... imię i nazwisko ucznia czas trwania konkursu: 45 minut maks. liczba punktów: 60.... nazwa i adres szkoły ŚWIAT I POLSKA W LATACH 1914-1945 KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Rok szkolny 2018/2019 Życzymy powodzenia! 1
1. Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia. (3 pkt.) Przyjęło się co prawda mówić o dwóch rewolucjach rosyjskich [...], ale tylko pierwsza zasługuje na to miano. [Wtedy] Rosja przeżyła prawdziwą rewolucję, ponieważ rozruchy, które położyły kres caratowi, [...] wybuchły samorzutnie, a Rząd Tymczasowy, który przejął władzę, zyskał natychmiast ogólnokrajowe poparcie. [Druga rewolucja] miał[a] zupełnie inny charakter, [...] był[a] klasycznym zamachem stanu, przejęciem władzy przez nieliczną grupkę, dokonanym, [...] przy zachowaniu pozorów udziału mas, ale bez rzeczywistego ich uczestnictwa. Źródło: R. Pipes, Krótka historia rewolucji rosyjskiej, Warszawa 2007, s. 106. A. Podaj nazwy pierwszej i drugiej rewolucji, o których mowa w tekście. Nazwa pierwszej rewolucji Nazwa drugiej rewolucji B. Podaj datę roczną obu rewolucji. 2. Wypisz pięć wydarzeń historycznych, które miały wpływ na ustalenie przebiegu granicy polsko niemieckiej po zakończeniu I wojny światowej. (5 pkt.) A. B. C. D. E.. 3. Uporządkuj w kolejności chronologicznej nazwiska Prezydentów RP. S. Wojciechowski, W. Raczkiewicz, I. Mościcki, G. Narutowicz (4 pkt.) 1.... 2.... 3.... 4.... 2
4. Poniżej zamieszczono grafikę przedstawiającą wybitne postacie historyczne. Podpisz te postacie. (4 pkt.) A.. B. C. 3
D. 5. Przeczytaj fragment wypowiedzi francuskiego generała Maxime a Weyganda i wykonaj polecenia (A, B, C). (3 pkt.) Wspaniałe zwycięstwo polskie pociągnie za sobą konsekwencje o nieobliczalnej ważności dla sytuacji międzynarodowej. [...] Niemcy, które już miały nadzieję wejść w stosunki bezpośrednie z Sowietami, aby rzucić czerwone armie przeciw wrogowi zza Renu, będązmuszone wyrzec się osiągnięcia tymi środkami przekreślenia traktatu wersalskiego. [...] Przewidujące operacje wojskowe zostały wykonane przez generałów polskich na podstawie polskiego planu operacyjnego. [...] Bohaterski naród polski sam siebie uratował. Źródło: Kurier Warszawski, nr 232, s. 3 [w:] M. M. Drozdowski, A. Zahorski, Historia (...), Warszawa 2004, s. 286 A. Podaj nazwę bitwy, o której mowa w tekście. B. Podaj datę roczną tej bitwy. C. Na podstawie tekstu wyjaśnij znaczenie rezultatu tej bitwy dla sytuacji międzynarodowej. 6. Do podanych polityków dopisz jedną funkcję, którą pełnili w okresie II RP. (5 pkt.) Ignacy Mościcki -.. Kazimierz Bartel -. Ignacy Jan Paderewski - Eugeniusz Kwiatkowski -.. Józef Beck - 4
7. Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe, czy fałszywe. W tabeli, w odpowiednich rubrykach, dopisz obok podanej informacji: prawda, fałsz. (3 pkt.) Interwencjonizm to polityka aktywnego oddziaływania państwa na przebieg procesów gospodarczych w celu zmniejszenia bezrobocia oraz pobudzenia popytu i produkcji. New Deal (Nowy Ład) to program reformy gospodarki Stanów Zjednoczonych realizowany przez prezydenta Roosevelta, w ramach którego zorganizowano wielkie roboty publiczne, wzmocniono kontrolę władz nad finansami i bankowością. NEP (Nowa Ekonomiczna Polityka) to polityka społecznogospodarcza władz radzieckich będąca kontynuacją komunizmu wojennego, polegająca na wprowadzeniu elementów wolnego rynku przy jednoczesnej kolektywizacji rolnictwa. 8. Na podstawie fragmentu wspomnień Karoliny Lanckorońskiej1 oraz wiedzy pozaźródłowej wykonaj polecenia A i B. (2 pkt.) Fizycznie [...] czuliśmy się bezbronni w ręku [...] General-Gubernatora, który czynami swymi potrafił prześcignąć wszystkich, którzy przed nim ten straszny tytuł na ziemiach polskich nosili. [...] Kradł dzieła sztuki (Leonardo Czartoryskich wisiał u niego) [...], a przede wszystkim wygłaszał przemówienia, które pozostaną po nim na zawsze. [...] Otwierając wybudowany bezpośrednio przed wybuchem wojny nowy gmach Biblioteki Jagiellońskiej, stwierdził, że ta biblioteka jest niemiecka, skoro tylko narody tworzące historię mają prawo do bibliotek. Źródło: K. Lanckorońska, Wspomnienia wojenne, Kraków 2002, s. 85-86 Karolina Lanckorońska (1898-2002), historyk sztuki, działaczka konspiracji (AK), po wojnie przebywała na emigracji. A. Podaj nazwisko General-Gubernatora, o którym mowa w tekście. B. Napisz, na ile dystryktów dzieliło się Generalne Gubernatorstwo w 1939 r. 9. Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia. (2 pkt.) 12 kwietnia [...] Niemcy ogłosiły komunikat [...]. Było to zupełne zaskoczenie [...], Sikorski nawet interpelował bezpośrednio u Stalina w sprawie oficerów jeńców, o których wiadomo było, że przebywali w Starobielsku, Ostaszkowie i Kozielsku. Stalin na to odpowiedział, że wypuszczono z obozu wszystkich jeńców i jeżeli pewnej ilości brak, to musieli wymaszerować do Mandżurii.... Zakrawało to na żart [...]. A tu straszna wiadomość [...]. Zapanowała po prostu rozpacz i jawiło się pytanie, co robić. Jak zareagować Źródło: K. Popiel, Generał Sikorski w mojej pamięci, Warszawa 1983, s. 165. 5
A. Wyjaśnij, jaką straszną wiadomość zawierał komunikat niemiecki, o którym mowa w tekście. B. Wymień dwie funkcje, które generał Władysław Sikorski sprawował we władzach Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie.... 10. Na podstawie tekstu wykonaj polecenia A i B. (2 pkt.) [...] Gen. Alexander mówi: W imieniu Jego Królewskiej Mości, Króla Wielkiej Brytanii Jerzego VI, dekoruję Pana Generała Orderem Łaźni. [...] Mój Król [...] nadał go dowódcy 2. Korpusu [Polskiego] za Jego wspaniałe dowodzenie i jako wyraz uznania dla niezwykłego męstwa, ofiarności i poświęcenia żołnierza polskiego [...]. Był to wielki dzień sławy dla Polski, kiedyście zdobyli tę warowną fortecę, którą sami Niemcy uważali za niemożliwą do zdobycia. Źródło: [...], Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939-1946, Warszawa 2007, s. 244. A. Podaj nazwisko dowódcy odznaczonego Orderem Łaźni. B. Podaj nazwę miejsca, które zdobyła polska jednostka. 11. Wyjaśnij, kto posługiwał się poniższymi pseudonimami konspiracyjnymi podczas II wojny światowej. (5 pkt.) Grot. Monter Nil... Niedźwiadek... Bór... 6
12. Która z wymienionych organizacji podziemnych powstała najwcześniej, a która najpóźniej? W tabeli obok organizacji powstałej najwcześniej wpisz literę A, a obok powstałej najpóźniej wpisz literę B. (2 pkt.) Związek Walki Zbrojnej Armia Ludowa Armia Krajowa Służba Zwycięstwu Polski 13. Na podstawie lektury Boże igrzysko Normana Daviesa zaznacz prawidłowe odpowiedzi. (8 pkt.) 1. Słowa Winstona Churchilla Rosja jest zagadką owianą tajemnicą, ukrytą we wnętrzu enigmy dotyczyły: a) ataku ZSRR na Polskę b) rozstrzelania polskich oficerów w Katyniu c) zwycięstwa ZSRR w bitwie pod Stalingradem 2. Podczas inwazji III Rzeszy na Francję i Anglię Związek Radziecki: a) pomagał Niemcom poprzez dostawy ropy naftowej b) dostarczał Niemcom czołgi i pojazdy pancerne c) przeprowadzał naloty na terytorium Niemiec 3. Słowa Stan bezpieczeństwa, a zwłaszcza w Warszawie, jest powodem wielkiej troski w 1943 roku wypowiedział: a) Władysław Sikorski b) Hans Frank c) Józef Stalin 4. Litzmannstadt, to podczas okupacji niemiecka nazwa: a) Łodzi b) Lublina c) Lwowa 5. Przywódcą Służby Zwycięstwu Polski był: a) Władysław Anders b) Michał Karaszewicz-Tokarzewski c) Emil Fieldorf 6. Powstaniem warszawskim dowodził: a) Stefan Starzyński b) Juliusz Rómmel c) Antoni Chruściel 7
7. Informację o odkryciu masowych grobów polskich oficerów w Katyniu ogłosili Niemcy w dniu: a) 12 kwietnia 1941 roku b) 12 kwietnia 1942 roku c) 12 kwietnia 1943 roku 8. Getto warszawskie zostało zamknięte i odizolowane od reszty miasta w: a) listopadzie 1939 roku b) listopadzie 1940 roku c) listopadzie 1941 roku 14. Rozwiń poniższe skróty. (7 pkt.) AK - BCh -.. NSZ -.. ŻOB -. GL - AL - GG - 15. Ułóż chronologicznie podane wydarzenia wpisując w odpowiednie miejsca cyfry od 1 do 5. (5 pkt.) Utworzenie II frontu w Europie. Atak atomowy na Hiroszimę. Bezwarunkowa kapitulacja III Rzeszy. Atak aliantów na Sycylię. Konferencja Wielkiej Trójki w Jałcie. 8
9
10