Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie, oraz odsprzedaży zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Złote Myśli. Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: 17.04.2008 Tytuł: Inwestowanie w monety Autor: Tomasz Witkiewicz Wydanie I ISBN: 978-83-7582-144-4 Projekt okładki: Marzena Osuchowicz Korekta: Anna Popis-Witkowska, Sylwia Fortuna Skład: Anna Popis-Witkowska Internetowe Wydawnictwo Złote Myśli Netina Sp. z o. o. ul. Daszyńskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www.zlotemysli.pl EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.
SPIS TREŚCI WSTĘP...5 CHARAKTERYSTYKA RYNKU NUMIZMATYCZNEGO,... 7...7 Monety 2 zł GN (Golden Nordic)...10 Monety srebrne...14 Srebrne dziesięciozłotówki...14 Srebrne dwudziestozłotówki...16 Złote monety kolekcjonerskie...18 Monety bulionowe z serii Orzeł bielik...19 Monety stuzłotowe...22 Monety dwustuzłotowe...26 Monety szczególne...33 RYNEK ZŁOTYCH MONET KOLEKCJONERSKICH...36 Rynek pierwotny...36 Sklep numizmatyczny...38 Rynek wtórny...40 Aukcje internetowe...40 Snajper aukcyjny...42 Bezpieczne zakupy jak nie dać się oszukać...43 Aukcje stacjonarne...44 Kiermasze, targi i giełdy...45 Sklepy numizmatyczne...46 CZY MUSIMY PŁACIĆ PODATKI: PODATEK PCC I PODATEK OD ZYSKU?...48 EMISJE Z OSTATNIEGO ROKU...49 PODSTAWOWE PRAWIDŁOWOŚCI I WAŻNE INFORMACJE... 51 Ceny kruszcu a ceny monet...51 Nakłady a ceny monet...55 Im moneta starsza, tym droższa...57 ZŁOTO CZY SREBRO?...58 100- CZY 200-ZŁOTÓWKI?... 60 10 CZY 20 ZŁOTYCH?...63 DWUZŁOTÓWKI GN CZY WARTO INWESTOWAĆ?... 65 GPW I GOSPODARKA A RYNEK MONET KOLEKCJONERSKICH... 67 MODA RAZ SREBRO, RAZ ZŁOTO, RAZ GN...70 DODATKI...72 KATALOGI MONET A WZROSTY CEN...74 POPULARNE SERIE SŁYNNE ZWIERZAKI I NIE TYLKO... 76 CZY WYSTĘPUJE SEZONOWOŚĆ? KIEDY KUPIĆ I KIEDY SPRZEDAĆ?...79 JAK INWESTOWAĆ, CZYLI PODSTAWOWE INFORMACJE... 82 Stan menniczy co kupować, a czego nie...82 Abonamenty jako inwestycje...84
Kupuj, kiedy jest drogo, by sprzedać jeszcze drożej....85 WPROWADZENIE EURO KONIEC CZY POCZĄTEK MONET KOLEKCJONERSKICH... 88 SKLEP NUMIZMATYCZNY ZA I PRZECIW...90 GRADING...92 NAKŁADY NAJWAŻNIEJSZE!...96 ROK EMISJI...98 JAK SKUTECZNIE WYBIERAĆ MONETY, KTÓRE BĘDĄ DROŻAŁY W PRZYSZŁOŚCI?...99 ANALIZA PORÓWNAWCZA...100 EFEKT NISKIEJ BAZY KUPUJEMY TO, CO NAJTAŃSZE...104 Ceny emisyjne gwarancją sukcesu (efekt niskiej bazy)...105 MAŁY ZYSK X DUŻA ILOŚĆ = DUŻY ZYSK...107 CENY KRUSZCU A CENY MONET KOLEKCJONERSKICH...109 KOSZTY JAK JE MINIMALIZOWAĆ?...112 Gdy kupujemy...112 Gdy sprzedajemy...114 WYKRESY NARZĘDZIA DO ZARZĄDZANIA INWESTYCJAMI... 115 I NA MONETACH MOŻNA STRACIĆ WALKA Z SAMYM SOBĄ... 119 COŚ DROŻAŁO W PRZESZŁOŚCI, TO NIE MUSI DROŻEĆ W PRZYSZŁOŚCI, ALE MOŻE...121 WRÓŻBITOM MÓWIMY NIE!...123 WIELKOŚCI NAKŁADÓW CZY MOŻNA MIEĆ OBAWY?... 125 PODSUMOWANIE...127 ZAKOŃCZENIE...131
Wstęp str. 5 Wstęp Publikacja ta dotyczy monet kolekcjonerskich z czasów najnowszych, czyli po denominacji złotego w 1995 roku. Przy szalejącej inflacji ówczesny rząd został zmuszony do zastąpienia używanych nominałów nowymi, w stosunku 10 000 zł starych = 1 PLN. W tym właśnie czasie, czyli dokładnie po 1 stycznia 1995 roku, zaczął się nowy okres w historii monet, zarówno obiegowych, jak i kolekcjonerskich. Numizmatyka w Polsce jest mało popularna, a przeciętny Polak nie ma praktycznie żadnej wiedzy związanej z tym zagadnieniem. Tym bardziej zaskakujące może się wydawać, że na monetach można zarabiać. Numizmaty przez większą część społeczeństwa kojarzone są ze starymi, zniszczonymi metalowymi krążkami. Nic bardziej mylnego. to nie tylko wiekowe, przedstawiające historyczną wartość numizmaty. To również nowe monety produkowane przez Mennicę Warszawską na zlecenie Narodowego Banku Polskiego. Nie trafiają one nigdy do powszechnego obiegu, ponieważ ich wartość kolekcjonerska kilkakrotnie przewyższa ich nominał. Produkowane są z drogich kruszców, takich jak złoto i srebro, a emitowane są na specjalne okazje. Nakłady monet kolekcjonerskich są niewielkie, wynoszą od kilku do kilkudziesięciu tysięcy sztuk. Osoby, które zajmują się numizmatyką, doskonale wiedzą, że poza byciem wspaniałym i pouczającym hobby zajęcie to może przynosić również duże dochody, bowiem ceny srebrnych i złotych monet zmieniają się bardzo dynamicznie. A rynkiem tym, tak jak każdym innym, rządzą prawidłowości i reguły, które postaram się w sposób prosty i czytelny przedstawić. Rynek numizmatyczny jest tak ciekawy i daje tak duże możliwości, że inwestycja
Wstęp str. 6 w monety może być alternatywnym sposobem lokowania kapitału przez gospodarstwa domowe lub stanowić idealne uzupełnienie domowych oszczędności. Na kolejnych stronach opiszę, co kupować, dlaczego, w jakich proporcjach, w co warto inwestować, a w co nie, poza tym znajdą tu Państwo wiele ciekawych i użytecznych informacji, które mam nadzieję pozwolą Państwu zarobić na monetach kolekcjonerskich. Postanowiłem rozpocząć od pokazania, jak w przeszłości zbierając monety lub inwestując w nie, można było osiągnąć dochód. Na kolejnym etapie zaprezentuję, jak a zwłaszcza: dlaczego zmieniały się ceny poszczególnych egzemplarzy. Każdy segment rynku jest w innych fazach koniunktury. Postanowiłem sprawdzić, czy rynek monet ma tendencje rozwojowe i czy można wykorzystać go do lokowania kapitału. Warto dodać, że poza teoretycznymi przemyśleniami od kilku lat zajmuję się obrotem polskimi monetami okresu podenominacyjnego. Nie jest to wbrew pozorom takie trudne, jak początkującym mogłoby się wydawać!
Charakterystyka rynku numizmatycznego, str. 7 Charakterystyka rynku numizmatycznego, czyli co kupować, gdzie i dlaczego tak drogo? Monetą kolekcjonerską może być praktycznie każda moneta, i ta sprzed 500 lat, i ta używana obecnie jako środek płatniczy. Istotne jest samo podejście właściciela numizmatu. Jest wielu zbieraczy, którzy spośród obiegowych polskich złotówek wybierają okazy najładniejsze w stanach menniczych, segregują je według roczników i chowają do klaserów. Monety te za kilka lub kilkanaście lat będą miały odpowiednią, być może wysoką wartość. Zjawisko to może dziwić, lecz wytłumaczenie jest bardzo proste: monety obiegowe są przedmiotem wymiany handlowej. Każdego dnia krążą po rynku, ulegając zużyciu. Za kilka lat, w chwili ewentualnego wprowadzenia euro, bilonu obecnie używanego, a pozostającego w stanie menniczym (z ang. uncirculated) będzie niewiele, a jego wartość kolekcjonerska będzie dużo wyższa od wartości nominalnej. Jednak monetami, którymi będziemy się zajmować i w które najłatwiej inwestować, są monety wydane jako kolekcjonerskie, chociaż Narodowy Bank Polski zastrzega, że są prawnym środkiem płatniczym. Niskie nakłady, w wysokości od kilku do kilkudziesięciu tysięcy sztuk, spełniają warunek rzadkości. Nominały tych monet to 10 zł, 20 zł, 100 zł i 200 zł.
str. 8 produkowane dla zbieraczy zostały spopularyzowane w drugiej połowie XX wieku. Są to najczęściej pamiątkowe numizmaty, wyprodukowane ze srebra lub złota, a postęp w produkcji spowodował, że są one coraz ładniejsze. Wykorzystuje się technikę bicia stemplem lustrzanym, który jest tak gładki, że można się w nim przejrzeć. Można spotkać monety srebrne platerowane złotem, z dodatkiem na przykład bursztynu, hologramu czy z wykorzystaniem efektu kątowego. Informacje ogólne dotyczące emisji monet kolekcjonerskich przez Mennicę Warszawską: Informujemy, że Narodowy Bank Polski emituje, oprócz monet powszechnego obiegu, również monety o charakterze kolekcjonerskim, przeznaczone do sprzedaży w kraju i za granicą. Celem emisji monet okolicznościowych jest upamiętnianie ważniejszych wydarzeń, rocznic, postaci itp. oraz zaspokajanie potrzeb kolekcjonerskich. Emisję monet kolekcjonerskich zapoczątkowano w połowie lat sześćdziesiątych. Obecnie emitowane są monety w seriach: Poczet królów i książąt polskich, Polscy podróżnicy i badacze, Zwierzęta świata, Zabytki kultury materialnej w Polsce (dawniej: Zamki i pałace w Polsce ), Sport oraz różne monety o tematyce okazjonalnej. Złote i srebrne monety kolekcjonerskie bite są stemplem lustrzanym w Mennicy Państwowej SA w Warszawie. Wszystkie złote i srebrne monety pakowane są w plastikowe kapsuły, a złote dodatkowo w pudełka z załączonym certyfikatem, zawierającym dane techniczne monety oraz krótki opis. Emitowane są również złote monety uncjowe (zawierające 1/10, 1/4, 1/2 oraz 1 oz. czystego złota), przedstawiające orła bielika, tzw. bulionowe, w próbie.9999, z przeznaczeniem na cele lokacyjne. Złote
str. 9 monety uncjowe pakowane są w specjalnie zabezpieczone opakowania plastikowe (tzw. CertiCard), do których dołączone są foliowane certyfikaty, zawierające dane techniczne monety oraz krótki opis. Ceny monet uncjowych nie są stałe i są zależne od cen złota na Giełdzie Londyńskiej, kursu USD oraz kosztów produkcji. Poza złotymi i srebrnymi monetami kolekcjonerskimi Narodowy Bank Polski od 1996 roku emituje także monety kolekcjonerskie o nominale 2 złote, bite stemplem zwykłym ze stopu CuAl 5 Zn 5 Sn 1 o charakterystycznej złotej barwie, tzw. Nordic Gold. Monety te są sprzedawane wg ich wartości nominalnej. Wszystkie monety kolekcjonerskie są prawnym środkiem płatniczym w Polsce 1. Pierwszą polską monetą kolekcjonerską wyprodukowaną z takim przeznaczeniem jest srebrne 100 zł z Mieszkiem i Dąbrówką. Moneta została wydana w nakładzie 198 000 w 1966 roku z okazji 1000-lecia państwa polskiego i od samego początku była monetą kolekcjonerską. Można ją było kupić w bankach lub wymienić za srebro w Desie. W czasach PRL-u była ona dość cenna. Jednak obecnie monetę tę w ładnym stanie można kupić w cenie do 100 złotych. W latach 1966 1994 zostało wydanych około 100 rodzajów monet kolekcjonerskich. Były to monety złote i srebrne. Prawie wszystkie z nich zostały wybite stemplem lustrzanym. Nakłady były bardzo różne od kilku tysięcy nawet do kilkudziesięciu tysięcy. Na uwagę zasługują złote monety z okresu PRL-u. Było ich około 25 rodzajów, z czego większość stanowiły monety z wizerunkiem Jana Pawła II, które cieszyły się ogromnym powodzeniem wśród zbieraczy. Poza tymi monetami została zapoczątkowana seria z wizerunkami królów polskich, która zakończyła się w 2005 roku. Pierwsza moneta, z Mieszkiem I, została wydana w roku 1979. Nakład wyniósł 1 Internet: NBP, www.nbp.pl.
str. 10 3000, a moneta ważyła 8 gramów i miała nominał 2000 zł. W latach późniejszych zmniejszono nakład do 2500 i wydano kolejno Bolesława Chrobrego, Kazimierza I Odnowiciela, Bolesława Śmiałego i zakończono w 1981 roku na Władysławie I Hermanie (nakład 3113). Do złotych monet z serii Królowie polscy Mennica wróciła dopiero w 1997, wydając złotą monetę z kolejnym królem, czyli Stefanem Batorym. Nakłady w okresie podenominacyjnym były podobnej wielkości, parametry pozostały takie same (przekrój 21 mm, waga 8 gramów, 900/1000 Au), jedynie zmieniły się nominały z 2000 zł w czasach PRL-u na 100 zł po denominacji. W 1995 rozpoczął się nowy okres w dziejach polskich złotówek. Monety kolekcjonerskie zmieniły swój wygląd i nominały. W okresie nazywanym przez numizmatyków podenominacyjnym wyróżniamy trzy grupy monet kolekcjonerskich. Różnią się one nominałami, a także metalami, z których zostały wyprodukowane, chociaż często są wydawane z tej samej okazji. I to właśnie te monety w ostatnich latach przynoszą największe zyski swym posiadaczom. I w te monety polecam inwestować wszystkim osobom rozpoczynającym przygodę z zarabianiem na numizmatyce. Monety te są coraz bardziej popularne, gdyż są bardzo ładne, a dodatkowo są ustandaryzowane i nie potrzeba specjalistycznej wiedzy do oceny ich stanu, gdyż wszystkie wychodzą z mennicy w identycznym stanie. Monety 2 zł GN (Golden Nordic) Historia monet dwuzłotowych rozpoczyna się w roku 1995. Są to monety ciekawe z tego względu, że są zarazem monetami kolekcjonerskimi, jak i pojawiającymi się w obiegu. W katalogach numizmatycznych najczęściej można je znaleźć w dziale Monety Obiegowe (Parchimowicz: Monety Obiegowe RP, Fischer: Monety Obiegowe Po
str. 11 Denominacji), natomiast Narodowy Bank Polski twierdzi, że są to monety kolekcjonerskie. Pierwsza taka moneta dwuzłotowa została wydana 1995 r. w celu upamiętnienia wydarzeń w Katyniu, Miednoje i Charkowie z 1940 roku. Nakład wyniósł 300 000 sztuk, a moneta została wyprodukowana z miedzioniklu (CuNi). We wspomnianym 1995 roku zostało wydane 6 typów dwuzłotówek, wszystkie z tego samego metalu (CuNi). W 1996 została wprowadzona zmiana w procesach technologiczny produkcji dwuzłotówek i monety te zaczęto produkować z nowego stopu, zwanego GN, czyli Golden Nordic. Stop ten ma charakterystyczną złotą barwę, od której wzięła się jego nazwa, a w jego skład wchodzą następujące pierwiastki: CuAl 5 Zn 5 Sn 1. Pierwszym numizmatem wyemitowanym w technologii GN była dwuzłotówka z królem Zygmuntem II Augustem. Nakład wydaje się być wysoki, ponieważ wyniósł 200 000 sztuk. Moneta ta, jak wszystkie inne dwuzłotówki, była dostępna w cenie nominalnej, czyli po 2 złote. Obecnie jej cena w zależności od stanu wynosi nawet do 650 złotych. Jest to jedna z największych ciekawostek numizmatycznych okresu podenominacyjnego. Zysk z inwestycji w tę monetę na przestrzeni 12 lat wyniósł około 32500%. W roku 1996 monetę Zygmunta II Augusta można było w dowolnej ilości kupić w oddziałach NBP. Kupując 100 sztuk w 1996 roku za 200 zł, moglibyśmy sprzedać dzisiaj za ponad 65 000 złotych. Wydawałoby się, że trudno znaleźć kupca za taką cenę na 100 monet dwuzłotowych. Jednak co jakiś czas całe woreczki (bankowy worek dwuzłotówek zawiera 50 sztuk) są przedmiotem handlu na różnych aukcjach. Najczęściej nabywcami są poważne sklepy numizmatyczne kupujące hurtowo i odsprzedające zbieraczom na sztuki z odpowiednią prowizją. Jest to jeden z najcie-
str. 12 kawszych przykładów potencjału inwestycyjnego monet kolekcjonerskich. Również polecam przyglądać się monetom wydawanym w sklepowych resztach, czasem można trafić na naprawdę interesujący okaz. W późniejszych emisjach również można było trafić na podobne rarytasy, lecz nie powtórzył się interes aż tak intratny. Drugą co do wartości monetą jest dwuzłotówka z serii Zwierzęta Świata przedstawiająca jeża. Aktualnie kosztuje około 250 złotych. A jej cena w chwili emisji wynosiła również 2 złote. Nakład był o 50% wyższy od nakładu Zygmunta II Augusta i wyniósł 300 000 sztuk. Nakłady z początkowych lat, 1995 1997, były bardzo niskie w porównaniu do obecnych, które są na poziomie miliona i więcej sztuk. Analizując wysokości nakładów, możemy szacunkowo określić liczbę zbieraczy na kilkaset tysięcy. Poniższy rysunek 2.1 przedstawia, jak rozwijał się rynek monet dwuzłotowych GN w Polsce. Narodowy Bank Polski z roku na rok zwiększał liczbę emitowanych monet. Poza paroma przypadkami, takimi jak Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy czy Rok 2000, podaż monet była dostosowana do popytu, czyli liczby kolekcjonerów. Tym samym monety te szybko znikały z rynku, a ich cena systematycznie rosła. Spośród wszystkich dotychczas wydanych dwuzłotówek najwyższy nakład miała ostatnia moneta z Janem Pawłem II, wydana w liczbie 4 500 000 sztuk. Warto dodać, że monety srebrne i złote o tej samej tematyce osiągnęły również historyczne nakłady w swoich kategoriach.
str. 13 Wielkości nakładów monet 2 złotowych GN w latach 1997-2006 1950 1850 1750 1650 1550 1450 1350 1250 1150 1050 950 850 750 650 550 450 350 250 150 1996 1997 1998 1999 2000 2000 2001 nakład w tys. 2002 2003 2003 2004 2004 2004 2004 2005 2005 2005 2006 2006 2006 2006 2007 2007 2007 2007 2008 Źródło: opracowanie własne Do kwietnia 2008 roku, czyli przez 13 lat, Narodowy Bank Polski wyemitował 152 różne rodzaje monet dwuzłotowych. Inwestowanie w dwuzłotówki nie jest drogie ani trudne, ponieważ podczas emisji wszystkie monety tego typu sprzedawane są po cenach nominalnych. Numizmaty te są bardzo popularne wśród początkujących inwestorów ze względu na małe kwoty potrzebne do zakupu. Kupując w NBP po cenach emisyjnych, eliminujemy ryzyko. Inwestując niewielkie kwoty, można liczyć na poważny zarobek. Bardzo popularne jest kupowanie całych woreczków bankowych. Taki worek zawiera 50 monet a jego wartość nominalna wynosi 100 zł. Radziłbym osobom, które kupują woreczki dwuzłotówek GN, zabezpieczać je tak, aby monety nie miały możliwości swobodnego poruszania się. Pamiętajmy, że monety porysowane nie są już w stanie menniczym, co znacznie obniża ich cenę. Warto w przypadku dwu-
str. 14 złotówek wyszukiwać okazje w sklepach. Każdy z nas ma znajomych, którzy pracują w handlu. Polecam wtedy poprosić o odkładanie okazyjnych dwójek. Nieciekawe egzemplarze wprowadzimy z powrotem do obiegu, nic nie tracąc, a okazy dadzą nam niezły zysk. Monety srebrne Monety srebrne są przeznaczone dla bardziej zaawansowanych inwestorów. Na ich cenę, poza wartością numizmatyczną, składa się również cena srebra. W przeszłości srebrne talary, ruble czy marki były nominałami wyższymi. Obecnie w Polsce w obiegu nie występują już monety srebrne, choć jeszcze przed II wojną światową były bardzo popularne. W okresie podenominacyjnym Narodowy Bank Polski postanowił, że monety srebrne będą monetami o przeznaczeniu kolekcjonerskim, choć zastrzega również, że są one środkiem płatniczym w Polsce. W praktyce jednak nie zdarza się, by ktokolwiek próbował nimi płacić, ponieważ wartość samego srebra przekracza wartość nominału tych monet. Poza tym na pewno nieświadomy ich wartości sprzedawca wzbraniałby się przed przyjęciem takiej zapłaty. Monety srebrne okresu podenominacyjnego dzielimy na dwie grupy, według nominałów: dziesięciozłotówki i dwudziestozłotówki. Srebrne dziesięciozłotówki Z tej serii pierwszą monetą kolekcjonerską po denominacji była dziesięciozłotówka wydana 6 maja 1995 roku z okazji 50 rocznicy zdobycia Berlina. Była ona, tak samo jak i wszystkie pozostałe z tej serii, od początku uznana za kolekcjonerską. Jej nominał, wynoszący dziesięć
str. 15 złotych, był mniejszy od ceny sprzedaży w banku, która wynosiła 22 złote. Moneta ta była wyprodukowana ze srebra próby 725/1000 i ważyła 16,5 grama, a jej średnica wynosiła 32 milimetry. Nakład był dość niski, wyniósł zaledwie 12 000 sztuk, więc automatycznie jej obecna cena jest wysoka i wynosi około 850 do 900 złotych dla stanu idealnego, czyli menniczego. Stopa zwrotu wynosi prawie 4000%. Przy kolejnych siedmiu emisjach wymiary oraz waga nie zmieniły się. Narodowy Bank Polski zwiększył jedynie próbę srebra do 925/1000 Ag, aby monety te były jeszcze bardziej ciekawymi i cennymi okazami. Przez dwa lata, do 1997 roku, wyemitowano osiem różnych monet. W 1997 roku zmniejszono gramaturę dziesięciozłotówek z 16,5 grama do 14,14 grama przy zachowaniu jakości próby srebra 925/1000 i średnicy 32 milimetry. Od 1997 roku do chwili obecnej NBP emituje srebrne dziesięciozłotówki w niezmienionej formie, jeżeli chodzi o gramaturę, wymiary i próbę srebra. Wszystkie monety są bite stemplem lustrzanym, a dodatkowo Mennica Warszawska stosuje ciekawe urozmaicenia w technice produkcji. Stosuje się efekt kątowy, hologramy czy kawałki szlachetnych kamieni. Wszystkie monety w celu uchronienia ich przed uszkodzeniami są umieszczane w ochronnych plastikowych klapsach. Dziesięciozłotówki to jedne z najładniejszych monet kolekcjonerskich, a także zyskowna i stabilna lokata kapitału. Od 1995 roku do marca 2008 NBP wyemitował 91 różnych monet dziesięciozłotowych. Tak jak się należy spodziewać, najwyższe ceny osiągają monety rzadkie, czyli te o najmniejszych nakładach. Na szczególną uwagę zasługują dwie najrzadsze monety spośród tej grupy. Są to 10 zł Zygmunt II August półpostać wydany w 1996 roku
str. 16 w nakładzie 5000 i 10 zł Stefan Batory, również półpostać, wydany w 1997 w nakładzie 5000 sztuk. Warto dodać, że ostatnia z monet dziesięciozłotowych z serii Królowie polscy, przedstawiająca Stanisława Augusta Poniatowskiego, została wydana w nakładzie 60 000 sztuk popiersia i 60 000 sztuk półpostaci. Dawne nakłady rzędu kilkunastu tysięcy przestały zaspokajać potrzeby rynku. Srebrne dwudziestozłotówki Moneta 20 złotych, Szlak Bursztynowy, rok emisji 2001, cena emisji 57 zł, cena w marcu 2008 to 2800 złotych. Srebrne dwudziestozłotówki, podobnie jak wyżej omawiana grupa, to monety kolekcjonerskie. Przez pierwsze dwa lata (1995 1997) dwudziestozłotówki ważyły 31,1 grama (były wzorowane na monetach uncjowych), lecz w 1997 roku, podobnie jak w przypadku dziesięciozłotówek, waga ich została obniżona do 28,28 grama. Po tej zmianie ważą one dokładnie dwa razy tyle, co srebrne monety dziesięciozłotowe. Pierwsza moneta z tej serii została wydana w kwietniu 1995 z okazji 55 rocznicy wydarzeń katyńskich. Nakład był dość wysoki i wynosił 30 000 sztuk.
str. 17 Do marca 2008 roku łącznie zostało wydanych 48 różnych srebrnych monet o tym nominale. Najbardziej poszukiwanym i najładniejszym egzemplarzem jest moneta wydana w 2001 roku, nazwana Bursztynowy Szlak. Jest to pierwsza polska moneta, w której umieszczono duży kawałek bursztynu. Cena jej dochodzi aktualnie nawet do 32 000 złotych. Warto jednak zwrócić uwagę, że mimo znacznej wartości jest sporo tańsza od najrzadszych dziesięciozłotówek opisanych w poprzednim rozdziale. Wiąże się to oczywiście z jej dużym nakładem, który był sześciokrotnie większy od nakładów Zygmunta II Augusta czy Stefana Batorego. Szczególnym podtypem monet dwudziestozłotowych są tak zwane klipy. Klipy nie są okrągłe jak wszystkie pozostałe monety, ale mają kształt prostokątny. Jak do tej pory (marzec 2008) NBP wyemitował tylko 8 różnych klip. Srebrne monety okresu podenominacyjnego cieszą się dużą popularnością wśród inwestorów, zwłaszcza po 2007 roku, w którym wzrost cen srebrnych numizmatów był olbrzymi. Ostatnie trendy światowe wykazują wzrost cen praktycznie wszystkich metali. W ciągu ostatniego roku (marzec 2007 marzec 2008) cena srebra złomowego wzrosła o ponad 60%. Wielu analityków rynku metali szlachetnych twierdzi, że srebro jest ciągle niedowartościowane w stosunku do złota, co może oznaczać dalszy silny wzrost notowań tego metalu na giełdach światowych. Jeśli złoto jest niedowartościowane, to o srebrze można stwierdzić, że jest sprzedawane za bezcen. Dość powiedzieć, że przy cenie 55 razy niższej jest go 5 7 razy mniej niż złota. Dlaczego? Prawie całe złoto (ok. 95%) wydobyte z ziemi od początku naszej cywilizacji pozostaje w obiegu, podczas gdy srebro prawie w całości (ok. 99%) zostało
str. 18 bezpowrotnie zużyte. Jednocześnie obecna relacja cen zupełnie nie oddaje ani historycznych średnich (ok. 10 15 uncji srebra za uncję złota), ani geologicznej częstości występowania obu kruszców (ok. 15 razy więcej srebra). Ze względu na niską cenę sprawiającą, że tylko nieliczne kopalnie srebra wychodzą na plus, relacja produkcji srebra do złota jest jeszcze niższa i wynosi ok. 7. Od początku hossy cena srebra nadrobiła nieco straconego dystansu do złota. Od dna bessy wzrosła 143%, podczas gdy złoto 117%. Jeśli jednak przyjmiemy założenie, że zgodnie ze wszystkimi historycznymi precedensami i w tej hossie relacja ceny złota do ceny srebra będzie spadać, i konserwatywnie przyjmiemy, że jej docelowa wartość wyniesie 16, to oznacza, że do końca obecnej hossy srebro powinno wzrosnąć 3,5 razy więcej od złota 2. Złote monety kolekcjonerskie Wszystkie złote monety wydane przez NBP po 1995 były umieszczone w plastikowym kapslu, w specjalnym zielonym pudełku z załączonym certyfikatem autentyczności. Poza tym wszystkie numizmaty zostały wybite stemplem lustrzanym, co dodatkowe podnosi ich walory wizualne. Duża część numizmatyków twierdzi, że nie mają one swojej duszy, a każda z nich jest identyczna. To jednak to pozwala je standaryzować i umożliwia swobodny handel nimi. Monety złote to także poza numizmatyką świetna lokata kapitału i często duże zyski. Na ich wartość składa się nie tylko wartość złota, które w ostatnim okresie ma tendencje silnie wzrostowe, ale także 2 Internet: Michał Słysz, Investors TFI, www.expander.pl.
str. 19 wartość kolekcjonerska. A jak wiadomo, im towar rzadszy, tym wyższa jego cena. Do złotych monet kolekcjonerskich po 1995 zaliczamy monety: 1. 100-złotowe, o wadze 8 gramów, próbie 900/1000 Au i średnicy 21 mm; 2. 200-złotowe, o wadze 15,5 grama, próbie 900/1000 Au i średnicy 27 mm. Monety bulionowe z serii Orzeł bielik Na polskim rynku występują również monety bulionowe, które przez niektórych numizmatyków nie są uznawane za kolekcjonerskie, ponieważ z założenia miały być monetami lokacyjnymi. Wszystkie monety bulionowe mają ten sam wizerunek orła bielika, dlatego często mówi się na nie Bieliki. Monety te były emitowane w latach 1995 2007 w nominałach 50, 10, 200 i 500 złotych. Wzorowane są na monetach lokacyjnych amerykańskiego systemu uncjowego. Kolejne nominały mają różną wielkość i wagę: Lp. Nominał Masa Cena w PLN [oz] [g] 1. 50 zł 1/10 3,10 344,33 2. 100 zł 1/4 7,78 724,77 3. 200 zł 1/2 15,55 1 337,18 4. 500 zł 1 31,10 2 562,92 Tabela cen sprzedaży monet uncjowych ( Orła bielika ) z dnia 2008-02-27 Źródło: Internet, www.nbp.pl
str. 20 Często w NBP są do kupienia wszystkie nominały z bieżącego roku. Mogą one stanowić dobrą lokatę w złoto. Natomiast egzemplarze z niektórych lat są tak rzadkie, że kolekcjonerzy nie sugerują się już wartością samego złota. W tym przypadku o wartości monety decyduje jej unikatowość, co może potwierdzać jej charakter kolekcjonerski. Dla przykładu warto podać, że Orzeł bielik 50 złotych z roku 2002, którego nakład wynosił tylko 500 sztuk, na aukcjach osiąga cenę 1500 2000 złotych. Przypadek ten pokazuje, że wartość numizmatyczna jest kilkaset procent większa niż wartość samego złota. Podobnie było z Bielikiem 500 zł z 2006 kiedy był sprzedawany, jego cena w NBP wynosiła 2100 2300 złotych w zależności od kursu złota, obecnie trudno jest kupić tę monetę poniżej 4500 złotych. Dlatego przy kupowaniu Bielików najważniejszy jest nakład, te z nakładami poniżej 1000 sztuk są najlepszymi inwestycjami. Narodowy Bank Polski nie traktuje jednak Orłów bielików jako monet kolekcjonerskich, a prawo sprzedaży ich w wojewódzkich oddziałach jest jasno określone w paragrafie 10 Uchwały Nr 1/2006 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 13 stycznia 2006 roku.