WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Wyznaczanie charakterystyk statycznych dwudrogowego regulatora przepływu i elementów dławiących Numer ćwiczenia: H-3 Laboratorium z przedmiotu: NAPĘDY PŁYNOWE Kod: Białystok 2011
SPIS TREŚCI 1. Cel i zakres ćwiczenia 2. Wprowadzenie 3. Wyznaczanie charakterystyk statycznych dwudrogowego regulatora przepływu i elementów dławiących 4. Wymagania BHP 5. Sprawozdanie z ćwiczenia 6. Literatura
1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i zasadą działania dwudrogowego regulatora przepływu i elementów dławiących oraz wyznaczenie ich charakterystyk. 2. WPROWADZENIE Sterowanie natężeniem przepływu cieczy hydraulicznej za pomocą zaworu odbywa się poprzez dławienie (szczelina dławiąca o różnych kształtach w postaci kapilary lub diafragmy) przepływającego strumienia. Zadaniem regulatorów przepływu (dwudrogowych, trzydrogowych i czterodrogowych) składających się z zaworu dławiącego (dławika), od nastawy którego zależy wartość natężenia przepływu w danej gałęzi, oraz z zaworu różnicowego połączonego odpowiednio z dławikiem, którego zadaniem jest utrzymywanie stałego spadku ciśnienia na dławiku i przez to stałego natężenia przepływu przez dławik. Regulatory przepływu mogą być nastawne (stałe pole przekroju otworu dławiącego) lub nienastawne. Poniżej przedstawiono widok regulatora przepływu i jego schemat hydrauliczny. Rys. 1. Dwudrogowy regulator przepływu i jego schemat hydrauliczny. Rys. 2. Zawór przelewowy i jego schemat hydrauliczny Rys. 3. Zawór zwrotno dławiący i jego schemat hydrauliczny 3. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYKI DWUDROGOWEGO REGULATORA PRZEPŁYWU I ELEMENTÓW DŁAWIĄCYCH 3.1. WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYKI DWUDROGOWEGO REGULATORA PRZEPŁYWU - zbudować układ hydrauliczny, podłączając elementy wg schematu pokazanego na rysunku 4. - ustawić dławik (3) w położeniu otwartym, - po uruchomieniu silnika zasilacza przesterować rozdzielacz (1),
- zmierzyć parametry pracy układu: ciśnienie przed zaworem przelewowym na manometrze (4) i wydatek strumienia przepływającego przez zawór przelewowy za pomocą przepływomierza 7, - pomiary powtórzyć 10-krotnie zmieniając przekrój przepływu dławika (3) od w pełni otwartego do zamkniętego - powtórzyć pomiary w grupach 3 osobowych dla innych nastaw ciśnienia otwarcia zaworu przelewowego, -zbudować charakterystyki przepływowe p=f(q) badanego zaworu Rys.4. Schemat układu pomiarowego stanowiska HP202 do wyznaczania charakterystyki dwudrogowego regulatora przepływu: 1 - rozdzielacz G 4/3 mechaniczny z zatrzaskiem, 2 - zawór przelewowy, 3 - zawór dławiący, 3.1 - zawór dwudrogowy regulacji przepływu, 4 - trójnik złączny z przyłączem pomiarowym, 5 - przewody giętkie, 6 - przemiennik częstotliwości, 7 - turbina pomiarowa (Q+P+T), 3. 2. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK ELEMENTÓW DŁAWIĄCYCH - zbudować układ hydrauliczny, podłączając elementy wg schematu pokazanego na rysunku 5.
- po uruchomieniu silnika zasilacza przesterować rozdzielacz (1), - zmierzyć parametry pracy układu: ciśnienie przed zaworem przelewowym na manometrze (4) i wydatek strumienia przepływającego przez zawór przelewowy za pomocą przepływomierza 7, - pomiary powtórzyć 10-krotnie zmieniając nastawy zaworu - powtórzyć pomiary w grupach 3 osobowych dla innych nastaw ciśnienia otwarcia zaworu przelewowego, -zbudować wykres zależności ciśnienia otwarcia od zmiany nastaw zaworu badanego zaworu. Rys.5. Schemat układu pomiarowego stanowiska HP202 do wyznaczania charakterystyk elementów dławiących: 1 - rozdzielacz G 4/3 mechaniczny z zatrzaskiem, 2 - zawór przelewowy, 3 - zawór dławiący, 4 trójnik złączny z przyłączem pomiarowym, 5 - przewody giętkie, 6 - przemiennik częstotliwości, 7 turbina pomiarowa (Q+P+T),
4. WYMAGANIA BHP Osoby biorące udział w ćwiczeniach obowiązane są: przestrzegać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z regulaminem prac na laboratorium, wykonywać pomiary i badania w sposób zgodny z przepisami zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek prowadzących zajęcia, dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy, stosować środki ochrony osobistej, niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w laboratorium wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec inne osoby znajdujące się w laboratorium o grożącym niebezpieczeństwie, współdziałać z prowadzącymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. 5. SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA Sprawozdanie powinno zawierać stronę tytułową, cel i zakres ćwiczenia, krótki opis wykonywanego ćwiczenia, schemat stanowiska, na którym dokonywano pomiarów, tabele i wykresy uzyskanych wyników. Końcową częścią sprawozdania winny być wnioski. Wymagania do sprawozdania: 6. LITERATURA 1. Instrukcja użytkowania stanowiska HP202. 2. Instrukcja BHP stanowiska HP202. 3. Karty katalogowe elementów stanowiska. 4. Stryczek S.: Napęd hydrostatyczny. Tom I i II. WNT. Warszawa, 1992.