ZASADY DLA KLAS 7 NA MIESIĄC PAŹDZIERNIK PISOWNIA WYRAZÓW Z Ó I U Wymienia się na o, e, a (także w innych słowiańskich językach). W zakończeniach czasowników: -uję, -ujesz, -uje, -uj, -ujmy, -ujący itp.; W zakończeniach rzeczowników: -us, -un,-ulec -una, -unka, -unek. W zakończeniach: -ów, -ówna, -ówka. z wyjątkiem: skuwka, zasuwka, wsuwka!!! W zakończeniach wyrazów zdrobniałych lub zgrubiałych: -uś, -usia, -unia, -uńcia, -uchna, -uch, -uszek, -ucha, -uszka, -uk, -uczek, -uka, -uczka, -ulek, -ulo, -unio, -ula, -ulka, -uleńka, -uta, -utka, -utki, -uśki, -uchny. W wyrazach nieobjaśnionych (do zapamiętania). W wyrazach nieobjaśnionych( do zapamiętania). W wyrazach rodzimych. W wyrazach rodzimych i wszystkich zapożyczonych. Bardzo rzadko na początku wyrazu / ósmy, ów, ówczesny. Nigdy na końcu wyrazu. Prawie zawsze na początku wyrazu. Zawsze na końcu wyrazu.
ZADANIA : 1. Uzupełnij związki frazeologiczne. W brakujące miejsca wpisz odpowiednie wyrazy. Jedna...wiosny nie czyni. Gdyby...nie skakała, toby...nie złamała. Prawdziwych...poznaje się w biedzie. Nie taki diabeł straszny, jak go... Kłamstwo ma...nogi. Zapomniał...jak cielęciem był. Baba z..., koniom lżej. Pańskie oko konia... Myszy dokazują, gdy kota nie... Lepszy...w garści niż gołąb na... 2. Przyjrzyj się podanym niżej rzeczownikom w mianowniku liczby mnogiej i dopisz ich mianownik liczby pojedynczej. dwory - wieczory -. mrozy -... chłody - lody - ogrody - powroty - samochody - powozy - pokoje -.. 3. Uzupełnij podane niżej związki wyrazowe brakującymi literami ó lub u. dzi..plawiewi..rki z pa og.rkowa ż.łtask.ra sm.tnynastr.j kr.tka pr.ba g.rniczystr j pł.ciennabl.za dł.gi utw.r gł.wnypoch.d tch.rzliwy w.jt 4. Przeczytaj podane niżej wyrazy i dopisz wyrazy o znaczeniu przeciwstawnym zawierające ó lub u. długi -.. łatwy -.. wczesna -.. południowy -.. równinny -. odważny -. wesoły -.. mały -.
5. Podane wyrazy przepisz poprawnie w dwóch grupach: w pierwszej wyrazy z ó wymiennym, w drugiej wyrazy z ó niewymiennym. mózg, dróżka, wiór, powrót, bór, chór, różny, wyniósł, zamówił, próżny, stchórzył, głóg, córka, królewicz, spór, rój wyrazy z ó wymiennym wyrazy z ó niewymiennym 6. Uzupełnij odpowiednimi formami trybu rozkazującego czasowników: stać, bać się. 2. os. lp... 1. os. lmn.... 2. os. lmn.. 7. Uzupełnij tekst brakującymi literami ó lub u. Pod tekstem wyjaśnij ich pisownię. Ż jąc s szone owoce, wędr ję przez pola, łąki, wzg rza i pag rki i sn ję plany na przyszłość. Gdy doskwiera mi gł d, pr b ję znaleźć coś w lesie. Zbieram mal tkie jag dki, tyci chne borówki, d że jeżyny. Gdyby to widzieli ojcz lek i mat sia! Cały m j pak nek to w r z kilkoma ci..chami, ż łty, br dny garn szek z r żowym szkiem i stara łyżka. Niewiel jest takich podr żnik w. Plany może mi pops ć pogoda: nieoczekiwane zachm rzenie, lewa bądź b rza. Nie l bię też pał w. W ciąg nocy decyd ję się tylko na kr ci tki odpoczynek. M wię wam, c ż to za przygoda! np. króciutki ó do za pamiętania, u w końcówce wyrazu zdrobniałego
8. Do podanych wyrazów dopisz antonimy wyrazy o znaczeniu przeciwnym, w których wystąpi ó. sytość głód jednakowy -.. szczegółowo -.. skromny -.. zgoda - nizina - punktualny -. odważny -. wcześnie -. długi -. 9. Do rzeczowników w mianowniku liczby mnogiej dopisz formy mianownika liczby pojedynczej, uporządkuj je w kolejności alfabetycznej. a) zachody-... f) wieczory -... b) mrozy -... g) wschody -... c) chłody -... h) samochody -... d) zbiory -... i) powozy -... e) ogrody -...... j) pokoje -... 10. Zapisz co najmniej po dwa przykłady wyrazów z zakończeniami podanymi w tabelkach. W zapisanych wyrazach podkreśl zakończenia. zakończenie przykład wyrazy -uś, -usia tatuś -un, -unka opiekunka -unio, -unia dziadziunio -ura kultura -ulec hamulec -ulek, -ulka mamulka -usz kapelusz -uch pasibrzuch -ur kontur -us piegus -uszek Kopciuszek -uga papuga -uz łobuz -uda maruda -ula koszula -uje maluje -ując rysując -ujący kupujący
II Interpunkcja Zapamiętaj! W zdaniu pojedynczym przecinek stawiamy między częściami zdania jednego typu, które nie są połączone żadnym spójnikiem lub połączone spójnikami: ale, lecz, jednak, a, więc, toteż, dlatego, np.: Nasza drużyna rozgrywała mecze w poniedziałki, środy i piątki. W jaskini smoka lśniły brylanty, szmaragdy, rubiny. Królowa Narnii czekała na czworo dzieci: Piotra, Zuzannę, Edmunda,Łucję. Pamiętaj! Nigdy nie oddzielaj przecinkami związków zdania: podmiotu od orzeczenia, przydawki od podmiotu, okolicznika od czasownika itp. Jeśli jakiekolwiek wyrazy (także spójniki, przed którymi nie stawiamy przecinka) powtarzają się, to powtórzenia trzeba oddzielić przecinkiem, np.: Dawno, dawno temu żył sobie król i królowa, i królewna, i rycerz,i smok. Zapamiętaj! Nie stawiamy przecinków przed spójnikami: ani, ni, i, oraz, albo, lub, czy, bądź. Ćwiczenie 1. Podane zdania uzupełnij w odpowiednich miejscach przecinkami. 1. Na stole i na krzesłach i na półkach i na podłodze rozciągała się pajęczyna. 2. Będę pisała wiersze albo pamiętniki albo opowiadania. 3. Nie przyniosłeś ani ołówka ani zeszytu ani nawet brudnopisu. 4. W kolejce czekały całe stosy papierów i dokumentów i zdjęć do posegregowania. 5. Ludzie pracowali na polu lub w oborze lub w stodole. Ćwiczenie 2. Uzupełnij tabelę wiadomościami o znakach przestankowych. W puste miejsca wpisz odpowiednie słowa lub znaki. Symbol Nazwa Funkcja kończy zdania oddziela równorzędne części w zdaniu : poprzedza wyliczanie lub cytat wskazuje na silne uczucia (gniew, radość) oznacza pytanie oddziela cytat ( ) oddziela uzupełnienie wielokropek oznacza niedokończoną wypowiedź