KANCJONAŁY LUTERAŃSKIEGO GDAŃSKA

Podobne dokumenty
MEDIUM AEVUM, Vol. 3, redaktorzy serii Marek Ferenc i Michał Stachura

GNOZA I EZOTERYKA W KULTURZE

Językowe komunikowanie uczuć w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur

INNOWACJA PRZYSZŁOŚCIĄ ROZWOJU GOSPODARKI. Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Część I

Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.

Recenzenci: prof. dr hab. Krystyna Bartol prof. dr hab. Jacek Popiel

Anna Karłyk-Ćwik Toruń 2018

Karolina A. Krośnicka. Przestrzenne aspekty kształtowania i rozwoju morskich terminali kontenerowych

INNOWACJA PRZYSZŁOŚCIĄ ROZWOJU GOSPODARKI

Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Copyright 2014 by Grażyna Wąsowicz & Małgorzata Styśko-Kunkowska

Copyright 2014 Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa

Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki, przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2013/11/D/HS5/01413

W służbie ludu i inżynierii społecznej. Media publiczne w Danii, Norwegii i Szwecji w perspektywie historycznej i kulturowej

Unitis Viribus. Diecezja Podlaska w II Rzeczypospolitej. Rafał Dmowski

STRATEGIE ŻYCIOWE MŁODZIEŻY

Bierdiajew. i inni. W kregu mysli rosyjskiego renesansu religijno- -filozoficznego

Recenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH. Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan

Recenzent dr hab. Krzysztof Kaczmarek, prof. UAM. Redaktor Wydawnictwa Michał Staniszewski. Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Taranek

Projekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce wykorzystano zdjęcie: want to climb a barbed fence out Fotolia / bazapoy

STUDIA EUROPEJSKIE. Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego. Numer 1 (73) 2015

Didactica Seria naukowa pod redakcją dr Magdaleny Zawadzkiej

STOSUNKI UKRAIŃSKO-POLSKIE W LATACH

ISBN

Socjalizacja studentów do społeczeństwa informacyjnego na przykładzie Litwy, Niemiec, Polski, Republiki Czeskiej i Ukrainy Studium porównawcze

Recenzja: prof. dr hab. Stanisław Kłopot. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja i korekta: Magdalena Pluta. Projekt okładki: Katarzyna Juras

Wybrane aspekty analiz i strategii podmiotów gospodarczych we współczesnych czasach. Część I

Copyright by Łukasz Gołębiewski, 2010 Copyright by Jirafa Roja, 2010

WOJCIECH WYRZYKOWSKI PODATKOWE UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W POLSCE

Numer 4 (56) 2010 Warszawa 2010

Naukowe Wydawnictwo IVG

MAGDALENA GRABOWSKA. Zerwana genealogia. Działalność społeczna i polityczna kobiet po 1945 roku a współczesny polski ruch kobiecy

STUDIA EUROPEJSKIE. Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego. Numer 4 (76) 2015

STAROŻYTNA GERMANIA I GERMANIE W HISTORIOGRAFII POLSKIEJ

Recenzje: prof. dr hab. Krystyna Stany dr hab. Krzysztof Podemski, prof. UAM. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Magdalena Pluta

Z DZIEJÓW KARTOGRAFII Tom XIX CZTERDZIESTOLECIE ZESPOŁU HISTORII KARTOGRAFII PRZY INSTYTUCIE HISTORII NAUKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa Publikacja dofinansowana przez Fundację Studiów Międzynarodowych

TWÓRCZOŚĆ TADEUSZA RÓŻEWICZA W RADIU. Studium przypadku

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014

Copyright 2012 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.

Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.

Jerzy Topolski Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów

Automatyzacja i sterowanie statkiem

Zarządzanie przedsiębiorstwem. Część III

Publikacja z serii Monografie o tematyce turystycznej

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014

Praca dotowana z funduszy przeznaczonych na badania statutowe Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

Seria wydawnicza Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Renesans. Charakterystyka epoki

Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Publikacja dofinansowana przez Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

ZAMÓWIENIA DODATKOWE I UZUPEŁNIAJĄCE

Marzena Kordaczuk-Wąs Społeczne uwarunkowania policyjnych działań profilaktycznych. Marzena Kordaczuk-Wąs 2017 Wydawnictwa Drugie 2017

Społeczna rzeczywistość choroby nowotworowej w rodzinie

Pokrycia dachowe. Zabezpieczenia i izolacje WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH. część C. zeszyt 1. Warszawa

GRA PERYFERYJNA POLSKA POLITOLOGIA W GLOBALNYM POLU NAUK SPOŁECZNYCH

Seria wydawnicza Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

W h>/e ZK: <Ͳ D < DE SIGNERZY ZK> tk Kt WZK: <d Ed t K'> / ^K :K>K'/ EzD WARSZAWA 2019

STUDIA TURYSTYKI I REKREACJI W POLSCE

DZIEJE SZTUKI POLSKIEJ

W POLSCE. Bernard Jóźwiak Piotr Dobrołęcki. Patronat medialny. Europapier-Impap najlepsze media do druku i reklamy

Grzegorz Motyka Rafał Wnuk Tomasz Stryjek Adam F. Baran. Wojna. po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Ârodkowo-Wschodniej w latach

MAJĄ PRZYJEMNOŚĆ ZAPREZENTOWAĆ

Autor zdjęcia wykorzystanego na okładce (na prawach wolnego dostępu) Sergey Nivens

Numer 3 (47) 2008 Warszawa 2008

Spis treści. Wstęp... 11

Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR

Autoreferat. a) magister w zakresie filologii germańskiej (Wydział Filologiczno-Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego, 2003)

Sieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą

WSPÓŁPRACA MIĘDZYGMINNA W POLSCE ZWIĄZEK Z ROZSĄDKU

Recenzenci prof. dr hab. Piotr Kardas dr hab. Kamil Zeidler, prof. UG Redaktor Wydawnictwa Joanna Kamień Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Z

Jarosław Przeperski. Konferencja Grupy Rodzinnej w teorii i praktyce pracy socjalnej z rodziną

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa 2016

Recenzja: dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego Tomasz Grzegorz Grosse. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Dorota Kassjanowicz

Rejestracja zmian w spółce w KRS

Wstęp do pisania i redagowania tekstów naukowych

KRYTERIA OCENY OFERT PO NOWELIZACJI USTAWY PZP

WPOLSCE ISTOTA, FORMY, ZADANIA

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa 2016

Polsko - Niemieckie Semiarium Naukowe

POTĘGA PAŃSTW MIĘDZYNARODOWY UKŁAD SIŁ W PROCESIE ZMIAN

Intellectual Property in the Creative Sector

Kompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami

ORDYNACJA PODATKOWA KONTROLA REALIZACJI ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Publikacja została dofinansowana z środków Narodowego Centrum Nauki w ramach projektu badawczego nr 2014/13/B/HS4/03204

Książka została wydana dzięki dotacji Instytutu Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury

SZCZEGÓŁOWY WYKAZ ZGŁOSZONYCH PUBLIKACJI: Publikacje w czasopismach naukowych: Strona 1 z 28. ID Publikacji: 56acb60f81064d8e0ab1378c.

biblioteczka spółki z o.o. Umowa spółki z o.o. ZAPISY, KTÓRE ZAPEWNIĄ SKUTECZNE ZARZĄDZANIE FIRMĄ

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011

BUDŻETOWANIE W EXCELU. Tom XI NPV WSP.KORELACJI ROZKŁ.EXP JEŻELI COS KOMÓRKA VBA DNI.ROBOCZE ILOCZYN LOG SUMA CZY.LICZBA

MODELE STRUMIENIA POWIETRZA W PNEUMATYCE

Steffen Huber POLIFONIA TRADYCJI FILOZOFIA PRAKTYCZNA I TEORETYCZNA ANDRZEJA FRYCZA MODRZEWSKIEGO

Copyright 2010 by Wydawnictwo Naukowe Scholar and Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa

ZAMAWIAJĄCY JAKIE PODMIOTY SĄ ZOBOWIĄZANE DO STOSOWANIA USTAWY PRAWO ZAMOWIEŃ PUBLICZNYCH

Recenzenci: prof. dr hab. Juliusz Gardawski prof. dr hab. Witold Morawski

Praca naukowa dofinansowana ze środków na naukę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach jako projekt badawczy nr N N

Seria: Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei. Studia. Copyright by Wydawnictwo Naukowa Scholar, Warszawa 2012

OD inteligencji DO postinteligencji. WątpliW a hegemonia

EUROPEJSKIE Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

A/ Prace w zakresie nauk biomedycznych

PROBLEMATYKA BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO LUDNOŚCI W POLSCE W LATACH W ŚWIETLE WYBRANYCH REFORM W SYSTEMACH OCHRONY ZDROWIA

Transkrypt:

KANCJONAŁY LUTERAŃSKIEGO GDAŃSKA 1587 1810

Uniwersytet Warszawski Wydział Artes Liberales Ośrodek Badań nad Reformacją i Kulturą Intelektualną w Europie Wczesnonowożytnej REFORMACJA w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej Redaktorzy naukowi serii Piotr Wilczek, Michał Choptiany Rada Programowa Serii Irena Backus (Genève) Karin Friedrich (Aberdeen) Howard Hotson (Oxford) Richard Muller (Grand Rapids) Herman Selderhuis (Apeldoorn) Vladimír Urbánek (Praha) Tom VI KANCJONAŁY LUTERAŃSKIEGO GDAŃSKA 1587 1810 STUDIUM NAD ŹRÓDŁAMI LOKALNEJ NIEMIECKIEJ PIEŚNI KOŚCIELNEJ *** University of Warsaw Faculty Artes Liberales Centre for the Study of the Reformation and Intellectual Culture in Early Modern Europe REFORMATION in Poland and East-Central Europe Series Editors Piotr Wilczek, Michał Choptiany Editorial Advisory Committee Irena Backus (Genève) Karin Friedrich (Aberdeen) Howard Hotson (Oxford) Richard Muller (Grand Rapids) Herman Selderhuis (Apeldoorn) Vladimír Urbánek (Praha) Volume VI Hymnals of Lutheran Gdańsk 1587 1810. Study of the sources of local German hymns

Piotr Kociumbas KANCJONAŁY LUTERAŃSKIEGO GDAŃSKA 1587 1810 STUDIUM NAD ŹRÓDŁAMI LOKALNEJ NIEMIECKIEJ PIEŚNI KOŚCIELNEJ Warszawa 2017

Recenzenci: dr hab. Sławomir Kościelak, prof. UG (Uniwersytet Gdański) dr hab. Cezary Lipiński, prof. UZ (Uniwersytet Zielonogórski) Copyright by Global Scientific Platform sp. z o.o. and the Author Redakcja Zuzanna Guty Korekta Halina Stykowska Projekt okładki Weronika Sygowska-Pietrzyk, na podstawie projektu Jowity Lis Skład i organizacja druku PanDawer www.pandawer.pl Publikacja została dofinansowana ze środków Miasta Gdańska oraz Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego ISBN: 978-83-65886-07-1 Wydawca: Global Scientific Platform sp. z o.o./ Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa ul. Leśnej polanki 16a 05-080 Truskaw www.sublupa.pl

Spis treści Wykaz skrótów... 13 Wprowadzenie... 16 Stan badań... 17 Cel i uwagi metodologiczne... 22 Kancjonał i pieśń kościelna. Próba definicji... 26 Materiał źródłowy... 42 1. W kręgu konfesjonalizmu, czyli świt kancjonału nad Motławą... 45 1.1. Geystliche Lieder vnnd Psalmen (1587 I)... 49 1.2. Geistliche Lieder vnd Psalmen (1592 I)... 55 1.3. Gesangbüchlein/ Von Gebreuchlichsten Psalmen/ Kirchengesangen vnnd Geistlichen Liedern (1616 I)... 59 1.4. Geistliche Lieder vnd Psalmen (1626 I)... 65 1.5. Geistreiches Gesang=Büchlein (1691 I 1693 I)... 68 1.5.1. Geistreiches Gesang=Büchlein (1691 I)... 69 1.5.2. Geistreiches Gesang=Büchlein (1693 I)... 73 1.6. Geistliche Psalmen und Lieder (1696 I)... 75 1.7. Geistreiches Gesangbuch (1700 I)... 79 2. Między ortodoksją a pietyzmem albo w stronę oficjalnego kancjonału... 85 2.1. Vollständiges Preußisches Gesang=Buch (1701 I)... 88 2.2. Zerbstisches Gesang=Buch (1706 I)... 93 2.3. Dantziger Gesangbuch < > zur Beförderung der Kirchen= und Hauß=Andacht (1719 I 1725 I)... 100 2.3.1. Dantziger Gesangbuch < > zur Beförderung der Kirchen= und Hauß=Andacht (1719 I)... 101 2.3.2. Dantziger Gesangbuch < > zur Beförderung der Kirchen= und Hauß=Andacht (1725 I)... 109 2.4. Hell anstimmende JESUS Lust (~1723 I)... 111 2.5. Preußisch Evangelischer Lieder=Schatz (1726a I)... 117 2.6. Das Sing= und Betende Kind GOttes (1726b I 1761b I)... 123 2.6.1. Das Sing= und Betende Kind GOTTes (1726b I)... 123 2.6.2. Das Sing= und Betende Kind GOTTes (1735 I)... 129 7

Spis treści 2.6.3. Das Sing= und Bethende Kind GOttes (1739 I)... 135 2.6.4. Das Sing= und Bätende Kind GOttes (1740 I)... 137 2.6.5. Das Sing= und Bätende Kind GOttes (1741 I)... 139 2.6.6. Das Sing= und Bethende Kind GOttes (1743 I)... 144 2.6.7. Das Sing= und Betende Kind GOttes (1747 I)... 148 2.6.8. Das Sing= und Betende Kind GOttes (1752 I)... 154 2.6.9. Das Sing= und Betende Kind GOttes (1754 I)... 156 2.6.10. Das Sing= und Betende Kind GOttes (1757b I)... 157 2.6.11. Das Sing= und Behtende Kind GOTTES (1759 I)... 158 2.6.12. Das Sing= und Betende Kind GOttes (1761b I)... 160 2.7. Das mit Singen und Beten zu GOTT ruffende Christenherz (1731 I 1762 I)... 161 2.7.1. Das mit Singen und Beten zu GOTT ruffende Christen=Hertz (1731 I)... 161 2.7.2. Das mit Singen und Beten zu GOTT ruffende Christenherz (1757a I)... 166 2.7.3. Das mit Singen und Beten zu GOTT ruffende Christenherz (1761a I)... 172 2.7.4. Das mit Singen und Beten zu GOTT ruffende Christenherz (1762 I)... 175 3. Z nurtem oświecenia, czyli ku reformie kancjonału... 177 3.1. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1764 I 1804 I)... 179 3.1.1. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen und Haus Andachten (1764 I)... 179 3.1.2. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen und Haus Andachten (1766 I)... 194 3.1.3. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1768 I)... 195 3.1.4. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1770 I)... 197 3.1.5. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1771 I)... 198 3.1.6. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1774 I)... 198 3.1.7. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1778 I)... 199 3.1.8. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1782 I)... 200 3.1.9. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1785 I)... 202 3.1.10. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1793 I)... 203 8

3.1.11. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1800 I)... 204 3.1.12. Danziger Gesangbuch < > zum allgemeinen Gebrauch der Kirchen= und Haus=Andachten (1804 I)... 205 3.2. Christliche Religions=Gesänge (1810 I)... 206 4. Corrigenda albo krytycznym okiem dawnego użytkownika... 223 5. Spod lokalnego pióra, czyli o gdańskim wkładzie w repertuar niemieckiej pieśni kościelnej... 269 5.1. Twórcy warstwy poetyckiej pieśni... 270 5.2. Pierwodruki i miejscowe przekazy tekstów pieśni... 277 5.3. Melodie leżące u podstaw wykonywanych pieśni... 297 5.4. Struktura wersyfikacyjna tekstów pieśni... 311 5.5. Tematyka pieśni, ich przeznaczenie i przynależność do rubryk... 318 5.6. Recepcja pieśni... 351 5.6.1. Obecność w lokalnych kancjonałach innowierczych... 352 5.6.2. Obecność w kancjonałach pozalokalnych... 353 5.6.3. Wybrane przekłady na język polski... 354 6. Gdańszczanie gdańszczanom albo lokalne kancjonały w ujęciu syntetycznym... 363 6.1. Kompozycja wydawnicza kancjonałów... 363 6.2. Wybór tekstów i pieśni... 372 6.3. Sposób prezentacji pieśni... 378 6.4. Zakres funkcjonowania kancjonałów w kontekście ewolucji gatunku... 379 6.5. Lokalny repertuar pieśni kościelnych... 382 Słowo końcowe... 388 Summary... 393 Bibliografia... 405 Źródła... 405 Opracowania... 419 Suplementy... 437 1. Lokalny repertuar pieśni kościelnych (1SUPL)... 439 2. Lokalny repertuar pieśni kościelnych przekłady (2SUPL)... 573 3. Gdańskie kancjonały luterańskie w języku niemieckim przedmowy (3SUPL)... 621 Indeksy... 649 Indeks osobowy... 649 Indeks miejscowości... 655 Spis treści 9

Spis treści Ilustracje... 657 Wykazy... 721 Wykaz tabel... 721 Wykaz przykładów nutowych... 722 Wykaz wykresów... 722