Procedury postępowania nauczycieli. w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją

Transkrypt

1 - 1 - Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją w Szkole Podstawowej nr 1 im. Lotników Polskich w Poddębicach 1 Na podstawie Rozporządzenia MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, szkoła podejmuje działania interwencyjne polegające na powiadomieniu rodziców i policji w sytuacjach kryzysowych. W szczególności 10 ww. rozporządzenia zobowiązuje szkoły i placówki do opracowania procedur interwencyjnych, wobec dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem. Właściwa do sytuacji reakcja wychowawcy, pedagoga, dyrektora oraz powiadomienie w razie potrzeby stosownych instytucji mogą w istotnym stopniu zwiększyć skuteczność oddziaływań. Bardzo ważne jest umiejętne, w pełni profesjonalne przeprowadzenie interwencji z zachowaniem wszelkich praw zarówno dzieci uczestniczących w zdarzeniu, jak i ich rodziców. W zależności od okoliczności zdarzeń, kategorii popełnionego czynu wobec ucznia oraz wielu sprawców - postępowania wobec ucznia będzie różne. W niniejszej instrukcji przyjęto założenie, że wszyscy uczniowie szkoły mają nie więcej niż 18 lat. 2 Sytuacje kryzysowe wymagające powiadomienia policji oraz rodziców (zgodnie z ustawą z dn r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, tekst jednolity Dz.U., 2002, nr 11, poz. 109) Są to sytuacje, gdy uczeń używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, doprowadza małoletniego poniżej 15 lat do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej, systematycznie uchyla się od obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, uprawia włóczęgostwo, uczestniczy w działalności grup przestępczych, wywiera wpływ na świadka w celu skłonienia do cofnięcia skarg lub wpłynięcia na złożone zeznania, podrabia dokumenty, dokonuje kradzieży lub kradzieży z włamaniem, rozboju, przywłaszczenia, oszustwa.

2 - 2 - I. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń spożywa alkohol lub przyjmuje inne środki w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następująca kroki: 1. Przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy. 2. Wychowawca informuje o fakcie dyrektora szkoły i pedagoga szkolnego. 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z uczniem w obecności jego rodziców. W przypadku potwierdzenia pozyskanej informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich). 5. W sytuacji gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych, a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. II. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki: 1. Bez zbędnej zwłoki powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. 2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 3. Wzywa służby medyczne (np. wzywając karetkę pogotowia ratunkowego) w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenia pomocy medycznej. 4. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców (opiekunów), których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice (opiekunowie) odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły. 5. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu - odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej policji.

3 Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich} lub sądu rodzinnego. III. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki: 1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy. 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, ten zaś niezwłocznie wzywa policję. 3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. IV. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancje przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, dowolny inny pracownik szkoły) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców (opiekunów) ucznia wzywa ich do natychmiastowego stawienia się w szkole. 3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. 4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. V. W każdym innym przypadku stwierdzenia bądź domniemania popełnienia przez ucznia bądź inną osobę na terenie szkoły przestępstwa bądź innego czynu zabronionego, postępowanie jest następujące: 1. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły. 2. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia.

4 Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły, lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę. 4. Powiadomienie rodziców ucznia-sprawcy. 5. Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.), lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana. 6. Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa, lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży). 7. Zobowiązuje się wszystkich pracowników szkoły do udzielenia wszelkiej koniecznej pomocy nauczycielowi, wykonującemu powyższe czynności VI. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiara czynu karalnego 1. Udzielenia pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielenia poprzez wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń. 2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły. 3. Powiadomienie rodziców ucznia. 4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. 5. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać policję - tel. 997 lub 112. VII: Wezwanie policji Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa w niniejszych procedurach albo gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do zastosowania przez szkołę w określonej sytuacji, w których obecność policji jest konieczna. Każda, dotycząca uczniów wizyta policjanta w szkole, powinna być wcześnie zasygnalizowana dyrektorowi, lub uzgodniona z innym pracownikiem szkoły. To zastrzeżenie nie dotyczy sytuacji nagłych. 3 Sytuacje kryzysowe możliwe do rozwiązania w warunkach wewnątrzszkolnych Są to następujące zachowania: niszczenie mienia niskiej wartości, incydentalne wagary, notoryczne spóźnianie się do szkoły, uciążliwe przeszkadzanie na lekcji, używanie wulgaryzmów,

5 - 5 - przepychanie, plucie, drobne, incydentalne fałszerstwa 1. Nauczyciel, który uzyskał informacje o jednym z wyżej wymienionych zachowań ucznia reaguje na nie niezwłocznie przez: Udokumentowanie zdarzenia, sporządzając dokładną notatkę w zeszycie uwag klasowych Przekazuje informację wychowawcy klasy, do której uczęszcza uczeń 2. Wychowawca, który uzyskał informację o jednym z wyżej wymienionych zajść: informuje o fakcie dyrektora i ew. pedagoga szkolnego wzywa do szkoły rodziców ucznia (opiekunów) i przekazuje im informację dotyczącą negatywnego zachowania ucznia w obecności rodziców (opiekunów) udziela uczniowi nagany, zobowiązuje do zaniechania negatywnego postępowania rodzice (opiekunowie) zostają zobowiązani do szczególnego nadzoru nad dzieckiem oraz do stałych kontaktów z wychowawcą klasy, fakt rozmowy zostaje odnotowany w dokumentacji pracy wychowawcy 3. Dyrektor szkoły w przypadku dalszego negatywnego zachowania ucznia oraz po wyczerpaniu wyżej wymienionych procedur: wzywa rodziców do szkoły udziela w ich obecności nagany zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, a rodziców do bezwzględnego nadzoru nad dzieckiem i stałego (minimum comiesięcznego) kontaktu z wychowawcą lub pedagogiem szkolnym 4. Pedagog szkolny w przypadku, kiedy uczeń nadal przejawia jedno z wyżej wymienionych zachowań świadczących o jego demoralizacji, a rodzice (opiekunowie) odmawiają współpracy z kadrą pedagogiczną lub nie reagują na wezwania do wstawiennictwa w szkole: sporządza pisemną informację do sądu rodzinnego lub do policji (specjalisty od spraw nieletnich) kieruje wniosek o wsparcie działań wychowawczych wobec ucznia do sądu rodzinnego, opisując wszystkie zastosowane przez szkołę środki zaradcze. 5. Sugerowanie elementy interwencji a. wobec ucznia - Nazwanie problemu - Zobowiązanie ucznia do zaprzestania (powstrzymywania się) - lista czasowo odebranych przywilejów (do wiadomości rodziców) - ustalenie dotyczących zasad zachowania w szkole i w domu

6 zgoda na poniesienie konsekwencji w przypadku zerwania warunków umowy - określenie zasad odzyskiwania przywilejów b. wobec rodzica - Nazwanie problemu - Zobowiązanie rodzica do nadzoru nad dzieckiem w wypełnieniu zobowiązań, przestrzegania umów z dzieckiem, kontaktowania się z wychowawcą, pedagogiem wg ustaleń w kontrakcie c. monitorowanie wyników interwencji: - Obserwacja ucznia w szkole (nauczyciele) i w domu (rodzice). - Wymiana informacji pomiędzy nauczycielem i rodzicami. - Nagradzanie korzystnych zmian w zachowaniu (odzyskiwanie przywilejów). - Rozmowy informacyjne z uczniem. Opracował: mgr Tomasz Wójcik, Rzecznik Praw Ucznia