MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-IV.431.1.60.2012 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Tarnowskim Ośrodku Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie w Tarnowie, ul. Szarych Szeregów 1, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej MUW w Krakowie starszego inspektora Teresę Marynowicz oraz starszego inspektora Elżbietę Radzikowską, na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1362 z późn. zm.), ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.), Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543) i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2011 r. Nr 126, poz. 718) oraz upoważnienia do kontroli z dnia 16 listopada 2012 roku (znak: WP-IV.431.1.60.2012) wydanego z up. Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.1. Pomoc i integracja społeczna; podzadanie 13.1.1. Wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; działanie 13.1.1.9. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. Zakres kontroli: - ocena działalności ośrodka interwencji kryzysowej w zakresie interwencji kryzysowej, - ocena działalności specjalistycznego ośrodka wsparcia w zakresie podstawowych usług świadczonych dla ofiar przemocy w rodzinie. Czynności kontrolne przeprowadzono w dniach 12 i 13 grudnia 2012 r. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji oraz wyjaśnienia złożone Dyrektora Ośrodka Pani Doroty Bogusz oraz Głównej księgowej Pani Lidii Basierak. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych działalność Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie w Tarnowie w zakresie objętym kontrolą oceniam: pozytywnie. Ocena powyższa wynika z faktu nie stwierdzenia nieprawidłowości, naruszeń prawa lub uchybień w zakresie objętym kontrolą. Do Protokołu załącza się: Kserokopię Uchwały Nr LI/971/2006 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 12 października 2006 r. w sprawie utworzenia jednostki budżetowej Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy, Kserokopię Regulamin Organizacyjnego z 16.02.2009 r., Kserokopię Zarządzenia Dyrektora Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie z dnia 11 kwietnia 2011 r., wraz z załącznikami, Zarządzenie Dyrektora Nr 1/11 z dnia 2 stycznia 2011 r. w sprawie zasad finansowania Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia ofiar Przemocy w Rodzinie w Tarnowie w 2011 roku,, Kserokopię Dokumentu księgowego z 5 sierpnia 2011 r. z załącznikami, Wzór Karty całodobowego pobytu TOIKiWOP, Kserokopię Regulaminu całodobowego pobytu w Tarnowskim Ośrodku Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie, Wzór Kontraktu, Wzór Indywidualnego Planu Pomocy, Wzór Wniosku o udzielenie schronienia, Wzór Zgody na udzielenie schronienia, Wzór Oświadczenia o dochodach, Wzór Zgody n udostępnienie danych osobowych, Wzór Zgody na sporządzenie wywiadu środowiskowego, Wzór Karty obiegowej, Wzór Karty Spotkań, Listę kontrolną z załącznikami,
Sprawozdanie roczne Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych Sowdop, Sprawozdanie roczne Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych OIK. Ustalenia kontroli: 1. Podstawy formalne funkcjonowania ośrodka Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy został powołany Uchwałą Nr LI/971/2006 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 12 października 2006 r. w sprawie utworzenia jednostki budżetowej Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy. Załącznik do Uchwały stanowi Statut Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy, zgodnie z którym przedmiotem działania jednostki jest: podejmowanie interdyscyplinarnych działań na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu, celem przywrócenia równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej; udzielanie specjalistycznego wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie oraz opracowywanie i realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zasady organizacyjne kontrolowanej jednostki określa Regulamin Organizacyjny Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i wsparcia ofiar przemocy w Tarnowie, który stanowi załącznik do Zarządzenia Dyrektora TOIKiWOP z dnia 16 lutego 2009 roku. Regulamin składa się z następujących części: 1. Postanowienia ogólne - w której uregulowano kwestie dotyczące realizacji przez jednostkę zadań ośrodka interwencji kryzysowej i specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, 2. Cele i zadania TOIKiWOP w której uregulowano kwestie dotyczące działań w zakresie interwencyjnym, bytowym i terapeutyczno-wspomagającym, 3. Zakres i formy udzielanej pomocy, 4. Zarządzanie TOIKiWOP określa kompetencje Dyrektora oraz kadry TOIKiWOP, 5. Organizacja pracy w której określono specyficzne zadania dla poszczególnych stanowisk, 6. Dokumentacja TOIKiWOP, 7. Postanowienia końcowe. Zgodnie z 2 Regulaminu Organizacyjnego: Ośrodek jest samodzielną jednostką organizacyjną pomocy społecznej prowadzoną przez Gminę Miasta Tarnowa, działającą w formie jednostki budżetowej, TOIKiWOP pełni funkcje: ośrodka interwencji kryzysowej (zwanego dalej OIK) oraz specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie (zwanego dalej SOWOP) w rozumieniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zgodnie z zapisami Regulaminu Organizacyjnego TOIKiWOP: obszar działania TOIKiWOP obejmuje: w zakresie pełnienia zadań ośrodka interwencji kryzysowej: mieszkańcy miasta Tarnowa oraz cudzoziemcy, na zasadach określonych w art. 47 ustawy o pomocy społecznej; w zakresie pełnienia zadań specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy: charakter ponadlokalny. Opisany powyżej dokument został, w związku ze zmianami w przepisach prawa, aneksowany Zarządzeniem Dyrektora Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Tarnowie z dnia 11 kwietnia 2011 roku. Załączniki do Zarządzenia stanowią: Aneks z dnia 11 kwietnia 2011 roku do Regulaminu Organizacyjnego Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy Załącznika nr 1 do Zarządzenia z dnia 16 lutego 2009 roku, Regulamin całodobowego pobytu w Tarnowskim Ośrodku Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar przemocy. Dokument ten określa kwestie dotyczące: warunków przyjęcia do TOIKiWOP na pobyt całodobowy, praw i obowiązków klientów Ośrodka, zarządzenia porządkowe dotyczące funkcjonowania Ośrodka oraz konsekwencje dla klienta w przypadku naruszenia niniejszego Regulaminu, Procedury postępowania w TOIKiWOP wobec osób doświadczających przemocy w rodzinie korzystających z całodobowego schronienia w ramach specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, Zasady udzielania pomocy w ośrodku interwencji kryzysowej. Rozpisane w Regulaminie cele i zadania Ośrodka dotyczą zarówno działań w zakresie interwencji kryzysowej przypisanych w ustawie o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1362 z późn. zm.), jak i działań należących do specjalistycznego ośrodka wsparcia określonych w ustawie o przeciwdziałaniu 2
przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lutego 2011 roku w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjnoedukacyjne (Dz. U. z 2011 r., Nr 50. poz. 259). 2. Zatrudnienie SOW i OIK Funkcję Dyrektora Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Tarnowie pełnił w 2011 roku Pan Jerzy Szczepaniec, powołany na to stanowisko przez Prezydenta Miasta Tarnowa od dnia 1 stycznia 2007 roku Zarządzeniem Nr 449/06 z dnia 29 grudnia 2006 roku w sprawie zatrudnienia Dyrektora Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy. Na mocy Zarządzenia nr 122/2012 Prezydenta Miasta Tarnowa z dnia 30 marca 2012 roku ustał stosunek pracy Dyrektora Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Tarnowie. W dniu 30 marca 2012 Prezydent Miasta Tarnowa udzielił Panu Sebastianowi Mazgajowi, starszemu specjaliście pracy socjalnej TOIKiWOP, pełnomocnictwa do reprezentowania Gminy w zakresie działania Ośrodka do czasu zatrudnienia Dyrektora jednostki. Obecnie od 1 lipca 2012 roku funkcję Dyrektora Ośrodka pełni Pani Dorota Bogusz powołana na stanowisko na mocy Zarządzenia Nr 220/2012 Prezydenta Miasta Tarnowa z dnia 29 czerwca 2012 roku w sprawie zatrudnienia Dyrektora Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Tarnowie. W 2011 roku Ośrodek zatrudniał 22 osoby, które zapewniały obsługę finansowo-księgową, administracyjno-kadrową i poradnictwo specjalistyczne. Wykaz zatrudnionych pracowników zawierający dane dot. kwalifikacji oraz form zatrudnienia stanowi załącznik do Listy kontrolnej. Pracownicy zatrudnieni są na podstawie umów o pracę w Ośrodku Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Tarnowie. Tylko w części teczek zaznaczono, iż w ramach umowy 50% wymiaru zatrudnienia przeznaczone jest na realizację zadań ośrodka interwencji kryzysowej, a 50% na realizacje zadań specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy. Na dzień sporządzania protokołu wszystkie umowy zostały aneksowane i zawierają stosowne dane dotyczące wymiaru zatrudnienia w oik i sowdop. Każdy pracownik merytoryczny w zakresie swoich czynności ma zadania w zakresie: prowadzenia działań związanych z interwencją kryzysową w stosunku do klientów takiej pomocy wymagających, prowadzenia działań związanych z udzielaniem pomocy klientom objętym pomocą zgodnie ze standardami pracy specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy. Ponadto, TOIKiWOP w 2011 r. zatrudniał (w 2012 również zatrudnia) prawnika na zasadach umowy zlecenia, który udziela konsultacji 2 razy w tygodniu po 5 godzin. 3. Usługi w zakresie interwencyjnym Ośrodek w zakresie interwencyjnym zapewnia schronienie na okres trzech miesięcy z możliwością przedłużenia w sytuacjach uzasadnionych sytuacją osoby. W ramach ośrodka interwencji kryzysowej zapewnia miejsca pobytu dla 4 osób, natomiast w ramach specjalistycznego ośrodka wsparcia zapewnia miejsca pobytu dla 20 osób. W 2011 roku ze schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie skorzystało 61 osób (22 dorosłych i 39 dzieci). Ewidencja osobowa klientów TOIKiWOP w okresie od 1 stycznia 2011 roku do 31 grudnia 2011 roku stanowi załącznik do Listy kontrolnej. W Tarnowskim Ośrodku Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie wydzielono część na potrzeby hostelu ośrodka interwencji kryzysowej oraz część na potrzeby specjalistycznego ośrodka wsparcia. Wszystkie osoby przebywające w TOIKiWOP mogą korzystać ze świetlicy oraz pokoi terapeutycznych. Opis warunków lokalowych Ośrodka oraz wyposażenia pomieszczeń stanowi załącznik do Listy kontrolnej. Ośrodek zapewnia ochronę ofiarom przemocy w rodzinie przed osobą stosującą przemoc w rodzinie. Budynek wyposażony jest w kamery (monitoring), wszystkie drzwi wejściowe do TOIKiWOP zamknięte są całą dobę instalacja domofonowa na wszystkich drzwiach. Ponadto w pomieszczeniu z monitoringiem wizyjnym oraz domofonami dyżury pełnią portierzy, a przez 24 godziny na dobę w Ośrodku przebywa pracownik merytoryczny. W sytuacji bezpośredniego zagrożenia wzywana jest Policja. Ośrodek zapewnia: udzielenie natychmiastowej pomocy psychologicznej całą dobę przez pracownika merytorycznego przygotowanego do udzielenia pomocy psychologicznej (również osobom doświadczającym przemocy), udzielenie natychmiastowej pomocy prawnej całą dobę przez pracownika merytorycznego przygotowanego do udzielenia pomocy prawnej w podstawowym zakresie. Konsultacje z prawnikiem 2 razy w tygodniu, 3
zorganizowanie niezwłocznie dostępu do pomocy medycznej w przypadku, gdy wymaga tego stan zdrowia ofiary przemocy w rodzinie w razie potrzeby konsultacja lekarska (ocean stanu zdrowia jeszcze przed przyjęciem do TOIKiWOP) każdej z osób przyjmowanych na pobyt całodobowy. Stała współpraca z Izbą Przyjęć i SOR szpitali oraz punktami całodobowej opieki medycznej. Klienci podczas pobytu korzystają z opieki medycznej w pobliskiej przychodni lekarskiej (oddalonej od Ośrodka o kilkadziesiąt metrów) na zasadach określonych przez NFZ, rozpoznanie sytuacji ofiary przemocy w rodzinie i ocenę ryzyka w zakresie zagrożenia bezpieczeństwa ofiary lub jej dzieci pozostających pod jej opieką - podczas pierwszego kontaktu. 4. Usługi w zakresie terapeutyczno-wspomagającym Podczas pierwszej wizyty klienta w Ośrodku, pracownik pierwszego kontaktu dokonuje oceny sytuacji oraz problemu z jakim zgłasza się klient (czy jest to kryzys czy przemoc). Następnie wypełnia się odpowiedni formularz i kieruje do SOW jeśli występuje przemoc w rodzinie lub do OIK jeśli zgłasza się osoba w kryzysie. Po przyjęciu do ośrodka klientowi zakłada się Kartę Całodobowego Pobytu w TOIKiWOP, która zawiera podstawowe informacje o osobie, dane osób z którymi należy się kontaktować, dane osób/instytucji kierujących do hostelu, oświadczenie o zapoznaniu się z regulaminem pobytu w Ośrodku i zobowiązaniu do jego przestrzegania. W dalszej części dokumentu znajduję się część dotycząca opisu zdarzenia/sytuacji kryzysowej, wcześniejsze działania w sprawie, zasoby środowiskowe, przebieg pobytu. W chwili opuszczenia Ośrodka uzupełnia się kwestie dotyczące sytuacji klienta w dniu opuszczenia hotelu, planu działania po wymeldowaniu oraz ustala miejsce pobytu i kontaktu z klientem po opuszczeniu TOIKiWOP. Indywidualny Plan Pomocy dla osób przebywających w Ośrodku składa się z pięciu części: dane osoby, opis sytuacji osoby w chwili przyjęcia do TOIKiWOP, ocena sytuacji osoby/rodziny, cele, które ma osiągnąć osoba/rodzina podczas pobytu w sowdop, działania i zadania do zrealizowania, przez osobę oraz osoby/instytucje zaangażowane w działania na rzecz osoby/rodziny, dla osiągnięcia przyjętych celów. Ponadto z każdym klientem spisywany jest kontrakt, którego ustalenia są stopniowo realizowane i monitorowane oraz modyfikowane. W czasie prowadzenia czynności kontrolnych dokonano przeglądu teczek osób objętych opieką, wsparciem i pracą specjalistów Ośrodka. Dla każdej klientki Ośrodka prowadzona jest teczka, zawierająca dokumenty zgrupowane w siedmiu działach: Karta przyjęcia (karta pobytu, zgoda na przetwarzanie danych, prośba o udzielenie schronienia, decyzja dyrektora dot. udzielenia schronienia, regulamin pobytu, karta obiegowa). Zaświadczenia lekarskie/dokumentacja medyczna ( skierowania na badania, zaświadczenia lekarskie, wyniki badań), Zebrana dokumentacja w sprawie klientki i rodziny (dowód-ksero, cv., list motywacyjny, odpis skrócony aktu małżeństwa, odpis skrócony urodzenia dziecka, decyzje dot. uznania za osobę bezrobotną, legitymacja ubezpieczeniowa, karta z PUP), Diagnoza, konsultacje specjalistyczne, zespoły interdyscyplinarne (konsultacje psychologiczne, konsultacje psychiatryczne, opinie psychologiczne dziecka), Kontrakt (modyfikacje kontraktu), Praca bieżąca kontakt indywidualny (Podjęte działania w układzie tabelarycznym: data, opis, imię i nazwisko pracownika), Pisma wychodzące/przychodzące (wezwania do sądu, postanowienia, pozwy o alimenty, zaświadczenia o przebywaniu w Ośrodku itp.). W momencie opuszczenia Ośrodka klientka podpisuje zobowiązanie do realizowania zaleceń zawartych w planie po wymeldowaniu, w którym m.in. zobowiązuje się do: Regularnego kontaktu z pracownikiem prowadzącym; Współpracy z OIK oraz GOPS w miejscu zamieszkania; Wyraża zgodę na monitorowanie sytuacji rodzinnej przez okres jednego roku od daty opuszczenia Ośrodka. Ponadto, dla osób przebywających całodobowo prowadzony jest w formie tabelarycznej Dziennik porad udzielonych osobom przebywającym w hostelu z oznaczeniem liczby porządkowej, daty kontaktu, osoby kontaktującej, rodzaj kontaktu (osobisty, telefoniczny), wniosków, udzielonych porad i podpisu osoby dyżurującej. Dla osób korzystających z OIK prowadzony jest dziennik zawierający wpisy w takich samych obszarach. Dokumentacja prowadzona jest dla wszystkich osób, którym jednostka udziela pomocy i wsparcia, zarówno doraźnego jak i stacjonarnego. Wszystkie zgromadzone dokumenty dot. sytuacji życiowej 4
klientów, przebiegu terapii oraz udzielonej pomocy są odpowiednio zabezpieczone przed wglądem osób nieupoważnionych. OŚRODEK INTERWENCJI KRYZYSOWEJ - zgodnie z art. 47 ustawy udziela natychmiastowej specjalistycznej pomocy: psychologicznej w postaci wsparcia psychologicznego, podejmowania terapii, poradnictwa socjalnego w postaci pomocy w poszukiwaniu pracy, mieszkania, motywowaniu do podejmowania samodzielnych działań, poradnictwa prawnego w postaci konsultacji z prawnikiem na terenie Ośrodka. Ponadto podejmuje działania mające na celu: przywrócenie równowagi psychicznej, umiejętności samodzielnego radzenia sobie, zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej. W ramach ww. działań podejmowane są prace z klientem mające na celu: odprowadzanie emocji, uruchomienie zasobów osobistych, udzielenia wsparcia psychologicznego, poszukiwanie z klientem przystosowawczych rozwiązań, wspieranie sił i poczucia jego wartości oraz wytyczanie realistycznych celów i pomoc w ich realizacji. W celu objęcia szeroką pomocą uruchamiane są zasoby środowiskowe poprzez kontakty z rodziną oraz współpracę z instytucjami. Najczęściej zgłaszane problemy przez klientów OIK liczba osób zgłaszających się w roku 2011: traumatyczne/urazowe zdarzenie (katastrofa, gwałt, napad, wypadek itp.) 84, gwałtowna, niekorzystna zmiana życiowa (utrata pracy, zdrada partnera, zagrożenie chorobą itp.) 216, strata bliskiej osoby/żałoba 51, trudności w związku małżeńskim/partnerskim 342, skłonności/próby samobójcze 39, zaburzenia psychiczne 94, uzależnienia 159, przemoc w rodzinie 188, przemoc i agresja poza rodziną 60. Formy udzielonej pomocy klientom OIK - liczba osób zgłaszających się w roku 2011: poradnictwo psychologiczne 498 osób, poradnictwo prawne 343 osoby, poradnictwo socjalne 241 osób, poradnictwo wychowawcze (pedagogiczne) 79 osób, terapia indywidualna o charakterze krótkoterminowym 63 osoby, terapia rodzinna 26 osób, poradnictwo telefoniczne 329 osób, zapewnienie schronienia w Ośrodku 3 osoby. Ośrodek Interwencji Kryzysowej w 2011 roku prowadził ponadto działalność: edukacyjną: w zajęciach pn. Bezpieczne korzystanie z Internetu wzięło udział 112 uczniów szkoły Podstawowej nr 15 w Tarnowie, mediacje, w których brały udział 24 osoby, interwencje środowiskowe podjęte na terenie Gimnazjum nr 4 w Tarnowie w związku z podejrzeniem nadużyć seksualnych wobec objęto oddziaływaniem 62 uczniów. SPECJALISTYCZNY OŚRODEK WSPARCIA Zapewnia diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie od momentu przybycia osoby do Ośrodka, przez cały okres pobytu, m.in. podczas spotkań ze specjalistami. Diagnoza rodziny zawiera wywiad z klientem, wywiad środowiskowy, konsultację z psychologiem, oraz pedagogiem. Diagnozowanie problemu przemocy odbywa się również poprzez stałą współpracę z instytucjami i służbami działającymi w obszarze zapobiegania przemocy w rodzinie. Na podstawie diagnozy rodziny oraz indywidualnego kontaktu z klientem wypracowany zostaje indywidualny plan pomocy osobom uwikłanym w przemoc (kontrakt). Ponadto Ośrodek zapewnia poradnictwo psychologiczne, prawne i socjalne (udzielane przez pracowników zatrudnionych w TOIKiWOP), a także poradnictwo medyczne (udzielane przez służbę zdrowia). W Ośrodku prowadzone są grupy wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. Zajęcia prowadzone są przez dwóch pracowników: psychologa oraz specjalistę pracy z rodziną. W spotkaniach grupy uczestniczą klienci stacjonarni mieszkańcy SOW (byli i obecni) oraz klienci pozostający w kontakcie ambulatoryjnym. Spotkania odbywają się co dwa tygodnie i trwają ok. 2 godzin. Spotkania odbywają się 5
zgodnie z harmonogramem, w 2011 roku odbywały się co drugi czwartek w godzinach od 17:00 do 19:00, a w roku 2012 co drugi piątek. W TOIKiWOP prowadzona jest przez psychologa terapia indywidualna ukierunkowana na wsparcie ofiary przemocy w rodzinie. W trakcie pobytu w SOW klient jest nieustannie instruowany, w jaki sposób ma reagować na ewentualny kontakt ze sprawcą przemocy oraz nabywa umiejętności ochrony przed osobą stosującą przemoc w rodzinie poprzez budowanie indywidualnego planu bezpieczeństwa, pracę w obszarze ochrony własnych granic, asertywnego wyrażania potrzeb, oczekiwań sprzeciwu, reagowania w sytuacji zagrożenia, sposobów ochrony siebie i pozostających pod opieką dzieci. Indywidualne spotkania odbywają się zgodnie z potrzebami klientów. Osoby chronione w SOW pozostają pod opieką terapeutyczną po opuszczeniu Ośrodka kontynuują ją lub pozostają w kontakcie wspierającym. W Ośrodku dokonywana jest ocena sytuacji dzieci na podstawie informacji uzyskanych od rodzica przebywającego w Ośrodku z dzieckiem oraz na podstawie wywiadu środowiskowego uzyskiwanego od pracowników ośrodka pomocy społecznej, stosownego do miejsca zamieszkania oraz diagnozy psychologicznej i pedagogicznej każdego dziecka. Ponadto dzieciom na terenie Ośrodka udziela się wsparcia i pomocy terapeutycznej, socjoterapeutycznej, a w razie konieczności wsparcia psychologicznego. Formy pracy z dzieckiem uzależnione są od wieku, indywidualnych potrzeb i deficytów dziecka. W 2011 roku z pomocy specjalistycznego ośrodka wsparcia skorzystało 125 osób: z pomocy całodobowej (pomoc ze schronieniem) - 61 osób (w tym 22 osoby dorosłe, 39 dzieci), z pomocy psychologicznej - 39 osób - 551 porad, z pomocy prawnej - 18 osób - 68 porad, z pomocy socjalnej - 18 osoby - 86 porad. Ponadto z konsultacji wychowawczych skorzystało 17 osób (82 porady), a terapią indywidualną objęto 22 osoby (odbyło się 115 sesji). Dzieciom przebywającym w Ośrodku udzielono wsparcia psychologicznego (13 dzieci - 49 porad) oraz pomocy terapeutycznej (9 dzieci - 132 świadczenia), a także pomocy socjoterapeutycznej ( 22 dzieci 98 świadczeń). Pracownicy Ośrodka udzielają także porad telefonicznych, które odnotowywane są w Zeszycie zgłoszeń prowadzonym wspólnie dla obu jednostek. Kontakt telefoniczny najczęściej służy do ustalenia terminu spotkania ze specjalistą i dopiero wówczas udzielana jest konkretna pomoc. 5. Prowadzenie działań monitorujących i ewaluacyjnych efektów działalności ośrodka Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia dla Ofiar Przemocy realizując kontrakt z klientem Ośrodka i monitorując sytuacje osoby po opuszczenia placówki, współpracuje gminnymi i miejskimi ośrodkami pomocy społecznej oraz powiatowymi centrami pomocy społecznej. Współpraca realizowana jest również z policją w miejscu zamieszkania klientów, sądami, kuratorami, jak również szkołami oraz Ośrodkiem Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia w Tarnowie w szczególności w zakresie dalszego wspierania i udzielania pomocy osobom po opuszczenia Ośrodka. Monitorowanie aktualnej sytuacji odbywa się po przez ankiety wysyłane do ww. instytucji. Wszystkie informacje uzyskane przez pracowników SOW są odnotowywane w teczkach Monitoring z podaniem daty kontaktu i rodzaju uzyskanych informacji. Na zakończenie pobytu sporządzane jest pisemne podsumowanie pobytu klientów opuszczających placówkę, które zawiera ocenę efektów pracy z klientów. W momencie opuszczenia Ośrodka klient podpisuje zgodę na podejmowanie ze strony Ośrodka działań monitorujących przez okres roku po opuszczeniu SOW. Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy nie prowadzi działań ewaluacyjnych efektów swojej działalności, jednak z ustnych wyjaśnień Dyrektora Ośrodka wynika, iż jest w trakcie opracowywania procedury kontroli zarządczej, która precyzyjnie określi monitoring i ewaluację działalności Ośrodka. 6. Zapewnienie poradnictwa w formie superwizji kadrze specjalistycznej zatrudnianej w Ośrodku (psycholog, pedagog, pracownik socjalny, terapeuta), w celu zachowania i wzmocnienia ich kompetencji zawodowych oraz utrzymania wysokiego poziomu świadczonych usług, a także przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu. Zajęcia superwizyjne dla specjalistów zatrudnionych w TOIKiWOP w 2011 prowadzone były superwizora spoza Ośrodka psychologa klinicznego Ryszarda Izdebskiego. Superwizje odbywają się co 2 tygodnie. 7. Współpraca z instytucjami zajmującymi się przeciwdziałaniem przemocą w rodzinie. TOIKiWOP prowadząc diagnozę i realizując plan pomocy klientom, współpracuje gminnymi i miejskimi ośrodkami pomocy społecznej oraz powiatowymi centrami pomocy społecznej. Współpraca realizowana jest również z sądem, Policją, Gminnymi Komisjami ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówkami ochrony zdrowia, Poradnią Zdrowia Psychicznego, Ośrodkiem 6
Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia w Tarnowie, placówkami edukacyjnymi, Zespołami Kuratorskiej Służby Sądowej oraz organizacjami pozarządowymi. jak również 8. Akcja informacyjna Akcja informacyjna dotycząca funkcjonowania Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie prowadzona jest na bieżąco przez cały rok, m.in. na stronie internetowej Ośrodka. 9. Ocena zgodnego z przeznaczeniem wydawania środków finansowych z budżetu Wojewody Małopolskiego na bieżące funkcjonowanie specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. Kontrolą objęto wydatki dokonane w 2011 roku przez Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy. Zgodnie z Zarządzeniem Dyrektora Nr 1/11 z dnia 2 stycznia 2011 roku w sprawie zasad finansowania Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Tarnowie w 2011 roku ustalono, iż wynagrodzenia będą finansowane w jednostce w rozdziale: 85220-50% i rozdziale 85205-50%, wysokość pozostałych kosztów rzeczowych w rozdziale 85220-40%, natomiast w rozdziale 85203 = 60%. Ponadto z dokumentacji przedstawionej w trakcie czynności kontrolnych wynika, iż koszt utrzymania Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy Rodzinie w Tarnowie kształtował się w 2011 roku na poziomie 360 000,00 zł (w tym na zatrudnienie i koszty osobowe 286 496 zł, na koszty nieosobowe 73 504 zł )i został całkowicie sfinansowany z dotacji przekazywanej z budżetu państwa w rozdziale 85205 - Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Koszty osobowe utrzymania specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie stanowiły 80% utrzymania ośrodka, natomiast koszty rzeczowe (media, żywność, leki itp.) utrzymania jednostki stanowiły 20% całkowitych kosztów utrzymania specjalistycznego ośrodka. Szczegółowy wykaz wydatków stanowi załącznik do Listy kontrolnej. 10. Inne działania podejmowane przez Ośrodek Na terenie Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy odbywają się spotkania z dziećmi zarządzane przez sąd rodzinny lub sąd cywilny. Spotkania odbywają się zgodnie z ustalonym wcześniej harmonogramem. Uwagi dotyczące przebiegu spotkania, na specjalnie opracowanym druku, którego wzór stanowi załącznik do protokołu, wypełniają własnoręcznie uczestnicy, natomiast pracownik TOIKiWOP potwierdza podpisem odbycie spotkania, a także w uzasadnionych przypadkach dokonuje adnotacji dot. znaczących wydarzeń mających wpływ na przebieg spotkania. Wnioski końcowe Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie w pełni realizuje zadania zawarte w art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lutego 2011 roku w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno-edukacyjne oraz zadania powiatu wynikające z art. 47 ustawy o pomocy społecznej. Placówka dostępna jest całodobowo dla wszystkich osób znajdujących się w kryzysie, potrzebujących pomocy, wsparcia i opieki oraz dla osób doznających przemocy domowej. Zatrudnienie, w odpowiednim wymiarze godzinowym, kadry specjalistów umożliwia realizację zadań polegających na udzielaniu natychmiastowej, specjalistycznej pomocy psychologicznej, a także w zależności od potrzeb poradnictwa socjalnego lub prawnego. W ramach usług interwencyjnych Ośrodek udziela także, w uzasadnionych sytuacjach, schronienia do 3 miesięcy z możliwością przedłużenia tego okresu Dokumentacja, dotycząca wszystkich podejmowanych przez Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy w Rodzinie działań na rzecz osób zgłaszających się do Ośrodka, prowadzona jest w sposób przejrzysty i rzetelny. Środki finansowe przekazane z budżetu Wojewody Małopolskiego na utrzymanie specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie wydatkowane zostały zgodnie z przeznaczeniem i założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Na tym protokół zakończono. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej, (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 7
z późn. zm.) Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Dyrektor Jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 02.01.2013 Data i miejsce podpisania protokołu: Tarnów, dn. 02.01.2013 r. D Y R E K T O R Tarnowskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy Starszy Inspektor (-) mgr Teresa Marynowicz (-) mgr Dorota Bogusz Starszy Inspektor (-) mgr Elżbieta Radzikowska (podpis Dyrektora Jednostki kontrolowanej) (podpisy osób kontrolujących) 8