Adam ŻÓŁTANIECKI Zespoły skraplające zwane powszechnie agregatami skraplającymi są najczęściej stosowanymi urządzeniami wykorzystywanymi do budowy instalacji chłodniczych o małej i średniej wydajności. Znajdują zastosowanie w chłodnictwie komercyjnym, przetwórstwie i przechowalnictwie żywności oraz niektórych instalacjach przemysłowych. Ich popularność wynika z łatwości doboru, niskiej pracochłonności podczas instalowania, wysokiej niezawodności oraz atrakcyjności cenowej. Budowa Istotą zespołu sprężającego jest połączenie w jeden zespół funkcjonalny sprężarki i skraplacza. Taki manewr na etapie doboru agregatu uwalnia od określania temperatury skraplania oraz stopnia dochłodzenia czynnika chłodniczego i pozwala korzystać z łatwiejszej do określenia temperatury otoczenia (powietrza - przy skraplaczach chłodzonych powietrzem). Proces odpowiedniego doboru skraplacza do sprężarki wykonany jest przez producenta a charakterystyka wydajności chłodniczej określana jest w funkcji temperatury parowania, określonego (z reguły stałego) przegrzania i temperatury otoczenia. Biorąc pod uwagę fakt, iż na temperaturę otoczenia najczęściej nie mamy wpływu, a instalacja chłodnicza powinna zapewnić zakładaną wydajność przy najbardziej niekorzystnych warunkach pracy, dobór agregatu skraplającego na podstawie danych katalogowych staje się sprawą stosunkowo prostą. Z drugiej strony, nie należy spłycać procesu doboru urządzenia do projektowanej instalacji, gdyż warunki pracy agregatów o tej samej wydajności mogą być diametralnie różne. Na stopień złożoności agregatu ma wpływ wiele czynników zarówno procesowych jak i 1 / 8
konstrukcyjnych np.: - wydajność chłodnicza i jej zmienność, - rodzaj elementu rozprężnego, - temperatura parowania, - maksymalna i minimalna temperatura otoczenia, - rozległość instalacji i jej objętość wewnętrzna, - wymagania dotyczące poziomu hałasu, regulacji ciśnienia skraplania i wydajności chłodniczej, - zabezpieczenia przed nadmiernym wzrostem i spadkiem ciśnienia, - wyposażenie elektryczne. Z tego też względu najprostszy agregat skraplający może składać się tylko ze sprężarki i skraplacza z wentylatorem umieszczonych na wspólnej płycie lub ramie z króćcami do przylutowania. Bogato wyposażony agregat może posiadać: - sprężarkę o stałych lub zmiennych obrotach lub układ tandem, - skraplacz jedno- lub wielowentylatorowy, - zbiornik ciekłego czynnika, - odolejacz, - separator cieczy, - łączniki elastyczne (tłumiki drgań), - tłumik pulsacji (muffer), - elementy linii cieczowej filtr odwadniacz, wziernik z indykatorem wilgoci, - filtr na ssaniu (z wymiennym wkładem), - automatykę zabezpieczającą presostat wysokiego i niskiego ciśnienia, - regulator zabezpieczenie poziomu oleju w sprężarce (np. typu traxoil), - regulator ciśnienia skraplania (regulator obrotów, presostat, zawory dławiące), - regulatory ciśnienia ssania i/lub wydajności dławiące, - zabezpieczenie przed wzrostem ciśnienia (zawór bezpieczeństwa, płytka bezpieczeństwa, korek topliwy), - zawory (sprężarki, zbiornika, przewodowe, przyłączeniowe, serwisowe), - manometry wysokiego i niskiego ciśnienia, - okablowanie elektryczne i skrzynkę przyłączeniową, - płytę lub ramę montażową, - obudowę (mechaniczną lub mechaniczno-akustyczną). 2 / 8
Obecnie spotykamy się z dwoma wersjami konstrukcyjnymi. Pierwsza tradycyjna to zabudowa na płycie lub konstrukcji, której szerokość wyznacza wymiar poprzeczny skraplacza. Sprężarka i pozostałe elementy instalacji rozmieszczone są przed skraplaczem w strumieniu powietrza opuszczającego skraplacz. Druga nowsza to zabudowa kompaktowa typu szafkowego, w której przestrzeń skraplacza oddzielona jest od przestrzeni sprężarki i pozostałych podzespołów instalacji agregatu. Poprzez zastosowanie obudowy o konstrukcji szafkowej zmniejszony został poprzeczny wymiar podstawy, przez co potrzeba jest mniej miejsca do posadowienia agregatu. Ten typ obudowy pozwala również na skuteczne wytłumienie, przez co agregaty te charakteryzują się mniejszą głośnością. Jak widać, możliwości konfiguracji jest wiele. Ile z tego zaproponuje producent w ofercie fabrycznej, a ile będzie musiał wykonać monter, aby instalacja była poprawnie wykonana, bezpieczna i możliwie tania, zgodna z oczekiwaniami ma wpływ na wybór urządzenia. 3 / 8
Rys. 1. Agregat skraplający ze sprężarką Bristol Agregaty ze sprężarkami Bristol Budowa agregatów oparta jest na sprężarkach tłokowych typu H o zakresie wydajności objętościowej 4,85 88,4 m³/h i na dwóch typoszeregach skraplaczy dla wersji STANDARD (tot do 38ºC) i wersji TROPIC (tot do 43ºC). W efekcie uzyskano typoszereg zawierający 5 wielkości dla napięcia zasilania 230V, 1f (APMX ) i 17 wielkości dla napięcia 400V, 3f (APTX ). Na bazie sprężarek typu L zbudowano typoszereg agregatów do zastosowań niskotemperaturowych (APM/TX low) zawierający 5 wielkości. Zakres wydajności chłodniczej dla maksymalnych wartości temperatury otoczenia wynosi od około 500 W do ponad 50 kw w zależności od wersji i rodzaju czynnika. Wyposażenie podstawowe W wykonaniu podstawowym w skład agregatu wchodzi sprężarka, skraplacz, zbiornik ciekłego czynnika, podstawa, presostat zespolony HP/LP, skrzynka przyłączeniowa. - Sprężarka tłokowa z silnikiem jedno- lub trójfazowym, z grzałką oleju, wziernikiem oleju i z zaworami odcinającymi (w wybranych modelach), napełniona jest odpowiednim olejem. Silnik sprężarki zabezpieczony jest wewnętrznie (klixon) lub w większych sprężarkach modułem elektronicznym z czujnikami PTC. - Skraplacz chłodzony powietrzem 1-, 2- lub 4-wentylatorowy, odpowiedni dla wersji Standard lub Tropic wykonany jest z rurek miedzianych z lamelami aluminiowymi w obudowie z 4 / 8
blachy stalowej ocynkowanej. Całość malowana jest lakierem wg RAL9005 (czarny). Silniki wentylatorów posiadają stopień ochrony IP54. - Zbiornik czynnika o pojemności dostosowanej do wydajności agregatu (6 wielkości), stojący z zaworem na wyjściu, posiada jako zabezpieczenie korek topliwy (120ºC). - Zbiorniki posiadają certyfikaty CE zgodnie z dyrektywą PED 97/23/CE. - Podstawa pełna płyta wykonana z blachy stalowej lakierowana (RAL 9005). - Presostat zespolony HP/LP ma podłączenia impulsowe na ssanie i tłoczenie sprężarki. - Instalacja elektryczna składa się z skrzynki przyłączeniowej (IP55) wraz listwą zaciskową, do której wpięte są przewody od sprężarki, grzałki, wentylatora, i presostatu. Wyposażenie dodatkowe: - regulacja ciśnienia skraplania w dwóch wersjach: ciągła regulatorem obrotów wentylatora lub skokowa presostatem, - presostat LP w przypadku sterowania w systemie pump down (z odsysaniem czynnika), - odolejacz wraz z podłączeniem odprowadzenia oleju do sprężarki, - tłumik pulsacji na tłoczeniu, - separator cieczy na ssaniu, - zawór bezpieczeństwa na zbiorniku cieczy, - filtr odwadniacz, wziernik i zawór kulowy linii cieczowej, - filtr na stronie ssawnej, - zestaw umożliwiający przyłączenie wymiennika odzysku ciepła, - obudowa z blachy stalowej ocynkowanej i lakierowanej z możliwością wygłuszenia. Mogą być również uwzględnione inne, indywidualne wymagania zamawiającego. 5 / 8
Agregaty ze sprężarkami Bristol Benchmark W tej grupie występują również agregaty wyposażone w nowoczesne sprężarki Bristol Benchmark, charakteryzujące się wysokim COP oraz cichą pracą. Agregaty te wyposażone są seryjnie w tłumiki pulsacji na tłoczeniu. (Sprężarki Benchmark posiadają wbudowane tłumiki pulsacji na ssaniu, wewnątrz obudowy). Pozostałe wyposażenie i wykonanie jak w serii podstawowej. Agregaty te produkowane są w dwóch wersjach: standard i tropic, po pięć wielkości w serii. Zakres stosowania dla wersji standard -30ºC +5ºC i dla wersji tropic -25ºC +10ºC. Maksymalna wydajność chłodnicza to około 8 kw, przy wysokich parametrach pracy. Rys. 2. Agregat skraplający z sprężarką SANYO Agregaty ze sprężarkami Sanyo 6 / 8
W konstrukcji agregatów opartych na sprężarkach spiralnych Sanyo stosuje się te same elementy i podzespoły co w agregatach serii Bristol. Agregaty te przewidziane są do pracy w instalacjach średnio- i wysokotemperaturowych z czynnikami R407C, R404A/R507. Wydajności objętościowe sprężarek zawierają się w przedziale 9,7 35,7 m³/h. Zarówno w wersji standard jak i tropic typoszereg składa się z czterech wielkości zasilanych napięciem jednofazowym 230V oraz z dziewięciu wielkości zasilanych napięciem trójfazowym 400V. Wyposażenie podstawowe agregatu zawiera sprężarkę spiralną Sanyo z zaworami rotalock na ssaniu i tłoczeniu i grzałką oleju, skraplacz, zbiornik, presostat i instalację elektryczną jak w modelach Bristol. Dodatkowym elementem w wersji podstawowej jest separator cieczy instalowany na ssaniu sprężarki wraz z zaworem kulowym. Wyposażenie dodatkowe jest podobne jak w agregatach Bristol. Zakresy wydajności chłodniczej dla maksymalnych wartości temperatury otoczenia wersji standard i tropic przedstawiają się następująco: - -20ºC 3,1 11,2 kw, - +5ºC 7,8 32,6 kw, - +10ºC 9,0 32,9 kw. 7 / 8
Rys. przestrzeniami W obudowane wentylator sterowana odległości chłodnicza pracy. Agregaty (zbiornik, Wszystkie ochrony Urządzenia skróceniu. przeznaczone poziomu celu 3. uzyskania Widok IP55. głośności, tej produkowane filtr, serii 10 podzespoły o Dużą jest zawiera są standardowo dodatkowo serii obniżonej m. wziernik) są agregatu łatwe regulatorem dla SILENT zaletą mają możliwie skraplacza się szczególnie zabudowy w elektryczne budowę głośności. w montażu, jest oraz są płaszczem typu przedziale są w niskiej mniejsza obrotów. w kompletnie wersji SILENT i zawory sprężarki typu głównie w przez Obudowa głośności, okresach podłączone tłumiącym. tropic, 3 kompaktowego powierzchnia Maksymalna serwisowe co w 20 wyposażone, wraz obszarach, zakres czas kw wyklejona nocnych. zastosowano W z są w wykonania pozostałymi przestrzeni zależności stosowania głośność do przyłączeniowe listwy gdzie instalacji, szafkowego, również jest matą ciche instalacji zaciskowej zależy agregatów podzespołami skraplacza w wielkości a głuszącą. -20 sprężarki osprzęt przez nam a ulega więc +10ºC. zewnątrz w wynosi na to, wbudowany linii skrzynce modelu znacznemuz spiralne Praca utrzymaniu że instalacji. wydzielonymi cieczowej Wydajność są 42 obudowy. wentylatora ciche, i parametrów o SANYO 47 stopniu jest niskiego db(a) w Rys. Nowa więc zalety chłodniczej wydajności sposób parametrów wydajność sprężarki Zmiana około rozwiązań łagodny trwałość modelu komutowany, energii W silnikami dźwięków Agregaty z 4. propozycja rozwiązania zastosowaniem Agregat serii i-cool typu agregatu SILENT i-cool Urzadzenia obciążeniu, poziomie zespoły Przedstawione skraplających prądu systemach średniej: niskiej: 230%. elektrycznej optymalizacji Silent częstotliwości komór stałego, rozruch, i EC temperaturowym produkowane inwerterowe niezawodność dodatkowych, tradycyjnych. skraplacza chłodniczej jakie skraplające wieloparownikowych podczas Oszczędności -45ºC spełniający klimatyzacji SAPTXSs-7) -15ºC chłodniczych urządzenia i gdzie umożliwia zużycia brak w -20ºC pracy, regulacji pełnym udarów w z uzyskuje +10ºC sprężarki do są i-cool przetwornicami W zakresie w urządzenia. energii dyrektywę chwilowej bardzo aktualnie w np. przeciwieństwie stanowią wyniku skraplającego zastosowanie mają o zarówno itp. dwóch dużymi zakresie o poborze przeznaczone mechanicznych lady obrotów się elektrycznej. inwerterowej. o zamontowany od istotne zastosowania zróżnicowanej i jeszcze wydajności występującego wersjach ERP2013. nowoczesne regały 30 możliwościami Agregaty z wydajności energii charakterystyki punktu lub częstotliwości do jest sprężarki 90 pracy do chłodnicze wyższą rozwiązanie są również temperaturowych: Regulator elektrycznej Hz i widzenia wentylatorów Jednostka i-cool Wentylatory sprężarki. wysoki w głównie układu na pozwala rozwiązania wydajności, standardzie 8 zapotrzebowania efektywność adaptacyjnymi 4,5 niskich i zmiennych ograniczenie agregaty 18 AC, pracy, w moment dokładności do ciągły inwerterowego małych oparte kw. o Agregaty 20 na dochodzą a instalacji budowie EC obrotach sterowanych także kw co zmianę pracujących wentylator w obrotów Silent zapewniają rozruchowy, na daje zakresie oraz obrotach. energetyczną i 8 w hałasu. najnowszych i-cool chłodniczych utrzymania kompaktowej sprężarki do przewagę cieplnego, zakresie nie wydajności (oprócz średnich 30 wentylatora uzyskuje 28% EC emitują kw, agregatów wyposażane na Dostosowanie Wentylatory oszczędność inny co elektronicznie w najmniejszego zbliżonym wydajności inwerterowe sklepach, układu. wpływa stosunku nad założonych sposób. trendach się żadnych chłodniczej o łączy idealny dopasowuje zmiennym wersją dodatkowo są z w wa sobie AC. DC małej i średniej wydajności charakteryzujące się: o Dobór Doboru katalogów zalecany energooszczędnością, Opracowano - elastycznością, niskim niezawodnością, kompaktową urządzeń agregatów jest producenta. poziomem w kontakt oparciu budową. należy z producentem W hałasu, o materiały przypadku dokonywać AREA skomplikowanych lub w oparciu przedstawicielem Cooling o Solutions założenia rozwiązań handlowym. Sp. technologiczno-techniczne z o.o. lub układów nietypowych z 8 / 8