Analiza perspektyw demograficznych w kolejnych pięciu latach w grupie wiekowej do lat 16 w kontekście istniejącej bazy oświatowej 20 sierpnia 2012 r. 1
1. Wprowadzenie Jednym z najistotniejszych zadań samorządu jest zapewnienie warunków dla edukacji młodego pokolenia. Zadanie to wykonuje organ prowadzący, przy pomocy referatu merytorycznego, we współpracy z dyrektorami placówek oświatowych. W Gminie Pabianice w proces kształcenia i opieki zaangażowanych jest ponad sto osób zatrudnionych w placówkach szkolnych i przedszkolnych do których uczęszcza łącznie 981 dzieci. Sprawne funkcjonowanie oświaty ze względu na wielkość populacji podlegającej edukacji, dużą liczbę zatrudnionych, wysoką wartość nieruchomości i koszty ponoszone przez samorząd, wymaga od osób podejmujących decyzje o kształcie oświaty rozwagi i odpowiedzialności. Oczywistym jest że jest wiedza o dzisiejszym zapotrzebowaniu na usługi oświatowe to za mało - niezbędna jest wiedza o potrzebach edukacyjnych wybiegająca w przód o kilka, a nawet kilkanaście lat. Funkcjonowanie placówek oświatowych jest uzależnione w głównej mierze od liczby dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym. Należy pamiętać, że szacunki liczby uczniów w szkołach opierają się na danych uzyskanych z ewidencji ludności i dotyczą osób zameldowanych na terenie Gminy Pabianice na czas stały i czasowy powyżej 3 miesięcy. Musimy mieć świadomość że dane te pozwolą przewidzieć układ demograficzny dla poszczególnych obwodów szkolnych, pomijając udział uczniów spoza terenu Gminy Pabianice, których średni udział we wszystkich placówkach wynosi obecnie 32,6 % Procentowy udział uczniów spoza terenu Gminy Pabianice w ogólnej liczbie uczniów poszczególnych szkół gminnych: - SP w Pawlikowicach 35,50% - ZSP w Piątkowisku 36,42% - SP Bychlew 41,79% - SP Petrykozy 13,90% - Gimnazjum w Piątkowisku 35,39% Przedstawione niżej opracowanie ma na celu pokazanie Państwu pięcioletniej perspektywy i prognozy demograficznej, która determinuje w najwyższym stopniu kształt gminnej oświaty, liczbę i wielkość placówek, wielkość zatrudnienia, szanse rozwoju lub ich brak. Prognoza i wypływające z niej wnioski mogą ulec zmianie w przypadku podjęcia kolejnych nowych uregulowań ustawodawczych np. kolejnego przesunięcia obniżenia wieku szkolnego. 2
2. Założenia i kontekst demograficzny Aby móc przewidzieć w sposób bardziej dokładny perspektywę demograficzną, należy przyjrzeć się zmianom i ogólnym trendom które zachodziły na przestrzeni lat 1996-2011 w poszczególnych rocznikach, począwszy od rocznika 1996, co ilustruje poniższa tabela: 3
Stan na dzień: Roczniki 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 31.12.1996 46 31.12.1997 51 60 31.12.1998 53 61 42 31.12.1999 52 60 42 53 31.12.2000 53 56 41 60 36 31.12.2001 56 56 44 62 40 44 31.12.2002 57 54 47 63 41 45 39 31.12.2003 58 57 50 64 42 49 41 33 31.12.2004 63 60 50 67 49 50 46 36 35 31.12.2005 67 62 56 68 51 52 47 38 37 50 31.12.2006 67 66 59 71 58 58 48 41 40 52 54 31.12.2007 68 65 62 70 60 60 49 46 46 56 55 52 31.12.2008 72 66 65 74 61 63 51 49 46 68 64 55 58 31.12.2009 79 68 69 76 64 66 55 50 47 73 72 57 64 61 31.12.2010 79 69 71 77 63 66 57 50 52 72 81 63 65 69 70 31.12.2011 77 73 75 82 63 70 58 53 52 76 78 63 70 69 72 52 30.06.2012 78 74 74 88 63 71 61 53 55 80 81 63 71 70 73 55 38 4
Zmiany w liczebności roczników w poszczególnych latach Rocznik 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Średnia 1997 5 5,0 1998 2 1 1,5 1999-1 -1 0-0,7 2000 1-4 -1 7 0,8 2001 3 0 3 2 4 2,4 2002 1-2 3 1 1 1 0,8 2003 1 3 3 1 1 4 2 2,1 2004 5 3 0 3 7 1 5 3 3,4 2005 4 2 6 1 2 2 1 2 2 2,4 2006 0 4 3 3 7 6 1 3 3 2 3,2 2007 1-1 3-1 2 2 1 5 6 4 1 2,1 2008 4 1 3 4 1 3 2 3 0 12 9 3 3,8 2009 7 2 4 2 3 3 4 1 1 5 8 2 6 3,7 2010 0 1 2 1-1 0 2 0 5-1 9 6 1 8 2,4 2011-2 4 4 5 0 4 1 3 0 4-3 0 5 0 2 1,8 Średnia dla danego rocznika 2,07 0,93 2,54 2,42 2,45 2,60 2,11 2,50 2,43 4,33 4,80 2,75 4,00 4,00 2,00 2,31 5
Z powyższej tabeli wynika, że w każdym z roczników, w okresie 1996-2011, przybywało rocznie średnio 2,31 osób w stosunku do liczby urodzeń w danym roczniku. Jest to zjawisko związane niewątpliwie z migracją zewnętrzną, głównie z terenu Miasta Pabianic i Łodzi, spowodowaną m.in. rozwojem budownictwa jednorodzinnego na terenie Gminy Pabianice. 3. Liczba dzieci z roczników 1996-2012 zameldowanych na pobyt stały i czasowy powyżej 3 miesięcy z podziałem na poszczególne obwody szkolne: Rocznik SP Pawlikowice SP Bychlew SP Petrykozy ZSP Piątkowisko razem 1996 12 11 27 29 79 1997 10 20 25 19 74 1998 10 24 22 19 75 1999 14 16 27 31 88 2000 15 17 17 16 65 2001 12 19 18 22 71 2002 4 11 21 25 61 2003 6 12 17 20 55 2004 7 18 24 8 57 2005 13 22 26 21 82 2006 9 15 26 31 81 2007 12 16 15 21 64 2008 (2014 I 13 13 18 27 71 klasa) 2009 16 16 17 23 72 2010 14 19 18 24 75 2011 9 11 17 18 55 2012 (06.2012) 8 5 15 11 39 Kolorem szarym zaznaczono roczniki, które we wrześniu 2014 roku pójdą do klas pierwszych (6 i 7 lat). 6
4. Prognoza demograficzna z podziałem na poszczególne obwody szkolne na lata 2013-2017 rok klasa S.P. Pawlikowice S.P. Bychlew S.P. Petrykozy Z.S.P. Piątkowisko Gimnazjum w Piątkowisku klasa I 2013 I 9 15 26 31 65 0 12 16 15 21 2014 I 25 29 33 48 71 0 16 16 17 23 2015 I 16 16 17 23 61 0 14 19 18 24 2016 I 14 19 18 24 55 0 9 11 17 18 2017 I 9 11 17 18 57 0 8* 5* 15* 11* *- niepełne dane dla rocznika 2012 za I półrocze 2012 r. 5. Prognozowana liczba uczniów w szkołach Gminy Pabianice z podziałem na poszczególne oddziały Rok Szkoła Podstawowa w Bychlewie Klasa 2013 2014 2015 2016 2017 0 16 16 19 11 5* I 15 29 16 19 11 II 25 15 29 16 19 III 29 25 15 29 16 IV 22 29 25 15 29 V 27 22 29 25 15 VI 26 27 22 29 25 Razem 160 163 155 144 120 7
Rok Szkoła Podstawowa w Pawlikowicach Klasa 2013 2014 2015 2016 2017 0 12 16 14 9 8* I 9 25 16 14 9 II 11 9 25 16 14 III 19 11 9 25 16 IV 12 19 11 9 25 V 9 12 19 11 9 VI 17 9 12 19 11 Razem 89 101 106 103 92 Rok Szkoła Podstawowa w Petrykozach Klasa 2013 2014 2015 2016 2017 0 15 17 18 17 15* I 26 33 17 18 17 II 18 26 33 17 18 III 14 18 26 33 17 IV 8 14 18 26 33 V 9 8 14 18 26 VI 14 9 8 14 18 Razem 104 125 134 143 144 Zespół Szkolno Przedszkolny w Piątkowisku Klasa Rok 2013 2014 2015 2016 2017 0 21 23 24 18 11* I 21 48 23 24 18 II 25 31 48 23 24 III 14 25 31 48 23 IV 16 14 25 31 48 V 22 16 14 25 31 VI 29 22 10 14 25 Razem 148 179 175 183 180 * rocznik 2012 dane do 06. 2012 8
Rok Gimnazjum w Piątkowisku Klasa 2013 2014 2015 2016 2017 I 88 71 61 55 57* II 73 65 71 61 55 III 78 88 65 71 61 Razem 239 224 197 187 173 * rocznik 2012 dane do 06. 2012 6. Podsumowanie W dokumencie Prognoza ludności faktycznej do 2035 r. opracowanego przez GUS w 2011 r, w powiecie pabianickim na przełomie lat 2012 2035 nastąpi spadek populacji z 118 368 do 109 245 osób. Co znamienne spadek ten zajdzie przede wszystkim w miastach, podczas gdy na obszarach wiejskich liczba mieszkańców zwiększy się z liczby 34 159 do 38 179. Prognoza ludności faktycznej do 2035 r. opr. GUS Powiat pabianicki Liczba ludności 2012 r. 2035 r. Obszary wiejskie 34 159 38 179 Miasta 84 880 71 066 Ogółem 118 368 109 245 Wpływ na wzrost populacji na wsiach mają dynamicznie zachodzące zmiany strukturalne na terenach wiejskich, które tracą swą dotychczasową formę obszarów wyłącznie rolniczych, na rzecz innych form działalności gospodarczej. Obserwuje się również rozkwit budownictwa mieszkaniowego na terenach sąsiadujących z miastami. Upowszechnienie się miejskiego stylu życia na wsi, a także rozwój infrastruktury technicznej tj. wodociągi i kanalizacja, wysokiej jakości ośrodki oświatowe, kulturalne i sportowe z pewnością mają wpływ na atrakcyjność terenów wiejskich i przyciągają nowych mieszkańców z terenów miejskich. Jak wynika z danych pochodzących z ewidencji ludności Urzędu Gminy Pabianice, w każdym roczniku liczba dzieci uczęszczających do placówek oświatowych na terenie gminy 9
wzrasta średnio o 2,31. W latach 1996 2010 wzrost wynosił od 0,93 aż do 4,80 dziecka, co oznacza, że istnieje stały trend dodatni. Co za tym idzie, uzasadnionym wydaje się stałe modernizowanie infrastruktury oświatowej, zgodnie z zapotrzebowaniem wynikającym ze zwiększającej się liczby dzieci. W zapotrzebowanie to wpisuje się planowana na najbliższe lata inwestycja budowy gminnej hali sportowej usytuowanej przy Gimnazjum w Piątkowisku jak również budowa zaplecza sportowego w pozostałych jednostkach oświatowych Gminy Pabianice. 10