Raport cząstkowy Spacer badawczy po podobszarze rewitalizacji "Lęborski" Spacer badawczy po podobszarze rewitalizacji "Lęborski był jednym z czterech spacerów zaplanowanych w ramach procesu partycypacji społecznej, który towarzyszy pracom nad Gminnym Programem Rewitalizacji Miasta Kołobrzeg. Spacer badawczy po podobszarze rewitalizacji odbył się w niedzielę, 27 maja 2018 roku, w godzinach 11:00-13:00. Trasa spaceru obejmowała tereny osiedla mieszkaniowego z lat 70 tych XX wieku oraz sąsiadujący z nim objęty ochroną konserwatorską park Generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Osoby prowadzące: Dorota Michalska, Krzysztof Ślebioda z Pracowni Zrównoważonego Rozwoju. Osobą wspierającą w zakresie planów inwestycyjnych miasta, zapisów dokumentów planistycznych, struktury własności była Pani Izabela Szymańska Zastępca Naczelnika Wydziału Urbanistyki i Architektury Urzędu Miasta Kołobrzeg. Spacer badawczy to interaktywna, terenowa metoda pytania mieszkańców o ich opinie, wykorzystywana przede do badania przestrzeni. Jest to technika pozwalająca dokonać oceny przestrzeni oczami jej użytkowników (np. pod kątem dostosowania do potrzeb osób starszych lub niepełnosprawnych, rodzin z dziećmi, ogólnej oceny konkretnych rozwiązań architektonicznych czy infrastrukturalnych) lub w celu zebrania pomysłów na nowe rozwiązania w sposobie zagospodarowania przestrzeni (np. nowe lokalizacje ławek, miejsc do wspólnego spędzania czasu czy innych elementów małej infrastruktury).
Celem spaceru badawczego po podobszarze rewitalizacji Lęborski była diagnoza funkcji przestrzeni, mapowanie konkretnych miejsc i elementów wymagających interwencji oraz badanie odczuć i potrzeb mieszkańców na temat różnych aspektów przestrzeni. Spacer odbył się po wyznaczonej trasie: ulica Bogusława X - ulica Jerzego - ulica Grochowska -ulica Kaliska- ulica Słowińców - ulica Bogusława X Park im. Generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Trasa została wyznaczona tak, aby dotrzeć do mieszkańców osiedla Lęborskie, a także do miejsc stanowiących potencjał podobszaru rewitalizacji. Trasę spaceru przedstawia poniższa mapa. Rysunek 1. Trasa spaceru po podobszarze rewitalizacji Lęborski. Spacer miał charakter otwarty. Informacja o spacerze znalazła się na plakacie zapraszającym mieszkańców na spotkania konsultacyjne, na stronie internetowej rewitalizacja.kolobrzeg.eu i profilu w portalu społecznościowym Facebook.
Każdy zainteresowany mieszkaniec mógł w nim uczestniczyć. Niska frekwencja na początku spaceru (przedstawiciel Rady Osiedla nr 5 Lęborskie) spowodowała, że angażowaliśmy do rozmowy osoby spotkane na wyznaczonej trasie. W trakcie spaceru udało się dotrzeć d o 21 osób, mieszkańców i użytkowników podobszaru rewitalizacji. Osoby reprezentowały różne grupy społeczne i wiekowe m.in. dzieci, młodzież, seniorzy, osoby w wieku 30, 40-50 +, rodziny z małymi dziećmi. Wypowiedzi mieszkańców zapisywano na formularzu. Ze spaceru sporządzono także dokumentację fotograficzną. Rysunek 2. Spacer badawczy z udziałem przedstawiciela Rady Osiedla nr 5 Lęborskie i mieszkańców osiedla.
Główne wnioski Park im. Generała Jana Henryka Dąbrowskiego Park jest ważnym miejscem dla mieszkańców podobszaru rewitalizacji, z którego korzystają przez cały rok. Park jest miejscem codziennych spacerów seniorów, miejscem odpoczynku, relaksu, spotkań i rozmów na ławeczkach. Czas w parku spędzają także rodziny z dziećmi. Zimą wzniesienia parku są doskonałym miejscem do zajeżdżania na sankach. Część osób wybiera park na miejsce spacerów z psami czy przejażdżkę rowerem w inne części miasta. Mieszkańcy cenią naturalny, nie przepełniony infrastrukturą charakter parku - ciszę, spokój, zieleń, wodę. Nie chcą wprowadzania dużych zmian. L.p. Lokalizacja Sposób użytkowania/problem 1. teren przy ogródkach w parku i na osiedlu działkowych Lęborskie brakuje zagospodarowanych, wyznaczonych miejsc do spędzania czasu z rodziną, znajomymi czy sąsiadami Proponowane zmiany Należy wyznaczyć i przygotować miejsce do wspólnego spędzania czasu, miejsce na piknik czy grill z sąsiadami. Miejsce powinno być oznaczone tablicą, wyposażone w stoły, miejsca do siedzenia, murowany grill zewnętrzny, kosze na śmieci. Proponowana lokalizacja: teren przy ogródkach działkowych
Rysunek 3. Proponowane miejsce na wspólne pikniki i grille mieszkańców osiedla Lęborskie. Osiedle mieszkaniowe Lęborskie L.p. Lokalizacja Sposób użytkowania/problem 1. Plac zabaw przy ulicy Jest to główny, Bogusława X największy, właściwie jedyny dobrze wyposażony, wielofunkcyjny plac zabaw dla dzieci na terenie osiedla. Miejsce 2. Plac zabaw przy ulicy Bogusława X wymaga doposażenia. Po instalacji nowych lamp teren placu zabaw jest niedoświetlony. Ławki na placu zabaw, wieczorami, są miejscem spożywania alkoholu i środków odurzających przez młodsze i starsze osoby. Mieszkańcy nie czują się Proponowane zmiany Wyposażyć plac zabaw w nowe urządzenia do zabawy, zarówno dla dzieci starszych, jak i młodszych, w tym piaskownicę (zamykaną z uwagi na koty i psy). Należy zamontować dodatkowe oświetlenie na placu zabaw, aby światło padało także na chodnik oraz miejsca do siedzenia po jednej i drugiej stronie placu. Należy rozważyć zastosowanie czujnika ruchu w ulicznych lataniach, aby światło nie obniżało komfortu mieszkańców
3. Plac zabaw przy ulicy Jerzego 6/8 bezpiecznie. Plac zabaw zlokalizowany jest na podwórku miedzy budynkami. Wymaga doposażenia oraz usunięcia istniejących usterek (jedna usterka stwierdzona w trakcie spaceru). 4. Grochowska 4 Teren niezagospodarowany, z zielenią wysoką i betonowymi słupami, kiedyś wykorzystywane do suszenia prania. 5. Grochowska 3 Budynki mieszkalne nie posiadają balkonów. 6. Kaliska 7-13 Brakuje miejsc do siedzenia dla osób starszych. Istniejące ławki są zużyte, niewygodne i bloku sąsiadującego z placem zabaw. Zdaniem uczestników spaceru był to jeden z powodów zmian wprowadzonych w dotychczasowym sposobie oświetlenia. Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców zwiększy także kamera monitoringu miejskiego. Obniży ona także atrakcyjność miejsca dla osób spożywających alkohol i środki odurzające. Plac zabaw należy wyposażyć w huśtawkę dostosowaną do potrzeb dzieci niepełnosprawnych. Należy wykonać przegląd urządzeń w celu zapewnienia bezpieczeństwa dzieci. Teren powinien być miejscem odpoczynku dla mieszkańców (ławki, hamaki). Należy zadbać o istniejacą zieleń, regularnie kosić trawę, wprowadzić nasadzenia kwiatów (byliny), zamontować ławki do siedzenia, a część istniejących słupów wykorzystać do montażu hamaków. Mógłby tu powstać osiedlowy kieszonkowy park, swoista enklawa zieleni w zabudowie mieszkaniowej. Należy rozważyć możliwości techniczne i finansowe wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w zakresie możliwości dobudowy balkonów. Montaż ławek w miejscach zacienionych i nasłonecznionych na podwórku miedzy blokami. W sąsiedztwie ławek należy
niewłaściwie ustawione. 7. teren całego osiedla Istotnym problemem dla mieszkańców jest niewystarczająca liczba miejsc parkingowych. Każda ze wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych rozwiązuje ten problem samodzielnie. Kosztem ogólnodostępnych terenów zielonych, ławek, placów zbaw, boisk dla dzieci wyznaczane są kolejne miejsca do parkowania, zamknięte szlabanem lub bramą drogi wewnętrzne lub drogi przeciwpożarowe. 8. teren całego osiedla Na terenie osiedla i w bezpośrednim sąsiedztwie brakuje miejsca do aktywnego spędzania czasu dla młodzieży. 9. teren całego osiedla Pomiędzy budynkami przy ulicy Kaliskiej 7-13, Jerzego 6/8, Grochowskiej 2, Grochowskiej 3 znajdują się place zabaw. Miejsca są raczej zaniedbane, bardzo nasłonecznione, z niewielką liczbą urządzeń, brakuje mini boisk, miejsc do gry w piłkę. Dzieci mieszkające w pobliżu korzystają z tych zadbać o estetykę otoczenia, w tym nasadzenia kwiatów. Potrzeba przedyskutowania i opracowania z udziałem mieszkańców, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych polityki parkingowej. W przestrzeniach między budynkami mieszkalnymi należy wygospodarować miejsce na siłownię zewnętrzną typu street workout (typ siłowni zewnętrznej pozwalający na trening z ciężarem własnego ciała). Lokalizację należy uzgodnić z mieszkańcami wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych. Jest silna potrzeba utrzymania i rozbudowy mini placów zabaw z miejscami do gry w piłkę w przestrzeniach między budynkami. Place zbaw powinny być wyposażone w urządzenia dla dzieci w różnym wieku (huśtawki, karuzele, piaskownice). Teren powinien być zadbany, z nasadzeniami zieleni, bezpieczną dla dzieci nawierzchnią i miejscami do
10. teren całego osiedla, śmietniki miejsca do gromadzenia odpadów wielkogabarytowych 11. teren całego osiedla, śmietniki miejsca do odpadów komunalnych, kosze na śmieci przy ulicach miejsc, a w piłkę grają na osiedlowej ulicy, często przy dużym niezadowoleniu sąsiadów. Zdaniem rodziców plac zabaw przy ulicy Bogusław X jest zbyt daleko, aby dzieci, zwłaszcza te w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym mogły tam pójść i bawić się samodzielnie. Na terenie całego osiedla zauważa się problem nieregularnego odbierania odpadów wielkogabarytowych. Odpady pozostają przy śmietnikach przez dość długi czas. Tworzy to nieład, obniża estetykę osiedla. Niektórzy z mieszkańców wspominali, że zazwyczaj przez weekend przybywa tego rodzaju odpadów, a służby porządkowe odbierają je dopiero w czwartek. W sezonie turystycznym, część mieszkańców osiedla wynajmuje swoje mieszkania turystom. Zdaniem części mieszkańców w okresie wakacyjnym kosze na śmieci i śmietniki na odpady komunalne szybciej się zapełniają, a służby porządkowe opróżniają je z taka samą częstotliwością, jak poza sezonem turystycznym. siedzenia dla ewentualnych opiekunów. Należy zweryfikować terminy i częstotliwość odbioru odpadów wielkogabarytowych. Pilotażowo, w sezonie turystycznym, należy zwiększyć częstotliwość odbioru odpadów komunalnych i opróżniania koszy na śmieci przy ulicach osiedlowych.
12. Teren całego osiedla, przestrzenie między blokami Przy blokach brakuje stojaków na rowery. Mieszkańcy przechowują rowery na klatkach schodowych, w piwnicy lub przypinają do płotków ogrodowych. Tylko przy ulicy Grochowska 6 znajdują się miejsca do parkowania rowerów. Należy zamontować stojaki na rowery przy budynkach mieszkalnych. Lokalizacje uzgodnić z mieszkańcami.
Rysunek 4. Samochody zabierają miejsca mieszkańcom. Polityka parkingowa na osiedlu Lęborskie wymaga uporządkowania strategicznego zarządzania z udziałem wszystkich interesariuszy.
Rysunek 5. Uczestnicy spaceru, pomysłodawcy miejsca dla ćwiczącej młodzieży siłowni typu street workout. Rysunek 6. Uczestniczka spaceru badawczego w Parku im. Gen. Jana Henryka Dąbrowskiego.
Rysunek 7. Plac zabaw przy ulicy Jerzego 6-8, karuzela z usterką. Rysunek 8. Dzieci grające w piłkę na ulicy, fragment placu zabaw, Kaliska 7-13.
Rysunek 9. Plac zabaw przy ulicy Grochowskiej 2. Rysunek 10. Miejsce na park kieszonkowy dla mieszkańców przy ulicy Grochowskiej 4.
Rysunek 11. Problem zalegających odpadów wielkogabarytowych i przepełnionych pojemników na odpady komunalne.
Rysunek 12. Brak stojaków na rowery zmusza mieszkańców do pozostawiania rowerów na klatkach schodowych lub wykorzystywania innej infrastruktury np. płotków ogrodowych.