Warszawa, 21 października 2008 r. Protokół z konsultacji strony rządowej z nauczycielskimi związkami zawodowymi (SKOiW NSZZ Solidarność", FZZ, ZNP) Spotkaniom przewodniczył Pan Michał Boni - Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów a współprzewodniczyła Pani Krystyna Szumilas - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Stronę związkową reprezentowały następujące centrale związkowe: Forum Związków Zawodowych, Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność", Związek Nauczycielstwa Polskiego. Konsultacje strony rządowej z nauczycielskimi związkami zawodowymi odbyły się w dniach: 30 maja 2008 r., 05, 10, 17, 25 czerwca 2008 r., 9 lipca 2008 r., 18, 25, 27, 28 sierpnia 2008 r., 02, 08, 16,29, 30 września 2008 r. oraz 07 października 2008 r. Porozumienie zawarto w następujących kwestiach, ustalając, co następuje: 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania będzie corocznie wydawał rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy w uzgodnieniu z reprezentatywnymi związkami zawodowymi. 2. W projektowanym art. 30a ust. 2 i 3 ustawy - Karta Nauczyciela przyjęto, że w przypadku nieosiągnięcia w danym roku budżetowym średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3 ustawy - Karta Nauczyciela, kwota różnicy będzie dzielona pomiędzy nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez daną jednostkę samorządu terytorialnego i wypłacana do końca danego roku w formie
jednorazowego dodatku uzupełniającego ustalonego proporcjonalnie do osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela. 3. W projekcie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela wprowadza się przepis dotyczący wykonywania kontroli przez regionalną izbę obrachunkową osiągania w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego wysokości średniego wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, o których mowa w art. 30 ust. 3 ustawy - Karta Nauczyciela. 4. Organ prowadzący szkoły i placówki oświatowe będący jednostką samorządu terytorialnego uzgadnia z nauczycielskimi związkami zawodowymi regulamin wynagradzania nauczycieli. 5. Strona rządowa proponuje, iż zagwarantuje w budżecie na 2009 r. wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli: od 01 stycznia 2009 r. o 5%, od l września 2009 r. o 5%. 6. Strona rządowa, po konsultacjach z Prezesem Rady Ministrów, proponuje na rok 2010 perspektywę wzrostu wynagrodzeń: 5% od l stycznia 2010 r. oraz 5% od l września 2010 r. zgodnie z kwotą bazową na koniec 2009 roku. W połowie 2009 roku powinny się odbyć rozmowy dotyczące oceny warunków wdrożenia tej podwyżki: a) tempa wzrostu gospodarczego w roku 2009 i prognozowanego na 2010 r., b) sytuacji budżetu państwa w roku 2009 i w perspektywie 2010 r., c) wprowadzenia w życie ustawy o finansach publicznych, co pozwoli na realizację budżetów zadaniowych o charakterze wieloletnim. Strony wspólnie akceptują zaproponowany kierunek działań zmierzający do wzrostu wynagrodzeń nauczycieli. 7. Odstępuje się od konieczności uzgadniania z kuratorem oświaty zakładania przez powiat lub gminę placówki doskonalenia nauczycieli, zakładu kształcenia nauczycieli lub biblioteki pedagogicznej. 8. Strony przyjęły, iż ramowy regulamin przeprowadzania konkursów na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki będzie ustalany przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w drodze rozporządzenia. 9. Strony akceptują rezygnację z konieczności uzyskiwania opinii kuratora oświaty w przypadku ustalania przez dyrektora szkoły profili kształcenia i zawodów. 10. Strony ustaliły, że tylko w przypadku połączenia w zespół szkoły podstawowej i gimnazjum będzie wymagana pozytywna opinia kuratora oświaty. Zdaniem związków pozytywna opinia kuratora oświaty powinna być wymagana także w przypadku
połączenia w zespół przedszkola ze szkołą podstawową albo z gimnazjum lub przedszkola ze szkołą podstawową i gimnazjum - strona związkowa opowiada się za zachowaniem obecnego brzmienia ust. 5b w art. 62 ustawy o systemie oświaty. 11. Odstępuje się od konieczności uzyskania przez organ prowadzący szkołę opinii kuratora oświaty w przypadku ustalania pensum dla nauczycieli na podstawie art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy - Karta Nauczyciela. 12. W projekcie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela zastępuje się proponowane zwiększenie tygodniowej liczby godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, tzw. pensum, obowiązkiem rejestracji czasu pracy dla nauczycieli (zajęć dodatkowych) w wymiarze l godziny tygodniowo dla nauczycieli wszystkich typów szkół i placówek od l stycznia 2009 r., przeznaczonych na: a) godziny do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, b) zajęcia opieki świetlicowej. Rozliczanie tych godzin będzie się odbywać w okresie półrocznym. 13. Ocena pracy dyrektora szkoły lub placówki będzie dokonywana przez organ prowadzący w porozumieniu z organem nadzoru pedagogicznego. Odpowiednie zmiany zostaną wprowadzone w rozporządzeniach w sprawie oceny pracy nauczycieli. Stanowisko strony rządowej 1. Strona rządowa proponuje, aby średnie wynagrodzenie nauczyciela stażysty od 01 stycznia 2009 r. stanowiło 100% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej. Średnie wynagrodzenie pozostałych nauczycieli stanowi dla: 1) nauczyciela kontraktowego -111%, 2) nauczyciela mianowanego - 144 %, 3) nauczyciela dyplomowanego-l 84 % wynagrodzenia, o którym powyżej mowa. 2. Zdaniem strony rządowej, mechanizm kontrolowania średnich wynagrodzeń nauczycieli w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego zaproponowany w ww. pkt 2,3 i 4 ustaleń wspólnych lepiej zabezpiecza interesy nauczycieli i jest bardziej skuteczny, niż coroczne ustalanie regulaminu.
3. Strona rządowa proponuje by od l września 2010 wymiar zajęć dodatkowych realizowanych przez nauczycieli poza pensum wynosił 2 godziny dla nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów. 4. Strona rządowa podtrzymuje stanowisko, iż art. 88 Karty Nauczyciela wygasa z dniem 31 grudnia 2008 r. Projektowany system emerytur pomostowych nie obejmuje wszystkich nauczycieli, gdyż praca ta nie spełnia kryteriów medycznych określonych dla szczególnego charakteru pracy. W wykazie prac o szczególnym charakterze uprawniających do emerytury pomostowej uwzględniono jednak prace nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, o których mowa w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, póz. 109zpóźn.zm.). Jednocześnie strona rządowa proponuje: a) powołanie grupy roboczej ds. poprawy warunków pracy nauczycieli, b) udział nauczycieli w budowaniu modelu edukacji dorosłych, c) utworzenie specjalnego działania dla nauczycieli w ramach programu 50+". 5. Strona rządowa podtrzymuje stanowisko w sprawie zmian przepisów dotyczących wyboru dyrektora szkoły w drodze konkursu. 6. Strona rządowa dokona analizy orzeczeń Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie interpretacji określenia szczególnie uzasadnionych przypadków" uzasadniających odwołanie dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia i przedstawi wnioski z przeprowadzonych analiz w toku dalszych prac ' V' ' nad ustawą o systemie oświaty 7. Przekazywanie szkół do prowadzenia innym podmiotom przez jednostkę samorządu terytorialnego na mocy porozumienia wymaga podjęcia uchwały przez organ stanowiący (radę gminy, radę powiatu, sejmik wojewódzki). W projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty dodano również przepisy normujące sytuacje pracowników w przekazywanych szkołach. 8. Strona rządowa utrzymuje stanowisko dotyczące decentralizacji kompetencji państwa w obszarze oświaty, w tym odstąpienia od wyrażania przez kuratora oświaty opinii lub zgody w sprawach: a) założenia szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną,
b) ustalania planów sieci publicznych szkół, c) arkuszy organizacji publicznych szkół i placówek, d) likwidacji szkoły publicznej, w tym szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie lub w profilu kształcenia ogólnozawodowego, e) kierowania szkołą lub placówką przez osobę niebędącą nauczycielem powołaną na stanowisko dyrektora przez organ prowadzący, f) powierzenie stanowiska dyrektora szkoły lub placówki przez organ prowadzący szkołę lub placówkę, Stanowisko strony l. Strona związkowa domaga się podwyższenia wskaźnika procentowego kształtującego średnie wynagrodzenie nauczycieli mianowanych i dyplomowanych. Propozycje rządowe nie zyskały akceptacji strony związkowej. Zdaniem związków w 2009 r. relacje procentowe dla nauczycieli mianowanych i dyplomowanych winny wynosić odpowiednio minimum 150% i 190% kwoty bazowej. Strona związkowa uważa, iż realizacja tego postulatu nie wymaga dodatkowych środków finansowych, należy urealnić znacznie przeszacowane kwoty na godziny ponadwymiarowe oraz dodatki motywacyjne. Strona związkowa domaga się przyjęcia zasady, że minimalny udział wynagrodzenia zasadniczego w średnim wynagrodzeniu nauczyciela dyplomowanego będzie wynosił 65%. 2. Strona związkowa domaga się kontynuowania prac dotyczących rozwiązań emerytalnych dla nauczycieli, zgodnych z przedstawionymi wcześniej ich stanowiskami. Stanowisko rządu w tej sprawie nie jest akceptowane przez stronę związkową. Strona związkowa uważa, że w przypadku nauczycieli i wychowawców należy bezterminowo zachować uprawnienia wynikające z art. 88 Karty Nauczyciela. 3. Strona związkowa nie zaakceptowała rezygnacji z opiniowania przez kuratora oświaty arkuszy organizacji szkół, planów sieci szkół publicznych oraz likwidacji szkoły publicznej. Strona związkowa uważa, iż podejmowanie decyzji przez organ prowadzący w sprawie ustalania arkusza organizacji szkoły jest działaniem administracyjnym i wymaga konsultacji organu wykonawczego gminy ze związkami zawodowymi w trybie art. 19 ustawy o związkach zawodowych.
4. Strona związkowa nie wyraża zgody na rezygnację z uzyskiwania zgody kuratora oświaty w sprawie zatrudnienia na stanowisku dyrektora szkoły osoby niebędącej nauczycielem. 5. Strona związkowa podnosi, że obecnie obowiązujący art. 36a ust. 5 pkt 3 ustawy o systemie oświaty narusza autonomię związków zawodowych do swobodnego wskazania swojego przedstawiciela składu komisji konkursowej na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki oświatowej. Ponadto obecny zapis uniemożliwia organizacji związkowej działającej jedynie w jednej szkole lub placówce oświatowej delegowania swojego przedstawiciela do składu komisji konkursowej wyłaniającej kandydata na stanowisko dyrektora w tej szkole lub placówce. 6. Związki zawodowe domagają się utrzymania obecnego corocznego uchwalania regulaminu wynagrodzeń nauczycieli oraz domagają się utrzymania obowiązującego w Karcie Nauczyciela przepisu art. 30 ust. 6b lub wprowadzenie nowego zapisu, że rozpoczęcie procedury uzgadniania regulaminu następuje obligatoryjnie na wniosek jednej ze stron. 7. Strona związkowa nie akceptuje stanowiska strony rządowej dotyczącego przekształcania szkół lub placówek w drodze porozumienia, gdyż nie realizuje oczekiwań związków zawodowych dotyczących zachowania dotychczasowych uprawnień pracowniczych, a także pomija w procesie przekazywania tych szkół rodziców, uczniów oraz kuratora oświaty. 8. Strona związkowa domaga się, aby obowiązek realizacji dodatkowych godzin przeznaczonych między innymi na zajęcia edukacyjne, wykraczające poza obowiązkowe pensum dydaktyczne w wymiarze l godziny tygodniowo dla nauczycieli wszystkich typów szkół i placówek łączył się ze wzrostem wynagrodzenia. Wzrost ten powinien dotyczyć wynagrodzenia zasadniczego i nastąpić w wyniku przesunięcia części środków określonych w strukturze wynagrodzenia (np. godziny ponadwymiarowe, dodatek motywacyjny). 9. Związki zawodowe postulują nowelizację art. 73 Karty Nauczyciela w związku z art. 88 Karty Nauczyciela, ponieważ obecne brzmienie art. 73 pozbawia prawa do urlopu dla poratowania zdrowia nauczycieli, którzy do 31 grudnia 2008 r. spełnili warunki uprawniające do wcześniejszej emerytury, ale nie rozwiązali stosunku pracy. 10. Strona związkowa nie akceptuje rządowych propozycji zmian przepisów dotyczących wyboru dyrektora szkoły w drodze konkursu (SKOiW NSZZ Solidarność")
Dodatkowe ustalenia. Ponadto strony ustaliły, że należy podjąć rozmowy na temat rozwiązań systemowych w zakresie (termin rozpoczęcia rozmów do ustalenia między stronami): a) poprawy warunków i bezpieczeństwa pracy nauczycieli, b) aktywizacji zawodowej nauczycieli, c) czasu pracy nauczycieli, d) systemu wynagradzania nauczycieli (struktura wynagrodzeń nauczycieli). e) opiniowania przez kuratora oświaty odwołania dyrektora szkoły ze stanowiska w szczególnie uzasadnionych przypadkach w trakcie roku szkolnego bez '; wypowiedzenia Związki zawodowe Strona rządowa 1. SEKRETARZ STANU w MEN (-) Krystyna Szumilas 1. SKOiW NSZZ Solidarność" (-) Ryszard Proksa 2. SEKRETARZ STANU w KPRM (-) Michał Boni 2. Przewodniczący Branży Nauki, Oświaty i Kultury Forum Związków Zawodowych (-) Sławomir Wittkowicz
3. Związek Nauczycielstwa Polskiego Prezes ZNP Wiceprezes ZG ZNP (-) Sławomir Broniarz (-) Krzysztof Baszczyński