5. PRAWO SPÓŁEK (Instytucja wiodąca: Ministerstwo Sprawiedliwości 1 ) Negocjacje tymczasowo zamknięte 28 listopada 2001 roku I. INSTYTUCJE LUB DZIAŁANIA DOTYCZĄCE WZMOCNIENIA ADMINISTRACYJNEGO NIEZBĘDNE W ZWIĄZKU Z CZŁONKOSTWEM W UE (w oparciu o stanowiska negocjacyjne i acquis communautaire) 1. Ministerstwo Kultury, 2. Zespół ds. przeciwdziałania naruszeniom prawa autorskiego i praw pokrewnych, 3. Urząd Patentowy RP, 4. Ministerstwo Sprawiedliwości, 5. Krajowy Rejestr Sądowy, 6. organy celne, 7. Policja 8. Straż Graniczna. II. STAN ZAAWANSOWANIA PRZYGOTOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH 1. Ministerstwo Kultury Podstawa prawna: Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 1997 r. Nr 141 poz. 943) z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 października 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z późn. zmian. (Dz.U. z 1999 r. Nr 91 poz. 1014), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 listopada 2001 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Kultury (Dz.U. z 2001 r. Nr 130 poz. 1454), ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 80 poz. 904). 1 Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiada za tematykę prawa spółek sensu stricto, za kwestie dotyczące prawa autorskiego i praw pokrewnych odpowiedzialne jest Ministerstwo Kultury, a za tematykę prawa własności przemysłowej Ministerstwo Gospodarki i Urząd Patentowy RP. 5-1
Stan obecny: Ministerstwo Kultury odpowiedzialne jest za rozwój i opiekę na materialnym i niematerialnym dziedzictwem narodowym oraz za kwestie dotyczące działalności kulturalnej w zakresie m.in. działalności twórczej, co obejmuje również kształtowanie polityki ochrony prawa autorskiego i praw pokrewnych. Minister Kultury przedkłada Radzie Ministrów projekty aktów prawnych dotyczących zagadnień ochrony własności intelektualnej. Ministerstwo Kultury podejmuje i koordynuje również działania na rzecz wdrażania przepisów prawa autorskiego i praw pokrewnych. Ponadto, przygotowuje propozycje systemowych rozwiązań z zakresu przeciwdziałania zjawiskom piractwa (por.: Zespół do spraw Przeciwdziałania Naruszeniom Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych), a także współorganizuje szkolenia dotyczące walki z piractwem dla przedstawicieli administracji, sędziów i prokuratorów. Z punktu widzenia polityki integracyjnej największą rolę w Ministerstwie Kultury odgrywają dwa departamenty: Departament Prawny i Departament Integracji Europejskiej i Współpracy z Zagranicą. a) Kompetencje Ministerstwa Kultury w zakresie prawa autorskiego i praw pokrewnych odpowiadają obecnym wymaganiom acquis i zobowiązaniom negocjacyjnym. Konieczne są jednak stałe szkolenia pracowników Ministerstwa w zakresie wspólnotowych rozwiązań prawnych dotyczących ochrony własności intelektualnej. : Obecna: 6 osób w Departamencie Prawnym oraz 3 osoby w Departamencie Integracji Europejskiej i Współpracy z Zagranicą Docelowa: W Departamencie Prawnym planowane jest zatrudnienie dodatkowych 2 osób w ramach realizacji umowy twinningowej z partnerem hiszpańskim. 2. Zespół ds. Przeciwdziałania Naruszeniom Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych Podstawa prawna: ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 80 poz. 904), Zarządzenie nr 83 Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2000 r. w sprawie utworzenia Zespołu do Spraw Przeciwdziałania Naruszeniom Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych (M.P. z 2000 r. Nr 36 poz. 727) Stan obecny: Na mocy Zarządzenia nr 83 Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2000 r. powołany został Zespół do Spraw Przeciwdziałania Naruszeniom Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych. W skład Zespołu wchodzą przewodniczący - Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wiceprzewodniczący - sekretarz lub podsekretarz stanu wskazany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, członkowie w randze sekretarza lub podsekretarza stanu wskazani przez: Ministra Finansów, Ministra Sprawiedliwości, Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej, Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Nauki - Przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych, członkowie wskazani przez: Prezesa Głównego Urzędu Ceł, Generalnego Inspektora Celnego, Komendanta Głównego Straży Granicznej, Komendanta Głównego Policji oraz sekretarz - wyznaczony przez przewodniczącego Zespołu spośród pracowników Ministerstwa Kultury. Przewodniczący Zespołu może zapraszać do udziału w pracach Zespołu inne osoby, w tym przedstawicieli Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz przedstawicieli organizacji zbiorowego zarządzania 5-2
prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Do zadań Zespołu należy opracowywanie wniosków i propozycji dotyczących usprawnienia koordynacji działań organów administracji rządowej w zakresie skuteczności zwalczania naruszeń prawa autorskiego i praw pokrewnych, w szczególności: przedstawianie Prezesowi Rady Ministrów bieżącej analizy sytuacji w zakresie przestrzegania prawa autorskiego i praw pokrewnych, przedstawianie propozycji działań mających na celu zapobieganie naruszeniom prawa autorskiego i praw pokrewnych oraz zwalczanie naruszeń, przygotowywanie propozycji zmian legislacyjnych zmierzających do skuteczniejszego egzekwowania prawa autorskiego i praw pokrewnych, dokonywanie okresowej oceny postępów działań w zakresie zwalczania naruszeń prawa autorskiego i praw pokrewnych. W ramach Zespołu utworzono cztery grupy robocze: Analiza, Legislacja, Edukacja i Stadion. a) Kompetencje: Kompetencje Zespołu odpowiadają nałożonym na niego zadaniom. Nie przewiduje się zmian w tym zakresie. Obecna: por. wyżej skład Zespołu. Docelowa: nie są przewidywane żadne zmiany. 3. Urząd Patentowy RP Podstawa prawna: Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 49 poz. 508), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2002 r. nr 8 poz. 59), Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 września 2001 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Patentowemu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2001 r. Nr 101 poz. 1092), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 sierpnia 2001 r. w sprawie postępowania spornego przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2001 r. Nr 92 poz. 1018) Stan obecny: Centralnym organem administracji rządowej w sprawach z zakresu własności przemysłowej jest Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Urząd Patentowy podlega Radzie Ministrów, a nadzór nad działalnością Urzędu Patentowego sprawuje z ramienia Rady Ministrów minister właściwy do spraw gospodarki. Do zadań Urzędu Patentowego należy w szczególności: przyjmowanie i badanie zgłoszeń dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych, dokonanych w celu uzyskania ochrony, orzekanie w sprawach udzielania patentów na wynalazki i praw ochronnych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe, a także praw z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, rozstrzyganie spraw w postępowaniu spornym w zakresie określonym ustawą Prawo własności przemysłowej, prowadzenie rejestrów, o których mowa w art. 228 ustawy, 5-3
wydawanie organu urzędowego pod nazwą "Wiadomości Urzędu Patentowego", udział w pracach organów międzynarodowych z tytułu zawartych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych w sprawach z zakresu własności przemysłowej, w szczególności Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, prowadzenie centralnego zbioru polskich i zagranicznych opisów patentowych. Przy wykonywaniu zadań, w szczególności w sprawach dotyczących współpracy międzynarodowej oraz przy opracowywaniu projektów przepisów prawnych dotyczących własności przemysłowej, Urząd Patentowy działa w porozumieniu i we współpracy z zainteresowanymi organami administracji rządowej i samorządowej. W skład Urzędu Patentowego wchodzą następujące komórki organizacyjne: Gabinet Prezesa, Zespół Badań Formalnoprawnych, Zespół Badań Patentowych, Zespół Badań Znaków Towarowych, Biuro Dyrektora Generalnego, Departament Zgłoszeń, Departament Rejestrów, Biuro Finansowo-Księgowe, Departament Informatyki, Departament Zbiorów Literatury Patentowej, Departament Wydawnictw, Biuro Administracyjno-Gospodarcze, Wydział Ochrony Informacji Niejawnych. a) Kompetencje: Kompetencje Urzędu Patentowego odpowiadają obecnym wymaganiom acquis, z wyłączeniem kwestii dotyczących udzielania dodatkowego prawa ochronnego. Kompetencje Urzędu w tym zakresie zostaną poszerzone po przyjęciu odpowiedniej nowelizacji ustawy Prawo własności przemysłowej, prace nad nowelizacją trwają. Konieczne są również stałe szkolenia pracowników Urzędu z zakresu wspólnotowych rozwiązań prawnych odnoszących się do ochrony własności przemysłowej. Obecna: W Urzędzie Patentowym RP zatrudnionych jest 367 osób, w tym 98 osób w komórkach orzeczniczych (prowadzących sprawy związane z udzielaniem praw wyłącznych, postępowanie rejestrowe, sprawy sporne). Do prac związanych z opracowywaniem aktów prawnych, przygotowaniem do członkostwa i obsługi negocjacji zaangażowanych jest bezpośrednio (przy współpracy z innymi komórkami) pięć osób. 15 osób, aktualnie wykonujących inne zadania, przygotowywanych jest do przyszłej obsługi systemu znaku towarowego Wspólnoty. Docelowa: Do wykonywania aktualnych zadań związanych z wdrażaniem ustawy Prawo własności przemysłowej oraz przewidywanym przystąpieniem w 2002 r. do Konwencji o patencie europejskim konieczne jest zatrudnienie w 2002 r. 25 osób (ekspertów, pracowników do obsługi nowych przedmiotów własności przemysłowej, obsługi rejestrów, w poligrafii). Zatrudnienie tych osób ujęte zostało w NPPC 2000. Do realizacji zadań, jakie wynikną po przystąpieniu do UE (w zakresie obsługi systemu znaku towarowego Wspólnoty, systemu unijnej rejestracji oznaczeń geograficznych, udzielania dodatkowego świadectwa ochronnego na środki medyczne i ochrony roślin, ew. obsługi systemu patentu Wspólnoty i wzoru przemysłowego Wspólnoty) niezbędne będzie zatrudnienie od 2004 r. dodatkowo ok. 10-15 osób. 5-4
4. Ministerstwo Sprawiedliwości Podstawa prawna: Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (tekst jednolity Dz.U. z 1999 r. Nr 82, poz. 928, z późniejszymi zmianami), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 lutego 2000 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Sprawiedliwości (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 12 poz. 138), ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 94 poz. 1037) Stan obecny: Ministerstwo Sprawiedliwości w obszarze negocjacyjnym prawo spółek jest odpowiedzialne za przygotowywanie projektów kodyfikacji prawa cywilnego, w tym gospodarczego. We wrześniu 1996r. Rada Ministrów powołała Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego przy Ministrze Sprawiedliwości. Do zadań Komisji należy przygotowywanie założeń i ogólnych kierunków zmian m.in. w prawie cywilnym i gospodarczym oraz opracowywanie założeń i projektów ustaw o podstawowym znaczeniu w systemie tego prawa, w szczególności zmieniających Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz dawny Kodeks Handlowy (obecnie Kodeks Spółek Handlowych), z uwzględnieniem zadań wynikających z potrzeb harmonizacji prawa polskiego z prawem europejskim. Prace te wykonują zespoły problemowe powołane przez przewodniczącego Komisji, we współpracy z Departamentami MS: Legislacyjno-Prawnym oraz Współpracy Międzynarodowej i Prawa Europejskiego. Projekty aktów prawnych Komisja przedstawia Ministrowi Sprawiedliwości. Ministerstwo Sprawiedliwości opracowuje także - w oparciu o potrzeby zgłaszane przez departamenty MS oraz sądy i prokuratury - programy centralnego szkolenia i doskonalenia zawodowego dla sędziów, prokuratorów i urzędników sądowych, organizuje i koordynuje szkolenia, w tym z zakresu prawa europejskiego, problematyki prawa spółek, prawa własności intelektualnej i przemysłowej oraz dotyczących rejestrów i funkcjonowania Krajowego Rejestru Sądowego. Poza tym MS współdziała z krajowymi i zagranicznymi instytucjami właściwymi w zakresie międzynarodowego doszkalania sędziów, prokuratorów i innych pracowników resortu. Ponadto - Ministerstwo Sprawiedliwości nadzoruje działalność Krajowego Rejestru Sądowego (w ramach zwykłego kontrolowania działalności sądów powszechnych) i w ramach Centralnej Informacji KRS prowadzi zasoby rejestrowe dla całego kraju oraz zajmuje się techniczną stroną utrzymania centralnego rejestru. a) Kompetencje: Kompetencje Ministerstwa Sprawiedliwości są w tym względzie odpowiednie. Obecna: W zakresie działalności legislacyjnej: 13 członków Komisji Kodyfikacyjnej - wybitnych przedstawicieli doktryny w osobach profesorów różnych gałęzi prawa cywilnego oraz praktyki sędziów Sądu Najwyższego oraz Sekretarz Komisji w osobie delegowanego sędziego, 11 osób łącznie w wydziałach prawa cywilnego i gospodarczego w Departamencie Legislacyjno-Prawnym - sędziów i prokuratorów delegowanych do pracy w MS, prowadzących prace legislacyjne oraz analizujących projekty wszystkich aktów prawnych z przedmiotowego obszaru negocjacyjnego pod względem ich poprawności legislacyjnej, 5-5
4 osoby w Departamencie Współpracy Międzynarodowej i Prawa Europejskiego, (w tym 3 sędziów delegowanych do pracy w MS), prowadzących prace analityczne i implementacyjne dotyczące aktów prawnych należących do acquis W zakresie działalności szkoleniowej: 14 osób łącznie w Departamentach: Kadr i Szkolenia oraz Współpracy Międzynarodowej i Prawa Europejskiego Docelowa: W Ministerstwie Sprawiedliwości nie są przewidywane żadne zmiany. Natomiast z dniem 1 lipca 2002r. Komisja Kodyfikacyjna prawdopodobnie zostanie wydzielona ze struktury MS, jej docelowe usytuowanie nie jest obecnie znane. 5. Krajowy Rejestr Sądowy Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jednolity Dz.U. z 2001 r. nr 17 poz. 209 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 1997 r. nr 121 poz. 770 z późniejszymi zmianami), Akty wykonawcze Ministra Sprawiedliwości z 21 grudnia 2000 r. do ustawy o KRS i ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KRS: Rozporządzenia MS z 2000 r. w sprawie: określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do KRS oraz sposobu i miejsca ich udostępniania, (Dz.U. Nr 118, poz. 1247), sposobu wykonania prze gminy czynności związanych z prowadzeniem KRS oraz współpracy między sądami rejestrowymi i zarządami gmin, (Dz.U. Nr 118, poz. 1248), szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład KRS oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach (Dz.U. Nr 117, poz.1237), w sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji KRS oraz szczegółowych zasad udzielania informacji z KRS (Dz.U. 117, poz. 1238), sposobu przechowywania dotychczasowych rejestrów i przekazywania akt rejestrowych oraz wydawania z nich odpisów, wyciągów i zaświadczeń (Dz.U. Nr 117, poz. 1239), określenia wysokości opłat za udzielanie informacji oraz wydawanie odpisów, wyciągów i zaświadczeń z KRS (Dz.U. Nr 117, poz. 1240). Stan obecny: Krajowy Rejestr Sądowy jest prowadzony przez sądy rejonowe w systemie informatycznym, jako rejestr centralny z centralą w Warszawie. Sądy rejestrowe obejmują swoją właściwością obszar województwa lub jego część. Wydziały KRS są w całości skomputeryzowane, łącznie z obsługą sekretariatu. W skład uruchomionej infrastruktury rejestru wchodzą: Centrala Krajowego Rejestru Sądowego, odpowiedzialna za eksploatację centralnej bazy danych KRS, działająca w ramach Ministerstwa Sprawiedliwości, 26 wydziałów KRS zlokalizowanych w 20 miastach połączonych siecią rozległą z centralną bazą danych KRS. 50 oddziałów Centralnej Informacji KRS działających przy sądach rejonowych, z czego 20 oddziałów funkcjonuje przy wydziałach KRS, 30 oddziałów funkcjonuje jako stanowiska w punktach przyjmowania ogłoszeń do Monitora Sądowego i Gospodarczego, gwarantujących dostęp do informacji zawartych w rejestrze. Krajowy Rejestr Sądowy składa się z: rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz rejestru dłużników niewypłacalnych. Rejestr obejmuje podmioty, na które przepisy ustaw nakładają obowiązek uzyskania wpisu do tego rejestru. Rejestr jest jawny. Za pośrednictwem Centralnej Informacji KRS każdy może otrzymać poświadczone 5-6
odpisy, wyciągi i zaświadczenia o danych zawartych w rejestrze, które mają moc dokumentów wydawanych przez sąd. Wpisy do rejestru podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym chyba, że ustawa stanowi inaczej. Dla każdego podmiotu wpisanego do rejestru prowadzi się odrębne akta rejestrowe. a) Kompetencje: Kompetencje Krajowego Rejestru Sądowego odpowiadają wymogom acquis. Obecna: 9 osób w Centralnej Informacji KRS. MS nie dysponuje natomiast w chwili obecnej danymi na temat obsady kadrowej wydziałów KRS-u i oddziałów Centralnej Informacji działających przy sądach rejonowych (tj. dot. zatrudnionych tam sędziów, referendarzy sądowych, urzędników sądowych i obsługi administracyjnej). 2 Docelowa: brak danych. 6. Organy celne Podstawa prawna: Ustawa z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks Celny (tekst jednolity Dz.U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802) z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2002 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania organów celnych przy zatrzymywaniu towarów w wypadku podejrzenia naruszenia przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej (Dz.U. z 2002 r. Nr 12, poz. 112). Stan obecny: W kręgu zainteresowań administracji celnej znajdują się takie podstawowe dziedziny prawa własności intelektualnej, jak prawo autorskie, prawa pokrewne, prawa wynikające z rejestracji znaków towarowych i oznaczeń geograficznych oraz patentów na wynalazki, wzorów użytkowych i przemysłowych. Administracja celna ma prawo do zatrzymania towarów na granicy w wypadku powzięcia podejrzenia, że zostały one wytworzone z naruszeniem praw własności intelektualnej. Oprócz jednostki centralnej, we wszystkich urzędach celnych powołane zostały stanowiska koordynatorów ds. ochrony praw własności intelektualnej, których podstawowym obowiązkiem jest sprawowanie nadzoru nad prawidłowością realizacji przez funkcjonariuszy celnych zadań związanych ze zwalczaniem obrotu towarowego z zagranicą towarami pirackimi i podrabianymi. Administracja celna podpisała 17 porozumień o współpracy (MoUs) z podmiotami sektora prywatnego dotyczących współpracy i wzajemnej pomocy w zakresie ochrony praw własności intelektualnej, np.: REEBOK, PUMA, LEVI STRAUSS, NIKE, ADIDAS, MICROSOFT, FORD, LEE, WRANGLER. Opracowano i wdrożono system specjalistycznych szkoleń dla funkcjonariuszy celnych, w którym uczestniczą w charakterze szkoleniowców przedstawiciele właścicieli praw własności intelektualnej. 2 MS przydziela jedynie etaty na poszczególne okręgi sądowe, a w ramach okręgów rozdysponowują je prezesi sądów okręgowych. Ustalenie, ile etatów zostało przydzielonych zostało do poszczególnych wydziałów KRS i oddziałów Centralnej Informacji wymaga więcej czasu. 5-7
a) Kompetencje: Kompetencje organów celnych są w tym względzie odpowiednie. Konieczne jest jednak wsparcie techniczne oraz kontynuowanie szkoleń podnoszących kwalifikacje funkcjonariuszy celnych. Obecna: W Głównym Urzędzie Ceł istnieje 4 osobowy Wydział Ochrony Praw Własności Intelektualnej. W regionalnych urzędach celnych pracuje 29 koordynatorów, którzy sprawują nadzór nad realizacją zadań związanych z ochroną własności intelektualnej na obszarze macierzystego urzędu celnego. Docelowa: por. c) inne uwagi c) Inne uwagi: Zgodnie z ustawą z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowania centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz zmianie niektórych ustaw, z dniem 30 kwietnia zniesiony zostaje centralny organ administracji rządowej jakim jest Prezes Głównego Urzędu Ceł. Zdania i kompetencje Prezesa GUC przejdą do zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych.. Na podstawie projektu ustawy o przekształceniach w administracji celnej oraz o zmianie niektórych ustaw, Główny Urząd Ceł ma zostać postawiony w stan likwidacji z dniem 1 maja 2002 r. Wprowadzone przekształcenia mają na celu przeniesienie szerszych kompetencji organów celnych na szczebel niższy i wzmocnienie terenowych struktur faktycznie wykonujących większość zadań nałożonych przepisami prawa. Rozważa się doprowadzenie do symetrii struktur organizacyjnych służb fiskalnych celnej i podatkowej, która miałaby służyć zwiększeniu efektywności działania obu służb. 7. Policja Podstawa prawna: ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 80 poz. 904), ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553 z późn. zm.), ustawa z dnia 16 lipca 1987 r. o kinematografii (Dz.U. z 1987 r., Nr 22, poz. 127 z późn. zm.) Stan obecny: Policja w celu ochrony prawa autorskiego i praw pokrewnych stale podejmuje planowane i systematyczne działania operacyjno-rozpoznawcze. Organy ścigania łączą walkę z przestępstwami przeciwko prawom własności intelektualnej (piractwo, podrabianie znaków towarowych i oznaczeń geograficznych) ze zwalczaniem innych przestępstw, np. z zakresu nieuczciwej konkurencji oraz przestępstw, których przedmiot jest związany z piractwem, np. dystrybucja filmów o treściach pornograficznych, zwłaszcza z udziałem nieletnich. Walką z piractwem zajmuje się przede wszystkim pion ds. przestępczości gospodarczej. Zainteresowaniem operacyjnym tego pionu objęte są następujące dziedziny z zakresu ochrony prawa autorskiego i praw pokrewnych: zwalczanie przestępczości w dziedzinie kinematografii ( wideopiractwa, piractwa w sieciach TV kablowej, ale także dystrybucji kaset o treściach pornograficznych, zwłaszcza z udziałem nieletnich), 5-8
zwalczanie fonopiractwa, zwalczanie piractwa komputerowego. a) Kompetencje: Kompetencje Policji są w tym względzie odpowiednie. Konieczne są jednak stałe szkolenia funkcjonariuszy podnoszące ich kwalifikacje do walki z piractwem i towarami podrabianymi. Obecna: 338 osób. Docelowa: nie przewiduje się zwiększenia obsady kadrowej. 8. Straż Graniczna Podstawa prawna: ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. z 1990 r. Nr 78 poz. 462), ustawa o cudzoziemcach z 25 czerwca 1997 r., (ostania nowelizacja 11 kwietnia 2001 r.) Stan obecny: Właściwość rzeczowa służb granicznych w zakresie ścigania i wykrywania przestępstw obejmuje nie tylko czyny karalne związane z nielegalnym przekraczaniem granicy państwowej, ale także określone w innych ustawach szczególnych, m.in. w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jednostki organizacyjne Straży Granicznej w ramach swoich ustawowych zadań i uprawnień w zakresie rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń oraz ścigania ich sprawców, w trakcie podejmowanej kontroli granicznej, prowadzenia działań prewencyjnych w strefie nadgranicznej oraz w związku z kontrolą legalności pobytu cudzoziemców na terytorium RP, podejmują czynności zmierzające również do wykrywania przestępstw z naruszeniem praw własności intelektualnej. W miastach centralnej Polski (Lublin, Kielce, Łódź, Toruń) powstały, lub są w trakcie powstawania, wydziały podległe Zarządowi Operacyjno- Śledczemu Komendy Głównej Straży Granicznej, których zadaniem będzie zwalczanie przestępczości z udziałem cudzoziemców (w tym także przestępstw gospodarczych). Straż Graniczna inicjuje również wspólne akcje z właściwymi miejscowo jednostkami Policji, urzędami celnymi, inspekcją celną, powiatowymi urzędami pracy, organami kontroli skarbowej oraz innymi instytucjami współdziałającymi w tym zakresie, w trakcie których ujawniane są produkty pirackie. 5-9
a) Kompetencje: Kompetencje Straży Granicznej są w tym względzie odpowiednie. Konieczne są jednak stałe szkolenia funkcjonariuszy Straży Granicznej podnoszące ich kwalifikacje w zakresie wykrywania towarów pirackich i podrabianych. Obecna: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie przedstawiło informacji. Docelowa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie przedstawiło informacji. III. ZADANIA INSTYTUCJONALNE ZWIĄZANE Z WDRAŻANIEM ACQUIS DO WYKONANIA W LATACH 2002-2003 Instytucja realizująca Wspierające projekty Phare (w tym Zadanie Podstawa działania Termin realizacji (współpracująca) rozwoju instytucjonalnego) Dalsza poprawa ochrony własności Ustawa o prawie autorskim i prawach MK, UP RP, służby celne, Zadanie ciągłe Phare 0004.04 Prawa własności intelektualnej i przemysłowej na pokrewnych z 4.02.1994 r. Policja i inne służby intelektualnej i przemysłowej szczeblu administracyjnym i Ustawa o ochronie baz danych z 27.07.2001r. zaangażowanie w (dostosowanie polskiego prawa sądowym; zwiększenie wysiłków Ustawa Prawo własności przemysłowej z zwalczanie piractwa i odnośnie praw własności mających na celu zwalczanie piractwa 30.06.2000 r. towarów podrabianych), intelektualnej i przemysłowej do i podrabiania oraz intensyfikacja szkoleń organów egzekwujących wymogów WE). prawo łącznie z sędziami i Plan Działania prokuratorami; zapewnienie lepszej koordynacji między tymi organami. Realizacja porozumienia bliźniaczego z partnerem hiszpańskim Kontynuacja programu szkoleniowego dla pracowników UP RP, funkcjonariuszy celnych, Policji, sędziów, przedstawicieli świata nauki i sektora prywatnego realizowanego przez OHIM Zatrudnienie 2 osób w MK w związku z realizacją Porozumienia bliźniaczego 5-10 Porozumienie bliźniacze (TwP, IP, 2000) Plan Działania Porozumienie dwustronne między UP RP a OHIM (Alicante Hiszpania) Plan Działania MK, UP RP, MS 2002-2003 Phare 0004.04 Prawa własności intelektualnej i przemysłowej (dostosowanie polskiego prawa odnośnie praw własności intelektualnej i przemysłowej do wymogów WE). UP RP 2002 MK 2002 Wdrażanie ustaw z zakresu Ustawa o prawie autorskim i prawach MK, UP RP, służby celne, Zadanie ciągłe Phare 0004.04 Prawa własności
własności intelektualnej i przemysłowej, w szczególności walka z piractwem i towarami podrabianymi Przygotowanie i wdrożenie systemu informatycznego wsparcia polskiej administracji celnej w zakresie zagadnień ochrony własności intelektualnej pokrewnych z 4.02.1994 r. Ustawa o ochronie baz danych z 27.07.2001r. Ustawa Prawo własności przemysłowej z 30.06.2000 r. Ustawa z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks Celny (tekst jednolity Dz.U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2002 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania organów celnych przy zatrzymywaniu towarów w wypadku podejrzenia naruszenia przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej (Dz.U. Nr 12, poz. 112). Strategia działania polskiej administracji celnej Policja i inne służby zaangażowanie w zwalczanie piractwa i towarów podrabianych), intelektualnej i przemysłowej (dostosowanie polskiego prawa odnośnie praw własności intelektualnej i przemysłowej do wymogów WE). Administracja celna 2002 Phare 2000 PL0004.01 Cła (umowa twinningowa 10.2001-04.2003) rozwój nowego systemu przesyłania danych NCTS, przygotowanie administracji w zakresie kontroli i ochrony praw własności intelektualnej i przemysłowej, wzmocnienie systemu kontroli granicznej. Zatrudnienie 35 osób w UP RP: 1) 25 osób: 2) 10 osób Ustawa Prawo własności przemysłowej z 30.06.2000 r. Urząd Patentowy RP 1) III-IV kw. 2002 2) 2004 jw. 5-11