Analiza ofert pracy Raport powiatowy
NOTA REDAKCYJNA Zamawiający Badanie realizowane na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie na potrzeby projektu Mazowieckie Obserwatorium Rynku Pracy III realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.1 POKL. Wykonawca Laboratorium Badań Społecznych Sp. z o. o. Termin realizacji projektu Grudzień 2014 r. luty 2015 r. Autorzy raportu Marzena Sochańska-Kawiecka Edyta Makowska-Belta Agnieszka Morysińska Zuzanna Kołakowska-Seroczyńska Dominika Milczarek Dorota Anna Zielińska Piotr Ziewiec Zasady prezentacji danych: W prezentacji danych dotyczących wymaganych kompetencji ze względów koncepcyjnych, a także aby uniknąć nadmiernego rozdrobnienia odpowiedzi zastosowano następujące kategorie zbiorcze 1 : o KOMPETENCJE KOGNITYWNE: rozumienie tekstu, myślenie analityczne i syntetyczne, poszukiwanie informacji, przewidywanie konsekwencji alternatywnych działań, rozwiązywanie problemów, podzielność uwagi, koncentracja, umiejętność uczenia się, kreatywność; o KOMPETENCJE INDYWIDUALNE: samodzielność, zarządzanie czasem, podejmowanie decyzji, podejmowanie inicjatyw, przedsiębiorczość, odporność na stres, ambicje zawodowe (dążenie do awansu), dążenie do podnoszenia kwalifikacji, zaangażowanie, uczciwość, pracowitość, samodyscyplina, rzetelność, brak nałogów, kultura osobista, optymizm/pogodne usposobienie/uśmiech, umiejętność organizacji pracy własnej/umiejętność planowania/dobra organizacja pracy, orientacja na wyniki/nastawienie na sukces/ skuteczność w działaniu, odpowiedzialność, energia/dynamizm w działaniu/aktywne działanie, obowiązkowość/ sumienność/ nienaganność, profesjonalizm, wytrwałość, odwaga, dyskrecja, dokładność/ skrupulatność/staranność; o KOMPETENCJE KULTUROWE: zdolności werbalne, umiejętność ładnego pisania, śledzenie bieżących wydarzeń, znajomość obyczaju, wiedza o sztuce, zdolności twórcze, kompetencje fizyczne, zdrowie, sprawność fizyczna, zdolności koordynacyjne, zdolności manualne, orientacja przestrzenna, znajomość 1 Dzięki temu, że zastosowano tę samą klasyfikację co stosowana w poprzednich pomiarach zachowano możliwość porównań uzyskanych w poszczególnych pomiarach wyników. 2 S t r o n a
topografii miasta/regionu, wzrok i słuch, uroda, refleks; o KOMPETENCJE INTERPERSONALNE: współpraca w grupie, kontakty z ludźmi/klientami, rozwiązywanie konfliktów, komunikatywność, umiejętność autoprezentacji, umiejętność prowadzenia negocjacji, asertywność, umiejętność łatwego nawiązywania kontaktu; o KOMPETENCJE KIEROWNICZE: przywództwo, zarządzanie, delegowanie (dzielenie) zadań, koordynacja pracy, kontrola wykonania zadań, dyscyplinowanie pracowników; o DYSPOZYCYJNOŚĆ: dyspozycyjność czasowa elastyczność czasu pracy, dyspozycyjność przestrzenna gotowość do zmiany miejsca pracy, elastyczność/ umiejętności przystosowawcze; o KOMPETENCJE BIUROWE: umiejętność przygotowywania formalnych dokumentów, znajomość zasad prowadzenia rozmów biznesowych, znajomość zasad gromadzenia/obiegu i archiwizacji dokumentacji i korespondencji, znajomość struktury organizacyjnej firmy i formalnej procedury załatwiania spraw, umiejętność obsługi sprzętu i urządzeń biurowych, wykorzystanie podstawowych informatycznych pakietów biurowych; o KOMPETENCJE TECHNICZNE: posługiwanie się wyobraźnią techniczną, posługiwanie się urządzeniami technicznymi, dokonywanie napraw urządzeń technicznych, umiejętności techniczne (bez sprecyzowania)/ wiedza techniczna; o KOMPETENCJE KOMPUTEROWE: podstawowa umiejętność obsługi komputera, zaawansowana umiejętność obsługi komputera, korzystanie z Internetu i poczty elektronicznej, tworzenie aplikacji komputerowych, w tym stron WWW, rozeznanie w bieżącym stanie technologii komputerowej, znajomość zawodowych/specjalistycznych programów komputerowych - księgowych, magazynowych itp.; o KOMPETENCJE MATEMATYCZNE: dokonywanie prostych rachunków arytmetycznych, rozwiązywanie złożonych problemów obliczeniowych, stosowanie wzorów i posługiwanie się symboliką matematycznologiczną, odczytywanie tabel, interpretacja wykresów; o KOMPETENCJE ZAWODOWE: kompetencje zawodowe, czytanie rysunku technicznego, znajomość lokalnego rynku/znajomość branży, umiejętność przygotowywania i prowadzenia prezentacji, znajomość ustawy o finansach publicznych/ ustawy o rachunkowości/ ustawy o systemie ubezpieczeń. Zastosowane skróty: PUP Powiatowy Urząd Pracy KZiS Klasyfikacja Zawodów i Specjalności 2 PKD Polska Klasyfikacja Działalności 2 W badaniu zastosowano Klasyfikację Zawodów i Specjalności opracowaną na podstawie Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO-08, przyjętego w grudniu 2007 roku. 3 S t r o n a
INFORMACJE NA TEMAT POWIATU WYSZKOWSKIEGO Powiat wyszkowski Liczba mieszkańców (III kwartał 2014): 73959 Stopa bezrobocia (12.2014): 10,8 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych (12.2014): 3172 Liczba podmiotów gospodarczych (III kwartał 2014): 6201 Kluczowe branże w strukturze podmiotów gospodarczych (III kwartał 2014): handel (25%), budownictwo (17%), transport i gospodarka magazynowa (9%) Liczba pracujących (2013): 12366 Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto (2013): 3138,01 zł W okresie objętym badaniem (od 8 grudnia 2014 r. do 7 lutego 2015 r.) na badanych publikatorach ukazało się 182 niepowtarzalnych ofert dla powiatu wyszkowskiego, zaś do PUP pracodawcy skierowali 31 ofert. PODMIOTY OFERUJĄCE ZATRUDNIENIE Wszystkie oferty zgłoszone do Powiatowego Urzędu Pracy w Wyszkowie pochodziły od pracodawców. Natomiast w przypadku ofert zgłoszonych w publikatorach internetowych i prasowych pracodawcy zamieścili jedynie 18% z nich, a tylko 4% - agencje pośrednictwa. To odsetki znacznie niższe, niż w całym województwie (odpowiednio 40% - pracodawcy i 19% - agencje). 78% ogłoszeń zamieścili anonimowi oferenci. W przypadku ofert zgłoszonych do wyszkowskiego PUP bardzo duży odsetek dotyczył branży przetwórstwa przemysłowego niemal co trzecia oferta (32%). To udział niemal trzykrotnie wyższy, niż w skali całego Mazowsza (12%). Obok przetwórstwa więcej, niż 10% ogłoszeń dotyczyło jeszcze tylko branży handlu i napraw (16% - mniej, niż przeciętnie w województwie), a także transportu i gospodarki magazynowej (13% - odsetek trzykrotnie wyższy, niż w całym województwie). Warto zauważyć, że wspomniane powyżej trzy branże dominują także, choć w nieco innej kolejności wśród ogłoszeń z publikatorów, dając w sumie aż 64% wszystkich ofert. Co ciekawe, i bardzo nietypowe, najwięcej ofert dotyczyło branży transportu i gospodarki magazynowej (38%, średnio w województwie 8%), zaś z branży handlu i napraw oraz przetwórstwa przemysłowego pochodziło po 13% ofert. Tabela 1 Branża pracodawcy Mazowsze (N=5 437) Oferty z PUP pow. wyszkowski PUP (N=31) Oferty z publikatorów Mazowsze (N=24 896) pow. wyszkowski Publikatory (N=182) ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO 2% 3% 0% 0% GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 0% 0% 0% 0% PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 12% 32% 16% 13% WYTW. I ZAOPAT. W ENERGIĘ EL., GAZ, PARĘ, GORĄCĄ WODĘ 0% 0% 2% 1% 4 S t r o n a
Oferty z PUP Oferty z publikatorów pow. pow. wyszkowski Mazowsze (N=5437) wyszkowski PUP (N=31) Mazowsze (N=24896) Publikatory (N=182) DOSTAWA WODY; GOSP. ŚCIEKAMI I ODPADAMI 1% 0% 0% 0% BUDOWNICTWO 5% 6% 5% 9% HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJ. SAM., WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE 27% 16% 21% 13% TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA 4% 13% 8% 38% DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI 7% 10% 6% 5% GASTRONOMICZNYMI INFORMACJA I KOMUNIKACJA 3% 0% 5% 2% DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA 1% 0% 4% 3% DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI 2% 6% 4% 1% DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA 6% 0% 9% 2% DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ 11% 10% 6% 2% WSPIERAJĄCA USŁUGI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I OBRONY NARODOWEJ 5% 0% 0% 0% EDUKACJA 5% 3% 4% 3% OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA 2% 0% 2% 1% DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ 2% 0% 1% 0% POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA 4% 0% 5% 7% ZAPOTRZEBOWANIE NA ZAWODY W powiecie wyszkowskim w związku z dużym udziałem ogłoszeń z branży przetwórstwa przemysłowego oraz transportu do najczęściej poszukiwanych należą zawody z grupy robotników przemysłowych i rzemieślników (32% ofert z PUP i 22% ofert z publikatorów), a także operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (16% ofert z PUP i 25% ofert z publikatorów). Charakterystyczny dla powiatu jest też relatywnie wysoki odsetek ofert z PUP w zawodach pracowników przy pracach prostych (19% w porównaniu do 11% na Mazowszu). Spośród ofert PUP co dziesiąta oferta dotyczyła takich zawodów jak: mechanicy maszyn i urządzeń, agenci i pośrednicy handlowi, kierowcy ciężarówek i autobusów oraz robotnicy przy pracach prostych w przemyśle (po 9,7% ofert, tj. po 3 oferty). W przypadku ogłoszeń z publikatorów wśród szczegółowych zawodów bardzo duży był udział kierowców ciężarówek i autobusów (23,7%). Warto też zauważyć, iż w powiecie wyszkowskim znacznie rzadziej, niż przeciętnie w województwie poszukiwano pracowników usług i sprzedawców, a także specjalistów i osób na stanowiska kierownicze. 5 S t r o n a
Rysunek 1 Struktura poszukiwanych zawodów (Duże grupy zawodowe 1 poziom klasyfikacji KZiS 2007) 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH 0% 0% 0% 1% 0% 0% 3% 4% 8% 3% 5% 8% 12% 10% 12% 14% 13% 15% 17% 16% 17% 15% 10% 22% 10% 16% 6% 6% 19% 11% 8% 11% 25% 25% 25% 32% pow. wyszkowski PUP (N=31) Mazowieckie PUP (N=5 437) pow. wyszkowski Publikatory (N=182) Mazowieckie publikatory (N=24 896) ZAPOTRZEBOWANIE NA KWALIFIKACJE I KOMPETENCJE Wymagania pracodawców wobec poszukiwanych pracowników na terenie powiatu wyszkowskiego nie były wygórowane, zaś oferty, szczególnie zamieszczane w publikatorach, były dosyć ubogie w szczegóły. Większość ofert podawała wymagania związane z wykształceniem i doświadczeniem, ale już mniej niż połowa określała wymagania odnośnie kwalifikacji czy kompetencji, a bardzo niewiele ofert precyzowało oczekiwania co do wieku, płci czy znajomości języków obcych. Wymagania odnośnie wykształcenia częściej precyzowano w ofertach zamieszczonych w wyszkowskim PUP oczekiwano wykształcenia w 45% ofert PUP i zaledwie 9% ofert z publikatorów internetowych lub drukowanych. W ofertach zamieszczanych w PUP najczęściej wymagano wykształcenia zasadniczego zawodowego (23%, blisko dwukrotnie częściej, niż w skali województwa), a w drugiej kolejności ukończenia szkoły średniej bez precyzowania, o jaką szkołę chodzi (13%). W co dziesiątej ofercie PUP poszukiwano kandydatów z wykształceniem wyższym (10%). W ofertach z publikatorów, które zawierały informacje o wykształceniu, najczęściej oczekiwano ukończenia szkoły średniej bez precyzowania jej typu (4%) lub ukończenia szkoły wyższej (4%). 6 S t r o n a
Rysunek 2 Wymagany poziom wykształcenia Wymagania odnośnie posiadania odpowiednich kwalifikacji oferty z powiatu wyszkowskiego precyzowały dosyć rzadko 65% ofert z PUP i 82% ofert z publikatorów nie zawierało takich informacji. Wśród kwalifikacji wyraźnie dominują te powiązane z pracą w transporcie. W przypadku ofert z Powiatowego Urzędu Pracy w Wyszkowie najczęściej poszukiwano kandydatów posiadających prawo jazdy kategorii B (16%), a w drugiej kolejności karty kierowcy, badań psychotechnicznych i uprawnień do przewozu materiałów lub osób (po 10%). Natomiast wśród ofert z publikatorów najczęściej oczekiwano prawa jazdy kategorii C1+E lub D1+E (9%). W przypadku powiatu wyszkowskiego częściej, niż przeciętnie w województwie w ofertach PUP zamieszczano informacje o wymaganych kompetencjach (52% ofert w porównaniu do 27% w skali Mazowsza). Najczęściej wskazywano tutaj na kompetencje indywidualne (19%), interpersonalne (16%) oraz komputerowe (13%). Natomiast oferty z publikatorów, inaczej niż w innych powiatach, zdecydowanie rzadziej zawierały wymagania odnośnie kompetencji (17% ofert w porównaniu do 61% w całym województwie). W ofertach tych, podobnie jak w pochodzących z PUP najczęściej oczekiwano kompetencji indywidualnych (12%) i interpersonalnych (10%). 7 S t r o n a
Rysunek 3 Wymagane kwalifikacje i kompetencje W ponad połowie ofert z PUP sprecyzowano wymagania odnośnie doświadczenia 39% ofert wskazuje, że doświadczenie jest wymagane (najczęściej do roku), a w 13% podano, iż doświadczenie jest mile widziane. W przypadku ofert z publikatorów tego typu wymagania są precyzowane rzadko, bo jedynie w 24% ogłoszeń, z czego 20% wprost wymaga doświadczenia. Jednocześnie oferty pracy z powiatu wyszkowskiego rzadko zawierają takie informacje, jak wymagania odnośnie języka obcego, wieku czy płci kandydata. 87% ofert z PUP i 91% ofert z publikatorów nie precyzuje wymogów odnośnie języka obcego. W przypadku publikatorów w 9% ogłoszeń wymagany jest język angielski. W więcej niż 90% ofert nie zamieszczono wymogów odnośnie wieku kandydatów. W 3% ofert z PUP i 2% ofert z publikatorów poszukiwane są osoby młode. Oferty z PUP nie zawierają też żadnych wymagań odnośnie płci kandydata, podobnie jak większość ogłoszeń z publikatorów (93%). W niemal 7% ofert zamieszczonych w publikatorach poszukiwane są kobiety. WARUNKI ZATRUDNIENIA W powiecie wyszkowskim jedynie pojedyncze oferty zawierały informacje odnośnie wymiaru zatrudnienia, niezależnie od źródła więcej niż 95% tego nie precyzowało, co jest odsetkiem znacznie wyższym, niż przeciętnie w województwie. 8 S t r o n a
Z drugiej strony wszystkie oferty pracy, które zgłoszono do PUP w Wyszkowie zawierały informacje na temat formy zatrudnienia. Co charakterystyczne dla powiatu wyszkowskiego, najczęściej wymieniano w nich umowę na okres próbny (52%, w porównaniu do 16% na całym Mazowszu). Drugą najpopularniejszą formą zatrudnienia wśród ofert PUP były umowy cywilno prawne (35% ofert). Z kolei oferty pracy z publikatorów bardzo rzadko zawierały tego typu informacje (13%). Najczęściej oferty dotyczyły pracy w oparciu o umowy cywilno-prawne (5%) i umów o pracę bez sprecyzowania typu (4%). W obu źródłach ofert, zarobki najczęściej opisywano słownie. Przy tym kwestię tę precyzowały wszystkie oferty zgłoszone do wyszkowskiego PUP. Najczęściej wynagrodzenie opisywano miesięczne (74%) lub godzinowe (13%). Natomiast zdecydowana większość ofert z publikatorów w ogóle nie zawierała informacji o wynagrodzenia (89%). Jeżeli kwestia ta była precyzowana, najczęściej podkreślano atrakcyjność zarobków wysokie, atrakcyjne, satysfakcjonujące/konkurencyjne wynagrodzenie (3,7%). Rysunek 4 Wymiar oraz forma zatrudnienia INFORMACJA SKRÓCONA W okresie objętym badaniem (od 8 grudnia 2014 r. do 7 lutego 2015 r.) na badanych publikatorach ukazało się 182 niepowtarzalnych ofert dla powiatu wyszkowskiego, zaś do PUP pracodawcy skierowali 31 ofert. Wśród ofert, niezależnie od źródła dominowały trzy branże, które w sumie stanowiły więcej, niż 60% wszystkich ogłoszeń: branża przetwórstwa przemysłowego (32% ofert z PUP, 13% - publikatory), handel i naprawy (16% - PUP, 13% - publikatory), transport i gospodarka magazynowa (13% - PUP, 38% - publikatory). W związku z dużym udziałem ogłoszeń z branży przetwórstwa przemysłowego oraz transportu do najczęściej poszukiwanych należą zawody z grupy robotników przemysłowych i rzemieślników (32% ofert z PUP i 22% ofert z publikatorów), a także operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (16% ofert z PUP i 25% ofert z publikatorów). Charakterystyczny dla powiatu jest też relatywnie wysoki odsetek ofert z PUP w zawodach pracowników przy pracach prostych (19% w porównaniu do 11% na Mazowszu). W powiecie wyszkowskim znacznie rzadziej, niż przeciętnie w województwie poszukiwano pracowników usług i sprzedawców, a także specjalistów i osób na stanowiska kierownicze. 9 S t r o n a
Wymagania pracodawców wobec poszukiwanych pracowników na terenie powiatu wyszkowskiego nie były wygórowane, zaś oferty, szczególnie zamieszczane w publikatorach, były dosyć ubogie w szczegóły. Mniej niż połowa ofert podawała wymagania odnośnie wykształcenia i doświadczenia, kwalifikacji czy kompetencji, a bardzo niewiele ogłoszeń precyzowało oczekiwania co do wieku, płci czy znajomości języków obcych. W ofertach zamieszczanych w PUP najczęściej wymagano wykształcenia zasadniczego zawodowego (23%, blisko dwukrotnie częściej, niż w skali województwa), a w drugiej kolejności ukończenia szkoły średniej bez precyzowania, o jaką szkołę chodzi (13%). Wśród kwalifikacji wyraźnie dominują te powiązane z pracą w transporcie. W przypadku ofert z Powiatowego Urzędu Pracy w Wyszkowie najczęściej poszukiwano kandydatów posiadających prawo jazdy kategorii B (16%), a w drugiej kolejności karty kierowcy, badań psychotechnicznych i uprawnień do przewozu materiałów lub osób (po 10%). Natomiast wśród ofert z publikatorów najczęściej oczekiwano prawa jazdy kategorii C1+E lub D1+E (9%). Wszystkie oferty pracy, które zgłoszono do PUP w Wyszkowie zawierały informacje na temat formy zatrudnienia. Co charakterystyczne dla powiatu wyszkowskiego, najczęściej wymieniano w nich umowę na okres próbny (52%, w porównaniu do 16% na całym Mazowszu). 10 S t r o n a