TWORZENIE PRAWA przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie edukacjiwybrane zagadnienia w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych Gdańsk 29.10.2013 r.
PROGRAMY WSPARCIA Jednostki samorządu terytorialnego mogą uruchamiać z własnej inicjatywy programy pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym i motywacyjnym. Podstawa prawna: art. 90t ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 roku Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
RODZAJE PROGRAMÓW Jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć programy : wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży. Programy te mogą mieć charakter: lokalny (podejmowany na poziomie gminy i powiatu), regionalny (podejmowany na poziomie województwa).
PROGRAM WSPARCIA Akt o charakterze wewnętrznym, który: - wyznacza kierunki działań j.s.t. w zakresie edukacji, - stwarza podstawę, odpowiednich działań organizatorskich, w sferze planowania finansowego (zabezpieczenia środków budżetowych na cele realizacji programu), a przede wszystkim - dalszego stanowienia uchwały w przedmiocie zasad i trybu przyznawania stypendiów, przewidzianej w ust. 4 art. 90t uso.
PROGRAM WSPARCIA...uchwała Rady Miejskiej dotycząca zasady udzielania stypendium dla szczególnie uzdolnionych uczniów nie została poprzedzona ustanowieniem aktu określającego program wspierania edukacji. Wskazać należy bowiem, iż jedynie działając w oparciu o wspomniany program, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uprawniony jest do uchwalenia zasad - wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 23 października 2012r. sygn.akt II SA/Bd 895/12
PROGRAM WSPARCIA...wykonując zadania własne gmina jest władna czynić to tylko w takim zakresie, w jakim zmierza do zaspokojenia potrzeb wspólnoty, którą z mocy art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym tworzą jego mieszkańcy. Elementem konstytutywnym każdej jednostki samorządu terytorialnego jest bowiem substrat osobowy, co wynika wprost z art. 16 ust. 1 Konstytucji RP stanowiącego, iż wspólnotę samorządową tworzy z mocy prawa ogół mieszkańców takiej jednostki. Takie ustalenie zakresu podmiotowego adresatów uchwały koresponduje z istotą zadań własnych wynikającą z postanowień Konstytucji RP - wyrok WSA w Gliwicach z dnia 14 marca 2011r. sygn.akt IV SA/Gl 25/11
REGULAMINY Przyjęcie programów przewidujących udzielanie pomocy, dopiero stwarza możliwość określenia w odrębnej uchwale (podjętej na podstawie art. 90t ust.4 uso) szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, form i zakresu pomocy, w tym stypendiów dla uzdolnionych uczniów, jak również trybu postępowania w tych sprawach. Uchwała precyzująca powyższą materię, jako akt powszechny, generalny i abstrakcyjny, stanowi akt prawa miejscowego podlegający ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
KRĄG ADRESATÓW Stanowią uczniowie zamieszkali na terenie j.s.t., która przyjęła program....krąg osób uprawnionych do uzyskania stypendium ze środków pozostających w dyspozycji powiatu powinien ograniczać się wyłącznie do jego mieszkańców wyrok WSA w Gliwicach z 3 czerwca 2009 r. sygn.akt IV SA/Gl 146/09 Pomoc nie obejmuje uczniów mieszkających na terenie innej j.s.t....wykonując zadania własne gmina jest władna czynić to tylko w takim zakresie, w jakim zmierza do zaspokojenia potrzeb wspólnoty, którą z mocy art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym tworzą jego mieszkańcy - Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 14 marca 2011r. sygn.akt IV SA/Gl 25/11 -
KRĄG ADRESATÓW Pomoc nie tylko dla uczniów szkół, których organem prowadzącym jest dana jednostka samorządu terytorialnego Uchwała ograniczająca pomoc materialną tylko do uczniów uczęszczających do szkół prowadzonych przez tę jednostkę narusza zasadę równego traktowania mieszkańców lokalnej wspólnoty samorządowej, niezasadnie pomijając uczniów uczęszczających do szkół, dla których organem prowadzącym nie jest Powiat wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 listopada 2011 r. sygn. akt III SA/Gd 394/11 Pomoc nie może ograniczać się do tylko dla uczniów szkół, położonych na terenie j.s.t
WYBÓR DYREKTORA SZKOŁY SKŁAD KOMISJI KONKURSOWEJ W celu przeprowadzenia konkursu organ prowadzący szkołę lub placówkę powołuje komisję konkursową w składzie: 1) trzech przedstawicieli organu prowadzącego szkołę lub placówkę; 2) dwóch przedstawicieli organu sprawującego nadzór pedagogiczny; 3) po jednym przedstawicielu: a. rady pedagogicznej, b. rady rodziców, c. zakładowych organizacji związkowych, przy czym przedstawiciel związku zawodowego nie może być zatrudniony w szkole lub placówce, której konkurs dotyczy (art. 36a ust. 6 u.s.o).
WYBÓR DYREKTORA SZKOŁY SKŁAD KOMISJI KONKURSOWEJ ORZECZNCTWO Z treści art. 36a ust. 6 u.s.o. wynika, że burmistrz nie może powołać na członka komisji konkursowej mającej wyłonić kandydata na stanowisko dyrektora szkoły samego siebie wyrok NSA z dnia 14 maja 2013 r. sygn.akt I OSK 324/13 Unieważnienie konkursu możliwe jest także - co do zasady - z powodu uchybień przy wyłanianiu komisji konkursowej- wyrok NSA z 17 czerwca 2011 r. sygn.akt I OSK 559/11
WYBÓR DYREKTORA SZKOŁY ZATWIERDZENIE/UNIEAŻNIENIE KONKURSU Organ prowadzący publiczne przedszkole, publiczną szkołę lub publiczną placówkę zatwierdza konkurs albo unieważnia konkurs i zarządza ponowne jego przeprowadzenie w razie stwierdzenia: 1) nieuzasadnionego niedopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego; 2) przeprowadzenia przez komisję postępowania konkursowego bez wymaganego udziału 2/3 jej członków; 3) naruszenia tajności głosowania, z zastrzeżeniem 4 ust. 1; 4) innych nieprawidłowości, które mogły mieć wpływ na wynik konkursu. Zarządzenie o unieważnieniu konkursu musi zawierać wyjaśnienia nieprawidłowości będących przyczyną unieważnienia konkursu oraz wpływ jaki miałyby one na wynik postępowania.
WYBÓR DYREKTORA SZKOŁY ZATWIERDZENIE/UNIEAŻNIENIE KONKURSU ORZECZNICTWO Przepisy rozporządzenia z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 60, poz. 373) określają szczególny tryb postępowania administracyjnego, wyłączający możliwość zastąpienia go przepisami k.p.a. wyrok NSA z 27 czerwca 2012 r. sygn.akt I OSK 680/12 Z uzasadnienia zarządzenia Wójta... Nr. [...] z dnia... wynika, że wyłącznym powodem jego wydania były stwierdzone nieprawidłowości co do sposobu ogłoszenia konkursu. Powoływanie na etapie skargi kasacyjnej, innych dodatkowych przyczyn uzasadniających podjęcia zarządzenia jest niedopuszczalne.- wyrok NSA z 31 maja 2012 sygn.akt I OSK 333/12
UCHWAŁY W SPRAWIE USTALENIA WYSOKOŚCI OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Uchwała stanowi akt prawa miejscowego. Rada w pierwszej kolejności ustala wymiar godzin w których przedszkole zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę (nie krótszy niż 5 godzin). Czas pobytu dziecka w przedszkolu publicznym przekraczający bezpłatną liczbę godzin (ustaloną przez Radę) może podlegać opłacie bez względu na zakres realizowanych zajęć. Opłata może podlegać waloryzacji do wysokości opłaty maksymalnej (zapis w uchwale).
UCHWAŁY W SPRAWIE USTALENIA WYSOKOŚCI OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Niedopuszczalne zapisy: ustalanie w uchwale przez radę dziennej liczby godzin przeznaczonych na realizację podstawy programowej; ustalanie przez radę wysokości stawki żywieniowej; upoważnienie wójta (burmistrza, prezydenta ): do obniżenia w uzasadnionych przypadkach wysokości opłat; ustalania regulaminu i zasad wnoszenia opłat;
UCHWAŁY W SPRAWIE USTALENIA WYSOKOŚCI OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Niedopuszczalne zapisy: określanie przez radę przypadków, w których opłata z tytułu nieobecności dziecka podlega lub nie podlega zwrotowi; ustalenie przez radę sposobu oraz terminu uiszczania stosownych opłat przez rodziców lub opiekunów prawnych.