Opracowanie: PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKOO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PN. SMARDZEWO 2 W GMINIE SŁAWNO (powiat sławieński, woj. zachodniopomorskie) ANEKS Egz. nr 4 mgr Jacek Konsur mgr Katarzyna Kubik Kierownik zespołu dr hab. Maciej Przewoźniak mgr Ewa Sawon mgr Andrzej Winiarski Gdańsk, 16 czerwca 2015 r.
2 Spis treści: 1. CEL I ZAKRES ANEKSU... 3 2. ANALIZA WIDOCZNOŚCI HISTORYCZNEJ CZĘŚCI SŁAWNA Z KOŚCIOŁEM P.W. WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY Z TRAS KOMUNIKACYJNYCH... 4 2.1. Wprowadzenie... 4 2.2. Szczegółowa analiza krajobrazowa... 5 2.2.1. Widoki z drogi krajowej nr 6.... 5 2.2.2. Widoki z drogi wojewódzkiej nr 205.... 7 2.2.3. Widoki z drogi powiatowej Sławno - Postomino.... 9 2.2.4. Widoki z linii kolejowych.... 11 3. PODSUMOWANIE... 13
1. CEL I ZAKRES ANEKSU 3 Przedmiotem opracowania jest aneks do Prognozy oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pn. Smardzewo 2 w gminie Sławno, opracowanej w styczniu 2015 r. przez BPiWP Proeko w Gdańsku. Celem sporządzenia Aneksu jest uzupełnienie ww. Prognozy o ocenę wpływu dopuszczonych ustaleniami projektu Planu elektrowni wiatrowych na sylwetę miasta Sławno, z osi widokowych poprowadzonych z linii kolejowych i dróg dojazdowych do miasta, w szczególności na postrzeganie monumentalnej bryły gotyckiego kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sławnie (fot. 1). Aneks został sporządzony w związku z uwagami zgłoszonymi przez Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie w postanowieniu nr 129.2015.K z dnia 19 marca 2015 r. o odmowie uzgodnienia projektu Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pn. Smardzewo 2 w gminie Sławno (zwanego dalej projektem Planu ). Fot. 1 Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sławnie widok z Placu Kardynała Wyszyńskiego
4 2. ANALIZA WIDOCZNOŚCI HISTORYCZNEJ CZĘŚCI SŁAWNA Z KOŚCIOŁEM P.W. WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY Z TRAS KOMUNIKACYJNYCH 2.1. Wprowadzenie Dominującym obiektem architektonicznym historycznej zabudowy miasta Sławno (historyczną dominantą miasta) jest monumentalna bryła gotyckiego kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sławnie. Kościół ten jest wpisany do rejestru zabytków pod nr A-714. Widoczność kościoła p.w. NMP (fot. 1) z tras dojazdowych do Sławna jest w dużym stopniu ograniczona. Wynika to z następujących faktów: miasto Sławno położone jest w obniżeniu terenu, w dolinie rzek Wieprzy i Moszczenicy; pobocza dróg prowadzących do Sławna na znacznej części odcinków porośnięte są alejami drzew; linie kolejowe prowadzące do miasta na wielu odcinkach przebiegają w obniżeniach terenu; w otoczeniu miasta występują liczne kompleksy leśne oraz zadrzewienia śródpolne i nadwodne, przesłaniające widoki na miasto; zabudowa miasta i miejskie tereny zielone przesłaniają widoki na centralną, historyczną część miasta, w tym: osiedla zabudowy wielorodzinnej w północnej części miasta; osiedla jednorodzinne w części południowej; zabudowa produkcyjna w części zachodniej i południowo-zachodniej; tereny zielone (lasy i zadrzewienia w dnie doliny Wieprzy oraz tereny zieleni urządzonej) we wschodniej części miasta; widoki na miasto przesłania również zabudowa okolicznych wsi (Warszkowo od wschodu, Bobrowiczki, Bobrowice, Rzyszczewo od południowego-zachodu, Kwasowo, Kosierzewo z południa).
2.2. Szczegółowa analiza krajobrazowa 2.2.1. Widoki z drogi krajowej nr 6. 5 Brak widoczności wieży kościoła ze wschodu (dojazd od strony Słupska): odcinek drogi położony w odległości ponad 3,5 km od kościoła p.w. Wniebowzięcia NMP przesłonięcia widoków przez przydrożne aleje drzew oraz przez kompleksy leśne w rejonie Warszkowa; odcinek drogi w odległości 2-3,5 km od kościoła - przebieg przez wieś Warszkowo przesłonięcia przez zabudowę wsi wraz z towarzyszącą jej zielenią oraz przez kompleksy leśne (fot. 2); odcinek drogi w odległości do 2 km od kościoła przebieg przez dolinę Wieprzy przesłonięcia przez kompleksy leśne w dnie doliny oraz zainwestowanie miasta (w tym obiekty infrastrukturowe, tereny zieleni urządzonej itp.). Silnie ograniczona lub brak widoczności dopuszczonych ustaleniami projektu Planu elektrowni wiatrowych (odległość od elektrowni ok. 4,5 km do ponad 8 km). Widoczność wieży kościoła z południa, z krótkich odcinków obwodnicy (z odległości ok. 0,8-1 km od kościoła), silnie ograniczona przez zadrzewienia przydrożne, obiekty infrastrukturowe (w tym ekrany akustyczne, nasypy wiaduktów itp.) oraz zabudowę miejską. Postrzeganie dopuszczonych ustaleniami projektu Planu elektrowni wiatrowych z tego odcinka drogi (z ograniczeniami j.w.) będzie miało miejsce w przeciwnym kierunku niż postrzeganie wieży kościoła. Widoczność wieży kościoła z drogi krajowej nr 6 na południowy zachód od miasta (dojazd od strony Koszalina) występuje jedynie z krótkiego (długość ok. 1,2 km) odcinka pomiędzy Rzyszczewem i Bobrowiczkami (fot. 3) 1. Wieża kościoła częściowo widoczna pomiędzy zadrzewieniami z odległości ok. 5 km. Brak widoczności wieży kościoła z odcinka drogi krajowej położonego dalej na zachód (odległość ponad 5,8 km od kościoła), ze względu na przesłonięcia zabudową wsi Ryszczewo i Karwice oraz towarzyszącą jej zieleń (fot. 4). Wieża kościoła nie jest widoczna również z odcinka drogi krajowej nr 6 w rejonie wsi Bobrowice i Bobrowiczki oraz z samego wjazdu do miasta z południowego-zachodu (odległość 1,5-4,5 km od kościoła), ze względu na zabudowę ww. wsi i dzielnicy przemysłowej Sławna oraz zadrzewień przydrożnych. Ze względu na lokalizację planowanych elektrowni wiatrowych na południe od drogi krajowej nr 6 ich postrzeganie z tego kierunku nie będzie miało wpływu na panoramę miasta (fot. 3 i 4) widoczność elektrowni po przeciwnej stronie drogi niż miasto. 1 Lokalizacje miejsc wykonania fotografii oznaczono na rys. 1 (na końcu opracowania).
Fot. 2 Widok w kierunku Sławna z drogi krajowej nr 6 na wschód od Warszkowa (zabudowa Sławna, w tym wieża kościoła niewidoczne, odległość ok. 3,1 km), planowane elektrownie wiatrowe niewidoczne, zasłonięte przez zadrzewienia i zakrzewienia (odległość 7,0 km i 8,0 km). Fot. 3 Widok w kierunku Sławna z drogi krajowej nr 6 w rejonie Bobrowic (wieża kościoła słabo widoczna, pomiędzy zadrzewieniami, oznaczona czerwoną strzałką - odległość ok. 5,1 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami; odległość 2,1 km i 2,2 km) Fot. 4 Widok w kierunku Sławna ze skrzyżowania drogi krajowej nr 6 i drogi powiatowej Karwice Smardzewo (zabudowa Sławna, w tym wieża kościoła niewidoczne - odległość ok. 8,0 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami; odległość 4,1 km i 4,7 km); na pierwszym planie, po prawej istniejąca elektrownia wiatrowa zespołu Karwice (odległość ok. 0,8 km).
7 2.2.2. Widoki z drogi wojewódzkiej nr 205. Widoczność wieży kościoła z drogi wojewódzkiej nr 205 Sławno-Darłowo (widoczność z północnego-zachodu) będzie miała miejsce jedynie z odcinka w granicach administracyjnych miasta Sławno (odległość ok. 1,0 km do ok. 3,6 km od kościoła). Ze względu na odległość od planowanych elektrowni wiatrowych (ponad 4,6 km) oraz ich położenie na innym kierunku widoczności (w znacznym oddaleniu od sylwety miasta) nie wystąpi ich wpływ na krajobraz kulturowy Sławna (fot. 5 i 6). Brak widoczności (zarówno wieży kościoła jak i planowanych elektrowni wiatrowych) z pozostałego odcinka ww. drogi ze względu na jej przebieg przez kompleksy leśne. Brak widoczności wieży kościoła z odcinka drogi wojewódzkiej nr 205 Sławno-Polanów, na południe od miasta. Panoramę miasta z południa (z odległości od ok. 1,8 km do ok. 2,4 km od wieży kościoła) tworzą osiedla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej przesłaniające widok na historyczną część miasta (fot. 7). Z większych odległości (powyżej 2,4 km od kościoła), z tej drogi, brak widoczności miasta przesłonięcia przez kompleksy leśne oraz zabudowę wsi Kwasowo i Kosierzewo (fot. 8). Postrzeganie planowanych elektrowni wiatrowych z drogi wojewódzkiej nr 205 będzie miało miejsce w innym kierunku niż ewentualna widoczność sylwety miasta Sławno. Wyklucza to wpływ planowanych elektrowni wiatrowych na krajobraz kulturowy miasta.
Fot. 5 Widok w kierunku Sławna z drogi wojewódzkiej nr 205 Sławno Darłowo widoczna wieża kościoła (oznaczona czerwoną strzałką, odległość ok. 1,6 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami, odległość 4,7 km i 5,6 km) Fot. 6 Widok w kierunku Sławna ze skrzyżowania drogi wojewódzkiej nr 205 i drogi lokalnej do Bolszewa i Słowina widoczna wieża kościoła (oznaczona czerwoną strzałką, odległość ok. 3,6 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami, odległość 5,3 km i 6,0 km) Fot. 7 Widok z południowych przedmieść Sławna (drogi wojewódzkiej nr 205) w kierunku centrum (wieża kościoła niewidoczna, przesłonięta przez zadrzewienia i zabudowę południowych osiedli mieszkaniowych - odległość ok. 2,0 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami, odległość 3,1 km i 4,2 km) Fot. 8 Widok w kierunku Sławna z drogi wojewódzkiej nr 205 w rejonie Kwasowa (zabudowa Sławna, w tym wieża kościoła niewidoczne - odległość ok. 5,5 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami, odległość 3,3 km i 3,6 km)
9 2.2.3. Widoki z drogi powiatowej Sławno - Postomino. Występowanie zwartego zadrzewienia wzdłuż drogi (aleja drzew z licznymi zakrzewieniami) w znacznym stopniu ogranicza postrzeganie z niej miasta. Występują tu jedynie nieliczne otwarcia widokowe (przerwy pomiędzy zadrzewieniami), z których jest widok na Sławno. Planowane elektrownie wiatrowe będą w tych przypadkach częściowo widoczne ponad zabudową miasta, ale nie będą postrzegane za wieżą kościoła (fot. 9). Ze względu na odległość od elektrowni ponad 6-7 km (III i IV strefa widoczności 2 ) planowane elektrownie wiatrowe nie będą wyróżniać się w otaczającym je krajobrazie. Należy podkreślić, że krajobraz historycznej zabudowy Sławna z tej drogi został częściowo zdewaloryzowany przez występowanie na jego przedpolu widokowym osiedla budynków wielorodzinnych o niskich walorach architektonicznych. Ponadto, postrzeganie wieży kościoła oraz elektrowni wiatrowych z lokalnych otwarć widokowych w znacznym stopniu ogranicza lub eliminuje występowanie wielkopowierzchniowych reklam wzdłuż drogi (fot. 10). 2 W nawiązaniu do stref wizualnego oddziaływania elektrowni opisanego w opracowaniu Wytyczne w zakresie prognozowania oddziaływań na środowisko farm wiatrowych (Stryjecki, Mielniczuk 2011) opracowanie zalecane przez GDOŚ: Strefa III (w odległości od 4,5 do 7 km od farmy wiatrowej) elektrownie wiatrowe są widoczne, ale nie są narzucającym się elementem w krajobrazie. W warunkach dobrej widoczności można dostrzec obracający się wirnik, ale na tle swojego otoczenia same turbiny wydają się być stosunkowo niewielkich rozmiarów. Strefa IV (w odległości powyżej 7 km od farmy wiatrowej) elektrownie wiatrowe wydają się być niewielkich rozmiarów i nie wyróżniają się znacząco w otaczającym je krajobrazie. Obrotowy ruch wirnika z takiej odległości jest właściwie niedostrzegalny.
Fot. 9 Widok na Sławno z drogi powiatowej Sławno Postomino widoczna wieża kościoła (oznaczona czerwoną strzałką, odległość ok. 2,0 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami, odległość 6,2 km i 7,2 km) Fot. 10 Widok w kierunku Sławna z innego odcinka ww. drogi powiatowej - widoczna wieża kościoła (oznaczona czerwoną strzałką, odległość ok. 1,8 km). Panorama historycznej części miasta zdewaloryzowana przez wiekopowierzchniowe tablice reklamowe i zabudowę wielorodzinną (planowane elektrownie wiatrowe poza zakresem widoczności fotografii).
11 2.2.4. Widoki z linii kolejowych. Ze względu na przebieg linii kolejowej Sławno Słupsk na znacznych odcinkach przez kompleksy leśne lub w sąsiedztwie zadrzewień, nie występuje z niej postrzeganie panoramy miasta z północnego wschodu - brak widoczności zarówno wieży kościoła jak i planowanych elektrowni wiatrowych (fot. 11 i 12). Postrzeganie kościoła występuje jedynie z krótkiego odcinka ww. linii kolejowej w rejonie doliny Wieprzy (odległość ok. 0,5 km od kościoła częściowe przesłonięcia przez zadrzewienia w dnie doliny oraz tereny miejskiej zieleni urządzonej). Widoczność planowanych elektrowni wiatrowych w tym przypadku będzie znacznie ograniczona lub całkowicie wyeliminowana przez zabudowę południowej części miasta. Efekt przesłony jest w tym przypadku zintensyfikowany ze względu na przebieg ww. odcinka linii kolejowej w dnie doliny. Ograniczenie w postrzeganiu panoramy miasta z linii kolejowej Sławno Koszalin (widoczność z zachodu) wynika z przebiegu tej linii na znacznych odcinkach w wykopie oraz z występowania w jej sąsiedztwie licznych zadrzewień i zakrzewień (fot. 13). Z powyższych względów, również postrzeganie planowanych elektrowni wiatrowych z ww. linii kolejowej będzie znacznie ograniczone. Postrzeganie panoramy Sławna z linii kolejowej Sławno Darłowo (linia nieczynna) jest ograniczone lub wyeliminowane przez występujące w sąsiedztwie jej przebiegu zadrzewienia i drobne kompleksy leśne (fot. 14).
Fot. 11 Widok w kierunku Sławna z linii kolejowej Sławno Słupsk w dnie doliny Młynkówki (zabudowa Sławna, w tym wieża kościoła niewidoczne - odległość ok. 1,5 km), planowane elektrownie wiatrowe niewidoczne, zasłonięte przez zadrzewienia i zakrzewienia (odległość 5,6 km i 6,7 km) Fot. 12 Widok w kierunku Sławna z ww. linii kolejowej Sławno Słupsk w rejonie Warszkowa (zabudowa Sławna, w tym wieża kościoła niewidoczne - odległość ok. 2,0 km), planowane elektrownie wiatrowe niewidoczne, zasłonięte przez zadrzewienia i zakrzewienia (odległość 6,2 km i 7,3 km) Fot. 13 Widok w kierunku Sławna z wiaduktu nad linią kolejową Sławno Koszalin (wieża kościoła słabo widoczna, zanikająca w krajobrazie, oznaczona czerwoną strzałką - odległość ok. 6,4 km), planowane elektrownie wiatrowe niewidoczne, zasłonięte przez zadrzewienia i zakrzewienia (odległość 4,5 km i 4,6 km). Widoczność wieży kościoła z samej linii kolejowej na tym odcinku nie występuje. Fot. 14 Widok w kierunku Sławna z linii kolejowej Sławno Darłowo w Boleszewie (zabudowa Sławna, w tym wieża kościoła niewidoczne - odległość ok. 6,4 km), zwizualizowane planowane elektrownie wiatrowe (oznaczone czarnymi strzałkami, odległość 6,1 km i 6,4 km)
13 3. PODSUMOWANIE Analizy krajobrazowe zawarte w rozdz. 2. wykazały, że w żadnym przypadku planowane elektrownie wiatrowe nie spowodują oddziaływania na walory krajobrazowe Sławna, a szczególności na jego centralną, historyczną część z dominantą architektoniczna kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W większości zanalizowanych w rozdz. 2. Przypadków, wiodący wpływ na krajobraz kulturowy, w tym na postrzeganie historycznej panoramy Sławna, ma współczesna zabudowa, zwłaszcza osiedli mieszkaniowych i dzielnicy przemysłowej miasta, występowanie licznych obiektów infrastrukturowych (np. wieże telefonii komórkowej, napowietrzne linie elektroenergetyczne wysokich napięć, mosty i wiadukty kolejowe oraz ekrany akustyczne wzdłuż odcinków drogi krajowej) oraz zieleń wysoka (leśna, śródpolna i przydrożna). Dla historycznego układu urbanistycznego centrum Sławna, w tym dla gotyckiego kościoła p.w. Wniebowzięcia NMP, nie ustanowiono stref ochronnych ich przedpola widokowego. Reasumując: brak podstaw formalnych (brak ustanowionych stref ochronnych) jak i merytorycznych (brak znaczącego oddziaływania planowanych elektrowni wiatrowych na krajobraz kulturowy miasta Sławna) do ograniczenia lokalizacji elektrowni wiatrowych na obszarze objętym projektem Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pn. Smardzewo 2 w gminie Sławno.
14