RAPORT Z REALIZACJI MIEJSKIEGO PROGRAMU DOTYCZĄCEGO ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ DLA MIASTA GLIWICE NA LATA

RAPORT Z REALIZACJI MIEJSKIEGO PROGRAMU DOTYCZĄCEGO ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ DLA MIASTA GLIWICE NA LATA 2016-2018 WPROWADZENIE Miejski Program Dotyczący Rozwoju Pieczy Zastępczej dla miasta Gliwice na lata 2016-2018 został przyjęty Uchwałą Rady Miasta Gliwice Nr XII/303/2015 z dnia 17.12.2015r. Strategicznym celem programu było wdrożenie zintegrowanego systemu wspierania i rozwoju pieczy zastępczej. Program zakładał realizację następujących zadań: 1. Tworzenie i wspieranie rodzinnych form pieczy zastępczej. 2. Tworzenie i przekształcanie instytucjonalnych form pieczy zastępczej. 3. Wsparcie procesu usamodzielnienia pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej. 4. Podniesienie jakości świadczonych usług w zakresie pomocy dziecku i rodzinie. Głównymi realizatorami programu były: Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach, placówki opiekuńczo wychowawcze w Gliwicach oraz Urząd Miejski w Gliwicach. Z dniem 01.01.2017r. ze struktur Ośrodka Pomocy Społecznej w Gliwicach wyodrębniono Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach. Program był adresowany do mieszkańców Gliwic, w szczególności do: rodzin zastępczych spokrewnionych, niezawodowych i zawodowych, w tym pełniących funkcję pogotowia rodzinnego oraz rodzin specjalistycznych, do wychowanków pieczy zastępczej oraz usamodzielniających się wychowanków pieczy zastępczej. Opracowany dokument stanowi opis najważniejszych działań realizowanych w latach 2016-2018 w ramach ww. programu. I. TWORZENIE I WSPIERANIE RODZINNYCH FORM PIECZY ZASTĘPCZEJ. 1. Poszerzanie oferty różnych form rodzinnej pieczy zastępczej. Realizacja tego zadania polegała na tworzeniu spokrewnionych, niezawodowych i zawodowych rodzin zastępczych poprzez pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie kandydatów na rodziny zastępcze. Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny od 01.01.2016r. szkoliły kandydatów na rodziny zastępcze w oparciu o autorskie programy szkoleniowe:,,dotyk serca - rodzina zastępcza, który został zaakceptowany i zatwierdzony Decyzją Nr 10/2012/RZ Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19.04.2012r. oraz Rodzic na zastępstwo miłość na zawsze, zatwierdzony decyzją Nr 2/RZ z 8.03.2017r. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Przed rozpoczęciem szkolenia kandydaci zostali objęci wstępną procedurą kwalifikacyjną, polegającą na spotkaniach z pedagogiem i psychologiem, przeprowadzeniu badań pedagogicznych i psychologicznych, zgromadzeniu wymaganej dokumentacji oraz wizyty w miejscu zamieszkania kandydata na rodzinę zastępczą. Po zakończeniu cyklu szkoleń i przeprowadzeniu rozmów z uczestnikami, dokonywano oceny kandydatów i kwalifikowano ich do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. W trakcie realizacji programu Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach i Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach zakwalifikowały 51 osób do pełnienia funkcji niezawodowej rodziny zastępczej oraz 33 osób do pełnienia funkcji zawodowej rodziny zastępczej. Tabela nr 1 przedstawia łączną ilość szkoleń przeprowadzonych dla kandydatów na rodziny zastępcze niezawodowe i zawodowe oraz liczbę uczestników w latach 2016-2018. Tabela nr 1 szkolenia na rodziny zastępcze niezawodowe szkolenia na rodziny zastępcze zawodowe liczba szkoleń 6 11 liczba uczestników 67 33 Oprócz szkoleń dla kandydatów zgłaszających gotowość pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej i zawodowej, w Ośrodku oraz Centrum organizowano szkolenia dla rodzin zastępczych spokrewnionych. W okresie realizacji programu uczestniczyło w nich 35 osób. W latach 2016-2018 utworzono 52 rodziny zastępcze spokrewnione i niezawodowe oraz 15 rodzin zawodowych, w których umieszczono łącznie 110 dzieci. Tabela nr 2 przedstawia ilość rodzin zastępczych, z którymi podpisano umowy o powierzeniu funkcji rodziny zastępczej zawodowej zgodnie z limitami określonymi w Miejskim Programie Dotyczącym Rozwoju Pieczy Zastępczej dla miasta Gliwice na lata 2016-2018. 1

Tabela nr 2 5 5 5 zawodowych 2. Wspieranie istniejących form rodzinnej pieczy zastępczej w prawidłowym wypełnianiu ich funkcji oraz podnoszeniu kompetencji i umiejętności wychowawczych. Ośrodek Pomocy Społecznej i Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny realizowały powyższe zadanie poprzez pozyskiwanie i szkolenie kandydatów na rodziny pomocowe, organizowanie szkoleń, grup wsparcia i treningów umiejętności wychowawczych, udzielanie specjalistycznego poradnictwa psychologiczno pedagogicznego oraz objęcie rodzin zastępczych opieką koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, pomocą wolontariuszy i rodzin pomocowych. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej rodziną pomocową może być rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka, małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim przeszkoleni do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej. W latach 2016 2018 funkcję rodzin pomocowych, na czas trwania urlopów wypoczynkowych rodzin zawodowych, sprawowały zawiązane już rodziny zastępcze zawodowe i niezawodowe. Dane liczbowe dotyczące umów zawiązanych z rodzinami zastępczymi dotyczącymi pełnienia funkcji rodziny pomocowej zostały przedstawione w tabeli nr 3. Tabela nr 3 pomocowych 8 12 23 liczba dzieci, którym zapewniono opiekę w rodzinach pomocowych 11 17 29 Ośrodek Pomocy Społecznej i Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny organizowały grupy wsparcia dla rodzin zastępczych, szkolenia oraz treningi umiejętności wychowawczych dla rodzin zastępczych, podczas których opiekunowie poszerzali swoje wiadomości na temat rozwoju dziecka, poznawali techniki i narzędzia pracy z dziećmi w różnym wieku. Tabela nr 4 przedstawia dane liczbowe dotyczące uczestników powyższych działań. Tabela nr 4 biorących udział w grupach 20 16 20 wsparcia biorących udział w treningach 1 10 2 umiejętności wychowawczych biorących udział w szkoleniach dla rodzin zastępczych 20 0 27 Podczas realizacji programu pedagodzy - specjaliści pracy z rodziną, psycholodzy prowadzili pracę psychologiczno pedagogiczną w rodzinach biologicznych oraz w rodzinach zastępczych i wśród kandydatów na rodziny zastępcze. Dane liczbowe dotyczące liczby rodzin objętych specjalistycznym poradnictwem zostały przedstawione w tabeli nr 5. 2

Tabela nr 5 liczba rodzin objętych poradnictwem specjalistycznym 1363 1017 712 objętych poradnictwem specjalistycznym 208 207 211 Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach oraz Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach zapewniły rodzinom zastępczym opiekę koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej: w 2016r. było to 90 rodzin, w 2017r. - 132 rodziny, w 2018r. 120 rodzin. W czasie realizacji programu rodziny zastępcze były wspierane pomocą wolontariuszy, świadczonej dla dzieci przeżywających niepowodzenia szkolne. W 2016-0, w 2017-2, 2018 6. Łącznie 8 rodzin zastępczych skorzystało z ww. pomocy. 3. Wsparcie finansowe rodzin zastępczych. W ramach realizacji niniejszego celu rodziny zastępcze otrzymywały wsparcie finansowe określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Katalog świadczeń, o które mogły ubiegać się rodziny zastępcze obejmował: 1) comiesięczne świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka, 2) jednorazowe świadczenie na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny, 3) coroczne dofinansowanie do wypoczynku dla dziecka poza miejscem zamieszkania, 4) przyznanie środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym, 5) przyznanie środków finansowych na pokrycie kosztów związanych z remontem lub zmianą lokalu. Tabele nr 6, 7, 8, 9, 10 przedstawiają szczegółowe dane dotyczące liczby rodzin zastępczych, którym przyznano wyżej wymienione świadczenia. Tabela nr 6 świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka, którym udzielono świadczenia 208 207 211 Tabela nr 7 świadczenie na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny., którym udzielono świadczenia 31 37 32 Tabela nr 8 dofinansowanie do wypoczynku dla dziecka poza miejscem zamieszkania. liczba dzieci, na które przyznano dofinansowanie 94 106 120 Tabela nr 9 środki finansowe na pokrycie kosztów związanych z remontem lub zmianą lokalu zawodowych, którym udzielono świadczenia 13 16 20 3

Tabela nr 10 środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego niezawodowych i zawodowych, którym udzielono świadczenia 16 25 34 4. Promowanie rodzicielstwa zastępczego. Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach oraz Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach realizowały powyższe zadanie poprzez podejmowanie działań na rzecz edukacji, promocji w zakresie tworzenia rodzinnych form pieczy zastępczej oraz pozyskiwania kandydatów na rodziny zastępcze. W 2016 u opublikowano informacje i artykuły w prasie lokalnej, zamieszczono ogłoszenia o poszukiwaniu kandydatów oraz o terminach szkoleń dla kandydatów na rodziny zastępcze niezawodowe i zawodowe na stronie internetowej Działu Profilaktyki i Pomocy Dziecku i Rodzinie Ośrodka Pomocy Społecznej w Gliwicach, promowano rodzicielstwo zastępcze podczas audycji radiowej w Radiu EM, zorganizowano spotkanie z mieszkańcami Gliwic w Klubie Perełka. W okresie od kwietnia 2016 r. do czerwca 2016 r. pracownicy Działu Profilaktyki i Pomocy Dziecku i Rodzinie uczestniczyli w 3 spotkaniach z księżmi diecezji gliwickiej w celu propagowania idei rodzicielstwa zastępczego. Podczas spotkań przekazano materiały reklamowe ulotki, celem rozprowadzenia ich wśród zainteresowanych parafian, oraz zwrócono się z prośbą o odczytanie ogłoszeń o naborze i poszukiwaniu kandydatów na rodziny zastępcze w parafiach gliwickich podczas mszy świętych. Promowano rodzicielstwo zastępcze podczas pikników rodzinnych organizowanych w gliwickich szkołach i przedszkolach w maju i czerwcu 2016 r., oraz podczas pikniku organizowanego przez Dom Dziecka nr 3 w Gliwicach, zorganizowano piknik dla rodzin zastępczych z okazji obchodów Dnia Rodzicielstwa Zastępczego, zorganizowano akcję Drzwi Otwartych na terenie Działu Profilaktyki i Pomocy Dziecku i Rodzinie dla osób zainteresowanych ideą rodzicielstwa zastępczego oraz spotkanie szkoleniowe na temat zawodowego rodzicielstwa zastępczego dla kadry pedagogicznej z terenu Gliwic w lipcu 2016 r., promowano rodzicielstwo zastępcze podczas rekolekcji wakacyjnych na Górze św. Anny oraz rozdawano ulotki i materiały promocyjne wśród pielgrzymów idących na Jasną Górę do Częstochowy, uczestniczono w spotkaniu stowarzyszenia św. Rity w kościele św. Bartłomieja w Gliwicach w dniu 11 listopada 2016 r. W 2017 u ukazały się reportaże i artykuły w mediach lokalnych: w TVP 3 Aktualności ukazał się reportaż mający na celu zaakcentowanie potrzeby tworzenia kolejnych rodzin zastępczych (podczas reportażu pracownicy Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach przedstawili informacje na temat rodzicielstwa zastępczego, przeprowadzono wywiad z funkcjonującą rodziną zastępczą), w Radio em Katowice odbyła się audycja radiowa Na tapecie (przeprowadzono wywiad z pracownikami Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach oraz zawodową rodziną zastępczą), w Miejskim Serwisie Informacyjnym ukazywały się artykuły dot. rodzinnej pieczy zastępczej oraz informacje na temat organizowanych spotkań informacyjno konsultacyjnych dla osób zainteresowanych rodzicielstwem zastępczym, rozpoczynających się szkoleniach dla kandydatów na rodziny zastępcze niezawodowe i zawodowe, pikniku organizowanego z okazji Dnia Rodzicielstwa Zastępczego. Prowadzono akcję promocyjną w parafiach rzymsko - katolickich znajdujących się na terenie Gliwic, w ramach której odbyły się spotkania informacyjno - konsultacyjne dla osób zainteresowanych rodzicielstwem zastępczym (spotkania poprzedzone były przygotowaniem pisma do Kurii Diecezjalnej w Gliwicach, wielokrotnymi kontaktami telefonicznymi, mailowymi i osobistymi z proboszczami parafii, przygotowano także ogłoszenie parafialne informujące o niniejszych spotkaniach). W dniach: 20.04.2017 r., 27.06.2017 r. i 12.12.2017 r. odbyły się spotkania informacyjno konsultacyjne dla osób zainteresowanych rodzicielstwem zastępczym w Gliwickim Centrum Organizacji Pozarządowych, zorganizowano piknik z okazji Dnia Rodzicielstwa Zastępczego, na Górze św. Anny pracownicy Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach oraz przedstawiciele rodzin zastępczych zorganizowali akcję promocyjną w trakcie 3 turnusów rekolekcji Jezus żyje, zorganizowano punkt informacyjno konsultacyjny dla mieszkańców podczas Rodzinnego Pikniku Seniora oraz. podczas Amatorskiego Turnieju Futsalowego, podjęto współpracę z Powiatowym Urzędem Pracy w Gliwicach celem zapoznania osób bezrobotnych, szczególnie nauczycieli, z ofertą pracy jaką jest możliwość utworzenia zawodowej rodziny zastępczej. 4

CPZiWR wraz z Fundacją Innopolis w galerii handlowej Forum przeprowadziło akcję promującą rodzicielstwo zastępcze pod hasłem Superman i Spiderman też byli w rodzinie zastępczej, na stronie internetowej BIP Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach zamieszczono ogłoszenia o poszukiwaniu kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej i zawodowej oraz o terminach planowanych szkoleń. W 2018 u przeprowadzono 15 spotkań promujących rodzicielstwo zastępcze, 8 publikacji medialnych (w radio EM., CCM, TV Imperium, TV Sielsia, TV Gliwicka.). Prowadzono infolinię dla kandydatów na rodziny zastępcze, zorganizowano spotkania z lokalnymi podmiotami zajmującymi się pieczą zastępczą i wspieraniem rodziny, prowadzono profil na Facebooku z 600 stałymi użytkownikami, co pozwoliło na efektywniejsze komunikowanie się z otoczeniem społecznym, informowano o wydarzeniach, realizowano projekty współpracy z podmiotami gospodarczymi i NGO na rzecz wspólnego rozwiązywania problemów społecznych (np. wsparcie akcji informacyjno- promocyjnej o rodzicielstwie zastępczym). Współpracowano z UM w Gliwicach na rzecz tworzenia spotu promującego rodzicielstwo zastępcze. Ponadto w dniu 6.06.2018 r. zorganizowano KONFERENCJĘ pn. "Dialog Motywacja Rodzina - System wspierania rodzicielstwa zastępczego w Gliwicach, w której wzięło udział 180 osób. W dniu 16.06.2018 r. zorganizowano coroczny PIKNIK RODZINNY z okazji Dni Rodzicielstwa Zastępczego. Pierwszy raz miał on charakter otwarty dla społeczności lokalnej. Celem pikniku było propagowanie idei rodzicielstwa zastępczego, a udział w nim wzięło około 600 osób. Współorganizowano imprezę mikołajkową w ramach Świątecznej Akcji Motywacja w partnerstwie z Parafią Ewangelicko-Augsburską w Gliwicach. Udział rodzin zastępczych i promowanie idei rodzicielstwa zastępczego. Dokonano dystrybucji ulotek, plakatów promujących rodzicielstwo zastępcze w szkołach, przychodniach, instytucjach, piknikach itp. Rodzina zastępcza zawodowa dla małoletnich matek została laureatką konkursu Przyjaciel rodziny 2018 organizowanego przez Zarząd Województwa Śląskiego. II. TWORZENIE I PRZEKSZTAŁCANIE INSTYTUCJONALNYCH FORM PIECZY ZASTĘPCZEJ. 1. Przekształcenie Domu Dziecka nr 1 w Gliwicach. 2. Przekształcenie Domu Dziecka nr 2 w Gliwicach. 3. Przekształcenie Domu Dziecka nr 3 w Gliwicach. 4. Utworzenie nowych struktur. Do 2016 r. w Gliwicach funkcjonowały 3 placówki opiekuńczo - wychowawcze posiadające łącznie 137 miejsca organizacyjne: Dom Dziecka nr 1 dysponujący 47 miejscami, z siedzibą mieszczącą się przy ul. Toszeckiej 13a oraz 2 filiami przy ul. Chudoby 6/4 oraz Alei Przyjaźni 9/5, Dom Dziecka nr 2 posiadający 60 miejsc, z siedzibą mieszczącą się przy ul. Zygmunta Starego 19 oraz 2 filiami przy ul. Toszeckiej 25 oraz ul. Królowej Bony 3/1, Dom Dziecka nr 3 dysponujący 30 miejscami, z siedzibą mieszczącą się przy ul. Kopernika 109 oraz filią przy ul. Ignacego Paderewskiego 30-32. W u 2018 na terenie miasta funkcjonowały 4 placówki opiekuńczo wychowawcze posiadające łącznie 60 miejsc organizacyjnych (o 77 miejsc mniej): Dom Dziecka nr 1 dysponujący 15 miejscami (14 miejsc stałych oraz 1 dodatkowe na miejsce wychowanka przebywającego w ośrodku poza placówką), z siedzibą mieszczącą się przy ul. Toszeckiej 25 (dawnej filii Domu Dziecka nr 2), Dom Dziecka nr 2 dysponujący 16 miejscami (14 miejsc stałych oraz 2 dodatkowymi na miejsce wychowanków przebywających w ośrodkach poza placówką), z siedzibą mieszczącą się przy ul. Dworcowej 43/2, Dom Dziecka nr 3 dysponujący 15 miejscami (14 miejsc stałych oraz 1 dodatkowe na miejsce wychowanki przebywającej w ośrodku poza placówką) z siedzibą mieszczącą się przy ul. Kopernika 109, Dom Dziecka nr 4 dysponujący 14 miejscami, z siedzibą mieszczącą się przy ul. Paderewskiego 30-32 (placówka została zlikwidowana z dniem 31.12.2018 r.). Przeprowadzona w mieście reorganizacja instytucjonalnej pieczy zastępczej wynikała z konieczności dostosowania placówek opiekuńczo wychowawczych do standardów określonych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (zgodnie z art. 95 ust 1 i 3 ww. ustawy w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego są umieszczane dzieci powyżej 10. u życia, wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie, w placówce opiekuńczo wychowawczej typu socjalizacyjnego można umieścić, w tym samym czasie, łącznie nie więcej niż 14 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej). Funkcjonujące na terenie miasta domy dziecka spełniają ww. wymogi. Zmniejszenie liczby miejsc organizacyjnych w instytucjonalnej pieczy zastępczej było możliwe dzięki utworzeniu nowych zawodowych rodzin zastępczych oraz zwiększeniu liczby miejsc dostępnych dla pełnoletnich wychowanków domów dziecka na mieszkaniach chronionych. 5

W 2016 u w mieście istniało 1 mieszkanie chronione dla pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej, aktualnie prowadzone się 3 takie mieszkania (2 nowe zostały utworzone poprzez przekształcenie filii Domu Dziecka nr 1). Z uwagi na brak potrzeb nie zostało utworzone 4 mieszkanie (w miejsce filii Domu Dziecka nr 2 przy ul. Królowej Bony 3/1). Miasto odstąpiło od utworzenia Domu Dziecka nr 5, co wynika z zapewnienia przez domy dziecka i rodziny zastępcze zawodowe wystarczającej liczby miejsc w instytucjonalnej pieczy zastępczej. Od dnia 1.01.2017 r. została utworzona nowa jednostka miejska Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny, która zapewnia wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną placówek opiekuńczo wychowawczych, a dyrektor niniejszej jednostki kieruje domami dziecka funkcjonującymi na terenie miasta. III. WSPARCIE PROCESU USAMODZIELNIENIA PEŁNOLETNICH WYCHOWANKÓW PIECZY ZASTĘPCZEJ. 1. Udzielanie pomocy usamodzielnianym wychowankom pieczy zastępczej. W ramach realizacji niniejszego celu osoby opuszczające po osiągnięciu pełnoletności rodziny zastępcze oraz placówki opiekuńczo wychowawcze zostały objęte pomocą psychologiczno pedagogiczną, której udzielali specjaliści zatrudnieni w Dziale Profilaktyki i Pomocy Dziecku i Rodzinie oraz Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach. Wychowankom udzielano również pomocy w formie wsparcia i pracy socjalnej. Wszystkie osoby usamodzielniane zostały objęte pomocą w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia, między innymi z zakresu doradztwa zawodowego, aktywnego poszukiwania pracy, tworzenia CV i listów motywacyjnych oraz pomocą w tworzeniu i modyfikacji indywidualnych programów usamodzielniania. W wielu przypadkach specjaliści pełnili funkcję opiekuna usamodzielnienia dla wychowanków. Ponadto realizacja ww. przedsięwzięcia zakładała udzielanie usamodzielnianym wychowankom pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w szczególności poprzez przyznanie miejsca w mieszkaniu chronionym, uzyskaniu lokalu z zasobów miasta Gliwice oraz udzieleniu pomocy w wyposażeniu mieszkania. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o pomocy społecznej mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną. Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach oraz Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach prowadziły mieszkania chronione dla usamodzielnianych wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo wychowawczych, w których wychowankowie byli objęci pomocą opiekunów i koordynatora mieszkań chronionych. Opiekunowie prowadzili pracę merytoryczną z osobami przebywającymi w mieszkaniach, prowadzili proces usamodzielnienia mieszkańców, zapewniali wsparcie m.in. w zakresie realizowania programu usamodzielnienia, gospodarowania budżetem, racjonalnego wydatkowania środków, przygotowania posiłków, problemów szkolnych. Tabela nr 11 przedstawia dane dotyczące funkcjonujących mieszkań chronionych w trakcie realizacji programu oraz liczby wychowanków przebywających w mieszkaniach. Tabela nr 11 Liczba mieszkań chronionych prowadzonych przez OPS i CPZiWR 3 3 3 Liczba wychowanków 31 28 26 Polityka mieszkaniowa Gliwic, jest uregulowana uchwałą Rady Miasta Gliwice w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Miasta Gliwice. Załącznik do ww. uchwały ustala, iż osoby opuszczające pieczę zastępczą, które złożyły wniosek o lokal do 2 lat po opuszczeniu pieczy zastępczej, nie później niż do 20 u życia otrzymują 6 punktów. Ta liczba punktów wystarcza, aby usamodzielniany wychowanek mógł w ciągu 2 lat otrzymać docelowy lokal mieszkalny, który jest lokalem wyremontowanym, spełniającym wszelkie kryteria i wymogi do natychmiastowego zamieszkania po dopełnieniu formalności związanych z podpisaniem umowy najmu. W latach 2016-2018 22 usamodzielnianych wychowanków rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej otrzymało mieszkanie z zasobów miasta. 6

2. Wsparcie finansowe i rzeczowe wychowanków pieczy zastępczej. W ramach realizacji niniejszego przedsięwzięcia osoby opuszczające rodzinną i instytucjonalną pieczę zastępczą otrzymywały wsparcie finansowe i rzeczowe, określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Katalog świadczeń, o które mogli ubiegać się wychowankowie obejmował: 1) pomoc na kontynuowanie nauki, 2) pomoc na usamodzielnienie, 3) pomocy na zagospodarowanie. Tabele nr 12, 13, 14 przedstawiają szczegółowe dane dotyczące liczby wychowanków, którym przyznano wyżej wymienione świadczenia. Tabela nr 12 pomoc na kontynuowanie nauki liczba wychowanków pieczy zastępczej 116 109 102 Tabela nr 13 pomoc na usamodzielnienie liczba wychowanków pieczy zastępczej 10 8 20 Tabela nr 14 pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej liczba wychowanków pieczy zastępczej 12 11 16 IV. PODNIESIENIE JAKOŚCI ŚWIADCZONYCH USŁUG W ZAKRESIE POMOCY DZIECKU I RODZINIE. W ramach realizacji niniejszego celu opracowywano i wdrażano projekty umożliwiające podnoszenia kwalifikacji kadr jednostek pomocy społecznej i kadr współpracujących oraz pozyskiwano wykwalifikowaną kadrę. Specjaliści pracy z rodziną, pracownicy socjalni, koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej oraz asystenci rodziny zatrudnieni w Dziale Profilaktyki i Pomocy Dziecku i Rodzinie a następnie w Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach brali udział w licznych szkoleniach i konferencjach z zakresu psychologii i pedagogiki organizowanych głównie przez Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach w ramach projektu Kształcenie i doradztwo dla kadr pomocy i integracji społecznej województwa śląskiego. Poniżej przedstawiono tematykę wybranych szkoleń i konferencji. Asertywność w relacjach z beneficjentami pomocy społecznej. Pomiędzy uległością a agresją w kontakcie z klientem, Współdziałanie asystentów i koordynatorów w rodzinnej pieczy zastępczej w realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Ocena bezpieczeństwa dziecka w rodzinie, Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu profesjonalistów realizujących zadania w obszarze pracy z rodzinami wieloproblemowymi, Plan pomocy dziecku, Dialog motywacyjny, Praca z dziećmi z zaburzeniami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania, Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach w pracy z rodziną wieloproblemową, Procedura Niebieskiej Karty, Diagnoza i procedura w sytuacji krzywdzenia i zaniedbywania dzieci w rodzinie, Interwencja kryzysowa wobec osoby nieletniej, Trudny nastolatek wyzwanie pedagogiczne naszych czasów, Postępowanie wobec konfliktów i przejawów złości w grupie wychowawczej, 7

Postępowanie wobec wychowanka pieczy zastępczej sprawiającego trudności wychowawcze, FAS wśród innych zaburzeń neurorozwojowych, Rozpoznawanie i przeciwdziałanie przemocy seksualnej wobec dziecka, Rywalizacja między rodzeństwem. W latach 2016 2018 na stałym poziomie utrzymywała się liczba szkoleń, w których wzięli udział pracownicy Centrum. W celu realizacji przedsięwzięcia pozyskiwania wykwalifikowanej kadry, w latach 2016-2018 Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach oraz Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Gliwicach przygotowywały wnioski konkursowe do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej. Pozyskane dotacje pozwoliły na zatrudnienie w latach 2016 2018 6 koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej w każdym u. PODSUMOWANIE: Przeprowadzona analiza podjętych działań pozwala na stwierdzenie, że Miejski Program Dotyczący Rozwoju Pieczy Zastępczej dla Miasta Gliwice na lata 2016-2018 został zrealizowany zgodnie z większością założonych celów i przedsięwzięć. Przede wszystkim osiągnięto cel strategiczny tj. zbudowano zintegrowany system pieczy zastępczej na terenie miasta Gliwice. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej umożliwiła wprowadzenie kompleksowych rozwiązań i stała się podstawą zorganizowania nowego systemu pieczy zastępczej, w oparciu o standardy wynikające z obowiązujących regulacji prawnych. Działania koncentrowały się przede wszystkim na przekształcaniu instytucjonalnych form pieczy zastępczej, pozyskiwaniu i szkoleniu kandydatów na rodziców zastępczych, zwłaszcza gotowych pełnić funkcję rodziny zastępczej zawodowej, udzielaniu wsparcia i specjalistycznego poradnictwa osobom pełniącym funkcję rodziny zastępczej, przyznawaniu świadczeń finansowych przewidzianych w ustawie oraz udzielaniu wsparcia i pomocy osobom opuszczającym pieczę zastępczą, zwłaszcza w mieszkaniach chronionych. Wprowadzone zmiany przyczyniły się do: poprawienia warunków życia dzieci zabezpieczonych w instytucjonalnej pieczy zastępczej, które obecnie wychowują się w małych, bardziej domowych placówkach, zapewniania zastępczego środowiska rodzinnego dla większej liczby dzieci pozbawionych właściwego wychowania ze strony rodziców, udzielania należnego wsparcia usamodzielnianym wychowankom instytucjonalnej pieczy zastępczej poprzez zapewnienie im miejsc w mieszkaniach chronionych i pomocy w codziennym funkcjonowaniu. sporządziła: Małgorzata Magiera Starszy specjalista pracy z rodziną data sporządzenia raportu: 5.02.2019 r. zaakceptowała: Mariola Zalewska - p.o. Dyrektor Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny data zaakceptowania raportu: 15.03.2019 r. zatwierdził: Krystian Tomala Zastępca Prezydenta Miasta Gliwice data zaakceptowania raportu: 21.03.2019 r. 8