Izolacje energooszczędne Budując dom zwracamy uwagę już nie tylko na funkcjonalność pomieszczeń i estetykę wewnętrzną i zewnętrzną, ale również na koszty jego przyszłej eksploatacji. To efekt coraz większej świadomości Polaków dotyczącej energooszczędności i ochrony środowiska. Prawidłowa izolacja termiczna budynku jest podstawowym warunkiem zmniejszenia zużycia energii potrzebnej do ogrzania, oświetlenia i użytkowania domu. Z raportu Rockwool, eksperta w dziedzinie energooszczędnych rozwiązań izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej, wynika, że najlepsze efekty obniżenia zapotrzebowania na energię do ogrzewania daje równoczesne zastosowanie wielu rozwiązań oszczędzających energię - energooszczędnej izolacji o solidnej grubości, odzysku ciepła z wentylacji, dobrych okien. Dodatkowa oszczędność to możliwość zastosowania tańszej instalacji grzewczej, tj. kotła o niższej mocy czy też grzejników o mniejszej powierzchni, a to wszystko dzięki mniejszemu zapotrzebowaniu na moc cieplną. Aby nasz dom był nie tylko energooszczędny, ale i komfortowy, powinniśmy zwrócić uwagę na: - izolacje - izolację - izolacje - izolację - izolację termiczne zapobiegającą nadmiernej utracie ciepła i ograniczającą wymianę ciepła, elektryczną przeciwdziałającą przepływowi ładunków elektrycznych, wodochronne ochraniające przed przepływem wody, wilgoci oraz pary wodnej, akustyczną obniżającą natężenie dźwięków o określonej częstotliwości oraz tłumiącej dźwięki niepożądane, przeciwdrganiową ograniczającą wpływ drgań na elementy budynku. page 1 / 6
Izolacja termiczna Skuteczne ocieplenie domu zależy od rodzaju i grubości zastosowanych materiałów, a także od prawidłowego wykonawstwa, bowiem błędy popełnione przy ociepleniu mogą być przyczyną utraty nawet 30% energii cieplnej. Ściany zewnętrzne Ściany zewnętrzne, poza funkcją konstrukcyjną, mają za zadanie ochronić wnętrze budynku przed wychłodzeniem lub przegrzewaniem, bezpośrednim działaniem wiatru, opadami atmosferycznymi i hałasem zewnętrznym. Muszą więc charakteryzować się bardzo dobrą izolacyjnością. Izolacyjność termiczną określa współczynnik U im niższa jest jego wartość, tym cieplejsza jest ściana. Warto wiedzieć, że według norm współczynnik przenikania ciepła U wynosi: - 0,3 W/(m2K) dla ściany dwu- lub trójwarstwowej - 0,5 W/(m2K) dla ściany jednowarstwowej Biorąc pod uwagę fakt, że dom energooszczędny to taki, w którym zużywa się mniej energii niż w budynku, który obecnie spełnia obowiązujące prawnie wymagania, wnioskujemy, że gotowa ściana powinna mieć wartość U na poziomie niższym niż 0,3 W/(m2K). Ściana jednowarstwowa Ściana jednowarstwowa składa się tylko z jednej warstwy materiału budowlanego. Materiał taki musi zatem pełnić zarówno funkcję konstrukcyjną, jak i termoizolacyjną. Aby ściana miała właściwy współczynnik U, należy zastosować materiały o niskiej przewodności cieplnej, np. bloczki z betonu komórkowego klejone cienką warstwą kleju lub murowane na specjalnej zaprawie ciepłochronnej. Większość bloczków ma powierzchnię czołową wyprofilowaną na pióra oraz wypusty. Zatem podczas murowania ścian nie ma potrzeby wypełniania spoin pionowych, ponieważ bloczki idealnie do siebie przylegają i nie tworzą się między nimi szczeliny. Eksperci doceniają oszczędności, jakie wynikają z użycia bloczków w trakcie budowy. Nie sposób nie docenić także łatwości budowania. Wymiary bloczków są ergonomiczne, to znaczy, że jeden murarz może je bez problemu podnosić i ustawiać. Dodatkową zaletą bloczków są uchwyty montażowe, dzięki którym łatwo je przenosić. Jednocześnie jednak zwracają uwagę, że bardzo trudno pogodzić w jednym materiale budowlanym dwie tak istotne funkcje, jak funkcja konstrukcyjna i termoizolacyjna. Materiał nośny musi przenieść obciążenia, stąd ma być odpowiedniej wytrzymałości i najczęściej sztywny, zwarty, ciężki. Materiał termoizolacyjny jako wypełniający przestrzeń przeciwnie: zazwyczaj sprężysty, elastyczny, porowaty, stosunkowo lekki. Dlatego też dodają, że zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest wybór ściany wielowarstwowej. - page 2 / 6
Ściana wielowarstwowa Ściany składają się z dwóch lub trzech warstw. Można wyróżnić: - warstwę nośną przenosi ona obciążenia, wykonana jest z materiału dużej wytrzymałości na ściskanie, np. mur z cegieł lub betonowy, - warstwę izolacji termicznej chroni przed stratami ciepła, wykonana jest z materiału o bardzo dobrych właściwościach izolacyjnych np. styropian, wełna mineralna, umieszczona jest na zewnątrz lub wewnątrz (ściana dwuwarstwowa) oraz wewnątrz (ściana trzywarstwowa), - warstwę ochronną osłania materiał izolacyjny przed uszkodzeniem mechanicznym i zawilgoceniem (chroni go przed obniżeniem właściwości izolacyjnych i zniszczeniem) Ściany ociepla się styropianem lub wełną mineralnągrubości 10-12 cm. W domach energooszczędnych, grubość izolacji ścian zewnętrznych nie powinna być mniejsza niż 20 cm. Współczynnik przenikania ciepła U ściany wynosi wtedy około 0,20 W/(m2 K) page 3 / 6
Przykładowy układ warstw w ścianie dwuwarstwowej: - ściana konstrukcyjna (np. z cegieł, różnego rodzaju bloczków, betonu lub żelbetu) - warstwa mocująca - przymocowuje do warstwy konstrukcyjnej izolacji i pozostałych warstw masę klejącą na bazie żywic syntetycznych lub cementu, - izolacja termiczna (ze styropianu lub wełny mineralnej) Przykładowy układ warstw w ścianie trójwarstwowej: - ściana konstrukcyjna (np. z cegieł, różnego rodzaju bloczków, betonu lub żelbetu), - izolacja termiczna (np. ze styropianu czy wełny mineralnej), - szczelina powietrzna o grubości 1-4 cm, - warstwa osłonowa (stanowi elewację budynku i chroni izolację, wykonana np. z cegły ceramicznej, klinkierowej, wapienno-piaskowej czy specjalnych bloczków betonowych. Bardzo istotne w ocieplaniu ścian budynku jest wykluczenie tzw. mostków termicznych, powstających najczęściej w miejscu połączenia płyt balkonowych ze stropem, w ścianach tam, gdzie znajdują się wieńce i nadproża, a także wokół otworów okiennych i drzwiowych. Dachy i stropy Ocieplenie dachu pozwala na zatrzymanie ciepła w budynku. Projekt dachu powinien uwzględniać ułożenie izolacji termicznej z kilku warstw wełny mineralnej lub styropianu (min. 20 cm) oraz ułożenie warstwy paroizolacji. Istotne jak w przypadku ścian jest wyeliminowanie mostków termicznych. Pokrycie zewnętrzne może być wykonane z dachówki ceramicznej, blachy lub blachodachówki. Musi być ono odporne na działanie wilgoci. Jako dodatkowe (wstępne) pokrycie stosuję się folię paroprzepuszczalną (umożliwia usuwanie pary wodnej na zewnątrz, ale nie przepuszcza wilgoci do wnętrza dachu). Wewnętrzne wykończenie zazwyczaj wykonywane jest z płyt gipsowo-kartonowych. Przed zawilgoceniem od strony wewnętrznej dach powinien być chroniony za pomocą paraizolacji. Izolacja poddasza - fot. www.termoportal.com page 4 / 6
Podłoga na gruncie Straty ciepła od gruntu przez podłogę i ściany przyległe do gruntu stanowią około 3 do 15 % całkowitych strat ciepła budynku. Dlatego tak istotna jest właściwa termoizolacja tych elementów. Najczęściej realizuje się dwa podstawowe rozwiązania podłóg na gruncie: podłogi na podkładzie betonowym lub podłogi na legarach. Podłogi na podkładzie betonowym Prawidłowy układ warstw podłogi powinien wyglądać następująco (patrząc od spodu): - grunt rodzimy, - zagęszczona podsypka z gruntu piaszczystego o grubości min. 15cm, - chudy beton z izolacją wodoszczelną wg potrzeb, - ocieplenie z płyt grubości min. 10cm, układane jednowarstwowo na mijankę, - podkład betonowy o grubości 4cm, układany bezpośrednio na płytach albo na folii z zakładami (wg potrzeb). Stosowanie folii uzależnione jest od konsystencji wylewanego podkładu betonowego i warunków wykonania podłogi. Podłoga na legarach Planując wykonanie w domu podłogi z desek na legarach, jako ocieplenie między legarami stosujemy płyty z wełny mineralnej o łącznej grubości min. 10cm. W podłodze na legarach ważna jest stała wentylacja desek podłogi od spodu w tym celu należy między nimi a warstwą ocieplenia obowiązkowo zachować szczelinę o grubości min. 1cm, co zapewnia trwałość drewnianej podłogi. Należy pamiętać o montażu między deskami a legarami podkładek akustycznych, aby po ułożeniu desek ograniczyć materiałowe przenoszenie dźwięków. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem podłogi na legarach jest ułożenie legarów jednokierunkowo w jednym poziomie z wypełnieniem przestrzeni między nimi wełną mineralną. Drewniane legary mają kilkakrotnie niższą izolacyjność termiczną od wełny mineralnej. Są to mostki termiczne, przez które ciepło kilkakrotnie szybciej przedostaje się do gruntu. Zalecamy więc stosowanie podłóg na podwójnych legarach ułożonych krzyżowo. W związku z tym ocieplenie układamy na mijankę dwuwarstwowo między dwie warstwy legarów, z zachowaniem szczeliny gr. 1cm pod deskami. Dzięki temu minimalizujemy ilość mostków termicznych i polepszamy energooszczędność podłogi na gruncie. Powyższy układ warstw podłogi na gruncie według energooszczędnego Standardu Rockwool. Okna i drzwi Okna są bardzo ważnym elementem, przy projektowaniu energooszczędnego domu. Dobre okna powinny posiadać jak najniższy współczynnik przenikania ciepła U. Im niższa jest wartość współczynnika U, tym mniejsze straty ciepła przez okna. Trzeba pamiętać jednak, że współczynnik U szyby to nie to samo co U okna! U szyby jest zawsze niższe niż całego okna. page 5 / 6
Okna powinniśmy rozmieścić przede wszystkim na ścianie południowej domu, a ograniczyć ich liczbę od strony północnej. Na rynku dostępne są okna o różnych właściwościach izolacyjnych, a więc charakteryzujące się innym współczynnikiem przenikania ciepła U. W budynkach energooszczędnych współczynnik przenikania ciepła okien jest kilkukrotnie większy od współczynnika przenikania ścian zewnętrznych. Z tego względu w budynkach tych należy odpowiednio dobierać powierzchnię okien oraz stosować te o niskim współczynniku przenikania ciepła. Współczynnik przenikania ciepła okien w budynkach energooszczędnych jest na poziomie 1,2-1,5 W/(m2K). fot. Aluplast Bardzo ważnym elementem jest właściwy sposób osadzenia okien i drzwi. W ścianach dwuwarstwowych powinny się znaleźć jak najbliżej krawędzi muru, w trójwarstwowych zaś w płaszczyźnie ocieplenia, a nie w ścianie konstrukcyjnej. Specjaliści Soudal zaznaczają, że aby okna odpowiadały warunkom termoizolacyjnym, należy po pierwsze prawidłowo umieścić ramę okna w przekroju otworu ściany. Następnie trzeba precyzyjnie wypełnić szczelinę pomiędzy ramą okna a otworem ściennym za pomocą pianki poliuretanowej wysokiej jakości oraz zabezpieczyć ją w myśl zasady - strona wewnętrzna okna powinna być zawsze szczelniejsza niż zewnętrzna. Izolacja okna od wewnątrz zapewni ochronę przed wnikaniem wilgoci z wnętrza domu do warstwy izolacji okna. Może być ona wykonana za pomocą taśmy paroszczelnej lub sznura dylatacyjnego i silikonu neutralnego. Od zewnątrz należy użyć folii paroprzepuszczalnej lub taśmy rozprężnej, która zwiększając swój rozmiar dopasuje się do nierównych powierzchni ściany. Oba produkty zabezpieczają piankę poliuretanową przed opadami i promieniami UV. Warstwa ta umożliwia jednocześnie wyjście pary wodnej na zewnątrz, która ewentualnie mogłaby gromadzić się w warstwie izolacji okna. Taki montaż zapewni długotrwałą niezmienną w czasie izolację termiczną tego detalu budowlanego bez strat ciepła. W budynkach energooszczędnych w związku z koniecznością uniezależnienia się od warunków zewnętrznych oraz celowością odzyskiwania ciepła z powietrza usuwanego z pomieszczeń, wymagane jest zastosowanie wentylacji mechanicznej. W związku z tym okna w tych budynkach powinny być szczelne. Nawiew powietrza realizowany jest przez nawiewnikii kratki nawiewne. W wielu budynkach energooszczędnych stosowane są okna dachowe. Powinny one tak jak okna w ścianach charakteryzować się dobrą izolacyjnością cieplna oraz szczelnością. Rockwool radzi, że warto też zastanowić się nad zamontowaniem rolet zewnętrznych, nie tylko ze względu na poprawę bezpieczeństwa - zabezpieczenie przed włamaniem. Rolety przyczyniają się do zmniejszenia strat ciepła o średnio 7-8%, a dodatkowo latem chronią pomieszczenia przed niekorzystnym wpływem promieni słonecznych. page 6 / 6