Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2017/2018 Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Podniesienie jakości edukacji matematycznej, przyrodniczej i informatycznej. Bezpieczeństwo w internecie. Odpowiedzialne korzystanie z mediów społecznych. Wprowadzanie doradztwa zawodowego do szkół i placówek. Wzmacnianie wychowawczej roli szkoły. Podnoszenie jakości edukacji włączającej w szkołach i placówkach systemu oświaty. 2
statut przedszkola z zakresu zadań nauczycieli powinny wynikać ich obowiązki związane z planowaniem i prowadzeniem pracy wychowawczo-dydaktycznej (art. 102 ust. 1 pkt 12 UPO) ustawa z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949) 3
art. 102 ust. 1 pkt 12 UPO 12) zakres zadań nauczycieli oraz innych pracowników, w tym zadań związanych z: a) zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom w czasie zajęć organizowanych przez przedszkole, b) współdziałaniem z rodzicami w sprawach wychowania i nauczania dzieci, z uwzględnieniem prawa rodziców do znajomości zadań wynikających z programu wychowania przedszkolnego realizowanego w danym oddziale i uzyskiwania informacji dotyczących dziecka, jego zachowania i rozwoju, 4
art. 102 ust. 1 pkt 12 UPO c) planowaniem i prowadzeniem pracy dydaktycznowychowawczej oraz odpowiedzialnością za jej jakość, d) prowadzeniem obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowaniem tych obserwacji, e) współpracą ze specjalistami świadczącymi pomoc psychologiczno-pedagogiczną, opiekę zdrowotną i inną; 5
Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 356) Rozporządzenie MEN z dnia 18 stycznia 2017 r. w sprawie świadectw, dyplomów i innych druków szkolnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 170 z późn. zm.) 6
Warunki i sposób realizacji 5.Nauczyciele diagnozują, obserwują dzieci i twórczo organizują przestrzeń ich rozwoju, włączając do zabaw i doświadczeń przedszkolnych potencjał tkwiący w dzieciach oraz ich zaciekawienie elementami otoczenia. 9.Nauczyciele systematycznie informują rodziców o postępach w rozwoju ich dziecka, zachęcają do współpracy w realizacji programu wychowania przedszkolnego oraz opracowują diagnozę dojrzałości szkolnej dla tych dzieci, które w danym roku mają rozpocząć naukę w szkole. 7
8
3. 4. Przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorganizowano oddział przedszkolny, zespół wychowania przedszkolnego i punkt przedszkolny wydają rodzicom dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Informację wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej. 9
3.7. Informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej wydaje się na podstawie dokumentacji prowadzonych obserwacji pedagogicznych dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej, punkcie przedszkolnym lub zespole wychowania przedszkolnego. wzór nr 70: Informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej 10
Wzory dokumentów Numer wzoru 69 MEN-I/53/2 Zaświadczenie o spełnianiu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego (dla dzieci spełniających obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego Numer wzoru 70 MEN I/54/2 Informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej dla dzieci 5 i 6-letnich objętych wychowaniem przedszkolnym ROZPORZĄDZENIE MEN z dnia 18 stycznia 2017 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz.U. 2017, poz. 170)
12
Jakie informacje o dziecku należy opisać? Umiejętności społeczne i odporność emocjonalna. Umiejętności matematyczne i gotowość do nauki czytania i pisania. Sprawność motoryczna i koordynacja wzrokowo-ruchowa. Samodzielność, w tym umiejętność wykonywania czynności samoobsługowych.
Diagnozy dokonuje się dwukrotnie: 1. Diagnoza wstępna październik/listopad 2. Diagnoza końcowa marzec/kwiecień. Po przeprowadzeniu diagnozy, nauczyciel zobowiązany jest do wydania rodzicom informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej w terminie do końca kwietnia 14
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 15
Poszerzona definicja pomocy p-p 2. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w przedszkolu, szkole i placówce polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie w przedszkolu, szkole i placówce, w celu wspierania potencjału rozwojowego ucznia i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu przedszkola, szkoły i placówki oraz w środowisku społecznym. 16
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 6. 1. W przedszkolu pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz przez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, a także w formie: 1) zajęć rozwijających uzdolnienia; 2) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; 3) zindywidualizowanej ścieżki realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego; 4) porad i konsultacji. 17
20. 1. Do zadań nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów w przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności: 1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów; 2) określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów; 3) rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie uczniów i ich uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły lub placówki; 4) podejmowanie działań sprzyjających rozwojowi kompetencji oraz potencjału uczniów w celu podnoszenia efektywności uczenia się i poprawy ich funkcjonowania; 5) współpraca z poradnią w procesie diagnostycznym i postdiagnostycznym, w szczególności w zakresie oceny funkcjonowania uczniów, barier i ograniczeń w środowisku utrudniających funkcjonowanie uczniów i ich uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły lub placówki oraz efektów działań podejmowanych w celu poprawy funkcjonowania ucznia oraz planowania dalszych działań. 18
20.2 Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności: 1) w przedszkolu obserwację pedagogiczną mającą na celu wczesne rozpoznanie u dziecka dysharmonii rozwojowych i podjęcie wczesnej interwencji, a w przypadku dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna); 19
20
19. Przedszkole, szkoła i placówka gromadzi, w indywidualnej teczce, dla każdego dziecka, ucznia, uczestnika zajęć rewalidacyjnowychowawczych, słuchacza lub wychowanka objętego odpowiednio kształceniem specjalnym, zajęciami rewalidacyjnowychowawczymi lub pomocą psychologiczno-pedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedagogicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także indywidualne programy edukacyjnoterapeutyczne, o których mowa w art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, oraz indywidualne programy zajęć, o których mowa w 12 ust. 2 i 3. 21
22
Obowiązek monitorowania wynika m.in. z zapisów w wymaganiach wobec przedszkoli. wymaganie 1." Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się" " Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tych procesów." 23
charakterystyka wymagania 2. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 24
Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem warunków i sposobów jej realizacji. W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. 25
Rozpoznanie: Zadania nauczyciela w zakresie prowadzenia obserwacji pedagogicznej indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych; indywidualnych możliwości psychofizycznych; czynników środowiskowych; 26
Indywidualne potrzeby rozwojowe wynikają przede wszystkim z etapu rozwoju procesów poznawczych i procesów emocjonalno-społecznych oraz rozwoju osobowości. 27
Obszar potrzeb fizycznych /odbiór wrażeń zmysłowych, poruszanie się, koordynacja/; Obszar potrzeb dydaktycznych /stopień opanowania wymagań z PPWP/; Obszar potrzeb związanych z zachowaniem się dziecka w grupie /zachowania podczas zabawy/; Obszar potrzeb społecznych /nawiązywanie i podtrzymywanie relacji z rówieśnikami i dorosłymi/. 28
Czynniki środowiskowe środowisko przedszkolne/szkolne środowisko rodzinne 29
DIAGNOZA METODY ANALIZA WYNIKÓW/WNIOSKÓW WSPOMAGANIE ROZWOJU
Dziękuję za uwagę Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl 31