Radosław Dyki Terminy zapłaty w transakcjach handlowych komentarz dla praktyków przykłady wzorcowe regulaminy postępowania dla przedsiębiorców i podmiotów publicznych ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2013
Wstęp...7 I. Ogólnie o przeciwdziałaniu opóźnieniom w płatnościach...9 I.1. Kredyt kupiecki... 9 I.2. Regulacje prawne dyrektywy UE i ustawy...10 I.3. Cel regulacji...11 I.4. Maksymalny termin zapłaty...11 I.5. Odsetki jako opłata za udzielenie kredytu kupieckiego a odsetki za opóźnienie w zapłacie...12 I.6. Rekompensata za koszty odzyskiwania należności...12 I.7. Pozostałe modyfikacje regulacji o terminach zapłaty w transakcjach handlowych...13 I.8. Odrębne regulacje służące przeciwdziałaniu opóźnieniom w płatnościach...13 I.9. Brak przymusu korzystania z uprawnień oraz brak możliwości ograniczenia uprawnień...14 I.10. Stosunek przepisów ustawy do przepisów Kodeksu cywilnego...15 Warto zapamiętać...15 II. Transakcje handlowe...17 II.1. Definicja transakcji handlowej...17 II.2. Dostawa towaru...17 II.3. Świadczenie usługi...18 II.4. Związek z wykonywaną działalnością...19 II.5. Wyłączenia spod zastosowania ustawy...20 II.5.1. Ogólnie o wyłączeniach...20 II.5.2. Długi objęte postępowaniem upadłościowym lub naprawczym...21 II.5.3. Umowy dotyczące czynności bankowych...23 II.5.4. Umowy zawierane pomiędzy podmiotami zaliczanymi do sektora finansów publicznych...24 II.5.5. Umowy, których przedmiotem jest broń i amunicja...25 II.6. Forma umowy...26 Warto zapamiętać...27 III. Podmioty, do których ma zastosowanie ustawa...29 III.1. Przedsiębiorcy, podmioty publiczne, konsumenci...29 III.2. Przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej...30 III.3. Podmioty prowadzące działalność niezaliczaną do działalności gospodarczej...32 3
III.4. Podmioty dokonujące zamówień według przepisów o zamówieniach publicznych...33 III.5. Osoby wykonujące wolny zawód...35 III.6. Zagraniczni przedsiębiorcy...36 III.7. Podmioty publiczne i podmioty lecznicze...38 Warto zapamiętać...41 IV. Terminy zapłaty...43 IV.1. Termin zapłaty a swoboda umów...43 IV.2. Termin zapłaty a wymagalność...43 IV.3. Termin zapłaty a Kodeks cywilny...43 IV.4. Jak liczyć terminy...44 IV.4.1. Oznaczanie terminu zapłaty...44 IV.4.2. Terminy oznaczone w dniach...45 IV.4.3. Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach...46 IV.4.4. Dni wolne od pracy...49 IV.5. Termin zapłaty w transakcjach handlowych...50 IV.5.1. Różne terminy dla różnych podmiotów...50 IV.5.2. Strony określające termin zapłaty...50 IV.5.3. Początek biegu terminu...52 IV.5.4. Długość terminu...53 IV.5.5. Chwila zapłaty i wygaśnięcie zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia...56 IV.5.6. Udokumentowanie faktu doręczenia faktury oraz dostawy towaru lub wykonania usługi...58 IV.5.7. Zapłata przed terminem zastrzeżenie terminu na korzyść stron, skonto...59 IV.5.8. Prolongata terminu zapłaty...63 IV.5.9. Termin zapłaty w sytuacji badania towaru lub usługi...64 IV.5.10. Dokonywanie zapłaty wynagrodzenia częściami...65 IV.6. Terminy zapłaty w sytuacji, gdy dłużnikiem jest podmiot publiczny...66 Warto zapamiętać...68 V. Odsetki...71 V.1. Ogólnie o odsetkach...71 V.2. Wysokość odsetek...72 V.2.1. Odsetki umowne...72 V.2.2. Odsetki ustawowe...72 V.2.3. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych...73 V.2.4. Odsetki maksymalne... 74 V.2.5. Ustawowe odsetki za opóźnienia w płatnościach według dyrektywy 2011/7/UE...75 V.3. Obliczanie kwoty odsetek...77 V.3.1. Wzór na obliczanie odsetek...77 V.3.2. Kalkulatory odsetek...78 V.3.3. Zmiana stawki odsetek...78 4
V.4. Odsetki stanowiące opłatę za udzielenie kredytu kupieckiego...79 V.4.1. Podmioty uprawnione do dochodzenia odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki i zobowiązane do ich zapłaty...79 V.4.2. Warunki dochodzenia odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki...79 V.4.3. Okres, za który przysługują odsetki jako opłata za kredyt kupiecki...80 V.4.4. Wysokość odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki...83 V.4.5. Płatność odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki...86 V.5. Odsetki za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia...87 V.5.1. Podmioty uprawnione do dochodzenia odsetek za opóźnienie i zobowiązane do ich zapłaty...87 V.5.2. Warunki dochodzenia odsetek za opóźnienie...87 V.5.3. Okres, za który przysługują odsetki za opóźnienie...87 V.5.4. Wysokość odsetek za opóźnienie...89 V.5.5. Płatność odsetek za opóźnienie...94 V.6. Odsetki w przypadku dokonywania zapłaty wynagrodzenia częściami...94 V.7. Zaliczanie płatności wynagrodzenia i odsetek...96 Warto zapamiętać...99 VI. Stała rekompensata i pozostałe uprawnienia wierzyciela...101 VI.1. Stała rekompensata...101 VI.1.1. Czym jest stała rekompensata i warunki jej otrzymania...101 VI.1.2. Wysokość rekompensaty...102 VI.1.3. Koszty odzyskiwania należności przekraczające kwotę stałej rekompensaty...102 VI.1.4. Wymagalność stałej rekompensaty...103 VI.1.5. Stała rekompensata w przypadku świadczenia spełnianego częściami... 104 VI.2. Zastrzeżenie prawa własności... 104 VI.3. Odszkodowanie w przypadku zwłoki dłużnika...106 VI.4. Zabronione postanowienia umowne...107 Warto zapamiętać...107 VII. Dochodzenie uprawnień przed sądem... 109 VII.1. Postępowanie sądowe...109 VII.1.1. Ogólnie o postępowaniu sądowym...109 VII.1.2. Postępowanie nakazowe związane z transakcjami handlowymi...110 VII.1.3. Postępowanie nakazowe związane z zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem lub uznaniem długu...111 VII.1.4. Postępowanie upominawcze i tryb zwykły...113 VII.2. Organizacje społeczne...114 VII.3. Przedawnienie roszczeń...115 VII.3.1. Przedawnienie roszczenia i jego skutki...115 VII.3.2. Ogólne terminy przedawnienia...116 VII.3.3. Przerwanie biegu przedawnienia...118 VII.3.4. Zawieszenie biegu przedawnienia...121 5
VII.3.5. Przedawnienie należności głównej...121 VII.3.6. Przedawnienie odsetek za opóźnienie...124 VII.3.7. Przedawnienie odsetek jako opłaty za udzielenie kredytu kupieckiego... 127 VII.3.8. Przedawnienie kosztów dochodzenia należności...129 Warto zapamiętać...131 Załączniki...133 Załącznik 1 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty w transakcjach handlowych dla przedsiębiorcy...133 Załącznik 2 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty niebędącego podmiotem leczniczym ani jednostką sektora finansów publicznych...142 Załącznik 3 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty będącego podmiotem leczniczym...152 Załącznik 4 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty zaliczanego do jednostek sektora finansów publicznych...161 Załącznik 5 Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych...170 Załącznik 6 Dyrektywa w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych...175 6