Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami GRUPA ROBOCZA ds. ODDZIAŁYWAŃ (WGE) Konwencji w sprawie Transgranicznego Zanieczyszczania Powietrza na Dalekie Odległości aktywność strony polskiej dr hab. Wojciech MILL mgr Tomasz PECKA
Mandat Grupy Roboczej ds. Oddziaływań Grupa jest odpowiedzialna za inicjowanie i organizowanie współpracy w zakresie badań nad skutkami depozycji zanieczyszczeń powietrza na: zdrowie ludzkie środowisko czyli: rolnictwo, leśnictwo, obiekty materialne, ekosystemy wodne i inne komponenty środowiska. Oczekiwanym efektem tych badań jest stworzenie naukowych podstaw dla określenia zależności dawka/skutek, wykorzystywanej przy ustalaniu polityki i tworzeniu programów ochrony środowiska. Grupa dokonuje ocen bieżącego stanu środowiska oraz określa długoterminowe trendy zmian wynikających z transgranicznego zanieczyszczania powietrza. Ponadto zadaniem Grupy jest określanie i kartowanie dopuszczalnych obciążeń ekosystemów lądowych i wodnych zanieczyszczeniami pochodzącymi z atmosfery. 2
Międzynarodowe Programy Współpracy i Centra Koordynacyjne WGE Międzynarodowe Programy Współpracy wykonują zadania wynikające z mandatu WGE w odniesieniu do poszczególnych komponentów środowiska i zadań WGE. W tym celu: q opracowująśrednio i długoterminowe programy działania q organizują ich wykonanie z pomocą centrów koordynacyjnych q uzyskane wyniki sprawozdają Grupie Roboczej ds. Oddziaływań Centra koordynacyjne są odpowiedzialne za wykonanie przez kraje-strony Konwencji średnio i długoterminowych programów. W związku z tym: q opracowują ujednolicone metodyki pracy q organizują zbiórki danych z centrów krajowych q agregują otrzymane dane do skali europejskiej q opracowują roczne raporty dla 3
Międzynarodowe Programy Współpracy i Centra Koordynacyjne WGE GRUPA ZADANIOWA ds. ODDZIAŁYWAŃ oddziaływanie na lasy oddziaływanie na wody oddziaływanie na uprawy oddziaływanie na materiały monitoring zintegrowany modelowanie i kartowanie WG oddziaływania zdrowotne 4
Udział i aktywność strony polskiej w międzynarodowych programach współpracy WGE Strona polska reprezentowana jest we wszystkich międzynarodowych programach () poprzez swoje krajowe centra koordynacyjne (NFC), których działalność odnotowywana jest w rocznych raportach każdego w trakcie sesji plenarnych WGE w Genewie. Międzynarodowym programem, który podsumowuje wyniki prac pozostałych programów jest Modelowania i Kartowania, który tworzy europejskie mapy ładunków krytycznych, określających wielkość depozycji zanieczyszczeń powietrza bezpiecznej dla struktury i funkcjonowania ekosystemów lądowych i wodnych. Ładunki krytyczne oraz ich przekroczenia dają naukową, obiektywną podstawę do ustanawiania celów ekologicznych do osiągnięcia w kategoriach politycznych. Polskie mapy ładunków krytycznych opracował polski NFC działający w IOŚ (od 2010 roku w KOBiZE). Zostały one zagregowane do map europejskich, na użytek negocjacji protokołów z Oslo (1994) i z Göteborga (1999) 5
Polskie mapy ładunków krytycznych - przykład Maksymalny ładunek krytyczny siarki CL max (S) Ładunek krytyczny azotu przyswajalnego Cl nut (N) ŁADUNKI KRYTYCZNE: największa depozycja związków zakwaszających, nie wywołująca zmian chemicznych prowadzących do długotrwałych, szkodliwych skutków dla struktury i funkcjonowania ekosystemów, zgodnie z najnowszym stanem wiedzy 6
Uproszczony schemat działań w zakresie przygotowania protokółów Konwencji LRTAP opartych o ilościową ocenę skutków depozycji zanieczyszczeń powietrza schemat ten ma zastosowanie w toczącej się rewizji Protokółu z Göteborga NFC -NationalFocal Center -Krajowe Centra Koordynacyjne; EMEP -European Monitoring and Evaluation Programme; WGE -Working Group on Effects; CIAM -Centre for Integrated Assessment Modeling; MSC-W -Meteorological Synthesizing Centre; CCE -Coordination Centre for Effects; WGS &R-Working Group on Strategies and Reviews 7
PLANY GRUPY ROBOCZEJ ds. ODDZIAŁYWAŃ Średnio- i długo-terminowe programy prac WGE mają bezpośredni związek z postanowioną przez Organ Wykonawczy Konwencji rewizją postanowień protokołów Konwencji. Dotyczy to w szczególności Protokołu z Göteborga i Protokołu Metali Ciężkich. Zadania do wykonania: qprognozy, przy pomocy modeli dynamicznych, potencjalnych zagrożeń ekosystemów w obszarach, w których po 2010 roku będą nadal występowały przekroczenia ładunków krytycznych kwasowości qprognozy, przy pomocy modeli dynamicznych, potencjalnych zagrożeń ekosystemów w obszarach, w których po 2010 roku będą nadal występowały przekroczenia ładunków krytycznych azotu pokarmowego qopracowanie i wdrożenie dynamicznych modeli prognozowania rewitalizacji biologicznej Strona polska jest merytorycznie i organizacyjnie przygotowana do aktywnego uczestnictwa we wszystkich ww. kierunkach działań. W ramach KOBiZErozpoczęliśmy przygotowania do stworzenia, wspólnie z IIASA, modelu GAINS-PL 8
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami Zespół Ochrony Powietrza *01-692 Warszawa, ul. Kolektorska 4 : kobize@kobize.pl ( +4822 5696 506 2 +4822 8335 754 Pracownia Modelowania Matematycznego *41-106 Siemianowice Śląskie, ul. Grunwaldzka 7B-2 : mill@silesia.top.pl ( +4832 2281 482 2 +4832 2281 482 DZIĘKUJĘ za UWAGĘ