Kto i gdzie inwestuje 2015-06-15 12:42:59
2 Zainteresowaniu irlandzkich firm polskim rynkiem sprzyja możliwość uczestniczenia w realizacji dużych kontraktów finansowanych ze środków UE. Według danych Centralnego Urzędu Statystycznego Irlandii (Central Statistics Office - CSO) za 2012 r. skumulowana wartość bezpośrednich inwestycji firm irlandzkich za granicą wyniosła 288 mld euro. W stosunku do 2011 r. oznacza to wzrost o 12,5 proc. Kwota ta składa się z kapitału własnego wraz z reinwestowanymi zyskami w wysokości 241 mld euro oraz 47 mld euro pozostałego kapitału. Wzrost w porównaniu z 2011 r. wynika głównie ze zwiększenia nakładów inwestycyjnych w krajach Ameryki Środkowej (o 13 mld euro) oraz wzrostu aktywności w Europie (10 mld euro) głównie w Niderlandach i Luksemburgu (po 5 mld euro w każdym z tych krajów). Skumulowana wartość inwestycji zagranicznych w Irlandii w 2012 r. wyniosła 258 mld euro. W stosunku do poprzedzającego roku inwestycje wzrosły o 14,7 proc. (33 mld euro). Znacząca część tego kapitału pochodziła od firm zarejestrowanych w Niderlandach, które zwiększyły swoją aktywność w Irlandii w stosunku do 2011 r. o 22 mld euro. Z większym rozmachem inwestowały tu także firmy azjatyckie (wzrost o 5 mld euro). Napływ kapitału z tych rejonów zrównoważył zmniejszenie aktywności firm amerykańskich, które w stosunku do 2011 r. obniżyły inwestycje o 8 mld euro. W ujęciu rocznym w 2012 r. do Irlandii napłynęły bezpośrednie inwestycje zagraniczne o wartości 30 mld euro. Wynik ten był znacznie lepszy od roku poprzedniego, kiedy to napływ inwestycji osiągnął poziom 17 mld euro.
3 Źródło: Bank Światowy Struktura napływu inwestycji w 2012 r. przedstawiała się następująco: reinwestowane zyski (+22 mld euro), kapitał własny (+11 mld euro), wypłaty kapitałowe (-3 mld euro). Inwestycje do Irlandii napływały głównie z firm niderlandzkich (11 mld euro), brytyjskich i azjatyckich (po 4 mld euro). Inwestycje firm irlandzkich za granicą zdecydowanie koncentrują się na sektorze usług (249 mld euro), a w ramach tego sektora największy ich udział przypada na kraje Unii Europejskiej (64 proc., na wartość 158 mld euro). Drugą pozycję w strukturze inwestycji irlandzkich zajmuje sektor produkcyjny (24 mld euro). Natomiast w przypadku inwestycji zagranicznych w Irlandii to są one kierowane głównie do sektora pośrednictwa finansowego (44 proc., na wartość 113 mld euro), sektora farmaceutycznego (31 mld euro) i ubezpieczeniowego (21,5 mld euro). Polska-Irlandia Według danych Narodowego Banku Polskiego irlandzkie firmy i instytucje finansowe zainwestowały w 2012 r. w Polsce 192,2 mln euro. To 4,1 proc. kapitału zainwestowanego w tym czasie w Polsce przez firmy zagraniczne. W 2012 r. Irlandia była 10. największym inwestorem zagranicznym w naszym kraju. Wyniki za 2012 r. są różne od rezultatu osiągniętego w 2011 r. Wtedy mieliśmy do czynienia z odpływem kapitału w wysokości 2.974,6 mln euro. Było to spowodowane wycofaniem się z Polski jednego z największych i najdłużej działających na naszym rynku (od 1995 r.) inwestorów irlandzkich Allied Irish Bank (AIB), inwestora strategicznego Banku Zachodniego WBK SA (BZ WBK). Nowym właścicielem banku został Banco Santander. Sprzedaż udziałów w BZ WBK podyktowana była decyzją irlandzkiego rządu, nakazującego AIB podwyższenie
4 rezerw kapitałowych poprzez sprzedaż zagranicznych aktywów. Pod względem wartości skumulowanego kapitału na koniec 2012 r. Irlandia znalazła się na 18. pozycji w Polsce. Po wycofaniu się z Polski banku AIB, największymi irlandzkimi inwestorami pozostają: Cement Roadstone Holding (CRH) zaangażowany w produkcję materiałów budowlanych (m.in. Grupa Ożarów SA, Olsztyńskie Kopalnie Surowców Mineralnych Sp. z o.o. i Zakłady Przemysłu Wapienniczego Trzuskawica SA), JFC Manufacturing Ltd zajmujący się produkcją wyrobów z plastiku (Dąbrówka), Kingspan Group PLC producent wyrobów plastikowych (Rokitnica) i systemów płyt warstwowych dla budownictwa (Lipsko), South Western Business Process Servicess Poland (Łódź) prowadzący usługi biznesowe w zakresie finansów i księgowości. Jednym z najmłodszych irlandzkich inwestorów na polskim rynku jest ABP Food Group, działający w Polsce od 2011 r., kiedy przejął zakład uboju bydła w Pniewach. Pod koniec 2013 r. przedsiębiorstwo nabyło drugi zakład przetwórstwa mięsnego tym razem w Kłosowicach (woj. wielkopolskie). Wartość transakcji szacuje się na około 10 mln euro. Dzięki tej operacji ABP Food Group zwiększy możliwości produkcyjne w Polsce do ponad 100 tys. sztuk zwierząt rocznie. Od paru lat nowoczesne budynki w Kłosowicach były wykorzystywane jedynie w niewielkim stopniu, zmiana właściciela oznacza rozpoczęcie nowej produkcji i utworzenie nowych miejsc pracy. Inwestor zadeklarował chęć nawiązania współpracy z rolnikami specjalizującymi się w hodowli bydła rzeźnego. Firma ABP Poland chce także korzystać z usług innych lokalnych przedsiębiorców np. przy niezbędnych remontach. Perspektywy napływu irlandzkich inwestycji do Polski w najbliższych latach w dużej mierze będą zależały od kształtowania się koniunktury gospodarczej, zarówno w skali globalnej, jak i na lokalnym rynku irlandzkim. Choć w 2013 r. gospodarka irlandzka odnotowała niewielki spadek, to prognozy na kolejne lata są optymistyczne. Szanse na dalszy wzrost irlandzkich inwestycji w Polsce wydają się całkiem realne. Wynika to m.in. z rosnących powiązań biznesowych między krajami. Nadal ważnym czynnikiem decydującym o zainteresowaniu irlandzkich firm polskim rynkiem jest możliwość uczestniczenia w realizacji dużych kontraktów infrastrukturalnych finansowanych ze środków UE. Zdaniem analityków irlandzkie firmy, zwłaszcza sektora małych i średnich przedsiębiorstw, mogą być skłonne do przenoszenia do Polski części produkcji, chcąc poprawić swoją pozycję konkurencyjną. Przemawiają za tym m.in. koszty pracy, które w Irlandii ciągle są najwyższe w Europie. Zjawiska tego nie jest w stanie nawet
5 zrekompensować obowiązujący w Irlandii bardzo niski (12,5 proc.) podatek korporacyjny (CIT). Szacunki wskazują, że obecnie ponad 100 irlandzkich firm jest zaangażowanych w Polsce. Większość z nich to małe i średnie przedsiębiorstwa, działające zarówno w sferze produkcyjnej, jak i szeroko rozumianych usługach (konsulting, doradztwo podatkowe i personalne, działalność deweloperska). Według ostatnich danych PAIiIZ na liście największych zagranicznych inwestorów w Polsce na koniec 2012 r. znalazło się 11 firm z Irlandii (na 1470 firm z całego świata, których inwestycje w Polsce przekroczyły 1 mln dol.). Mimo znacznego napływu do Irlandii w ostatnich latach polskich obywateli, skala naszego zaangażowania inwestycyjnego w tym kraju jest skromna. Według danych NBP skumulowane zaangażowanie inwestycyjne polskich firm w Irlandii na koniec 2012 r. wyniosło 399,5 mln euro. Stanowiło to niespełna 0,9 proc. ogółu polskiego kapitału zainwestowanego za granicą. Większość tych inwestycji dokonano w ostatnich latach. Jedną z większych polskich inwestycji w Irlandii ostatnio zrealizowała firma PZ Cormay SA, produkująca odczynniki i sprzęt diagnostyczny. Spółka w 2011 r. przejęła irlandzką firmę Innovation Enterprise z Cork, działającą w tej samej branży pod marką Audit Diagnostics. Polska spółka na przejęcie zagranicznej firmy przeznaczyła łącznie około 16 mln zł. Dotychczasowa siedziba irlandzkiego partnera w Cork funkcjonuje jako centrum badawczo-rozwojowe, zaś produkcja wyrobów medycznych odbywa się w Irlandii, Francji i Polsce. Obecnie w Irlandii działa kilkaset firm, których właścicielami są polscy obywatele. Ich dokładną liczbę jest trudno określić. Bazując tylko na danych miejscowego urzędu rejestracyjnego Companies Registration Office CRO (odpowiednik polskiego Krajowego Rejestru Sądowego) firm, które w swojej nazwie posiadają słowo sugerujące polskie pochodzenie, np.: Polska, polski, polskie, Polonia, Poland, Polish, sklep itp., jest około 150. Większość z nich to niewielkie firmy handlowe (sklepy w tym z polską żywnością, cukiernie i hurtownie), przedsiębiorstwa remontowo-budowlane, transportowe oraz firmy działające w szeroko pojętym sektorze usług (zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, solaria, firmy świadczące usługi informatyczne, warsztaty samochodowe).
6 Ze względu na obecność w Irlandii znacznej liczby polskich obywateli, w dłuższej perspektywie można spodziewać się wzrostu polskiego zaangażowania inwestycyjnego, zwłaszcza wśród firm o charakterze usługowym i handlowym. Natomiast ze względu na wysokie koszty miejscowej siły roboczej oraz stosunkowo niewielki rynek wewnętrzny, trudno oczekiwać w Irlandii większych polskich inwestycji o charakterze produkcyjnym. W Irlandii z powodzeniem funkcjonują polskie ośrodki medyczne. W Dublinie, Waterford, Galway, Limerick i Cork działają przychodnie obsługiwane przez polski personel medyczny. Pacjentami tych ośrodków są nie tylko polscy obywatele, przebywający w Irlandii, ale także Irlandczycy i przedstawiciele innych narodowości. W związku z popytem w Irlandii na różne usługi świadczone w języku polskim, zauważalny jest wzrost liczby kancelarii prawnych, firm doradztwa zawodowego, finansowego, rachunkowego itp., których założycielami (lub współzałożycielami) są Polacy. Wiele firm irlandzkich od kilku lat prowadzi także obsługę w języku polskim. Należą do nich m.in. agencje ubezpieczeniowe i kancelarie prawne. Ostatnio w Irlandii coraz bardziej widoczny jest wzrost aktywności polskich przedsiębiorców z sektora informatycznego. Przyciągają ich tu m.in. korzystne warunku dla prowadzenia działalności gospodarczej, jak i programy zachęt uruchomiane przez rząd Irlandii dla pobudzenia branży IT. Źródło: NBP, PAIiIZ
7