Podnoszenie poziomu metodyki Ewaluacja programów nauczania w ramach projektu,,nauczyciel Szkoły Odzieżowej w nowoczesnym przedsiębiorstwie przemysłu mody Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Priorytet III. Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie 3.4. Otwartość systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie, Podziałanie 3.4.3 Upowszechnienie uczenia się przez całe życie- projekty konkursowe.
Program szkolenia 1.Działania nauczyciela przedmiotów zawodowych pod kątem ewaluacji pracy szkoły - 1h. 2. Ewaluacja programów nauczania -potrzeby lokalnego rynku pracy -1h. 3. Metodyka w kształceniu zawodowym- stan obecny i trendy rozwoju-1 h 4. Fundusze unijne a kształcenie zawodowe- 1h.
EWALUACJA to praktyczne badanie oceniające przeprowadzane w szkole lub placówce to jedna z form nadzoru pedagogicznego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009r w sprawie nadzoru pedagogicznego ( Dz. U. 168 poz. 1324)- rozporządzenie obowiązujące
Ewaluacja zewnętrzna Ewaluacja wewnętrzna EWALUACJA Ewaluacja problemowa Ewaluacja całościowa
Ewaluacja zewnętrzna Ewaluacja wewnętrzna Ewaluacja całościowa Ewaluacja problemowa przeprowadza ją organ sprawujący nadzór pedagogiczny ewaluacja przeprowadzona przez dyrektora szkoły lub placówki to ewaluacja zewnętrzna przeprowadzona w zakresie wszystkich obszarów, o których mowa w 7 ust.1 to ewaluacja zewnętrzna przeprowadzona w zakresie wybranych problemów z obszarów, o których mowa w 7 ust.1
OBSZARY EWALUACJI ZEWNĘTRZNEJ Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki Procesy zachodzące w szkole lub placówce Funkcjonowanie szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów Zarządzanie szkołą lub placówką
Poziom spełniania przez szkoły lub placówki poszczególnych wymagań w obszarach POZIOM A POZIOM B POZIOM C POZIOM D POZIOM E oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkoły lub placówki oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę oznaczający średni stopień wypełniania przez szkołę lub placówkę oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
EWALUACJA W przypadku ustalenia w wyniku ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole lub placówce poziomu E w odniesieniu do choćby jednego z wymagań w przedstawionych wyżej obszarach poleca się dyrektorowi szkoły opracowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania zgodnie z art. 34 ust.2 ustawy.
Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1.Szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego w skład którego wchodzi : zestaw programów nauczania dla danego oddziału w skład, którego wchodzi min: - program nauczania
Sprawdzenie zgodności programu nauczania z wymaganiami ramowego planu nauczania 1. Minimalna liczba godzin przeznaczona na realizację przedmiotów ogólnokształcących 2. Minimalna liczba godzin w programie kształcenia zawodowego(program o strukturze modułowej, przedmiotowej lub innej) 3. Minimalna liczba godzin przeznaczona na zawodowe kształcenie teoretyczne i praktyczne Rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych- projekt
Czy w programie nauczania dla zawodu zostały uwzględnione: 1. Ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego, 2. Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów, w tym kompetencje personalne i społeczne, 3. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, 4. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Rozporządzenie MEN w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego- projekt
Ćwiczenie/Dyskusja Analiza efektów działalności dydaktycznej szkoły (rozdanie materiałów) w kontekście pytao: W jakim stopniu analiza wyników sprawdzianów przyczynia się do ewaluacji rozkładów materiałów nauczania? Jak można wykorzystad wyniki i wnioski z przeprowadzonej ewaluacji pracy szkoły? Jaką wartośd ma dla Pani/Pana ewaluacja? Czy ewaluacja wpływa na efekty kształcenia?
Ewaluacja programów nauczania na potrzeby lokalnego rynku pracy
Klasyfikacja Działalności w 8 obszarach kształcenia: - administracyjno-usługowy (A) - budowlany (B) - elektryczno-elektroniczny (E) - mechaniczny i górniczo-hutniczy (M) - rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R) - turystyczno-gastronomiczny (T) - medyczno-społeczny (Z) - artystyczny (S).
Podstawa programowa, składa się z trzech częściach: 1) Część I określa ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego; 2) Część II określa: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów, efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia oraz efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach; 3) Część III określa opis kształcenia w poszczególnych zawodach zawierający: nazwy i symbole zawodów, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, cele kształcenia w zawodach, nazwy kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, warunki realizacji kształcenia w zawodach, minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego oraz możliwości uzyskania dodatkowych kwalifikacji w zawodach w ramach obszaru kształcenia określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
CZĘŚĆ I OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Umiejętności i wiadomości oraz kompetencje personalne i społeczne, które uczący się nabywa w procesie kształcenia zawodowego opisane są, zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia3. Obejmują one: - efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów, w tym kompetencje personalne i społeczne; - efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia; - efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach.
PRZYKŁAD ZŁOŻONEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ dla zawodu technik technologii odzieży
TECHNIK TECHNOLOGII ODZIEŻY 311924 1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii odzieży powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) opracowywanie dokumentacji wyrobu odzieżowego; 2) dobieranie materiałów odzieżowych i dodatków do asortymentu odzieży; 3) wykonywanie modeli wyrobów odzieżowych; 4) eksploatowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach technologicznych wytwarzania wyrobów odzieżowych; 5) organizowanie i kontrolowanie procesów wytwarzania wyrobów odzieżowych.
II. EFEKTY KSZTAŁCENIA BHP bezpieczeństwo i higiena pracy, PDG podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej, JOZ język obcy wspomagający kształcenie zawodowe, KPS kompetencje personalne i społeczne, OMZ organizacja pracy małych zespołów (dla zawodów wymagających posiadania wykształcenia średniego wymagane w technikum i szkole policealnej).
II.B EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA ZAWODÓW W RAMACH OBSZARU ADMINISTRACYJNO-USŁUGOWY (A) (362str) PKZ(A.h) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: krawiec, technik technologii odzieży(11str.) Uczeń: 1) stosuje zasady wykonywania szkiców wyrobów odzieżowych; 2) projektuje kompozycje kolorystyczne; 3) korzysta z projektów wyrobów odzieżowych; 4) rozróżnia surowce i wyroby włókiennicze oraz określa ich właściwości; 5) rozróżnia materiały odzieżowe i określa ich zastosowanie; 6) wykonuje pomiary krawieckie; 7) wykonuje ściegi ręczne; 8) rozróżnia rodzaje ściegów maszynowych; 9) określa zasady konserwacji materiałów i wyrobów odzieżowych; 10) określa zasady przechowywania oraz transportu materiałów odzieżowych, dodatków krawieckich i wyrobów odzieżowych.
PKZ(A.w) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik technologii odzieży Uczeń: 1) projektuje kompozycje płaskie oraz przestrzenne; 2) posługuje się projektami wyrobów odzieżowych; 3) stosuje zasady prezentacji i ekspozycji prac plastycznych oraz projektów; 4) stosuje techniki komputerowe w procesie projektowania wyrobów odzieżowych.
II.C EFEKTY KSZTAŁCENIA WLAŚCIWE DLA ZAWODU TECHNIK TECHNOLOGII ODZIEŻY OPISANE W KWALIFIKACJACH A.12 Wykonywanie usług krawieckich 770 godz. 1. Wykonywanie wyrobów odzieżowych Uczeń: 1) wykonuje rysunki modelowe wyrobów odzieżowych; 2) wykonuje formy i szablony elementów wyrobów odzieżowych; 3) dobiera materiały odzieżowe, dodatki krawieckie i zdobnicze do asortymentu odzieży; 4) wykonuje ściegi maszynowe; 5) wykonuje modelowanie konstrukcyjne wyrobów odzieżowych; 6) dokonuje rozkroju materiałów odzieżowych; 7) dobiera maszyny szwalnicze do szycia określonych wyrobów odzieżowych; 8) dobiera rodzaje szwów; 9) dobiera oprzyrządowanie maszyn szwalniczych; 10) obsługuje maszyny szwalnicze; 11) wykonuje wyroby odzieżowe zgodnie zamówieniami klientów; 12) stosuje obróbkę parowo-cieplną materiałów i wyrobów odzieżowych; 13) ocenia jakość wykonanych wyrobów odzieżowych;
2. Wykonywanie prac związanych z przeróbką i naprawą wyrobów odzieżowych Uczeń: 1) dokonuje oceny celowości i ryzyka związanego z przeróbką lub naprawą wyrobów odzieżowych; 2) określa zakres prac związanych z przeróbką lub naprawą wyrobu odzieżowego; 3) dobiera sposoby wykonywania przeróbek w wyrobach wyrobów odzieżowych; 4) przygotowuje wyrób odzieżowy do przeróbki; 5) dokonuje przeróbek wyrobów odzieżowych; 6) stosuje zasady wtórnego i przestrzennego modelowania wyrobów odzieżowych; 7) rozpoznaje uszkodzenia wyrobów odzieżowych; 8) dobiera sposoby dokonywania napraw wyrobów odzieżowych; 9) dokonuje naprawy wyrobów odzieżowych; 10) ocenia jakość dokonanych przeróbek i napraw; 11) dokonuje kalkulacji kos
A.48 Projektowanie wyrobów odzieżowych(frag.)-140 godz. 1. Badanie parametrów surowców i wyrobów włókienniczych Uczeń: 1) rozpoznaje rodzaje wyrobów włókienniczych; 2) rozróżnia techniki wytwarzania wyrobów włókienniczych; 3) dobiera metody badań surowców i wyrobów włókienniczych; 4) dobiera przyrządy i aparaturę do badania surowców i wyrobów włókienniczych; 5) wykonuje badania laboratoryjne surowców i wyrobów włókienniczych oraz opracowuje i interpretuje wyniki badań laboratoryjnych; 6) wykonuje pomiary parametrów strukturalnych wyrobów włókienniczych; 7) wyznacza parametry strukturalne i użytkowe wyrobów włókienniczych 8) określa właściwości higieniczne, estetyczne i wytrzymałościowe wyrobów włókienniczych 9) określa właściwości konfekcyjne i użytkowe wyrobów włókienniczych;
A.49 Organizacja procesów technologicznych wyrobów odzieżowych(frag.)- 110godz. 1. Organizowanie procesu rozkroju materiałów odzieżowych Uczeń: 1) posługuje się dokumentacją wyrobu odzieżowego; 2) ocenia jakość materiałów odzieżowych przed rozkrojem; 3) określa zasady organizacji procesu rozkroju materiałów odzieżowych; 4) określa rodzaje warstwowania materiałów odzieżowych; 5) dobiera metody i techniki rozkroju materiałów odzieżowych; 6) dobiera maszyny oraz urządzenia do rozkroju materiałów; 7) dobiera techniki klejenia elementów wyrobów odzieżowych; 8) dobiera metody zdobienia, znakowania i kompletowania wykrojów, 9) przygotowuje układy kroju z wykorzystaniem programów komputerowych; 10) przestrzega przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujących podczas rozkroju materiałów odzieżowych.
III. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE 1) pracownia materiałoznawstwa odzieżowego wyposażona w: sprzęt laboratoryjny do wyznaczania parametrów budowy wyrobów włókienniczych, lupy, zestawy próbek włókien i wyrobów włókienniczych, kolekcję materiałów odzieżowych oraz dodatków krawieckich; Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik technologii odzieży powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne: 2) pracownia projektowania odzieży wyposażona w: stoły do kreślenia, projektowania i modelowania form odzieży, materiały i przybory rysunkowe, stanowiska komputerowe z programem do wspomagania przygotowania produkcji odzieży; 3) pracownia technologii odzieży wyposażona w: maszyny szwalnicze, urządzenia do krojenia oraz prasowania, przybory krawieckie, manekiny krawieckie, eksponaty odzieży. Kształcenie praktyczne będzie realizowane w pracowniach oraz w formie praktyk zawodowych, w przedsiębiorstwach zatrudniających pracowników z obszaru kształcenia właściwego dla nauczanego zawodu. Szkoła zobowiązana jest zorganizować praktykę zawodową w wymiarze 4 tygodnie (160 godzin).
4. MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO1) Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego 1. Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego 330 godz. 2. A.12 Wykonywanie usług krawieckich 770 godz. 3. A.48 Projektowanie wyrobów odzieżowych- 140 godz. 4. A.49 Organizacja procesów technologicznych wyrobów odzieżowych - 110 godz.
Ćwiczenie W jakiej części realizacji podstawy programowej jest możliwość współpracy z pracodawcą 1. Podział na 4 grupy 2. Wybór liderów grup 3. Przedstawienie wyników pracy zespołu 4. Dyskusja Materiały: kartki, rozporządzenie
MOŻLIWOŚCI WSPÓŁPRACY Z PRACODAWCAMI 1. Przyjęcie patronatu nad klasą. 2. Realizacja przez firmy produkcyjne wsparcia surowcowego i maszynowego na potrzeby kształcenia praktycznego. 3. Realizacja spotkań informacyjnych z przedsiębiorcami- pracodawcami 4. Organizacja konkursów wiedzy i konkursów z projektowania-firma KINGA IV edycja Ogólnopolskiego Konkursu dla Młodych Projektantów Bielizny Damskiej 5. Realizacja praktyk zawodowych i wizyt w firmach Klastra 6. Organizacja targów pracy dla przyszłych pracowników 7. Udział specjalistów z firm klastra w konferencjach metodycznych 8. Opracowanie i realizacja wspólnych projektów unijnych 9. Opracowanie innowacji pedagogicznych i specjalizacji zawodowych- było
Programy rozwojowe szkól i placówek oświatowych realizowane w ramach Działania 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolenia zawodowego Wyjaśnienia zapisów szczegółowego Opisu Priorytetów PO KL Programy rozwojowe szkól i placówek oświatowych prowadzących kształcenie ogólne mogą byd realizowane w ramach działania 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolenia zawodowego. Programy rozwojowe ukierunkowane są na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów i zmniejszenie dysproporcji w ich osiągnięciach edukacyjnych oraz podniesienie jakości procesu kształcenia. Projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Według zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów PO KL Programy rozwojowe szkól i placówek oświatowych realizowane w Priorytecie IX spełniają łącznie następujące cechy: kompleksowo odpowiadają na zdiagnozowane potrzeby dydaktyczne, wychowawcze i opiekuocze danej szkoły/placówki oświatowej i jej uczniów (szkół/placówek oświatowych i ich uczniów); kompleksowo i trwale przyczyniają się do jakościowych zmian w funkcjonowaniu szkoły/placówki oświatowej i/lub rozszerzenia oferty edukacyjnej danej szkoły/placówki oświatowej (szkół/placówek oświatowych); zawierają określone cele, rezultaty i działania już na wstępie aplikowania; działania określone w programie rozwojowym przyczyniają się do rozwoju kompetencji kluczowych określonych w Zaleceniach Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE) lub kompetencji zawodowych zgodnie z kierunkiem kształcenia zawodowego i spełniają co najmniej 70 % ogółu działao podejmowanych w projekcie; zawierają elementy zgodne z polityką edukacyjną paostwa i województwa. Programy rozwojowe szkól i placówek oświatowych realizowane w Priorytecie IX spełniają łącznie następujące cechy: Kompleksowo odpowiadają na zdiagnozowane potrzeby dydaktyczne, wychowawcze i opiekuocze danej szkoły/placówki oświatowej i jej uczniów (szkół/placówek oświatowych i ich uczniów). Program rozwojowy jest odpowiedzią na problemy danej szkoły/placówki oświatowej, a ich diagnoza powinna byd podstawa przyjętych rozwiązao ujętych w programie rozwojowym. Program rozwojowy powinien byd kompleksową próbą rozwiązania zdiagnozowanych problemów, co oznacza, że powinien w sposób możliwie jak najszerszy traktowad istniejące problemy dydaktyczne, wychowawcze i opiekuocze danej szkoły lub placówki. Nie można zatem stawiad programu rozwojowego projekt, który nie zawiera diagnozy potrzeb szkoły lub placówki oświatowej. Potrzeby danej szkoły mogą (i powinny w szczególności w odniesieniu do szkól zawodowych i ponadgimnazjalnych) wynikad z sytuacji na lokalnym lub regionalnym rynku pracy. Odpowiedź na powyższe potrzeby powinna skutkowad rozszerzeniem oferty edukacyjnej danej szkoły lub prowadzid do podniesienia jakości świadczonych usług edukacyjnych. Warunkiem spełnienia powyższej przesłanki jest realizacja programu rozwojowego w ramach działalności szkoły (w odróżnieniu od projektów realizowanych w Priorytecie III, w którym zajęcie mogą odbywad się poza szkołą.
Kompleksowo i trwale przyczyniają się do jakościowych zmian w funkcjonowaniu szkoły/placówki oświatowej i/lub rozszerzenia oferty edukacyjnej danej szkoły/placówki oświatowej (szkół/placówek oświatowych). W zależności od analizy potrzeb i polityki edukacyjnej danej szkoły lub placówki oświatowej może stworzyd ona program rozwojowy ukierunkowany na : reformę szkoły, w celu podniesienia jakości i atrakcyjności dotychczasowej oferty i/lub program rozwojowy ukierunkowany na rozszerzenie oferty edukacyjnej, w celu dopasowania tej oferty od potrzeb lokalnego/regionalnego rynku pracy. Oba podejścia do programu rozwojowego wpisują się w cele Działania 9.2. Kompleksowe podejście do rozszerzenia oferty edukacyjnej i/lub reformy danej szkoły oznacza systemowe podejście do rozwoju szkoły lub placówki oświatowej i jest powiązane z przesłanką nr 1. Kompleksowośd odnosi się zatem zarówno do diagnozy potrzeb, jak i działao podejmowanych w wyniku tej diagnozy. Należy ją rozpatrywad w kontekście wszystkich elementów wniosku oraz w kontekście celów i wartości dodanej projektu. Każdorazowo ocena kompleksowości należy do osób dokonującej oceny merytorycznej wniosku. Należy zaznaczyd, że programem rozwojowym w żadnym z powyższych rodzajów programów rozwojowych nie mogą byd np. jedynie zajęcia z j. obcego czy też zajęcia sportowe, bo mimo że podniosła atrakcyjnośd oferty edukacyjnej danej szkoły, to nie będzie to systemowe podejście do rozszerzenia oferty edukacyjnej. Program rozwojowy powinien w sposób całościowy (systemowy) i trwały przyczyniad się do rozwoju szkoły/placówki oświatowej. Program rozwojowy powinien zatem koncentrowad się na wywołaniu efektu trwałej zmiany pracy szkoły (np. wprowadzeniu nowych elementów nauczania, mechanizmów dostosowania oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy, itp.). Efekt trwałej zmiany pracy szkoły może również wynikad z osiągniętych rezultatów miękkich programu rozwojowego (np. doświadczenia i kwalifikacje nauczycieli zdobyte podczas realizacji programu rozwojowego są wykorzystywane w dalszej działalności szkoły). Należy jednocześnie zaznaczyd, że program rozwojowy finansowy z EFS nie powinien zastępowad działao, które do tej pory były realizowane ze środków organu prowadzącego. Możliwe jest natomiast rozszerzenia lub modyfikacja programów rozwojowych szkół i placówek oświatowych w przypadku, gdy posiadają one takie programy. Zawierają określone cel, rezultaty i działania już na etapie aplikowania. Cele projektu, założone rezultaty oraz konkretne działania w programie rozwojowym są znane już na etapie aplikowania o środki w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Programem rozwojowym nie jest projekt zakładający wybór szkół, określenie ich potrzeb, a następnie ustalenie odpowiednich działao w celu zaspokojenie tych potrzeb dopiero po uzyskaniu wsparcia. Nie jest więc możliwy projekt na zasadach regrabtingu. Możliwa jest natomiast realizacja projektów, które zakładają wybór szkół w oparciu o określone kryteria, pod, warunkiem, że cele, rezultaty i konkretne działania są określone w projekcie. Sytuacja taka może mied miejsce, gdy np. projekt systemu zakłada rozwiązanie konkretnych problemów zdiagnozowanych przez organy prowadzące szkoły i placówki oświatowe, np. w skali powiatu szkoły będą miały możliwośd przystąpienia do projektu po spełnieniu określonych przez beneficjanta warunków. Rezultaty w programie rozwojowym powinny byd długofalowe i powinny pokazywad wywołane efekty trwające po zakooczeniu trwania projektu. Rezultatami programu rozwojowego będzie zatem nie tylko liczba uczniów objętych zajęciami pozalekcyjnymi czy liczba przepracowanych zajęd, również zmiany takie jak np. wprowadzone nowe elementy nauczania, wypracowany system pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych czy opracowany i wdrożony system zarządzania szkołą lub placówką oświatową.
4. Działania określone w programie rozwojowym przyczyniają się do rozwoju kompetencji kluczowych określonych w zaleceniach Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez cale życie (2006/962/WE)lub kompetencji zawodowych zgodnie z kierunkiem kształcenia zawodowego i stanowią co najmniej 70% ogółu działao podejmowanych w projekcie. Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie definiują 8 kompetencji kluczowych, potrzebnych do samorealizacji i rozwoju osobistego, do bycia aktywnym obywatelem oraz do pełnej integracji społecznej i zatrudnienia. Są nimi: porozumiewanie się w języku ojczystym; porozumiewanie się w językach obcych; kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- techniczne; kompetencje informatyczne; umiejętnośd uczenia się; kompetencje społeczne i obywatelskie; inicjatywnośd i przedsiębiorczośd; świadomośd i ekspresja kulturalna Ze względu na szczególną wagę powyżej określonych kompetencji kluczowych program rozwojowy powinien z jednej strony przyczyniad się do ich rozwoju, z drugiej zaś stanowid w oparciu o nie instrument wyrównywania szans edukacyjnych. Kompetencje kluczowe w kontekście programów rozwojowych mogą byd rozwijane zarówno poprzez zajęcia pozalekcyjne, dodatkowe oraz wyrównawcze, jak i tworzenie i wdrażanie nowych metod ich rozwijania. Zaznacza się również, iż działania przyczyniające się do rozwoju kompetencji kluczowych muszą stanowid co najmniej 70% ogółu działao podejmowanych w projekcie. IP POKL informuje, iż aby przedmiotowe kryterium zostały spełnione, to co najmniej 70% zadao merytorycznych musi przyczyniad się do rozwoju kompetencji kluczowych. Zadanie merytoryczne to szereg powiązanych ze sobą działao zmierzających bezpośrednio do realizacji celu projektu. Zadania merytorycznego nie stanowią pojedyncze wydatki np. usługa cateringowa, hotelowa i trenerska. Zadaniem merytorycznym nie jest również zarządzanie projektem. 5. Zawierają elementy zgodne z polityką paostwa i województwa. Program rozwojowy ma się przyczyniad do wzmocnienia atrakcyjności i podniesienia jakości oferty edukacyjnej szkoły i jednocześnie musi byd powiązany z polityką edukacyjna paostwa i województwa. Aby projekt zakładający rozwój danej szkoły był kompatybilny z działaniami podejmowanymi na szczeblu centralnym, aby mógł stanowid logiczne rozwinięcie i wdrożenie założeo polityki edukacyjnej paostwa, musi wpisywad się w określone kierunki jej rozwoju. Obecnie powyższe zalecenie powinno byd realizowane w szczególności w kontekście realizacji reformy systemu oświaty obejmującej obniżenie wieku szkolnego, zmianę poszczególnych podstaw programowych, zmianę podręczników itp. Jednocześnie program rozwojowy powinien zawierad elementy zgodne z polityką edukacyjną danego regionu, która w dużej mierze wynika z sytuacji na regionalnym i lokalnym rynku pracy.
Przykład koncepcji programów rozwojowych: Program rozwojowy ukierunkowany na rozszerzenie oferty Diagnoza potrzeb regionalnego rynku pracy wykazała duże zapotrzebowanie na osoby wykwalifikowane w branży hotelarskiej, turystycznej i gastronomicznej. Analiza pokazała jednocześnie, że szkoły kształcące w innych branżach (m. in. mechanicznej i budowlanej) kształcą wystarczającą liczbę absolwentów niezbędnych do zatrudnienia w powyższych branżach. Organ prowadzący szkół ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe (powiat Y) stworzył programy rozwojowe dla prowadzonych przez siebie placówek, wybranych na podstawie przeprowadzonej analizy. Programy rozwojowe tych szkół zawierają: Dla szkół policealnych prowadzonych przez powiat Y : - wprowadzenie kształcenia w dwóch nowych zawodach w dwóch szkołach policealnych: hotelarstwa i turystyki; wprowadzenie zajęd pozalekcyjnych z języka angielskiego i niemieckiego (region przygraniczny); wprowadzenie dodatkowych zajęd z przedsiębiorczości, współpraca obu szkół z pracodawcami w branży hotelarskiej i turystycznej udział pracowników w tworzeniu programu zajęd dodatkowych, udział pracodawców w tworzeniu programu zajęd dodatkowych, udział pracodawców w realizacji zajęd dodatkowych w roli wykładowców, organizacja praktyk dla uczniów przez pracodawców; wyposażenie szkół w nowoczesne materiały dydaktyczne niezbędne do realizacji zajęd w powyższych kierunkach. Dla technikum gastronomicznego prowadzącego przez powiat Y: wprowadzenie dodatkowych zajęd specjalistycznych z zakresu m.in. nowoczesnej technologii gastronomicznej; -współpraca technikum z określonymi pracodawcami branży gastronomicznej udział pracodawców w tworzeniu programu zajęd dodatkowych, udział pracodawców w realizacji zajęd dodatkowych w roli wykładowców, organizacja praktyk dla uczniów przez pracodawców; wyposażenie technikum w nowoczesne materiały dydaktyczne niezbędne do realizacji, np. środki żywnościowe niezbędne do prowadzenia zajęd praktycznych; wyposażenie pracowni zawodowej w sprzęt gastronomiczny w ramach cross-finacingu.