OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ. WYKŁAD 2 Hanna Stępniewska (Katedra Fitopatologii Leśnej UR w Krakowie) WYKŁAD 2. TREŚĆ I. Prawo własności przemysłowej. Przedmioty prawa własności przemysłowej: wynalazki, wzory przemysłowe, wzory użytkowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne, topografie układów scalonych, odmiany roślin. Pojęcia i definicje. II. Ochrona wzorów przemysłowych. Pojęcie wzoru przemysłowego. Przesłanki zdolności rejestracyjnej wzoru. Procedura uzyskiwania ochrony. Treść i zakres prawa z rejestracji. I. PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ. PRZEDMIOTY PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ: WYNALAZKI, WZORY PRZEMYSŁOWE, WZORY UŻYTKOWE, ZNAKI TOWAROWE, OZNACZENIA GEOGRAFICZNE, TOPOGRAFIE UKŁADÓW SCALONYCH, ODMIANY ROŚLIN. POJĘCIA I DEFINICJE. AKTY PRAWNE USTAWA z dnia 30 czerwca 2000 r. PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ [p.w.p.] Normuje: 1) stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych 2) zasady na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców 3) zadania i organizację Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 p.w.p.) USTAWA z dnia 26 czerwca 2003 r. O OCHRONIE PRAWNEJ ODMIAN ROŚLIN PRZEDMIOTY PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ wynalazki wzory użytkowe wzory przemysłowe znaki towarowe oznaczenia geograficzne topografie układów scalonych nowe odmiany roślin informacje o charakterze know-how Wynalazek (brak definicji legalnej, tj. zawartej w ustawie): jest to twórcze i zupełne rozwiązanie pewnego zagadnienia technicznego, nadającego się do zastosowania w produkcji [Grzybowski i in. 1972] (cechy wynalazku: nowość, poziom wynalazczy, przemysłowa stosowalność) Wzór użytkowy Wzór użytkowy jest to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci [art. 94 p.w.p]
Wzór przemysłowy Wzór przemysłowy jest to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację [art. 102 p.w.p.] Znak towarowy Znak towarowy jest to każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa [art. 120 p.w.p.] Oznaczenie geograficzne Oznaczenia geograficzne są to oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru [art. 174 p.w.p.] Topografia układu scalonego Topografia układu scalonego jest to rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego [art. 196 p.w.p.] Nowe odmiany roślin Odmiana oznacza zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego znanego stopnia, która niezależnie od tego, czy w pełni odpowiada warunkom przyznania wyłącznego prawa: a) jest określana na podstawie przejawianych właściwości wynikających z określonego genotypu lub kombinacji genotypów; b) jest odróżnialna od każdej innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jednej z przejawianych właściwości; c) pozostaje niezmieniona po rozmnożeniu [art. 21 u.o.p.o.r.] Know-how Tajemnica przedsiębiorstwa. PRAWA WYŁĄCZNE NA PRZEDMIOTY WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ: Przedmiot Wynalazek Wzór użytkowy Wzór przemysłowy Znak towarowy Oznaczenie geograficzne Topografia układów scalonych Nowa odmiana rośliny Prawo Patent Prawo ochronne Prawo ochronne Wyłączne prawo hodowcy ( quasi-patent ) ORGANY UDZIELAJĄCE PRAW WYŁĄCZNYCH OBEJMUJĄCYCH TERYTORIUM POLSKI: Urząd Patentowy RP przedmioty własności przemysłowej chronione w danym państwie
Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) Europejski Urząd Patentowy (EUP) znaki towarowe UE, wzory UE, jednolity skutek rejestracji na terenie wszystkich państw członkowskich UE tylko wynalazki Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin (COBOR) wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe, oznaczenia geograficzne nowe odmiany roślin II. OCHRONA WZORÓW PRZEMYSŁOWYCH. POJĘCIE WZORU PRZEMYSŁOWEGO. PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI REJESTRACYJNEJ WZORU. PROCEDURA UZYSKIWANIA OCHRONY. TREŚĆ I ZAKRES PRAWA Z REJESTRACJI. POJĘCIE WZORU PRZEMYSŁOWEGO Wzór przemysłowy jest to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację [art. 102 p.w.p.] Przesłanki zdolności rejestracyjnej (ochronnej) wzoru przemysłowego: 1) nowość 2) indywidualny charakter Istota wzoru przemysłowego - postać wytworu wygląd przedmiotu: ( ) ochroną mogą być objęte jedynie te postaci wytworu lub jego części, które zostały nadane mu przez określone cechy czy elementy postrzegane zmysłem wzroku i przez to wywołujące określone wrażenie ogólne ( ) (za Sieńczyło-Chlabicz 2011) Elementy postrzegane zmysłem wzroku (zewnętrzne): kształt i struktura układ linii kontury właściwość powierzchni (gładkość, chropowatość, szorstkość, wklęsłość, połysk, matowość itd.) rysunek ornament barwa lub kolorystyka Cechy techniczne i użytkowe wytworu bez wpływu na zdolność rejestracyjną wzoru, może to być np.: przedmiot użytku codziennego (kubek) przedmiot złożony (samochód, zegarek) forma trójwymiarowa (opakowanie-butelka, tkanina-splot) wygląd strony Internetowej koncepcja przestrzenna (projekt budynku) PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI REJESTRACYJNEJ WZORU PRZEMYSŁOWEGO: 1. NOWOŚĆ
Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób [art. 103 p.w.p.] Nowy jest wzór wcześniej nieujawniony niemający identycznego poprzednika [Sieńczyło-Chlabicz 2011] PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI REJESTRACYJNEJ WZORU PRZEMYSŁOWEGO: 2. INDYWIDUALNY CHARAKTER Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo [art. 104 p.w.p.]. Ogólne wrażenie całość wrażenia jakie wywołuje wzór; nie ocenia się poszczególnych elementów wzoru. Zorientowany użytkownik to osoba, która w sposób stały używa danego produktu; nie jest to więc ani przeciętny konsument, ani przeciętny fachowiec [Poźniak- Niedzielska 2004]. WYŁĄCZENIA. Obszerny katalog. Nie udziela się praw z rejestracji m.in. na wzory [art. 106 i 131 p.w.p]: których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami wzory zawierające oznaczenia powiązane z organami i instytucjami państwa polskiego wzory zawierające oznaczenia dotyczące innych państw (herby, flagi, godła) i organizacji międzynarodowych wzory zawierające urzędowe oznaczenia, przyjęte do stosowania w obrocie (znaki bezpieczeństwa, znaki jakości, cechy legalizacji) wzory zawierające oznaczenia będące symbolami, których używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycje narodową. PROCEDURA REJESTRACJI WZORU PRZEMYSŁOWEGO W POLSCE: Zgłoszenie (do Urzędu Patentowego RP) (data złożenia zgłoszenia = data pierwszeństwa) 1) podanie 2) ilustracja wzoru przemysłowego 3) opis wyjaśniający ilustrację 4) dowód opłaty za zgłoszenie wzoru Procedura rejestracji sprawdzenie prawidłowości zgłoszenia (pod względem formalnym) Decyzja Urzędu Patentowego o udzieleniu prawa z rejestracji (warunek - wniesienie opłaty za pierwszy okres ochronny) wpis do rejestru wzorów przemysłowych wydanie świadectwa rejestracji (obejmującego opis ochronny wzoru) ogłoszenie w Wiadomościach Urzędu Patentowego o odmowie udzielenia prawa z rejestracji TREŚĆ I ZAKRES PRAWA Z REJESTRACJI WZORU PRZEMYSŁOWEGO: treść
Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (art. 105 ust. 2 p.w.p.) Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania wytworów do takiego celu (art. 105 ust. 3 p.w.p.) charakter Są zbywalne. Podlegają dziedziczeniu. czas trwania Ograniczony do 25 lat (pięcioletnie okresy ochronne). Wygaśnięcie: 1) zrzeczenie się prawa z rejestracji przez uprawnionego, 2) nieuiszczenie w terminie opłaty okresowej. PROCEDURA REGIONALNA REJESTRACJI WZORU PRZEMYSŁOWEGO [Rozporządzenie Rady (WE) Nr 6/2002]: w OHIM; zgłoszenie za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP; zakres czasowy 5 lat, z możliwością przedłużenia na kolejne okresy 5-letnie, maksymalnie do 25 lat PROCEDURA MIĘDZYNARODOWA REJESTRACJI WZORU PRZEMYSŁOWEGO [Porozumienie haskie w sprawie międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych z 1925 r.]: w WIPO; zgłoszenie za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP; zakres czasowy 5 lat, z możliwością przedłużenia na kolejne okresy 5-letnie, maksymalnie do 25 lat JAKIE KORZYŚCI DAJE PRAWO Z REJESTRACJI WZORU PRZEMYSŁOWEGO? wyłączność korzystania z produktu dla celów zawodowych i zarobkowych na obszarze RP jest zbywalne (sprzedaż, licencja) i podlega dziedziczeniu składowa aktywów przedsiębiorstwa, podnosi jego wartość i prestiż zwiększa wartość produktu i jego atrakcyjność przyczynia się do uzyskania zwrotu kosztów poniesionych na promocję i marketing - większe zyski firmy stymuluje konkurencyjność rynku, zapobiega naruszaniu renomy firmy łatwiejsze działania prawne i mniejsze koszty postępowania roszczeniowego w stosunku do naruszycieli gwarancja, że na terytorium państwa gdzie wzór został zarejestrowany, nie narusza się praw wyłącznych innych przedsiębiorców.