Załącznik nr 1 do Statutu Zespołu Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz interwencyjnych szkoły w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży 1. Postępowanie w przypadku uzyskania informacji bądź zaobserwowania, że uczeń przejawia zachowanie świadczące o jego demoralizacji tj. naruszenie zasad współżycia społecznego (kradzieże, systematyczne uchylania się od spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki). 1. Przekazanie uzyskanych informacji wychowawcy klasy. 2. Wychowawca informuje o fakcie pedagoga szkolnego i dyrekcję szkoły. 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców/prawnych opiekunów i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz w ich obecności z uczniem. Zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. 4. Jeżeli nadal napływają informacje o przejawach demoralizacji, odbywa się komisja wychowawcza ( w zależności od potrzeb z udziałem dyrektora szkoły). 5. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy z kadrą pedagogiczną lub nie reagują na wezwanie do stawiennictwa w szkole, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o wymienionych wyżej przejawach demoralizacji, szkoła pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji Sąd Rodzinny lub Policję. Podobnie w sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej metody oddziaływań wychowawczych (rozmowa pedagoga z rodzicami i uczniem, konsultacja z psychologiem, komisja wychowawcza, ukaranie ucznia zgodnie ze Statutem Szkoły) i ich zastosowanie też nie przynosi oczekiwanych rezultatów, szkoła powiadamia Policję lub Sąd Rodzinny. 1
2. Postępowanie w przypadku ucznia, który jest pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych, alkoholu i przebywa na terenie szkoły. 1. Powiadomienie o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. 2. Odizolowanie ucznia od reszty klasy. 3. Pozostawienie ucznia pod opieką pielęgniarki szkolnej, stworzenie warunków, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 4. Zawiadomienie o fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, którzy zobowiązani są do niezwłocznego stawiennictwa w szkole i ewentualnie wezwanie lekarza w celu stwierdzenia stanu zdrowia oraz udzielenia pomocy medycznej. 5. Po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia, lekarz w porozumieniu z dyrektorem szkoły podejmują decyzję o dalszych losach ucznia tzn. przewiezieniu ucznia do placówki służby zdrowia lub przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji. 6. W przypadku ucznia będącego pod wpływem alkoholu - jeżeli rodzice odmawiają przyjazdu, a uczeń jest agresywny wobec kolegów, nauczycieli, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych - szkoła zawiadamia Policję. 7. Jeżeli zdarzenia, w których uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły powtarzają się, szkoła powiadamia Policję lub Sąd Rejonowy III Wydział Rodzinny i Nieletnich o tej szczególnej sytuacji. 8. O zaistniałej sytuacji nauczyciel bądź pedagog szkolny sporządza notatkę. 3. Postępowanie w przypadku znalezienia na terenie szkoły substancji przypominającej wyglądem narkotyk. 1. Nauczyciel, pedagog szkolny zachowuje środki ostrożności, zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu Policji, próbuje (o ile jest to możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić do kogo znaleziona substancja należy. 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrekcję szkoły i wzywa Policję. 3. Po przyjeździe Policji przekazuje zabezpieczoną substancję i udziela informacji dotyczących szczegółów zdarzenia. 4. O zaistniałej sytuacji nauczyciel bądź pedagog szkolny sporządza notatkę. 2
4. Postępowanie w przypadku podejrzenia, że uczeń posiada przy sobie substancje uzależniające. 1. Nauczyciel, pedagog szkolny w obecności innej osoby (wychowawcy, dyrektora itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczycielowi nie wolno samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki. 2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrekcję szkoły. 3. O zaistniałym zdarzeniu powiadamia rodziców/opiekunów i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa. 4. W przypadku, gdy uczeń na prośbę nauczyciela nie chce przekazać substancji ani pokazać zawartości teczki, szkoła wzywa Policję, która po przyjeździe przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. 5. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel po odpowiednim jej zabezpieczeniu zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki Policji. Wcześniej próbuje ustalić w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel bądź pedagog szkolny dokumentuje sporządzając notatkę. 5.Postępowanie w przypadku agresywnego zachowania ucznia. 1. Przerwanie zachowania agresywnego. 2. Poinformowanie wychowawcy/wychowawców o zdarzeniu. 3. Przeprowadzenie przez wychowawcę/wychowawców rozmowy z uczniem/uczniami w obecności nauczyciela świadka zdarzenia (zidentyfikowanie ofiary, agresora, świadka, ocenienie zdarzenia i wyciągnięcie wniosków). 4. Zapis zdarzenia w zeszycie obserwacji. 5. Poinformowanie rodziców(prawnych opiekunów) ucznia/uczniów o zaistniałej sytuacji. 6. Zgłaszanie powtarzających się sytuacji do pedagoga oraz dyrektora szkoły. 3
7. Natychmiastowe powiadomienie przez wychowawców/nauczycieli pedagoga i dyrektora szkoły o przypadkach szczególnie drastycznych zachowań agresywnych (stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia). Wezwanie rodziców i/lub powiadomienie policji. 8. Ustalenie przez wychowawcę w porozumieniu z dyrektorem szkoły sankcji w stosunku do ucznia/uczniów, w oparciu o Statut Szkoły. 9. Przekazanie rodzicom (prawnym opiekunom) ustnej informacji na temat wyciągniętych w stosunku do ucznia/uczniów konsekwencji wynikających ze Statutu Szkoły. 6. Postępowanie w przypadku kontaktu ucznia z substancjami uzależniającymi: 1. Papierosy, alkohol: 1) Sygnał stwierdzony przez nauczyciela, wychowawcę, rodzica lub każdego pracownika szkoły rozmowa wychowawcy z uczniem. 2) Kolejny sygnał rozmowa wychowawcy z uczniem i rodzicem, w przypadku nie zgłoszenia się rodzica do szkoły następuje powtórne wezwanie telefoniczne lub pisemne, przedstawienie dalszych konsekwencji w przypadku stwierdzenia faktów palenia papierosów czy picia alkoholu. 3) Pierwszy fakt stwierdzony przez nauczyciela, wychowawcę, rodzica lub każdego pracownika szkoły rozmowa wychowawcy z uczniem i rodzicem, w przypadku nie zgłoszenia się rodzica do szkoły następuje powtórne wezwanie telefoniczne lub pisemne. Informuje się o ewentualnych dalszych konsekwencjach takiego postępowania. Upomnienie wychowawcy klasy z wpisem do dziennika. 4) Drugi stwierdzony fakt komisja wychowawcza (wychowawca i pedagog) rozmawia z uczniem i rodzicami, upomnienie dyrektora z wpisem do dziennika, zaproponowanie zajęć profilaktycznych z pedagogiem, konsultacji w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, zaproponowanie literatury fachowej. 5) Następny stwierdzony fakt komisja wychowawcza (wychowawca, pedagog i dyrektor) rozmawia z uczniem i rodzicem, nagana dyrektora z wpisem do dziennika. Propozycja konsultacji ze specjalistami zajmującymi się młodzieżą uzależnioną. 2. Narkotyki i inne substancje uzależniające: 1) Sygnał stwierdzony przez nauczyciela, wychowawcę, rodzica lub każdego 4
pracownika szkoły rozmowa wychowawcy z uczniem i rodzicem, przedstawienie dalszych konsekwencji w przypadku stwierdzenia faktów. 2) Pierwszy stwierdzony przez nauczyciela, wychowawcę, rodzica lub każdego pracownika szkoły fakt eksperymentowania ze środkami odurzającymi komisja wychowawcza (wychowawca i pedagog) rozmawia z uczniem i rodzicami, upomnienie dyrektora z wpisem do dziennika, zaproponowanie zajęć profilaktycznych z pedagogiem, konsultacji w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, zaproponowanie literatury fachowej. Powiadomienie Policji. 3) Drugi stwierdzony fakt komisja wychowawcza (wychowawca, pedagog i dyrektor) rozmawia z uczniem i rodzicem, nagan dyrektora z wpisem do dziennika. Propozycja konsultacji ze specjalistami zajmującymi się młodzieżą uzależnioną. Rozmowa na temat skutków prawnych związanych z naruszaniem ustawy z 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Powiadomienie Policji. 4) Skierowanie pisma do Sądu Rodzinnego w/w sprawach. 7. Postępowanie w przypadku niewłaściwego zachowania się uczniów w czasie zajęć, wycieczek, zawodów sportowych, imprez, biwaków itp. organizowanych przez szkołę. 1. Jeżeli w czasie zajęć, zawodów sportowych, imprez, wycieczek, biwaków, itp. organizowanych przez szkołę, zachowanie ucznia budzi wątpliwości co do jego skutków, stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia jego lub innych uczestników, nauczyciel dyżurujący, opiekun grupy wzywa rodziców do odebrania dziecka. 2. W razie odmowy lub nieobecności rodziców wzywa się policję i pogotowie ratunkowe. 3. Pogotowie ratunkowe wzywa się w każdym przypadku zagrożenia zdrowia i życia. 4. W/w zdarzeniach natychmiast zawiadamia się dyrekcję szkoły. 5. W najszybszym możliwie technicznie terminie zwołuje się posiedzenie szkolnej komisji wychowawczej w składzie: dyrekcja, pedagog, wychowawca i rodzic, która podejmuje dalsze kroki w sprawie określonego wydarzenia. 8. Postępowanie w przypadku pojawienia się problemu wagarów. 1. 5 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych - rozmowa wychowawcy z uczniem. 2. 10 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych rozmowa wychowawcy z rodzicem. 5
3. 20 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych rozmowa pedagoga i wychowawcy z rodzicem, propozycja kontaktu z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną. 4. 30 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych rozmowa dyrektora z uczniem. 5. 40 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych rozmowa dyrektora z rodzicem. 6. 50 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych upomnienie ucznia przez dyrektora. 7. 60 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych nagana udzielona uczniowi przez dyrektora, pismo o tym fakcie do rodziców. 8. Powyżej 80 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych wysłanie informacji dla Policji o wagarach ucznia. 9. Powyżej 120 godzin nieobecności nieusprawiedliwionych wysłanie pisma do Sądu Rodzinnego. 9. Postępowanie w przypadku występowania innych problemów dyscyplinarnych: 1. W momencie pojawienia się problemu rozmowa wychowawcy z uczniem. 2. Jeżeli po ostrzeżeniu przez wychowawcę o możliwości zastosowania sankcji, zachowanie ucznia nie ulega zmianie, wpisuje się uwagę do zeszytu obserwacji; istnieje możliwość cofnięcia przywileju np. zgłoszenia nie przygotowania się do lekcji, udziału w dyskotece, zawodach, itp. 3. W sytuacji dalszych problemów z dzieckiem wychowawca przeprowadza rozmowę z rodzicem. 4. Jeżeli uczeń nie zmienił swojego zachowania wychowawca udziela mu upomnienia. 5. Wychowawca zgłasza problem pedagogowi w sytuacji dalszych uwag w zeszycie obserwacji. 6. W przypadku narastających problemów wychowawczych szkolna komisja wychowawcza wychowawca, pedagog, rodzic rozmawia z uczniem (podejmuje dalszą decyzję np. kontrakt, wychowanie przez pracę). 7. Upomnienie dyrektora. 8. Nagana dyrektora. 9. Dalsze uwagi w zeszycie obserwacji szkolna komisja wychowawcza - dyrektor (wicedyrektor), wychowawca, pedagog, rodzic podejmuje dalsze kroki. 10. Mimo zastosowanych działań nie następuje poprawa zachowania przenosi się ucznia 6
do innej klasy. 11. Kieruje się sprawę ucznia do Sądu Rodzinnego. 12. Kieruje się wniosek do Kuratorium Oświaty o przeniesienie ucznia do innej szkoły. 10. W przypadku rażącego naruszenia szkolnego prawa, sytuacji niebezpiecznych dla zdrowia i życia, naruszenia godności ucznia, nauczyciela zwołuje się szkolną komisję wychowawczą(dyrekcja, wychowawca, pedagog, rodzic), która podejmuje odpowiednie kroki. 11. Postępowanie w czasie zagrożenia bombowego. 1. Osoba, która przyjęła zgłoszenie o podłożeniu ładunku wybuchowego lub znalazła przedmiot niewiadomego pochodzenia, co do którego istnieje podejrzenie, że może on stanowić zagrożenie dla osób i mienia, niezwłocznie powiadamia dyrektora szkoły. 2. Dyrektor niezwłocznie powiadamia Policję. 3. Do czasu przybycia Policji akcją kieruje dyrektor szkoły. 4. Po przybyciu Policji na miejsce incydentu bombowego, akcją kieruje Policja. 5. Należy bezwzględnie wykonywać polecenia policjantów. 6. Pomieszczenia ogólnodostępne (hole, klatki schodowe, toalety, piwnice, szatnie) oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu sprawdzają i przeszukują osoby wyznaczone lub służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w szkole. 7. Podejrzanych przedmiotów n i e w o l n o d o t y k a ć! O ich lokalizacji należy powiadomić dyrektora szkoły lub Policję. 8. Po ogłoszeniu ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie zabierając rzeczy osobiste. Pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagrożony rejon. 9. Nauczyciele zabierają dziennik lekcyjny i wspólnie z uczniami opuszczają klasę, udając się na wyznaczone miejsce. 10. Identyfikacją i rozpoznawaniem zlokalizowanego ładunku wybuchowego oraz jego neutralizacją zajmują się uprawnione i wyspecjalizowane jednostki i komórki organizacyjne Policji. 7
12. Postępowanie w przypadku powzięcia informacji, że uczeń zamierza popełnić samobójstwo ( informacja od samego ucznia, kolegów, rodziny, osób postronnych) 1. Po zdiagnozowaniu sytuacji zagrożenia powołany zostaje zespół kryzysowy w składzie: dyrektor szkoły, pedagog szkolny i wychowawca. 2. Zespół od chwili powzięcia takiej informacji nie pozostawia ucznia znajdującego się w kryzysie samego i próbuje przeprowadzić go w bezpieczne, ustronne miejsce. 3. Podejmuje próbę oceny realności zagrożenia (wywiad z osobą przekazującą informacje oraz z samym uczniem). 4. Poinformowanie o zaistniałej sytuacji i o zagrożeniu rodziców, 5. Przekazanie dziecka pod opiekę rodziców lub jeżeli przyczyną zagrożenia jest sytuacja domowa ucznia (zwłaszcza związana z przemocą, alkoholem lub innymi patologiami) odpowiednim instytucjom (np. policji). 6. Uczeń jak najprędzej powinien zostać otoczony opieką pedagoga szkolnego, psychologa lub w zależności od sytuacji uczęszczać na terapię psychologiczną. 13. Postępowanie w przypadku próby samobójczej ucznia na terenie szkoły. 1. Należy ustalić i potwierdzić rodzaj zdarzenia. 2. Nie wolno pozostawić ucznia samego. 3. Usunąć wszystko, co może ułatwić realizację zamiaru. 4. Bez rozgłosu przeprowadzić ucznia w bezpieczne, ustronne miejsce. 5. Należy powiadomić rodziców/prawnych opiekunów osobiście i wezwać pogotowie, jeśli potrzeba. 6. Należy zebrać wstępne informacje o okolicznościach zdarzenia. 7. Przez cały czas być z uczniem. 8. Zebranie zespołu kryzysowego i wspólne podjęcie dalszych działań. 9. Zawiadomić Dyrekcję Szkoły Dyrekcja zawiadamia organ prowadzący i nadzorujący szkołę. 10. Otoczyć ucznia opieką psychologa. 11. Chronić ucznia oraz inne osoby przed zbędnymi czynnikami traumatyzującymi np. kontaktem z mediami, świadkami itp. 8
14. Postępowanie w przypadku próby samobójczej ucznia poza terenem szkoły. 1. Należy zebrać wstępne informacje o okolicznościach zdarzenia najlepiej od osób najbliższych np. rodziców. 2. Zebranie zespołu kryzysowego i wspólne podjęcie dalszych działań. 3. Dyrekcja Szkoły zawiadamia organ prowadzący i nadzorujący szkołę. 4. Ucznia usiłującego popełnić samobójstwo, a jeżeli jest taka konieczność to również klasę, należy otoczyć opieką psychologa / pedagoga szkolnego. 5. Chronić ucznia oraz inne osoby przed zbędnymi czynnikami traumatyzującymi np. kontaktem z mediami, świadkami itp. 15. Postępowanie w przypadku dokonania przez ucznia samobójstwa. 1. Należy zebrać wstępne informacje o okolicznościach zdarzenia. 2. Zebranie zespołu kryzysowego i wspólne podjęcie dalszych działań. 3. Dyrekcja Szkoły zawiadamia organ prowadzący i nadzorujący szkołę. 4. Poinformowanie nauczycieli o zdarzeniu. 5. Poinformowanie uczniów na forum klasy. 6. Stworzenie uczniom możliwości uczestniczenia w ceremoniach pogrzebowych. 7. Monitorowanie stanu psychicznego uczniów. 8. Skonsultowanie sytuacji z psychologiem / pedagogiem szkolnym udzielenie wsparcia uczniom. 9. Chronić uczniów oraz inne osoby przed zbędnymi czynnikami traumatyzującymi np. kontaktem z mediami, świadkami itp. 9
Podstawy prawne stosowanych procedur: 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 1982 r. Nr 35 poz. 228 z późniejszymi zmianami tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 11 poz. 109) oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą. 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi zmianami). 3. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198). 4. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30 poz. 179 z późniejszymi zmianami). 5. Zarządzenie Nr 1619 Komendanta Głównego Policji z dnia 3 listopada 2010 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich. 6. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz.226). 10