Sprawozdanie z organizacji i przebiegu egzaminów eksternistycznych w sesji jesiennej 214 r.
WSTĘP W sesji jesiennej w 214 r. (sesja 142) egzaminy eksternistyczne odbyły się od do 2 października, zgodnie z harmonogramem zamieszczonym w komunikacie dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 8 sierpnia 214 r. Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie zorganizowała i przeprowadziła egzaminy z zakresu szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum ogólnokształcącego dla dorosłych. Nikt nie przystąpił do egzaminów z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej. Również nikt nie przystąpił do egzaminów w warunkach i formie dostosowanych do rodzaju niepełnosprawności. Egzaminy odbyły się w dwóch ośrodkach w Warszawie: III Liceum Ogólnokształcącym im. Gen. Sowińskiego przy ul. Rogalińskiej 2 i w Zespole Szkół Nr 36 im. M. Kasprzaka przy ul. Kasprzaka 19/21. Przebiegały zgodnie z procedurami. Nie unieważniono żadnego egzaminu. Proces sprawdzania i oceniania arkuszy przebiegał zgodnie z procedurami. Nie stwierdzono przypadków niesamodzielnej pracy zdających. Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie wydała 1 świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, 2 świadectwa ukończenia gimnazjum i 13 świadectw ukończenia liceum ogólnokształcącego. 1
DANE STATYSTYCZNE Większość danych ujętych w tabelach i na wykresach dotyczy egzaminów z obowiązujących przedmiotów z zakresu liceum ogólnokształcącego. W sesji jesiennej 214 r. do egzaminów z zakresu szkoły podstawowej przystąpiła jedna osoba, do egzaminów z zakresu gimnazjum 4 osoby, co nie daje możliwości sformułowania jakiejkolwiek tezy dotyczącej własności populacji zdających. Do egzaminów z zakresu liceum ogólnokształcącego przystąpiło 89 osób. W wynikach statystycznych ujętych w tabelach i na wykresach zostały zastosowane dwie podstawowe miary: 1. podmiotowa, czyli odnosząca się do zdających, 2. przedmiotowa, czyli dotycząca wyników procentowych z obowiązujących przedmiotów. 2
Tabela 1. Liczba osób zgłoszonych, nieobecnych i zdających egzaminy z poszczególnych przedmiotów ze wszystkich zakresów Poziom kształcenia Szkoła podstawowa Gimnazjum Liceum ogólnokształcące Przedmiot Liczba zgłoszonych nieobecnych zdających j. polski 24 24 j. angielski 17 17 historia 23 1 22 wiedza o społeczeństwie 23 23 geografia 27 1 26 biologia 21 21 chemia 2 2 23 matematyka 37 6 31 fizyka i astronomia 37 6 31 podstawy przedsiębiorczości 23 4 19 technologia informacyjna 22 2 2 j. polski 2 1 1 j. angielski 2 2 historia 3 3 wiedza o społeczeństwie 2 2 geografia 2 2 biologia 2 2 chemia 2 1 1 matematyka 2 2 fizyka 3 3 informatyka 3 3 j. polski 1 1 j. angielski 1 1 historia i społeczeństwo 1 1 przyroda 1 1 matematyka 1 1 informatyka 1 1 Najpopularniejszymi przedmiotami wybieranymi w sesji jesiennej 214 r. były matematyka oraz fizyka i astronomia (31 osób). Zgłoszenie chęci przystąpienia do egzaminu często nie skutkowało obecnością na egzaminie. Na egzaminach z matematyki oraz fizyki i astronomii nie stawiło się 19% zgłoszonych. W sesji jesiennej 214 r. jedynym językiem obcym nowożytnym zdawanym przez eksternów był język angielski. Często nieobecne były osoby zwolnione z opłat za egzaminy. Zgodnie z przepisami, dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Warszawie mógł zwolnić z całości lub części opłaty za 3
egzamin osobę dopuszczoną do zdawania egzaminów eksternistycznych, ze względu na jej trudną sytuację materialną, na jej udokumentowany wniosek. Niestety, często zwolnienie z opłat pociągało za sobą brak motywacji zgłoszonego do stawienia się na egzaminie. Wykres 1. Liczba wniosków o zwolnienie z opłat za egzaminy eksternistyczne 14 12 12 8 6 4 2 4 3 2 1 1 Liceum ogólnokształcące Gimnazjum Szkoła podstawowa Wnioski o zwolnienie z opłat Zwolnienia z całości opłat Zwolnienia z części opłat 4
Tabela 2. Zestawienie liczbowe zdających po raz pierwszy i po raz kolejny Poziom kształcenia Liceum ogólnokształcące Gimnazjum Szkoła podstawowa Liczba osób przystępujących do Przedmiot egzaminów pierwszy raz kolejny raz j. polski 23 1 j. angielski 17 historia 16 6 wiedza o społeczeństwie 22 1 geografia 2 1 biologia 2 1 chemia 18 matematyka 14 17 fizyka i astronomia 2 11 podstawy przedsiębiorczości 19 technologia informacyjna 14 6 j. polski 1 j. angielski 2 historia 2 1 wiedza o społeczeństwie 2 geografia 2 biologia 2 chemia 1 matematyka 2 fizyka 2 1 informatyka 2 1 j. polski 1 j. angielski 1 historia i społeczeństwo 1 przyroda 1 matematyka 1 informatyka 1 Ogółem 27 21 6 284 Najliczniejszą grupę osób przystępujących po raz kolejny do egzaminów eksternistycznych stanowiły te, które wybrały egzaminy z matematyki oraz fizyki i astronomii. W odczuciu eksternów, także tych, którzy przystępowali do egzaminów w ubiegłych latach, egzaminy z wymienionych przedmiotów są najtrudniejsze, co potwierdza duża liczba ocen niedostatecznych.
Tabela 3. Zestawienie liczbowe zdanych i niezdanych egzaminów z poszczególnych przedmiotów i poziomów kształcenia. Poziom kształcenia Liceum ogólnokształcące Gimnazjum Szkoła podstawowa Liczba Przedmiot zdanych egzaminów niezdanych egzaminów j. polski 24 j. angielski 17 historia 21 1 wiedza o społeczeństwie 23 geografia 26 biologia 14 7 chemia 2 3 matematyka 13 18 fizyka i astronomia 19 12 podstawy przedsiębiorczości 19 technologia informacyjna 18 2 j. polski 1 j. angielski 1 1 historia 2 1 wiedza o społeczeństwie 2 geografia 2 biologia 2 chemia 1 matematyka 2 fizyka 2 1 informatyka 2 1 j. polski 1 j. angielski 1 historia i społeczeństwo 1 przyroda 1 matematyka 1 informatyka 1 6
Wykres 2. Zestawienie liczbowe zdanych i niezdanych egzaminów z obowiązujących przedmiotów z poziomu liceum ogólnokształcącego. 3 3 2 2 1 24 17 1 21 23 26 7 14 3 18 2 13 12 2 19 19 18 Egzamin zdany Egzamin niezdany Jak wynika z powyższego zestawienia, w sesji jesiennej % zdawalność odnotowano na egzaminach z języka polskiego, języka angielskiego, wiedzy o społeczeństwie, geografii i podstaw przedsiębiorczości. Średnia zdawalność pozostałych egzaminów wyniosła odpowiednio: z historii 9%, z biologii 67%, chemii 87%, matematyki 42%, fizyki i astronomii 61%, technologii informacyjnej 9%. Oznacza to, że, podobnie jak w poprzednich sesjach, najniższa zdawalność dotyczy egzaminów z matematyki oraz fizyki i astronomii. Zaskakuje natomiast % zdawalność egzaminu z języka polskiego, znacząco wyższa od tej w poprzednich sesjach. 7
Tabela 4. Uzyskane oceny z obowiązujących przedmiotów ze wszystkich poziomów kształcenia. Poziom kształcenia Lp. Przedmiot Liczba zdających z oceną cel (6) bdb () db (4) dst (3) dop (2) ndst (1) 1. j. polski 1 9 4 2. j. angielski 2 2 4 3 6 3. historia 2 9 1 4. wiedza o społeczeństwie 1 1 6 13 2. geografia 2 8 6 6. biologia 2 12 7 7. chemia 6 1 13 3 8. matematyka 3 18 9. fizyka i astronomia 1 4 14 12. podstawy przedsiębiorczości 3 13 3 11. technologia informacyjna 1 2 7 4 4 2 1. j. polski 1 2. j. angielski 1 1 3. historia 1 1 1 4. wiedza o społeczeństwie 1 1. geografia 2 6. biologia 1 1 7. chemia 1 8. matematyka 1 1 9. fizyka 2 1. informatyka 1 1 1 1. j. polski 1 2. j. angielski 1 3. historia i społeczeństwo 1 4. przyroda 1. matematyka 1 6. informatyka 1 Liceum ogólnokształcące Gimnazjum Szkoła podstawowa 8
j. polski j. angielski historia wiedza o społeczeństwie geografia biologia chemia matematyka fizyka i astronomia podstawy przedsiębiorczości technologia informacyjna liczba ocen Wykres 3. Uzyskane oceny z obowiązujących przedmiotów z poziomu liceum ogólnokształcącego. 2 18 16 14 12 8 6 4 2 niedostateczny dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący Ze wszystkich egzaminów z obowiązujących przedmiotów z zakresu liceum ogólnokształcącego zdający zebrali najwięcej ocen dopuszczających (84) i dostatecznych (69). Wśród ocen niedostatecznych najliczniejszą grupę stanowią oceny z egzaminu z matematyki (18) oraz fizyki i astronomii (12). Przeliczenia liczby punktów uzyskanych na egzaminie eksternistycznym na stopnie dokonuje się w następujący sposób: 1) stopień celujący od 93% do % punktów; 2) stopień bardzo dobry od 78% do 92% punktów; 3) stopień dobry od 62% do 77% punktów; 4) stopień dostateczny od 46% do 61% punktów; 9
wynik punktowy ) stopień dopuszczający od 3% do 4% punktów. Zadania ujęte w arkuszach egzaminacyjnych zostały ocenione w skali punktowej. Za rozwiązanie wszystkich zadań z arkusza egzaminacyjnego z zakresu liceum ogólnokształcącego z każdego przedmiotu zdający mógł otrzymać maksymalnie punktów, co oznacza, że próg zdawalności przekroczyły osoby, które uzyskały przynajmniej 1 punktów. Wynik egzaminu wyrażony w skali stopni szkolnych odnotowuje się na świadectwie ukończenia szkoły. Podstawą wydania świadectwa jest zdanie przez eksterna wszystkich egzaminów przewidzianych dla danego typu szkoły. Po zakończeniu sesji jesiennej 214 r. wydano 13 świadectw ukończenia liceum ogólnokształcącego. Populacja zdających jest niezwykle zróżnicowana. Dotyczy to nie tylko wieku zdających, ale również ich wiedzy i umiejętności. Potwierdzają to poniższe wykresy, służące zobrazowaniu współzależności dwóch cech wieku zdających i uzyskanego przez nich wyniku punktowego. Wykres 4. Kryterium wieku w uzyskanych wynikach punktowych z obowiązujących przedmiotów z poziomu liceum ogólnokształcącego Oznaczenie kolorystyczne wieku zdających na wykresach 3 47 42 41 39 38 37 36 3 13 3 29 28 27 26 2 24 23 22 21 2 19 18 próg zdawalności (1 punktów) 4.1. Język polski 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego
wynik punktowy wynik punktowy 4.2. Język angielski 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 4.3. Historia 4 4 3 3 2 2 1 wiek zadjącego 11
wynik punktowy wynik punktowy 4.4. Wiedza o społeczeństwie 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 4.. Biologia 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 12
wynik punktowy wynik punktowy 4.6. Geografia 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 4.7. Chemia 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 13
wynik punktowy wynik punktowy 4.8. Fizyka i astronomia 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 4.9. Matematyka 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 14
wynik punktowy wynik punktowy 4.. Technologia informacyjna 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego 4.11. Podstawy przedsiębiorczości 4 4 3 3 2 2 1 wiek zdającego Zgodnie z przepisami prawa do egzaminów eksternistycznych przystępują osoby pełnoletnie, czyli wyznaczona jest jedynie dolna granica wieku. W sesji jesiennej 214 r. najstarszy zdający miał 3 lata, najmłodszy 18 lat. Najliczniejszą grupę zdających z każdego obowiązującego przedmiotu z zakresu liceum ogólnokształcącego stanowili 22-latkowie. W porównaniu z poprzednią sesją (sesją 141) wiek zdających obniżył się. 1
procent zdających procent zdających procent zdających Wykres. Wyniki procentowe zdających obowiązujące przedmioty z poziomu liceum ogólnokształcącego. 18% 16% 14% 12% % 8% 6% 4% 2% %.1. Język polski 32% 38% 44% 48% % 4% 6% 6% 62% 66% 68% 72% 76% 78% wynik procentowy.2. Język angielski 14% 12% % 8% 6% 4% 2% % 3% 34% 4% 42% 44% % 2% 6% 64% 66% 76% 82% 88% 94% 98% wynik procentowy 16% 14% 12% % 8% 6% 4% 2% %.3. Historia 2% 3% 32% 34% 38% 4% 42% 44% 46% 48% % 2% 6% 6% 62% 66% wynik procentowy 16
procent zdających pocent zdających procent zdających.4. Wiedza o społeczeństwie 2% 18% 16% 14% 12% % 8% 6% 4% 2% % 42% 44% 46% 48% 2% 4% 6% 8% 6% 62% 66% 68% 72% 86% 94% wynik procentowy.. Biologia 2% 2% 1% % % % 16% 24% 26% 3% 32% 34% 36% 4% 44% 48% 6% wynik procentowy.6. Geografia 14% 12% % 8% 6% 4% 2% % 34% 38% 4% 42% % 2% 6% 8% 6% 64% 66% 68% 7% 74% 76% 8% 92% wynik procentowy 17
procent zdających procent zdających procent zdających.7. Chemia 2% 2% 1% % % % 14% 22% 3% 32% 38% 4% % 62% 66% 7% 72% 74% wynik procentowy.8. Fizyka i astronomia 14% 12% % 8% 6% 4% 2% % 18% 2% 24% 26% 28% 3% 32% 34% 36% 38% 4% 44% 46% 2% 6% 8% 66% wynik procentowy.9. Matematyka 18% 16% 14% 12% % 8% 6% 4% 2% % 16% 18% 2% 22% 24% 26% 28% 3% 32% 34% 38% 42% 6% 6% wynik procentowy 18
procent zdających procent zdających 12%.. Technologia informacyjna % 8% 6% 4% 2% % % 22% 3% 36% 38% 48% 2% 6% 64% 72% 74% 76% 78% 86% 96% wynik procentowy.11. Podstawy przedsiębiorczości 18% 16% 14% 12% % 8% 6% 4% 2% % 34% 4% 44% 46% 48% % 2% 4% 6% 8% 62% 66% 72% wynik procentowy Powyższe wykresy pozwalają zaobserwować rozpiętość wyników wszystkich zdających z poszczególnych przedmiotów. Z języka polskiego zdający uzyskali od 16 do 39 punktów (rozpiętość: 23 punktów), z języka angielskiego od 1 do 49 punktów (rozpiętość: 34 punkty), z historii od do 33 punktów (rozpiętość: 23 punkty), z wiedzy o społeczeństwie od 21 do 47 punktów (rozpiętość: 26 punktów), z biologii od 8 do 3 punktów (rozpiętość: 22 punkty), z geografii od 17 do 46 punktów (rozpiętość: 29 punktów), z chemii od 7 do 37 punktów (rozpiętość: 3 punktów), z fizyki i astronomii od 9 do 33 punktów (rozpiętość: 24 punkty), z matematyki od 8 do 3 punktów (rozpiętość: 22 punkty), z technologii informacyjnej od do 48 punktów (rozpiętość: 48 punktów), z podstaw przedsiębiorczości od 17 do 36 punktów (rozpiętość: 19 punktów). Najmniejszą rozpiętość wykazują zatem wyniki z egzaminu z podstaw przedsiębiorczości, a największą - wyniki z egzaminu z technologii informacyjnej. Z żadnego z obowiązujących przedmiotów z zakresu liceum ogólnokształcącego zdający nie uzyskali maksymalnego wyniku. 19
Tabela. Zdawalność egzaminów eksternistycznych w sesji jesiennej 214 r. wyrażona w średnich wynikach punktowych, procentowych i współczynniku łatwości zadań w arkuszach poziom kształcenia przedmiot średni wynik punktowy średni wynik procentowy łatwość zadań w arkuszu Liceum ogólnokształcące Gimnazjum Szkoła podstawowa j. polski 29, 8,9%,9 j. angielski 3,2 6,4%,6 historia 22,2 44,4%,44 wiedza o społeczeństwie 3,3 6,6%,61 biologia 17, 34,%,34 geografia 29, 9,%,9 chemia 21, 42,%,42 fizyka i astronomia 17,1 34,2%,34 matematyka 1, 3,%,3 technologia informacyjna 28,6 7,2%,7 podstawy przedsiębiorczości 26,2 2,4%,2 j. polski 34, 68,%,68 j. angielski 31, 63,%,63 historia 18,3 36,6%,37 wiedza o społeczeństwie 28, 7,%,7 biologia 23, 47,%,47 geografia 2, 1,%,1 chemia 29, 8,%,8 fizyka 16,7 33,3%,33 matematyka 24, 48,%,48 informatyka 23,3 46,7%,47 j. polski 32, 64,%,64 j. angielski 48, 96,%,96 przyroda 44, 88,%,88 matematyka 27, 4,%,4 informatyka 1, 3,%,3 historia i społeczeństwo 34, 68,%,68 2
WNIOSKI 1. W sesji jesiennej 214 r. najwięcej osób, jak i w poprzednich sesji, przystąpiło do egzaminów z zakresu liceum ogólnokształcącego dla dorosłych. Wśród nich najliczniejszą grupą byli zdający w wieku od 18 do 3 lat. Na egzaminie z języka polskiego stanowili oni 83% zdających, z języka angielskiego 82%, z historii 81%, z wiedzy o społeczeństwie 82%, z biologii 8%, z geografii 8%, z chemii 73%, z fizyki i astronomii 8%, z matematyki 77%, z technologii informacyjnej 7%, z podstaw przedsiębiorczości 78%. W tej grupie wiekowej najwięcej było 22-latków. W porównaniu do poprzednich sesji egzaminacyjnych wyraźnie widać obniżenie wieku zdających. 2. Nie można jednoznacznie połączyć wieku zdających z uzyskanym przez nich wynikiem egzaminacyjnym. W każdej grupie wiekowej odnotowano zarówno niskie, jak i wysokie wyniki z poszczególnych przedmiotów. 3. Wybieralność egzaminów z matematyki oraz fizyki i astronomii jest powiązana z niską zdawalnością tych egzaminów. Opracowanie: Joanna Konic Sylwia Derda 21