AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. WŁADYSŁAWA STRZEMIŃSKIEGO W ŁODZI WYDZIAŁ SZTUK WIZUALNYCH SPECJALIZACJA: EDUKACJA ARTYSTYCZNA W ZAKRESIE SZTUK PLASTYCZNYCH Katarzyna Olejniczak-Drobner nr albumu 7407 PRACA MAGISTERSKA DOKUMENTACJA CZĘŚCI PRAKTYCZNEJ Część I. Cykl linorytów barwnych Mój świat Colour linocuts series "My World" Pracownia Grafiki Warsztatowej Promotor: Prof. Tomasz Chojnacki Część II. Kompozycja przestrzenna inspirowana architekturą modernizmu Spatial composition inspired by the architecture of modernism Pracownia Rysunku Prowadzący: Dr hab. Andrzej Michalik Część III. Plakaty wystaw artystów radzieckiej awangardy lat 20-tych XX wieku Posters for exhibitions of Soviet avant-garde artists of the 20's of the twentieth century Pracownia Projektowania Graficznego Prowadzący: Ad. Włodzimierz Morawski Łódź 2014
Część I. Cykl linorytów barwnych Mój świat Colour linocuts series "My World" Pracownia Grafiki Warsztatowej Promotor: Prof. Tomasz Chojnacki Założenie formalne: spójna seria grafik będąca dokumentacją mojej relacji z otaczającym mnie światem. Wybór tematu w zasadzie nastąpił na piątym semestrze. To wtedy pojawił się pomysł, aby za pośrednictwem grafiki warsztatowej pokazać mój świat osobisty moje mieszkanie. Prace dyplomowe są kolejną, piątą serią obrazującą przestrzeń mieszkania. 2
Seria pierwsza (semestr 5) była przedstawieniem prostym rysunkiem wnętrz (akwaforta) wzbogaconym barwnymi obszarami (akwatinta). 3
Przy zastosowaniu tej samej techniki, wykonałam drugą serię (semestr 6), podobnie jak poprzednia obrazującą mieszkanie przy ul. Składowej, jednak w pewnym zbliżeniu. 4
W siódmym semestrze powstał cykl zatytułowany Risperidonum 2mg, przedstawiający to samo mieszkanie, co poprzednio. W przeciwieństwie do wcześniejszych serii nie pokazuje on jednak po prostu przedmiotów. W tym przypadku założeniem było odniesienie się do świata wewnętrznego, przestrzeń zostaje zniekształcona, pojawia się postać ja. Technika wykonania linoryt monochromatyczny. 5
6
W ósmym semestrze, w technice linorytu połączonego z szablonem (w dalszym ciągu mieszkanie przy Składowej), kolor, po raz pierwszy, nabrał pewnej niezależności formalnej. 7
Projekt dyplomowy z założenia miał być kontynuacją serii, z jedną zmianą formalną wynikającą z przeprowadzki (tym razem ul. Konopnickiej 34). Pierwsza próba szczególnego potraktowania koloru, całkowicie podporządkowanego wybranemu przedmiotowi, sprawiła, że całość stała się wypowiedzią literacką i dlatego została odrzucona. Kolejne projekty kolor miały początkowo częściowo powiązany z przedstawionymi przedmiotami. Na późniejszych etapach prac rysunek został zachowany, ale całkowicie zmieniło się podejście do koloru. 8
Tak więc sam rysunek czarny miał ulec połączeniu z całkowicie oderwaną od niego monotypią. Miał powstać dwugłos, na jednej płaszczyźnie miały się pojawić dwa obrazy stanowiące w jakiejś mierze kontrapunkt. Próbne odbitki monotypii zostały połączone z rysunkiem w programie graficznym a po zweryfikowaniu efektu i wyborze pięciu projektów do realizacji przystąpiłam do pracy w skali rzeczywistej i rzeczywistym warsztacie. 9
Po dłuższej przerwie wykonałam dwie serie nakładu, w pierwszej serii każda z pięciu matryc linorytowych odbita została na czterech monotypiach. Efekt nie do końca pokrywał się z założeniem wspomnianego już dwugłosu, którego intencją była chęć odwołania się do własnej osobowości, z jednej strony powściągliwość prosty rysunek, czysto dokumentujący, wręcz oschły; z drugiej impulsywność barwna monotypia opisująca emocje. 10
Druga seria, charakterem zbliżona do pierwotnych projektów i w zasadzie spełniająca założenie liczy łącznie dwanaście odbitek (z czego pięć znajdzie się na ekspozycji dyplomowej). Technika: Linoryt i monotypia (farby akrylowe z retarderem) Papier z roli 916 mm, 120 g/m 2 Wymiary matryc: 1100, 909, 900, 1011, 848 841 mm 11
12 Konopnickiej 34 I
13 Konopnickiej 34 II
14 Konopnickiej 34 III
15 Konopnickiej 34 IV
16 Konopnickiej 34 V
17 Konopnickiej 34 VI
18 Konopnickiej 34 VII
19 Konopnickiej 34 VIII
20 Konopnickiej 34 IX
21 Konopnickiej 34 X
22 Konopnickiej 34 XI
23 Konopnickiej 34 XII
Część II. Kompozycja przestrzenna inspirowana architekturą modernizmu Spatial composition inspired by the architecture of modernism Pracownia Rysunku Prowadzący: Dr hab. Andrzej Michalik Założenie formalne: kompozycja przestrzenna składająca się z obiektów stanowiących kontynuację prac z szóstego, siódmego i ósmego semestru. powstałych na bazie perspektywy aksonometrycznej, stosowanej często w projektach architektonicznych okresu modernizmu. Technika: rysunek, collage. Pierwotnie kompozycja składać się miała z ośmiu przestrzennych obiektów otaczających widza. (wizualizacja komputerowa) Po dwóch latach częściowo zmieniłam koncepcję, zestawiając cztery rysunki (które zapoczątkowały kolejne cykle) z czterema nowymi, zgodnymi z pierwotnym zamysłem, lecz bezpośrednio odwołującymi się do tych czterech pierwszych; pojawiły się również odniesienia do prac członków grupy De Stijl. (wizualizacja komputerowa) 24
Pierwsza seria rysunków z szóstego semestru. 25
W siódmym semestrze kontynuowałam prace, dodając elementy trzeciego wymiaru. 26
W kolejnym, ósmym semestrze zwiększyłam format prac i kontynuowałam rozważania przestrzenne, tnąc, zginając, wycinając otwory. Jedna z tych prac stała się inspiracją do serii dyplomowej. 27
Elementy kompozycji dyplomowej. Obiekt pierwszy 28
29
Obiekt drugi 30
31
Obiekt trzeci 32
33
Obiekt czwarty 34
35
36
Część III. Plakaty wystaw artystów radzieckiej awangardy lat 20-tych XX wieku Posters for exhibitions of Soviet avant-garde artists of the 20's of the twentieth century Pracownia Projektowania Graficznego Prowadzący: Ad. Włodzimierz Morawski Założenie formalne: seria plakatów dla organizatora wystaw twórczości sześciu artystów radzieckiej awangardy lat 20-tych XX wieku. Z jednej strony plakaty powinny się różnić między sobą, ale równocześnie tworzyć spójną całość. Wybór tematu (artyści radzieckiej awangardy) wynika z mojego zainteresowania sztuką pierwszej połowy dwudziestego wieku, powiązany jest zarówno z pracami realizowanymi od kilku lat w pracowni rysunku (architektura modernizmu), jak i tematem teoretycznej pracy magisterskiej (Projektowanie nowej rzeczywistości w kierunkach awangardowych pierwszej połowy XX wieku). Szczegółowy zakres projektu: sześć plakatów dla Muzeum Sztuki w Łodzi. Wybór nazwisk był ograniczony dostępnością materiałów ikonograficznych (fotografii twórców). W ostatecznym zestawie znaleźli się: El Lisicki, Malewicz, Popowa, Rodczenko, Rozanowa i Tatlin. Pierwszym pomysłem było użycie stylistyki stosowanej w grafice wydawniczej tego okresu i graficzne przetworzenie fragmentów prac wybranych artystów. Nie przyniosło to oczekiwanych efektów, zatem w drugim etapie poszukiwań połączyłam elementy graficzne i typograficzne z fragmentami zdjęć twórców awangardy (w czasie ostatnich prac Stiepanową zastąpiła Rozanowa). 37
Rozwiązanie to być może atrakcyjne wizualnie nie oddawało charakteru planowanej ekspozycji w muzeum. Kolejna próba polegała na połączeniu wizerunków autorów z wybranymi fragmentami ich prac. Efekt nie okazał się satysfakcjonujący, ani dzieła, ani portrety nie były czytelne. Rozpoczął się kolejny etap, w którym starałam się znaleźć dobre rozwiązanie techniczne pomysłu. Zastosowanie zdjęcia w postaci czarnej, przezroczystej bitmapy o grubym, kwadratowym rastrze (3 dpi, 90 o ), i wybranego fragmentu dzieła przyniosło wreszcie 38
oczekiwany efekt. Użyłam zrekonstruowaną czcionkę projektu Fritza Schleifera (zastosowaną w plakacie wystawy Bauhausu w 1923), charakterem nawiązującą bezpośrednio do stylu awangardy. Opisaną wyżej metodę zastosowałam we wszystkich sześciu plakatach, zwracając uwagę również na to, by nakładające się na portrety obrazy nie wywoływały efektów przypadkowych i deformujących czy ośmieszających. Plakaty stanowią zgodnie z założeniami grupę wzajemnie powiązaną, nie tracąc, pomimo zastosowanej wspólnej metody technicznej, indywidualnego charakteru każdego z prezentowanych artystów. 39
40
41
42
43
44
Technika: grafika komputerowa, druk cyfrowy. Wymiary: 1000 661 mm. 45