Ochrona środowiska a nowy kierunek rozwoju gospodarczego Gdańsk, czerwiec 2018 r. Danuta Makowska Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku
Zadania RDOŚ Udział w planowaniu przestrzennym województwa (strategiczna ocena oddziaływania na środowisko) Przeprowadzenie ocen oddziaływania planowanych przedsięwzięć na środowisko lub udział w tych ocenach Tworzenie i likwidacja form ochrony przyrody a także ochrona i zarządzanie obszarami NATURA 2000 oraz rezerwatami Zapobieganie i naprawa szkód w środowisku Współpraca z JST i organizacjami ekologicznymi Edukacja ekologiczna
Szt. ŚREDNIA MIESIĘCZNA LICZBA PISM PRZYCHODZĄCYCH 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Pisma przychodzące
Problemy dot. procedury planistycznej W TEORII Przyjęty został system planowania przestrzennego: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego W PRAKTYCE Zagosp. przestrzenne odbywa się na pods.: Indywidualnych decyzji określających lokalizację przedsięwzięć: WZ i CP CO PROWADZI DO CHAOSU PRZESTRZENNEGO I PROTESTÓW SPOŁECZNYCH
Przykładowe inwestycje WZ w gminach FERMY PRZEMYSŁOWE W latach od 2010-2017 w zakresie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięć z zakresu chowu i hodowli zwierząt w RDOŚ w Gdańsku - wydano ponad 180 uzgodnień
Inwestycje tak, ale przy założeniu, że... profesjonalny inwestor wdraża strategię działania łączącą cele biznesowe, społeczne i środowiskowe w gospodarce realizowane są innowacje, zwłaszcza prośrodowiskowe - ekoinnowacje
Efektywny rozwój gospodarczy XXI wieku WŁADZA Konieczna jest współpraca pomiędzy: NAUKA Przedsiębiorcami Samorządem lokalnym (Gminą) Środowiskiem naukowym (uczelniami) Społecznością lokalną WŁADZA NGO BIZNES
Transfer wiedzy do biznesu Naukowiec konsultantem innowacyjności w firmie Innowacje zapewnią lepsze funkcjonowanie firmy, mniejsze zagrożenie dla środowiska i wzrost konkurencyjności Technologiczne - produktowe - procesowe Organizacyjne Marketingowe
Modele biznesu w UE Złoty Trójkąt (potrójna helisa) Złoty Kwadrat + Społeczeństwo KLASTER WŁADZE PUBL
Efektywny rozwój gospodarczy UE GOSPODARKA linearna o obiegu zamkniętym WEŹ ZUŻYJ-WYRZUĆ EKOINNOWACJE
Cztery główne filary GOZ Wydajne zarządzania zasobami naturalnymi (redukcja emisji i odpadów) Zmniejszenie ilości substancji toksycznych w obiegu (np. redukcja pestycydów w rolnictwie) Efektywność energetyczna (OZE) Bodźce ekonomiczne mniejsze koszty działalności przedsiębiorstw
KORZYŚCI GOZ Oszczędności ekonomiczne Tworzenie nowych miejsc pracy (wzrost wynagrodzeń pracowników) Oszczędność energii i zasobów naturalnych ochrona środowiska Poprawa zdrowia i dobrobytu ludzi
Gospodarka o obiegu zamkniętym Komisja Europejska wskazuje przyszły kierunek rozwoju Rozwój zrównoważony Rozwój inteligentny Wysoki poziom zatrudnienia Zamknięty obieg gosp. Innowacyjność Efektywne korzystanie z zasobów biologicznych
GOZ szansą na inteligentny rozwój gospodarczy Rolnictwo odpady org, gnojowica Energetyka popioły Budownictwo Odpady EKOINNOWACJE
GOZ Zagospodarowanie odpadów Przedłużenie życia produktów Rozwój sektora usług np. car-sharing, naprawy Oszczędność energii i surowców
Gospodarka o obiegu zamkniętym To inteligentne rozwiązania gospodarcze, które umożliwią efektywny rozwój inwestycji i jednocześnie skuteczniejszą ochronę środowiska, zapewniając wysoką jakość życia człowieka Zachowanie zasobów przyrody dla następnych pokoleń i rozwój gospodarki niskoemisyjnej i energooszczędnej a zatem niskokosztowej
Gospodarka cyrkulacyjna (o obiegu zamkniętym - GOZ) Zwiększona liczba kontroli przedsięwzięć ze strony inspektorów ochrony środowiska (wysokie kary finansowe) Znaczne dotacje unijne umożliwiające m.in. wprowadzanie przez przedsiębiorców ekoinnowacji (zmniejszenie kosztów działalności i większa dbałość o środowisko) - Program Operacyjny Inteligentny Rozwój - Regionalny Program Operacyjny Woj. Pomorskiego na lata 2014-2020
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku Strategia otwartych drzwi Konsultacje, spotkania robocze z inwestorami i przedstawicielami JST Wypracowanie rozwiązań kompromisowych minimalizujących negatywny wpływ przedsięwzięć na środowisko
Rodzaje instalacji OZE analizowane w latach: 2016-2017 przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku Farmy wiatrowe (83 - lądowe i 2 morskie) Farmy fotowoltaiczne - 72 Biogazownie - 5 Elektrownie wodne 6
Średnia moc instalacji OZE analizowanych w RDOŚ w Gdańsku Jedna turbina wiatrowa (lądowa) ok. 6 MW Jedna turbina wiatrowa (morska) ok. 12 MW Farma fotowoltaiczna ok. 1 MW z ok. 1-2 ha Biogazownia ok. 2,5 MW Elektrownia wodna od 200 kw do 1 MW
83 Farmy wiatrowe (lądowe) wpływ wniosków o opinię/uzgodnienie, decyzje środowiskową w latach 2016 2017 Wejherowski 16 Słupski 11 Nowodworski 9 Tczewski 9 Malborski 6 Kwidzyński 4 Sztumski 6 Człuchowski 4 Gdański 1 Kartuski 1 Pucki 4 Lęborski 4 Bytowski 2 Kościerski 1 Starogardzki 1 Chojnicki 4 2 Morskie farmy wiatrowe posiadające już decyzje środowiskowe Bałtyk Środkowy II max. 120 turbin wiatrowych o max. łącznej mocy 1200 MW; Bałtyk Środkowy III max. 120 turbin wiatrowych o max. łącznej mocy 1200 MW. Obecnie RDOŚ proceduje morską farmę wiatrową o mocy 2550 MW tj. 209 turbin o mocy ok. 12 MW każda
Farmy wiatrowe Zalety Korzystanie z energii wiatru Redukcja emisji CO 2 Wysoka ilość wyprodukowanej energii elektrycznej w stosunku do innych OZE np. jedna turbina morskiej farmy wiatrowej to nawet 12 MW mocy elektrycznej Wady Bariera dla przelatujących ptaków i nietoperzy Źródło częstych konfliktów społecznych (hałas, drgania, efekt cienia) Zakłócenia w krajobrazie Brak strategicznego podejścia do wyznaczania lokalizacji pojedynczych instalacji (bałagan przestrzenny)
72 Farmy fotowoltaiczne wpływ wniosków o opinię/uzgodnienie w latach 2016-2017 Powiat bytowski 10 wniosków Wejherowski 10 Człuchowski 9 Słupski 9 Chojnicki 6 Kartuski 6 Starogardzki 4 Kwidzyński 3 Lęborski 3 Pucki 3 Kościerski 2 Gdański 2 Tczewski 2 Malborski 1 Nowodworski 1 Sztumski 1 Łączna moc ok. 220 MW na powierzchni - ok. 300 ha
Farmy fotowoltaiczne Zalety Wady Korzystanie z energii Słońca Redukcja emisji CO 2 Stosunkowo niewielka ilość wyprodukowanej energii w przełożeniu na zajętość powierzchni Wyłączenie gruntów rolnych z możliwości prowadzenia większości upraw rolnych Bariera migracyjna dla zwierząt (ogrodzenia farm) Utrata powierzchni rolnych Brak strategicznego podejścia do wyznaczania lokalizacji pojedynczych instalacji (bałagan przestrzenny)
Biogazownie wpływ 5 wniosków o opinię/uzgodnienie w latach 2016 2017 POWIATY Kwidzyński 1 Bytowski 1 Wejherowski 1 Malborski 1 Słupski 1 Zalety Możliwość zagospodarowania powstającej w gospodarstwach rolnych gnojowicy Możliwość produkcji energii elektrycznej jak i cieplnej
Rozwój gospodarczy W celu uniknięcia większych protestów i konfliktów społecznych: bardzo ważna jest wstępna akceptacja społeczna planowanych inwestycji, jeszcze przed rozpoczęciem postępowania administracyjnego
PRZEGLĄD WDRAŻANIA POLITYKI OCHRONY ŚRODOWISKA UE Dokument KE z dnia 3.02.2017 r. - do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Polska liderem we wdrażaniu polityki ochrony środowiska w obszarze zintegrowanych procedur OOŚ, które przeprowadzają Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska Obecnie Konieczne konieczne obecnie jest jest zwiększenie wiedzy wiedzy na temat na temat gospodarki o zamkniętym obiegu i rozwoju ekoinn gospodarki o obiegu zamkniętym i rozwoju ekoinnowacji w biznesie w biznesie
Dziękuję za uwagę Dziękuję za uwagę Danuta Makowska Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku ul. Chmielna 54/57, 80-748 Gdańsk tel. 58 68 36 800 email: sekretariat.gdansk@rdos.gov.pl Middelgrunden offshore wind farm (40 MW) observed in Øresund Photo by Kim Hansen - Wikimedia Commons Rybitwa czubata, fot. Piotr Chara