who has been using my bicycle? (the speaker is irritated) Kto używał mojego rower?. (osoba mówiąca jest zdenerwowana) 2. Zwracamy uwagę na czynność na czas jej trwania nie na skutek. Dalsze przykłady I have been waiting so long. Czekam tak długo. I have been teaching English for 15 years. Uczę angielskiego od 15 lat. How long have you been waiting for me? Jak długo na mnie czekasz? Mr Sharp has been living here since his divorce. Pan Sharp mieszka tutaj od rozwodu. Who has been reading this letter? Kto czytał ten list? They have been repairing the road next to our house since Monday. Reperują drogę obok naszego domu od poniedziałku. I have been reading this book since 1 o clock. Czytam tę książkę od 1:00. What have you been doing all day? Co robiłeś cały dzień? He has been living in this flat since May. On mieszka w tym mieszkaniu od maja. Bill has been cutting onions. Bill kroił cebule. The police have been looking for him for 10 years. Policja szuka go od 10 lat. John has been learning irregular verbs all day. Bill uczy się czasowników nieregularnych cały dzień. How long have you been doing your homework? Jak długo odrabiasz swoją pracę domową. Przykładowe wyrażenia czasowe charakterystyczne dla Present Perfect Continuous how long recently jak długo ostatnio FOR + okres czasu od I haven t eaten anything for 8 hours. Nie jadłem nic od 8 godzin. SINCE + moment w przeszłości od I haven t eaten since breakfast. Nie jadłem nic od śniadania. Zasady pisowni przy dodawaniu końcówki ing 3. Jeżeli czasownik kończy się na e, przy dodaniu końcówki ing, -e zanika. make making 4. Jeżeli czasownik kończy się sylabą akcentowaną (bądź składa się tylko z jednej sylaby), a sylaba ta z kolei kończy się pojedynczą literą spółgłoskową następującą po pojedynczej literze samogłoskowej, spółgłoskę tę podwajamy. sit sitting