Opis techniczny Instalacja sygnalizacji SSP 1. Podmiot opracowania dokumentacji 2. Zakres opracowania dokumentacji 3. podstawa opracowania dokumentacji 4. Stan istniejący 5. Stan projektowany 5.1. System sygnalizacji pożaru 5.2. Centrala sygnalizacji pożaru POLON 4900 5.2.1. Rodzaje elementów liniowych 5.2.1.1. Optyczna czujka dymu DUR-4046 5.2.1.2. Uniwersalna czujka ciepła TUN-4046 5.2.1.3. Ręczny ostrzegacz pożarowy ROP-4001M 5.2.1.4. Element kontrolno-sterujący EKS-4001 5.2.1.5. Wskaźnik zadziałania WZ-31 5.2.1.6. Gniazdo G-40 5.3. Sygnalizacja akustyczna 5.4. Instalacje wewnętrzne 5.5. Obliczenia techniczne 5.6. Organizacja alarmowania 6. Normy i przepisy 7. Instrukcje, certyfikaty, deklaracje 8. Rysunki i tabele Instalacja SSP str. 1/9
1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA DOKUMENTACJI. Przedmiotem opracowania jest instalacja systemu wykrywania i sygnalizacji pożaru oraz system sterowania w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym Dzieci i Młodzieży. Celem opracowania jest sporządzenie dokumentacji technicznej obejmującej: - system wykrywania i sygnalizacji pożaru, - sterowanie windą osobową, - sterowanie wentylacją, - sterowanie drzwiami ewakuacyjnymi. 2. ZAKRES OPRACOWANIA DOKUMENTACJI. Zakres niniejszego opracowania obejmuje: - zakres ochrony, - instalacja urządzeń sygnalizacji pożarowej, jak: - rozmieszczenie elementów, jak: czujki dymu i optyczne, przyciski ROP, - rozmieszczenie elementów sygnalizacji akustyczno optycznej, 3. PODSTAWA OPRACOWANIA DOKUMENTACJI. Podstawą opracowania dokumentacji jest: - zlecenie na wykonanie dokumentacji, - podkłady budowlane, - ustalenia z użytkownikiem, - wizja lokalna w terenie, - obowiązujące normy i przepisy. 4. STAN ISTNIEJĄCY. Oddział SOR jest częścią budynku szpitala blok HR i K, wybudowany jest w sposób tradycyjny i posiada instalacje sygnalizacji p.poż. Ze względu na przestarzały system sygnalizacji, który nie nadaje się już do modernizacji ze względu na to iż nie spełnia on obowiązujących przepisów zachodzi konieczność wydzielenia systemu tylko dla pomieszczeń SOR w oparciu o centralę POLON 4900. Do chwili modernizacji systemu w istn. części i wpięcie go do proj. systemu będą obowiązywać 2 systemy istn. POLON CSP-35A oraz POLON 4900. 5. STAN PROJEKTOWANY. 5.1. System automatycznej sygnalizacji pożaru. Instalacja automatycznej sygnalizacji pożarowej przedstawiona w niniejszym projekcie będzie spełniała zadanie: - wykrywania pożaru w jego początkowej fazie (zagrożenie pożarowe), - wysłanie sygnałów sterujących do innych urządzeń i instalacji w budynku, W celu umożliwienia wczesnego wykrycia pożaru z jednoczesnym wskazaniem jego miejsca powstania został zaprojektowany system automatycznej adresowalnej sygnalizacji pożarowej POLON 4000 w oparciu o centralę sygnalizacji pożaru POLON 4900, która wykonana jest w najnowszej technologii: - umożliwia wczesne wykrycie pożaru z jednoczesnym wskazaniem jego miejsca powstania, - powiadamia o nim bliższych i dalszych służb interwencyjnych, - steruje urządzeniami wykonawczymi, - rejestruje wszystkie występujące w systemie zdarzenia. Systemem adresowalny, jest to taki system, gdzie każdemu elementowi liniowemu linii dozorowej (czujka pożarowa, ręczny ostrzegacz pożarowy, adapter czujki konwencjonalnej, element sterujący) przyporządkowuje się indywidualny numer adres. Przy wyborze czujek w fazie projektowania, uwzględniono: - prawdopodobieństwo powstania pożaru oraz zjawiska (dym, temperatura, płomień) towarzyszące w pierwszej fazie pożaru, - warunki budowlane, - wyposażenie pomieszczeń, - przechowywane materiały, Natomiast przy projektowaniu ilości czujek oraz typu ich zastosowania w poszczególnych pomieszczeniach kierowano się: - stopniem czułości systemu, Instalacja SSP str. 2/9
- dopuszczalną powierzchnią dozorowania czujek, - dopuszczalną odległością pomiędzy czujkami, - warunkami panującymi w pomieszczeniach, - charakterem wykorzystania pomieszczeń. 5.2. Centrala sygnalizacji pożarowej POLON 4900. Centrala sygnalizacji pożarowej POLON 4900 jest urządzeniem integrującym wszystkie elementy adresowalnego, interaktywnego systemu automatycznego wykrywania pożarów POLON 4000. Centrala koordynuje pracę wszystkich urządzeń w systemie oraz podejmuje decyzję o zainicjowaniu alarmu pożarowego, wysterowaniu urządzeń sygnalizacyjnych i przeciwpożarowych oraz o przekazaniu informacji do centrum monitorowania lub systemu nadzoru. Centrala POLON 4900 jest wieloprocesorowym urządzeniem, z podwójnym układem sterowników procesorowych (z tzw. redundancją), gwarantującym niezawodną pracę systemu i dającym wiele udogodnień podczas programowania i późniejszej obsługi systemu wykrywania pożaru. Podstawowa wersja centrali ma wyposażenie dla czterech pętli adresowalnych z możliwością adresowania po 127 elementów liniowych w każdej pętli. Można ją rozbudować do ośmiu pętli, obsługujących w sumie ponad 1000 elementów adresowalnych. Linie dozorowe mogą pracować w układzie pętlowym lub otwartym (promieniowym). Pętlowy system pracy linii eliminuje uszkodzenia w instalacji w postaci przerwy lub zwarcia fragmentu linii. Dodatkowo centrala kontroluje i sygnalizuje przekroczenie dopuszczalnych parametrów rezystancji i pojemności przewodów linii dozorowej. W centrali można utworzyć programowo 1024 stref dozorowych, którym można przyporządkować dowolne komunikaty użytkownika, składające się z dwóch 32 znakowych linii tekstu. W przypadku alarmu komunikaty te pojawią się na wyświetlaczu centrali, pozwalając obsłudze na szybką i precyzyjną lokalizację źródła pożaru. Ponadto istnieje możliwość programowania własnych komunikatów dla tzw. alarmów technicznych, związanych z kontrolą sterowanych przez centralę urządzeń automatyki pożarowej. Duży wyświetlacz ciekłokrystaliczny, mający 20 linii po 40 znaków, pracujący w trybie graficznym oraz przyjęty sposób prezentacji opcji programowych centrali, w formie rozwijanego menu okienkowego, zdecydowanie ułatwia komunikowanie się osoby obsługującej z centralą. Po zadziałaniu czujki lub ręcznego ostrzegacza w adresowalnej pętli dozorowej, centrala POLON 4900, na podstawie algorytmów decyzyjnych, wywołuje alarm I lub II stopnia, zależnie od zaprogramowania i od rodzaju elementu liniowego, zgłaszającego alarm. W centrali POLON 4900 dla każdej strefy dozorowej można zaprogramować jeden z 17 wariantów alarmowania. Różne warianty alarmowania, programowane w konkretnych strefach, pozwalają na poprawne wykorzystanie systemu wykrywania pożaru w określonych indywidualnych warunkach, panujących w strefie, a także pozwalają na wprowadzenie indywidualnych kryteriów dla sprawnego zorganizowania systemu ochrony obiektu. Dodatkowo w ramach pojedynczej strefy można podzielić zainstalowane w niej elementy na dwie grupy, pozwalające utworzyć koincydencję w ramach jednej strefy. Sterowanie urządzeniami sygnalizacyjnymi i przeciwpożarowymi centrala POLON 4900 może realizować poprzez wbudowane dwie grupy wyjść sterujących. Są to: - wyjścia 16 przekaźników z bezpotencjałowymi stykami przełączanymi, - 8 nadzorowanych linii sterujących. Wyjścia te można programowo związać z dowolną strefą lub grupą stref w 6 kategoriach pracy oraz w dużej liczbie wariantów w ramach kategorii. Aż 8 nadzorowanych linii kontrolnych umożliwia nadzorowanie stanu dołączonych zewnętrznych urządzeń bądź obwodów. Wyjścia szeregowe (RS 232 i RS 485) umożliwiają dołączenie do centrali: klawiatury komputerowej, komputera, czytnika kodów paskowych, systemu monitoringu cyfrowego, systemu integracji i nadzoru instalacji a także łączenie central w strukturę sieciową. Centrala POLON 4900 pamięta i rejestruje ok. 2000 ostatnich zdarzeń, które miały miejsce podczas dozorowania obiektu. Zdarzenia te mogą być wydrukowane na taśmie papierowej, w sposób uporządkowany według daty i czasu wystąpienia zdarzenia, za pomocą wbudowanej drukarki termicznej. Centrala POLON 4900 współpracuje z następującymi elementy liniowe instalowane w liniach dozorowych: - wielostanowe czujki szeregu 4046, jak: DIO-4046, DUR-4046, DOR-4046, TUN-4046, DPR-4046, DOP-4046; - czujką radiową DUR-4047; - ręcznymi ostrzegaczami pożarowymi ROP-4001M, ROP-4001MH; - adapterami linii bocznej ADC-4001 i adapterami czujek radiowych ACR-4001; - sygnalizatorami akustycznymi SAL-4001; - elementy kontrolno-sterujace EKS-4001. Centrala sygnalizacji pożarowej POLON 4900 posiada certyfikat zgodności uprawniający do użytkowania w ochronie przeciwpożarowej, wydany przez JCW CNBOP w Józefowie. Instalacja SSP str. 3/9
5.2.1. Rodzaje elementów liniowych. 5.2.1.1. Optyczna czujka dymu DUR-4046. Procesorowa, optyczna czujka dymu DUR-4046 jest przeznaczona do wykrywania widzialnego dymu, powstającego w początkowym stadium pożaru, wtedy, gdy materiał jeszcze się tli, a wiec na ogół długo przed pojawieniem się otwartego płomienia i zauważalnym wzrostem temperatury. Czujka DUR-4046 jest czujka analogowa, z automatyczna kompensacja czułości, tzn. utrzymująca stała czułość przy postępującym zabrudzeniu komory pomiarowej oraz przy zmianach ciśnienia jak również kondensacji pary wodnej. Czujka DUR-4046 typu rozproszeniowego, działa na zasadzie pomiaru promieniowania rozproszonego przez cząstki aerozolu (dymu), które dostały się do optycznej komory pomiarowej, do których normalnie nie ma dostępu światło zewnętrzne. Zasadnicza częścią czujki jest układ detekcyjny, w skład którego wchodzą: elektroluminescencyjna dioda nadawcza oraz dioda odbiorcza. Diody są zamocowane w taki sposób, aby światło emitowane przez diodę nadawcza nie docierało bezpośrednio do diody odbiorczej. Dopiero, gdy do wnętrza labiryntu czujki dostanie się dym rozpraszający światło, fotodioda odbiorcza wykryje jego obecność i przy odpowiednim (ściśle określanym) poziomie zadymienia, sygnał o pożarze (po odpowiedniej obróbce przez procesor czujki) zostanie wysłany do centrali sygnalizacji pożarowej. Czujka, dzięki cyfrowemu mechanizmowi samoregulacji, utrzymuje stała czułość przy postępującym zabrudzeniu komory optycznej a także przy zmianach ciśnienia lub w warunkach kondensacji pary wodnej. Po przekroczeniu odpowiedniego progu autokorekcji wysyła do współpracującej centrali sygnał alarmu serwisowego, nie tracąc jednocześnie zdolności do wykrywania pożaru. Zastosowany mikroprocesor oraz odpowiednie oprogramowanie czujek gwarantują przeprowadzenie, z dużą szybkością, analizy zachodzących zjawisk w otoczeniu czujek i wyeliminowanie ewentualnych fałszywych alarmów. Czujki mogą pracować (po wyborze z poziomu centrali odpowiedniego wariantu alarmowania dla danej strefy) w trybie interaktywnym, komunikując się pomiędzy sobą, mogą też przekazywać aktualnie mierzoną wartość analogową czynnika pożarowego. Czujki wysyłają w linie dozorowa, oprócz swojego adresu, kodu rodzaju, stanów dozorowania i alarmowania, dodatkowe informacje, takie jak: stan serwisowy, stany związane z uszkodzeniem układów wewnętrznych czujki, zadziałanie izolatora zwarć. Stan alarmowania czujka sygnalizuje czerwonymi rozbłyskami dwukolorowej diody świecącej; stany uszkodzenia, alarmu technicznego, zadziałanie izolatora zwarć - żółtymi rozbłyskami tej diody. Czujki DUR-4046 maja regulowana z poziomu centrali czułość według trzech progów: normalna, podwyższona lub obniżona. Taka możliwość pozwala na dowolne, indywidualne dostosowanie zdolności wykrywania czujek do konkretnych zastosowań i wymogów otoczenia. Kodowanie adresu czujki odbywa się automatycznie z centrali - kod adresowy zapisywany jest w jej nieulotnej pamięci. Czujki są wyposażone w wewnętrzne izolatory zwarć. Współpracują z nieadresowalnym gniazdem montażowym G-40. Miejsca zainstalowania czujek temperatury pokazano na rysunku E1. 5.2.1.2. Uniwersalna czujka ciepła TUN-4046 Programowalne mikroprocesorowe adresowalne czujki ciepła TUN-4046 są przeznaczone do wykrywania i sygnalizowania zagrożenia pożarowego lub pożaru w pomieszczeniach zamkniętych, w których w pierwszej fazie pożaru może występować szybki przyrost temperatury lub, gdy temperatura w pomieszczeniu wzrośnie do wartości stanowiącej zagrożenie pożarowe. Czujki te umożliwiają programowanie sposobu reagowania w miejscu zainstalowania, tzn. istnieje możliwość ustawienia klasy czujki i sposobu działania wg PN-EN 54-5. Czujki ciepła TUN-4046 są czujkami dedykowanymi dla systemu sygnalizacji pożarowej POLON 4000. Mogą pracować w adresowalnych, pętlowych liniach dozorowych central tego systemu. Czujka wyposażona jest w sterowany programowo izolator zwarć. Czujka ciepła TUN-4046 reaguje na wzrost temperatury, występujący podczas pożaru. Czujka działa dwo jako: - nadmiarowo - po przekroczeniu temperatury zadziałania dla danej klasy czujki - różniczkowo - przy szybkim przyroście temperatury Mikrokontroler nadzoruje pracę czujki, zbierając dane o temperaturze wokół układu detekcyjnego, przeprowadza analizę pomiarów, podejmuje decyzje i jest odpowiedzialny za komunikację pomiędzy czujką i centralą sygnalizacji pożarowej. Stan alarmowania czujki sygnalizowany jest impulsowym świeceniem czerwonej diody, umieszczonej na obudowie czujki. Wskaźnik umożliwia szybką lokalizację alarmującej czujki i stanowi pomoc przy okresowym sprawdzaniu działania czujki. Jeżeli czujka jest źle widoczna lub zainstalowana w trudno dostępnym miejscu, można do niej dołączyć dodatkowy optyczny wskaźnik zadziałania, zainstalowany w dostępnym i widocznym miejscu. Komunikacja między centralą systemu POLON 4000, a czujkami TUN-4046 odbywa się za pośrednictwem adresowalnej dwuprzewodowej linii dozorowej. Unikalny, w pełni cyfrowy protokół komunikacyjny umożliwia przekazywanie dowolnych informacji z centrali do czujki i z czujki do centrali. Oprócz przekazywania do centrali oceny wartości temperatury i tendencji jej zmiany w swoim otoczeniu, czujka Instalacja SSP str. 4/9
może przesłać, na żądanie centrali, aktualną wartość analogową. Mikroprocesor sterujący pracą czujki, sprawdza poprawność działania jej podstawowych układów i w razie stwierdzenia nieprawidłowości przekazuje stosowne informacje do centrali. Czujka wyposażona jest w wewnętrzny izolator zwarć, który odcina sprawną linię dozorową od sąsiadującej części zwartej, co umożliwia czujce dalszą niezakłóconą pracę. Stan alarmowania sygnalizowany jest czerwonymi błyskami diody świecącej. Stany uszkodzenia, alarmu technicznego, zadziałania izolatora zwarć, sygnalizowane są żółtymi błyskami diody świecącej. Czujka ma możliwość wyboru sposobu reagowania w miejscu zainstalowania zgodnie z określoną klasą. Jest to tzw. tryb pracy czujki ciepła TUN-4046. Ustawiany jest z centrali przez wybór jednej z klas: A1, A2, B, A2S, BS, A1R, A2R lub BR. Czujka ciepła z wybraną klasą A2S, BS działa tylko nadmiarowo. Wszystkie tryby pracy są zgodne z normą PN-EN 54-5. Tryby pracy czujki (oprócz wariantów alarmowania w centrali) umożliwiają użytkownikowi najlepsze dopasowanie systemu do pracy w określonym środowisku. Sposób programowania czujki TUN-4046 opisany jest w Instrukcji programowania centrali POLON-4900. Miejsca zainstalowania czujek TUN-4046 pokazano na rysunku E1. 5.2.1.3. Ręczny ostrzegacz pożarowy ROP-4001M. Ręczny ostrzegacz pożarowy ROP-4001M przeznaczony jest do przekazywania informacji o pożarze do współpracującej centrali sygnalizacji pożarowej przez osobę, która zauważyła pożar i ręcznie uruchomiła ostrzegacz. Są wyposażone w wewnętrzne izolatory zwarć. Uruchomienie ostrzegacza wprowadzenie w stan alarmowania następuje poprzez uderzenie w szybkę (spowoduje to jej odchylenie) a następnie przez wciśnięcie przycisku. Zmienia się skokowo kolor strzałek tła ostrzegacza z czarnych na żółte, informacja o wciśnięciu przycisku przekazana zostaje do centrali sygnalizacji pożarowej, która przekazuje do ostrzegacza sygnał uruchamiający diodę LED, sygnalizująca czerwonymi rozbłyskami zadziałanie ostrzegacza. W celu skasowania stanu alarmowania ostrzegacza należy przycisnąć szybkę do korpusu i od dołu wsunąć klucz (T końcówka) aż do skokowej zmiany koloru strzałek na czarny. Po wyjęciu klucza szybka zostanie zablokowana w normalnej pozycji dozorowania. Miejsca zainstalowania ręcznych ostrzegaczy pożarowych ROP-4001 pokazano na rysunku E1. 5.2.1.4. Element sterujący EKS-4001. Elementy kontrolno-sterujące EKS-4001 są przeznaczone do uruchamiania (stykami przekaźnika) na sygnał z centrali, urządzeń alarmowych i przeciwpożarowych, np. sygnalizatorów, drzwi przeciwpożarowych itp. Umożliwiają kontrolowanie sprawności sterowanego urządzenia i poprawności jego zadziałania. Mają dodatkowe wejście kontrolne do nadzoru nie związanych ze sterowaniem urządzeń lub instalacji. Elementy EKS-4001 mogą pracować wyłącznie w adresowalnych liniach/pętlach dozorowych central sygnalizacji pożarowej systemu POLON 4000. Uruchomienie przekaźnika w elemencie kontrolno-sterującym następuje na rozkaz przesłany z centrali i jest sygnalizowane rozbłyskami jego czerwonej diody świecącej. Skasowanie alarmowania centrali powoduje powrotne przełączenie zestyków przekaźnika. Jest możliwe blokowanie przełączenia przekaźnika w uzasadnionych przypadkach jak również programowe wprowadzanie zwłoki czasowej w jego zadziałaniu. Układ elektroniczny elementu EKS-4001 kontroluje dwa niezależne wejścia na zwarcie lub rozwarcie (do wyboru) dołączonych do nich bezpotencjałowych zestyków zewnętrznych urządzeń, których przełączenie centrala sygnalizuje jako alarm techniczny. Element kontrolno-sterujący posiada rozbudowane oprogramowanie, umożliwiające jego elastyczne wykorzystanie w różnych zastosowaniach. Wyposażony jest w wewnętrzny izolator zwarć. Elementy kontrolno-sterujące EKS-4001 w niniejszym opracowaniu przeznaczone są do sterowania urządzeniami zewnętrznymi: a) Sterowanie wyłączeniem central wentylacyjnych Zgodnie z obowiązującymi przepisami w przypadku wystąpienia pożaru w obiekcie, centrale wentylacyjne mogące podsycać ogień poprzez wdmuchiwanie świeżego powierza należy wyłączyć. Aby umożliwić wyłączenie central wentylacyjnych przez instalację sygnalizacji pożaru zostały zaprojektowane element kontrolno-sterujące EKS-4001 nr 5-5, 5-6, 5-7, 5-8, których styki przekaźnika wykonawczego należy włączyć w automatykę central wentylacyjnych (dostosowanie automatyki dźwigu do możliwości sterowania w czasie pożaru nie wchodzi w zakres niniejszego opracowania). b) Sterowanie drzwiami /automatycznie rozsuwanymi/ na drogach ewakuacyjnych. Aby umożliwić sterowanie drzwiami /automatycznie rozsuwanymi/ w przypadku wystąpienia pożaru w obiekcie zaprojektowano elementy kontrolno-sterujące EKS-4001 5-2, 5-3, 5-4 które będą sterować drzwiami (dostosowanie automatyki otwierania drzwi do możliwości sterowania w czasie pożaru nie wchodzi w zakres niniejszego opracowania), c) Sterowanie dźwigiem osobowym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w przypadku wystąpienia pożaru w obiekcie, dźwig osobowy powinien zjechać na poziom parteru i pozostać otwarty. W celu zrealizowania powyższego w maszynowni dźwigu został zaprojektowany element kontrolno-sterujący Instalacja SSP str. 5/9
EKS-4001 5-1, którego styki przekaźnika wykonawczego należy włączyć w automatykę dźwigu (dostosowanie automatyki dźwigu do możliwości sterowania w czasie pożaru nie wchodzi w zakres niniejszego opracowania). Miejsca zainstalowania elementów sterujących EKS-4001 pokazano na rysunku nr E1. 5.2.1.5. Wskaźnik zadziałania WZ-31 Wskaźnik WZ-31 jest przeznaczony do optycznego informowania o stanie alarmowania czujki lub grupy czujek pożarowych w pożarowej instalacji alarmowej. Przewidziany jest do pracy w instalacjach konwencjonalnych i adresowalnych. Powinien być stosowany zwłaszcza w przypadkach, gdy zainstalowana czujka jest niewidoczna. Wskaźnik zadziałania WZ-31 sygnalizuje świeceniem czerwonej diody stan alarmowania pojedynczej czujki lub przynajmniej jednej z grupy współpracujących czujek. Dioda świecąca podświetlająca wskaźnik zadziałania jest zasilana przez prąd płynący przez czujkę, będącą w stanie alarmowania. W liniach dozorowych central konwencjonalnych dioda świeci w sposób ciągły, w systemach adresowalnych w sposób przerywany. Wskaźnik zadziałania WZ-31 jest instalowany w widocznych miejscach. Wskaźnik WZ-31 ma dwa zaciski: - 1 - minus zasilania - 2 - sterowanie z czujki. Miejsca zainstalowania wskaźnika zadziałania WZ-31 pokazano na rysunku nr E1. 5.2.1.6. Gniazdo G-40. Gniazdo G-40 jest przeznaczone do mocowania czujek 4046 (np. DOR-40, DIO-4046) na suficie i dołączenia do nich przewodów linii dozorowej. Gniazdo G-40 zawiera łączówkę kablową z bezśrubowymi zaciskami, pozwalającą na szybkie podłączenie przewodów instalacji. Konstrukcja gniazda umożliwia elastyczne mocowanie go do podłoża i estetyczne doprowadzenie okablowania. Zastosowano w nim oryginalną koncepcję łatwego naprowadzania i łączenia czujki z gniazdem. Gniazdo wyposażone jest w zatrzask, uniemożliwiający wyjęcie czujki bez zastosowania specjalnego klucza. Gniazda G-40 pozwalają na dołączenie przewodów linii dozorowej prowadzonych podtynkowo lub natynkowo. Dodatkowe złącze umieszczone w gnieździe umożliwia łączenie ekranu przewodu linii dozorowej. Łączówka gniazda ma sześć zacisków, dwie pary oznaczone "+" i "-" do dołączenia przewodów adresowalnej linii dozorowej (wejście i wyjście) oraz dwa zaciski do dołączenia dodatkowego wskaźnika zadziałania WZ-31. 5.3. Sygnalizacja akustyczna. Projektuje się klasyczny system sygnalizacji akustycznej w oparciu o: - centralę POLON 4900 - sygnalizatory akustyczne SA-K7. Sygnalizator akustyczny SA-K7 przeznaczony jest do sygnalizacji akustycznej i optycznej lampą z zespołem diod LED w alarmowych systemach pożarowych. Sygnalizator SA-K7 przeznaczony jest do instalacji w pomieszczeniach zamkniętych. Sygnalizator składa się z dwóch podstawowych części, z których pierwsza jest właściwym sygnalizatorem w obudowie wykonanej z tworzywa. Zawiera ona wyprowadzenia do podłączenia napięcia zasilania i piny umożliwiające wybranie rodzaju dźwięku. Wewnątrz znajduje się układ elektroniczny sygnalizatora z źródłem dźwięku przetwornikiem piezoceramicznym. Druga część gniazdo jest elementem mocującym sygnalizator do puszki instalacyjnej PIP-1A (dwie śruby M4) lub sufitu, ściany przy pomocy dwóch wkrętów i kołków rozporowych. W gnieździe opcjonalnie montowany jest blok z elementem sabotażowym, utrudniającym usunięcie sygnalizatora. Sygnalizator ma możliwość wyboru jednego z 4 różnych sygnałów akustycznych. Zwora w położeniu: S - sygnał straży pożarnej A - sygnał karetki pogotowia P - sygnał policji M - sygnał techniczny Miejsca zainstalowania sygnalizatorów akustycznych SA-K7 pokazano na rysunku E1. Wszystkie elementy są produkowane przez ZAKŁAD URZĄDZEŃ DOZYMETRYCZNYCH POLON ALFA Sp. z o.o. w Bydgoszczy oraz Zakład W2 w Bydgoszczy, z który Zakład POLON-ALFA podpisał umowę o współpracy w zakresie opracowania, produkcji i dystrybucji sygnalizatorów przeciwpożarowych. Wszystkie elementy liniowe posiadają atesty uprawniające do użytkowania w ochronie przeciwpożarowej, wydane przez CN BOP w Józefowie. 5.4. Instalacje wewnętrzne. Centrale POLON 4900 projektuje się zainstalować w budynku kliniki w pomieszczeniu recepcji na Instalacja SSP str. 6/9
parterze, gdzie będzie pełniony dyżur całodobowy. Podłączenie przewodów w centrali POLON 4900 wykonać zgodnie z Dokumentacją Techniczno- Ruchową centrali POLON 4900 wydaną przez producenta. Sygnalizacyjną sieć kablową linii dozorowych należy wykonać atestowanymi przewodami typu YnTKSYekw 1x2x0,8 (izolacja zewnętrzna przewodu jest w kolorze czerwonym) układanymi w korytach kablowych w przestrzeni międzystropowej oraz pod tynkiem. W miejscach, gdzie zostaną zainstalowane czujki pożarowe i przyciski alarmowe należy pozostawić zapas przewodów o długości ok. 0,2 m. Natomiast przy podłączeniach do centralki POLON 4900 zapas przewodów wynosić ok. 1 m. Wykonawca instalacji systemu sygnalizacji pożarowej przed przystąpieniem do prac: - uzgodni z wykonawcą branży elektrycznej lokalizację gniazd i czujek w poszczególnych pomieszczeniach w celu uniknięcia kolizji z lampami oświetleniowymi i instalacją, - zwróci uwagę na lokalizację czujek: - minimalna odległość od ściany 1m, - minimalna odległość od opraw lamp oświetleniowych 0,3 m, - w miarę możliwości czujki instalować w centralnym punkcie pomieszczenia, a w przypadku wielu czujek powinny być rozłożone równomiernie, Przy skrzyżowaniach z innymi instalacjami przewody sygnalizacji pożarowej należy mocować (układać) najniżej. Szczególną uwagę należy zwrócić na właściwe podłączenia przewodów uziemiających do właściwych zacisków uziemiających w poszczególnych gniazdach i doprowadzenie ich w ciągu do wspólnego punktu uziemiającego w centralce zgodnie z Dokumentacją Techniczno-Ruchową wydaną przez producenta. Instalację czujek pożarowych i przycisków alarmowych wykonać zgodnie z instrukcjami instalowania i konserwacji wydanymi przez producenta. Sygnalizacyjną sieć kablową linii sygnałowych należy wykonać atestowanym przewodem typu HDGs2x1,5mm2 w korytach kablowych oraz pod tynkiem. W miejscach, gdzie są instalowane sygnalizatory akustyczne pozostawić zapas przewodów o długości ok. 0,2 m. Montaż, podłączenie i uruchomienie sygnalizatorów wykonać zgodnie z Dokumentacją Techniczno- Ruchową wydaną przez producenta. Wszystkie instalacje przechodzące przez stropy muszą być wypełnione masą ognioodporną spełniającą te same wymagania techniczne, co stropy, w których się znajdują. Zasilanie centrali z sieci prądu zmiennego 230V/50Hz wykonać przewodem YDY3x2,5mm2. z rozdzielni NN zlokalizowanej w piwnicy jako wydzielony obwód wyłącznie do zasilania systemu sygnalizacji pożarowej zgodnie z projektem branży elektrycznej. Zabezpieczenie zasilania centralki należy odpowiednio oznakować: np. "ZASILANIE P.POŻ". Trasy kablowe zostały przedstawione na rysunkach E1. 5.4. Obliczenia techniczne. Obliczenia parametrów linii dozorowych /wg kalkulatora POLON-ALFA/. Nr linii Ogran. prądu 0,15 0,15 0,14 0,17 TUN DUR ROP EKS Łączny prąd dozorowania [ma] Długość [km] KABEL Rezystancja [ /km] Pojemność [nf/km] Rezystancja linii [ ] Pojemność linii [nf] UWAGI 1 20 2 76 5 8 13,64 0,32 37 150 7,4 30 RAZEM 2 76 5 8 0,32 Parametry prawidłowe Parametry centrali prawidłowe Obliczenia pojemności akumulatorów rezerwowych /wg kalkulatora POLON-ALFA/. Dobór baterii akumulatorów: Dobierając wielkość baterii akumulatorów rezerwowych dla centrali POLON 4900 kierowano się zasadą, iż jej pojemność, w przypadku zaniku napięcia sieci, powinna wystarczyć przynajmniej na: 4 h pracy systemu w stanie dozorowania, w przypadku, gdy służby serwisowe są stale dostępne i dysponują odpowiednim wyposażeniem, umożliwiającym szybkie usunięcie awarii, 30 h pracy systemu w stanie dozorowania, w przypadku, gdy zapewniona jest możliwość na prawy awarii zasilania przez służby serwisowe w ciągu 24 h (np. w wyniku zawarcia odpowiedniej umowy z firmą Instalacja SSP str. 7/9
prowadzącą konserwację instalacji), 72 h pracy systemu w stanie dozorowania, w przypadku, gdy powyższe warunki nie są spełnione. Dodatkowo w obliczeniach należy uwzględnić wymaganą 0,5 h pracę systemu w stanie alarmowania. Zalecany czas pracy awaryjnej systemu dla zdecydowanej większości instalacji wynosi 72 h w stanie dozorowania i 0,5 h pracy w stanie alarmowania. Liczba linii dozorowych Wykorzystane linie sygnałowe Pobór prądu łącznie Wymagany czas pracy Pojemność akumulatorów dozorowanie alarmowanie LS1 [h] [Ah] [A] [A] 30 31 35 36 37 38 1 1 0,38 1,68 72 33,84 Dla zasilania rezerwowego systemu sygnalizacji pożaru dobrano akumulatory (BA) pojemności 40 Ah, którego ładowanie buforowe odbywać się poprzez wewnętrzny zasilacz w centrali. Rezerwowym źródłem prądu dla zasilania centrali POLON 4900 są dwa akumulatory 12V o pojemności 40Ah. 5.6. Organizacja systemu alarmowania. W celu umożliwienia wczesnego wykrycia pożaru z jednoczesnym wskazaniem miejsca jego powstania na terenie SOR Dzieci i Młodzieży, w poszczególnych pomieszczeniach budynku dokonano podziału na jedną linię dozorową, która zabezpiecza: - linia 1 część parter i piwnicy, 1 linię sygnałową zabezpieczającą: - linia nr 1 część parteru i piwnicy Po zadziałaniu elementu liniowego w adresowalnej linii dozorowej na centralce POLON 4900 na płycie czołowej włączy się sygnalizacja optyczna POŻAR i sygnalizacja akustyczna. Na wyświetlaczu pojawi się informacja pozwalająca zlokalizować pożar (numer linii, numer elementu, numer strefy i nazwę pomieszczenia). Wykaz stref dozorowych przedstawiono w tabeli nr 2. Wykonawca w trakcie wykonywania prac uzgodni z użytkownikiem dokładną nazwę pomieszczeń przed przystąpieniem do programowania centrali CSP. Centralkę zaprogramowano w systemie alarmowania dwustopniowego. 5.7. Uruchomienie systemu. Przed uruchomieniem systemu sygnalizacji pożarowej należy sprawdzić w pierwszej kolejności: - Parametry sieci kablowej (linii dozorowanych i sygnałowych). - Po uruchomieniu i zaprogramowaniu centrali wykonawca przeprowadzi testy poprawnego funkcjonowania wszystkich elementów: czujek i ręcznych ostrzegaczy pożarowych, sygnalizatorów akustyczno-optycznych i centralek oddymiania. Wyniki tych testów wraz z ich oceną należy załączyć do dokumentacji powykonawczej instalacji systemu sygnalizacji pożarowej. W pomieszczeniu gdzie jest zainstalowana centrala POLON 4900 użytkownik winien umieścić: - opis obsługi centrali POLON 4900 dostarczy wykonawca, - opis postępowania w przypadku alarmu instrukcję wewnątrzzakładową opracowaną przez użytkownika, - dokładny wykaz komunikatów wyświetlanych na wyświetlaczu centralki POLON 4900 dostarczy wykonawca, - książkę kontroli, gdzie należy odnotowywać wszelkie kontrole instalacji, naprawy, zmiany oraz alarmy z podaniem daty i godziny ich wywołania dostarczy wykonawca. 6. NORMY I PRZEPISY 1. Ustawa z dnia 1991.08.24 o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz.U.Nr 147 z2002 r., poz.1229 z późniejszymi zmianami). 2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21.04.2006 w sprawie ochrony przeciwpożarowej Budynków i innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.Nr 80 poz. 563). 3. PN-EN 54-7:2004 Systemy sygnalizacji pożarowej część 7: czujki dymu. 4. PN- ISO 6790:1996 Symbole graficzne. 5. PKN-CEN/TS 54-14:2006 Systemy sygnalizacji pożarowej część 14: wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru, eksploatacji i konserwacji. 6. Dokumentacja techniczno ruchowa centrali POLON 4900. Instalacja SSP str. 8/9
7. Dokumentacja techniczno ruchowa elementów liniowych wydana przez producenta. 7. INSTRUKCJE, CERTYFIKATY, DEKLARACJE 1. Certyfikat zgodności nr 2169/2006 centrala POLON 4900. 2. Certyfikat zgodności nr 1438/CPD/0011 optyczna czujka dymu DUR-4046 z gniazdem G-40. 3. Certyfikat zgodności nr 1438/CPD/0017 uniwersalna czujka temperatury TUN-4046 z gniazdem G-40. 4. Certyfikat zgodności nr 1438/CPD/0090 ręczny ostrzegacz pożarowy ROP-4001M. 5. Certyfikat zgodności nr 1438/CPD/0071 element kontrolno-sterujący EKS-4001. 6. Certyfikat zgodności nr 2591/2007 wskaźnik zadziałania WZ-31. 7. Certyfikat zgodności nr 1438/CPD/0010 sygnalizator akustyczny SA-K7. 8. Certyfikat zgodności nr 1981/20063 kable stosowane w systemach zabezpieczeń pożarowych typu YnTKSYekw. 9. Deklaracja zgodności 013/2008 kable stosowane w systemach zabezpieczeń pożarowych typu YnTKSYekw. 10. Deklaracja zgodności WE Nr 013 kable stosowane w systemach zabezpieczeń pożarowych typu YnTKSYekw. 11. Aprobata techniczna CNBOP AT-0017/2005 kable stosowane w systemach zabezpieczeń pożarowych typu YnTKSYekw. 12. Certyfikat zgodności nr 2173/2006 kable bezhalogenowe, ognioodporne do instalacji ppoż. typu HDGs, HLGs. 13. Deklaracja zgodności 008/2008 kable bezhalogenowe, ognioodporne do instalacji ppoż. typu HDGs, HLGs. 14. Deklaracja zgodności WE Nr 8 kable bezhalogenowe, ognioodporne do instalacji ppoż. typu HDGs, HLGs. 15. Aprobata techniczna CNBOP AT-0057/2006 kable bezhalogenowe, ognioodporne do instalacji ppoż. typu HDGs, HLGs. 16. Certyfikat nr B/12/125/07 - kable YDY. 17. Deklaracja zgodności WE nr 13/2004-05-11 - bezobsługowe akumulatory kwasowo-ołowiowe. 18. Orzeczenie CNBOP nr 022/BA/2003 - puszki instalacyjne PIP. 19. Deklaracja zgodności WE nr 28/2004 - rury instalacyjne PCV. 8. RYSUNKI I TABELE. E1 - Instalacja sygnalizacji pożaru - rzut parteru i piwnicy 1:100 E2 - Instalacja sygnalizacji pożaru - schemat szkic Tabela Nr 1 wykaz zainstalowanych elementów. Tabela Nr 2 wykaz stref dozorowych. Instalacja SSP str. 9/9