Mariusz Błaszczak Warszawa, 8 grudnia 2006 r. Szanowny Panie Rzeczniku Pan Janusz Kochanowski Rzecznik Praw Obywatelskich Odpowiadając na Pana wystąpienie dotyczące wątpliwości odnośnie kwoty ustalonej przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych stanowiącej równowartość pokrycia kosztów aplikacji, uprzejmie informuję, iż w przedmiotowej sprawie zwróciłem się do Ministra Gospodarki z prośbą o zajęcie stanowiska. W kwestii tej Minister Gospodarki podjął działania mające na celu wyjaśnienie wszystkich aspektów sprawy i podjęcie niezbędnych kroków do uregulowania problemu. Z informacji, jakie nadesłano wynika, iż zgodnie z postanowieniami art. 29 ust. 1 ustawy o rzecznikach patentowych na listę aplikantów może być wpisana osoba, która poza spełnieniem wymogów dotyczących obywatelstwa, wykształcenia ect., pokryje koszty aplikacji i złoży stosowne oświadczenie w tym zakresie. Ponadto przepisy art. 51 pkt 7 i 13 ww ustawy stanowią, że organizowanie aplikacji rzecznikowskich, w tym uchwalanie programu, regulaminu aplikacji i egzaminu komisyjnego, należy do Krajowej Rady Rzeczników Patentowych. Mimo, że przepisy ustawy nie wymieniają wprost aby do zadań Krajowej Rady Rzeczników Patentowych należało także ustalanie opłat za aplikację, to w świetle wspomnianych wyżej artykułów oraz art. 27 ust. 3, który powierza jej czynności związane z organizacją i prowadzeniem aplikacji, można domniemywać, iż kompetencje te obejmują również ustalanie wysokości opłat za aplikację. Należy jednak tutaj zauważyć, jak podkreśla Minister Gospodarki, że żaden z przepisów ustawy, jak i rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 maja 2002r. w sprawie przeprowadzenia konkursu o wpis na listę, organizacji szkolenia, wzoru listy i legitymacji aplikantów rzecznikowskich, nie precyzuje szczegółowo zakresu czynności objętych pojęciem organizacja i prowadzenie aplikacji". Aplikacja rzecznikowska przygotowuje aplikantów będących przedstawicielami różnych specjalności, do wykonywania całkowicie nowego, interdyscyplinarnego zawodu, który wymaga szerokiej wiedzy z zakresu
prawa, różnych dziedzin techniki, najnowszych osiągnięć technologii, do wykonywania którego niezbędna jest umiejętność posługiwania się narzędziami informatycznymi, bez których niemożliwe jest prowadzenie praktyki rzecznikowskiej. Jak wynika z wyjaśnień Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, przedłożonych Ministrowi Gospodarki, z uwagi na bardzo szeroki zakres programu aplikacji pozyskanie odpowiedniej liczby wykładowców z różnych dziedzin możliwe jest jedynie na zasadach komercyjnych. Samorząd, z racji swej małej liczebności, nie ma możliwości dotowania aplikacji z własnych dochodów, które pochodzą wyłącznie ze składek członkowskich. W zakresie dotyczącym ustalanych przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych kosztów aplikacji Urząd Patentowy RP podzielił pogląd, iż koszty te powinny być kalkulowane odrębnie przy okazji każdego konkursu na aplikantów i odzwierciedlać bieżące koszty wynajmu sal wykładowych, należności dla wykładowców prowadzących zajęcia teoretyczne i praktyczne. Kalkulacja ta powinna uwzględniać też ewentualną możliwość zmiany stawek w trakcie trzyletniego okresu aplikacji. Wychodząc naprzeciw sugestiom Pana Rzecznika, Prezes Urzędu Patentowego RP, w porozumieniu z Ministrem Gospodarki, zwrócił się do Krajowej Rady Rzeczników Patentowych z prośbą o podejmowanie odrębnych uchwał w sprawie opłat za aplikację rzecznikowską oraz każdorazowe informowanie o zasadach ustalania wysokości należności, włącznie z przekazywaniem kalkulacji kosztów. Pozwoli to na objęcie nadzorem ze strony Prezesa Urzędu Patentowego RP również tej działalności samorządu, z uwagi na możliwość zaskarżenia do Sądu Najwyższego sprzecznej z prawem uchwały organu samorządu. Mając powyższe na uwadze, Minister Gospodarki podnosi, iż w najbliższym czasie podejmowanie inicjatywy legislacyjnej w tym zakresie nie jest konieczne. Pogląd ten ponadto podzielają dwie prawne ekspertyzy, nadesłane przez Ministra Gospodarki w porozumieniu z Urzędem Patentowym RP - prof. dr hab. Michała Kuleszy oraz dr Ryszarda Piotrowskiego z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, które to opinie przesyłam Panu w załączeniu. Z poważaniem Zał.2 Sekretarz Stanu Zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów /-/ Piotr Tutak