zadania treningowe z Języka polskiego Akcja edukacja ZESTAW 12. Marian Orłoń O Lechu i białym orle Strudzona była drużyna Lecha. Ile to już dni wędrówki mieli za sobą Ile przebytych brodów 1 rzecznych Ile zwierzyny padło pod strzałami z łuków i ostrzami oszczepów Ile ognisk rozpalono po drodze Któż to zliczy Szli tak, by znaleźć miejsce na założenie grodu, by znaleźć ziemię, na którą sprowadzą żony i dzieci, aby osiąść tu na zawsze. Odpoczywali właśnie po kolejnym męczącym dniu wędrówki. Część wojów 2 legła w cieniu rozłożystych dębów, część poiła strudzone konie, część przygotowywała jadło na wieczerzę. [...] Lech stał na skraju puszczy i pogrążony w myślach wodził wzrokiem po rozciągającej się przed nim równinie. Może wspominał braci: Czecha i Rusa, z którymi rozstał się niedawno Oni również poszli szukać sposobnego 3 miejsca na osiedlenie. A może rozważał, czy by nie osiąść właśnie tu, na tej równinie, na skraju puszczy Przecież puszcza w zwierzynę bogata, ziemia zda się urodzaj zapowiadać, a jeziora rybę wszelaką obiecują. Ale ziemi, na której mają się rodzić ich dzieci i wnuki, nie wybiera się pochopnie. To jest ziemia na zawsze. Może więc są ziemie piękniejsze, bogatsze, bezpieczniejsze [ ] Nagle nieznany ptak pojawił się na głową Lecha. Połyskiwał bielą szeroko rozpostartych skrzydeł. Potem zatoczył łuk nad wiekowym dębem, rosnącym na skraju puszczy, na niewielkim wzgórzu. Lech, zaciekawiony ptakiem i jego dziwnym lotem, zbliżył się do drzewa i ujrzał na nim gniazdo wielkie i wychylające się z niego główki białych piskląt. Białopióry ptak przysiadł na skraju gniazda i troskliwie je karmił. Ożywił się nagle Lech, rozchmurzyło się jego czoło i gromkim głosem wojów do siebie przywołał. A gdy przy nim stanęli, powiedział: Tu zostaniemy. Tu będzie nasze gniazdo. A ten biały ptak, karmiący pisklęta naszym znakiem. A gród, który tu zbudujemy, Gniezdnem nazwiemy. [ ] fragment książki Legendy i podania polskie 1 bród miejsce, gdzie rzeka jest płytka i można się przeprawić na drugi brzeg. 2 wojowie w średniowiecznej Polsce rycerze, wojownicy. 3 sposobny dogodny, odpowiedni. 1
Zadanie 1. Białopióry ptak zatoczył łuk nad A. niewielkim dębem, rosnącym na skraju puszczy, na niewielkim wzgórzu. B. wiekowym dębem, rosnącym na skraju polany, na niewielkim wzgórzu. C. młodym dębem, rosnącym na skraju puszczy, na wysokim wzgórzu. D. wiekowym dębem, rosnącym na skraju puszczy, na niewielkim wzgórzu. Zadanie 2. Bród to A. najbardziej dogodne miejsce do przepłynięcia na drugi brzeg rzeki. B. miejsce, gdzie rzeka jest płytka i można się przeprawić na drugi brzeg. C. szeroki drewniany most, którym łatwo można przejść na drugi brzeg rzeki. D. miejsce, gdzie rzeka jest płytka, ale nie można się przeprawić na drugi brzeg. Zadanie 3. Lech postanowił, że znakiem jego drużyny zostanie A. szary ptak, karmiący pisklęta. B. biały ptak, ukrywający pisklęta. C. biały ptak, karmiący pisklęta. D. szary ptak, prowadzący pisklęta. Zadanie 4. Lech miał A. trzech starszych braci. B. dwóch braci Rusa i Czecha. C. dwóch braci Czecha i Rysia. D. trzech braci Rusa, Czecha i Zbycha. 2
Zadanie 5. Ile ognisk rozpaliła po drodze drużyna Lecha A. Bardzo dużo. B. Bardzo mało. C. W ogóle nie rozpalała. D. Dwa na każdym postoju. Zadanie 6. Dąb, na którym znajdowało się gniazdo, był wiekowy, to znaczy, że rósł już A. kilkadziesiąt lat. B. kilkanaście lat. C. kilkaset lat. D. kilka lat. Zadanie 7. Na podstawie utworu wyjaśnij legendarne pochodzenie godła Polski i nazwy pierwszej stolicy państwa polskiego. Zadanie 8. Podkreśl wyrazy i wyrażenia oznaczające następstwo czasowe. na początku na górze potem pod spodem następnie po chwili w środku wkrótce za jakiś czas za plecami po przerwie na koniec wreszcie na wprost 3
Zadanie 9. Uporządkuj wyrazy i wyrażenia i zapisz je w odpowiednich kolumnach w tabelce. początkowo wtem najpierw wtedy nagle później raptem niespodziewanie szybko na zakończenie gwałtownie Oznaczają kolejność wydarzeń: Oznaczają tempo wydarzeń: Zadanie 10. W podanym fragmencie podkreśl wypowiedzi osób. Dopisz myślniki, które wydzielają dialogi z tekstu. Kinga kazała bić głęboką studnię. Długo kopali górnicy, aż nareszcie trafili na opokę i rzekną do królowej: Oto już dalej kopać nie można, bo szczery kamień a Kinga rzecze: Odbijcie kawał tego kamienia, niech go oglądam! Więc odbili i wyciągnęli, a jeden z nich, przyjrzawszy się po dniu, zawołał: O królowo! Toć nie kamień, ale szczera sól! Rozbij tę bryłę! rozkazuje królowa. Więc rozbili, a z onej bryły, ze środka, wypadł błyszczący pierścień królowej, który wrzuciła w kopalnię węgierską. Zadanie 11. Władysław Ludwik Anczyc, Wiano Świętej Kingi Na podstawie historyjki obrazkowej napisz opowiadanie z zastosowaniem dialogów. Zacznij w podany sposób: Pewnego dnia boski Prometeusz dostrzegł w jaskini skulonych ludzi owiniętych w skóry zwierząt. Wyglądali na całkiem przemarzniętych. Dlaczego tak marzniecie spytał z troską Prometeusz. 4
78. zadania treningowe z języka polskiego Akcja EDUKACJA Dlaczego tak marzniecie Nie mamy się czym ogrzać! Och, przecież oni jeszcze nie znają ognia Wiem! Wykradnę ogień bogom Olimpu! Co tu robić Wkrótce wrócę z ogniem! Nie martwcie się, znalazłem sposób! 79. 5
Źródła zadań: Zad. 1 7: Jutro pójdę w świat. Podręcznik do języka polskiego dla szkoły podstawowej, kl. 4, s. 117, 147 148. Zad. 8 11: Jutro pójdę w świat. Zeszyt ćwiczeń do języka polskiego dla szkoły podstawowej, kl. 5, s. 41 43. 6