SYSTEM OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Z FIZYKI rok szkolny 2017/2018 nauczyciel prowadzący: mgr Grażyna Słabicka
CELE OCENIANIA. Ocenianie i sprawdzanie jest integralnym elementem procesu nauczania i powinno występować w różnych formach oraz we wszystkich jego etapach. Ocenianie wewnątrzszkolnych osiągnięć edukacyjnych uczniów z fizyki, polega na rozpoznaniu przez nauczyciela poziomu i postępu w opanowaniu przez ucznia wiadomości w stosunku do wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w Szkole programów nauczania. Celami sprawdzania osiągnięć uczniów na różnych ogniwach lekcji są: dostarczanie informacji o stopniu opanowania wiedzy i umiejętności przez ucznia na danym etapie kształcenia, wykrycie luk i błędów wiedzy ucznia, wskazanie uczniom w jaki sposób mogą luki w wiedzy uzupełnić, a błędy poprawić, uwzględnić zaangażowanie, staranność i wkład pracy ucznia, wdrażanie uczniów do samooceny i umiejętności planowania nauki, prognozować przyszłe wyniki nauczania, motywowanie ucznia do dalszej pracy, stanowić pomoc przy planowaniu czynności nauczycielskich i opracowywaniu scenariuszy działań dydaktycznych, uzmysłowić nauczycielowi konieczność zmiany modyfikacji czy też kontynuacji metod pracy z uczniem, a zatem dawać podstawę do ewaluacji programu KRYTERIA OCEN I WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH 1. Poziom opanowania umiejętności uczniów z fizyki, ocenia się według sześciostopniowej skali ocen: Stopień Skrót literowy Ocena cyfrowa Celujący cel 6 Bardzo dobry bdb 5 Dobry db 4 Dostateczny dst 3 Dopuszczający dop 2 Niedostateczny ndst 1 Przy ocenianiu bieżącym dopuszcza się stosowanie dodatkowego oznaczenia: + (plus), poza stopniem celującym, lub (minus), poza stopniem niedostatecznym. 2. Sposób ustalania ocen cząstkowych z fizyki jest podawany uczniom na pierwszych zajęciach w danym roku szkolnym, oraz przypominany w miarę potrzeb. 3. Przy wystawianiu stopnia nauczyciel kieruje się następującymi kryteriami ogólnymi: zakres i jakoś wiadomości, rozumienie materiału, posługiwanie się i operowanie nabytymi wiadomościami, kultura przekazywania wiadomości. 4. Nauczyciel indywidualizuje pracę z uczniem na zajęciach edukacyjnych, odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia w przypadkach określonych ustawą o systemie oświaty.
5. Warunki, wymagania jakie musi spełniać uczeń aby uzyskać następujące stopnie z fizyki: Wymagania na stopień niedostateczny wymagań nie ustala się. A więc: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, nie potrafi rozwiązywać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela, nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, często opuszcza zajęcia; nie uzupełnia podstawowych zaległości, nie korzysta z proponowanych form pomocy ( np. zespoły wyrównawcze, konsultacje indywidualne ), Wymagania na stopień dopuszczający dotyczą zapamiętywania wiadomości, czyli gotowości ucznia do przypomnienia sobie treści podstawowych praw fizyki, podstawowych wielkości fizycznych, najważniejszych zjawisk fizycznych. Uczeń potrafi rozwiązywać przy pomocy nauczyciela zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności. Zdobyte wiadomości i umiejętności są niezbędne do dalszego kontynuowania nauki fizyki i przydatne w życiu codziennym. A więc: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem, a braki nie przekreślają możliwości dalszego kształcenie, zna podstawowe prawa i wielkości fizyczne, potrafi z pomocą nauczyciela wykonać proste doświadczenia fizyczne, sprostał wymaganiom koniecznym, systematycznie uczęszcza na zajęcia i uczestniczy w nich w miarę swoich możliwości. Wymagania na stopień dostateczny dotyczą zrozumienia wiadomości. Oznacza to że uczeń potrafi przy niewielkiej pomocy nauczyciela: wyjaśnić, od czego zależą podstawowe wielkości fizyczne (np. gęstość, praca, rezystancja itp.), zna jednostki tych wielkości, zna i potrafi wyjaśnić poznane prawa fizyki, umie je potwierdzić odpowiednimi, prostymi eksperymentami( np. prawo Archimedesa, prawo Ohma). A więc: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania zadań z pomocą nauczyciela, potrafi wykonać proste doświadczenia fizyczne z pomocą nauczyciela, zna podstawowe wzory, jednostki i wielkości fizyczne, sprostał wymaganiom koniecznym i podstawowym. Wymagania na stopień dobry dotyczą stosowania wiadomości i umiejętności w sytuacjach typowych. Oznacza to opanowanie przez ucznia umiejętności praktycznego posługiwania się wiadomościami, które są pogłębione i rozszerzone w stosunku do wymagań podstawowych ( np. obliczanie wartości wielkości fizycznej według wzoru: gęstości,siły, mocy natężenia prądu itp.), uczeń potrafi samodzielnie rozwiązywać typowe zadania teoretyczne i praktyczne, korzystając przy tym ze słowników, tablic i innych pomocy naukowych. A więc: Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował w dużym zakresie wiadomości określone programem nauczania, poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań lub problemów, potrafi wykonać zaplanowane doświadczenie z fizyki, rozwiązywać proste zadania lub problemy, sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym i rozszerzającym. Wymagania na stopień bardzo dobry dotyczą stosowania wiadomości i umiejętności w sytuacjach problemowych (np. szczegółowa analiza procesów fizycznych),
w projektowaniu i wykonywaniu doświadczeń potwierdzających prawa fizyczne, rozwiązywaniu złożonych zadań rachunkowych ( wyprowadzanie wzorów, analiza wykresów ) oraz przedstawionych wiadomości ponadprogramowych związanych tematycznie z treściami nauczania. A więc: Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, zdobytą wiedze potrafi zastosować w nowych sytuacjach, jest samodzielny korzysta z różnych źródeł wiedzy, potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia fizyczne, rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe, osiąga sukcesy w konkursach szkolnych ( o ile są organizowane ), sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym. Wymagania na stopień celujący wiedzę znacznie przekraczającą program nauczania, biegłe posługiwanie się zdobytymi wiadomościami, proponowanie rozwiązań nietypowych, dostrzeganie związków przyczynowo skutkowych, stałą aktywność na zajęciach, pełne wypowiedzi, systematyczną i dokładną pracę, swobodne operowanie wcześniej zdobytą wiedzą, umiejętność analizy. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych ( problemowych ) umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, osiąga sukcesy w konkursach poza szkolnych ( na szczeblu rejonowym i wojewódzkim ), sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym. 6. Ocena końcowa ( klasyfikacyjna) Wystawiana jest na koniec pierwszego semestru lub koniec roku szkolnego. Ocena ta jest wynikiem wszystkich umiejętności ucznia na podstawie ocen cząstkowych, czyli będzie uwzględniać wszystkie oceny jakie wystawiono indywidualne chęci ucznia oraz jego wkład pracy. Na podstawie uzyskanych ocen oceniamy ucznia czy spełnił i w jakim stopniu postawione przed nim wymagania takie przyporządkowanie oceny do osiągnięć ucznia ma charakter wartościowania i motywowania do podnoszenia poziomu nauczania. 7. Stosowane formy oceniania. Metody sprawdzenia osiągnięć uczniów mogą być następujące: Sprawdzian rozumiany jako zaplanowane przez nauczyciela dłuższa samodzielna pisemna praca, kontrolna uczniów przeprowadzana w szkole podczas zajęć edukacyjnych w celu sprawdzenia ich wiedzy i umiejętności, obejmujące materiał większy niż z trzech lekcji. Kartkówka - niezapowiedziana (obejmująca maksymalnie materiał z 3 ostatnich jednostek lekcyjnych) lub zapowiedziana (jej zakres określa nauczyciel) Wypowiedzi ucznia (odpowiedzi, aktywność). Prace domowe (ustne, pisemne). Prace długoterminowe (referaty, pomoce dydaktyczne). Konkursy. Po zakończeniu każdego działu nauczyciel dokonuje sprawdzenia wiadomości. Sprawdzian powinien być zapowiedziany i wpisany do terminarza e-dziennika z conajmniej tygodniowym wyprzedzeniem W wypadku nieobecności na pracy klasowej podsumowującej wiadomości i umiejętności z całego działu uczeń ma obowiązek napisać ją w wyznaczonym przez nauczyciela terminie. Jeśli uczeń nie zgłosi się w wyznaczonym terminie (nie dłuższym niż 2 tygodnie), otrzymuje ocenę niedostateczną.
Kartkówka i odpowiedź ustna obejmują zakres 3 ostatnich lekcji i nie muszą być wcześniej zapowiedziane. Uczeń jest jednak zobowiązany znać elementarne zagadnienia z wcześniejszego materiału, niezbędne do efektywnej pracy na lekcji (np. umiejętność zamiany jednostek, odczytywania danych z wykresu itp.). Formy te mogą też obejmować zakres materiału zadany do przypomnienia. Na ocenę z odpowiedzi bądź sprawdzianu pisemnego ma wpływ poza wiedzą również poprawna polszczyzna, estetyka zapisu, rysunku, stopień wyczerpania tematu. Uczeń może poprawić każdą ocenę z pisemnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności w terminie 14 dni od momentu uzyskania informacji o otrzymanej ocenie w formie ustnej lub zapisu w dzienniku elektronicznym. Ocena jest wpisywana do dziennika obok ustalonej oceny z prac pisemnych, przy czym obie oceny brane są pod uwagę przy ustalaniu oceny śródrocznej i rocznej. Termin i forma poprawy ustalone są przez nauczyciela. Uczeń nieobecny na pracy klasowej z przyczyn usprawiedliwionych ma obowiązek zaliczyć ją w terminie dodatkowym wyznaczonym przez nauczyciela. Jeżeli uczeń nie zgłosi się w terminie dodatkowym, zobowiązany jest do napisania sprawdzianu w pierwszym dogodnym dla nauczyciela terminie. Ocenę z danej pracy można poprawić tylko raz. Z pracy pisanej niesamodzielnie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy. Prace pisemne oceniane są według następującej skali procentowej: Punktacja/ocena 90-100% celujący oraz wykonanie zadania dodatkowego, treść wykraczająca poza bieżący zakres wymagań, itp. 90-100% bardzo dobry 71-89% dobry 51-70% dostateczny 36-50% dopuszczający 0-35% niedostateczny Przy wystawianiu oceny semestralnej i końcoworocznej nauczyciel posiłkuje się średnią ważoną, bierze pod uwagę opanowanie wymaganego materiału, ale również postępy ucznia i jego wkład pracy (wartość dodaną). Ocena semestralna lub końcoworoczna nie może różnić się od średniej ważonej o więcej niż jeden stopień. Przy ocenie pracy ucznia przyjmuje się następujące wagi: 5 wszystkie prace pisemne (sprawdziany, testy); 4 odpowiedzi ustne, kartkówki; 3 - projekty realizowane w grupach; 2 pisemne zadania domowe, referaty, aktywność na lekcji; inna ustalona indywidualnie przez nauczyciela Nauczyciel ma obowiązek ocenić dłużą prace pisemną w ciągu dwóch tygodni, a krótsze (kartkówki) w ciągu tygodnia oraz przekazać uczniom informację o wynikach. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców. Nauczyciele przechowują sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczniów do końca roku szkolnego. Na prośbę ucznia lub jego rodziców nauczyciel ustalający ocenę powinien ją uzasadnić ustnie. Sprawdzone i ocenione pisemne prace ucznia są udostępnione uczniowi i rodzicom według zasad: uczniowie zapoznają się z poprawionymi pracami pisemnymi w szkole po rozdaniu ich przez nauczyciela; rodzice uczniów podczas konsultacji lub po ustaleniu terminu z nauczycielem uczącym danego przedmiotu. Na prośbę ucznia lub rodzica sprawdzone i ocenione prace kontrolne i inne formy pisemnego sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów, przekazywane są uczniom do domu. Uczniowie
potwierdzają wówczas fakt przekazania im pracy podpisem na przygotowanym przez nauczyciela wykazie obok otrzymanej oceny. Ocenie podlegają również ćwiczenia pisemne na lekcji dotyczące sprawdzania wiedzy bieżącej ucznia, polegające na rozwiązaniu problemu w zeszycie przedmiotowym, na tablicy lub w trakcie trwania lekcji Uczeń za aktywność na lekcji może uzyskać plusy lub minusy, które zapisywane są przez nauczyciela. + + + (trzy znaki plus) bardzo dobry (5) - - - (trzy znaki minus) niedostateczny (1) + uczeń może uzyskać za: a) aktywny udział w lekcji, b) aktywny udział w pracy grupy rozwiązującej problem, zadanie, c) wykonanie doświadczenia, d) rozwiązanie typowego zadania domowego, e) rozwiązanie zadania domowego dla chętnych, f) wyszukanie i zaprezentowanie informacji zdobytych z różnych źródeł np. internetu, encyklopedii multimedialnej, g) przygotowanie krzyżówki lub innego ciekawego zadania jako formy przerwy śródlekcyjnej, h) zrobienie prostego przyrządu do doświadczeń fizycznych wykonywanych na lekcjach i) rozwiązanie problemu o niewielkiej skali trudności - uczeń może uzyskać za: a) brak zadania domowego lub brak zeszytu b) brak koniecznych, wcześniej zapowiedzianych, materiałów niezbędnych podczas lekcji, c) brak oznak pracy w grupie bądź indywidualnie, d) niewykonanie prostych czynności w toku lekcji (nie są one związane z wolnym tempem pracy ucznia). Uczeń ma prawo dwa razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji. Prawo zgłoszenia nieprzygotowania nie dotyczy zapowiedzianych powtórzeń, kartkówek i sprawdzianów. Nieprzygotowanie do lekcji uczeń zgłasza podczas sprawdzania obecności. Każdy uczeń ma obowiązek prowadzić zgodnie ze wskazówkami nauczyciela zeszyt przedmiotowy, który będzie okresowo sprawdzany. Uczeń w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić. Uczeń mający problem z opanowaniem wiadomości ma obowiązek uczestniczyć w dodatkowych zajęciach, z własnej woli lub skierowany przez nauczyciela. Uczeń ma prawo do poprawy każdej przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych. Poprawa przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych odbywa się w formie testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności w części ustnej i pisemnej. 1) w ciągu 5 dni od poinformowania rodziców uczeń lub jego rodzice zwracają się z pisemnym wnioskiem do nauczyciela przedmiotu o podwyższenie przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych lub do wychowawcy o podwyższenie przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania (maksimum o jeden stopień); 2) nauczyciel lub odpowiednio wychowawca spisuje z uczniem kontrakt, który zawiera: a. formy podwyższenia przewidywanej oceny klasyfikacyjnej, b. termin podwyższenia; 3) pod kontraktem podpisuje się uczeń oraz jego rodzice i nauczyciel; 4) tryb podwyższenia przewidywanej rocznej klasyfikacyjnej oceny z zajęć edukacyjnych i rocznej klasyfikacyjnej oceny zachowania kończy się na 3 dni przed klasyfikacyjną konferencją Rady Pedagogicznej; 5) dokumentację związaną z powyższą procedurą przechowuje nauczyciel do zakończenia roku szkolnego.