Preferencje partyjne Polaków we wrześniu 2011 r.

K.045/11 Preferencje partyjne Polaków we wrześniu 2011 r. Warszawa, wrzesień 2011 roku Co trzeci pełnoletni Polak (34%) jest pewny, że weźmie udział w wyborach do Sejmu, które odbędą się 9 października br. Najwięcej, bo 46%, głosujących zamierza w nadchodzących wyborach poprzeć Platformę Obywatelską. Na Prawo i Sprawiedliwość chce zagłosować 29% wyborców. Do Sejmu weszłyby ponadto Sojusz Lewicy Demokratycznej (11%) oraz Polskie Stronnictwo Ludowe (7%). Co czwarty (24%) zamierzający głosować Polak nie wie jeszcze, kogo poprze. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; 00-687 Warszawa; NIP: 521-10-18-407; REGON: 011162458 Bank Pekao S.A. Oddział Warszawa; Nr konta: 9710 6000 7600 0032 0000 436235; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS 0000100746; Kapitał Zakładowy: 1.000.000,00 zł t +48 22 598 98 98; f +48 22 598 99 99 e office@tns-global.pl; www.tns-global.pl

Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. W dniach 1 4 września 2011r. TNS OBOP, jak co miesiąc, zbadał preferencje partyjne Polaków 1. W badaniu tym zadano pytanie o gotowość Polaków do wzięcia udziału w wyborach. Osoby odpowiadające pozytywnie, pytane były następnie, na jaką partię by głosowały. W poprzednich pomiarach pytanie o gotowość do wzięcia udziału w wyborach dotyczyło najbliższej niedzieli, w najnowszym zapytano o gotowość do głosowania w wyborach do Sejmu, które mają odbyć się 9 października br. Uzyskane wyniki zostały przedstawione zarówno dla ogółu osób deklarujących zamiar głosowania, jak i jedynie dla tych osób, które zgłaszając chęć wzięcia udziału w wyborach, miały już sprecyzowane preferencje partyjne. GOTOWOŚĆ GŁOSOWANIA Co trzeci pełnoletni Polak (34%) jest pewny, że weźmie udział w wyborach do Sejmu, które odbędą się 9 października br. Dalsze 29% raczej weźmie w nich udział. Co czwarty (26%) respondent deklaruje, że nie zamierza głosować, a 11% nie wie jeszcze, czy pójdzie na wybory. Określając wielkość spodziewanej frekwencji wyborczej na podstawie wyników uzyskanych w pytaniu o gotowość głosowania nie należy sumować obu odpowiedzi pozytywnych (tzn. raczej tak i zdecydowanie tak ) zabieg taki błędnie sugerowałby frekwencję znacznie wyższą od tej, jaka miałaby miejsce faktycznie. W przypadku faktycznych wyborów odsetek głosujących jest zbliżony do odsetka osób, które w sondażach realizowanych bezpośrednio przed wyborami deklarują zamiar głosowania wyłącznie w sposób kategoryczny. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że gdyby wybory odbywały się faktycznie, to do urn wyborczych poszłaby jedna trzecia uprawnionych. 1 Sondaż TNS OBOP zrealizowany w dniach 1-4 września 2011 r. na reprezentatywnej, losowej 983-osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 18 roku życia za pośrednictwem bezpośrednich wywiadów kwestionariuszowych face-to-face. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95% (błąd szacowany dla próby losowej prostej). Prezentowane wyniki poparcia dla partii dotyczą 468 osób (maksymalny błąd statystyczny wynosi w tym przypadku +/-4,5%) deklarujących zdecydowanie lub raczej zamiar uczestniczenia w wyborach, z WYŁĄCZENIEM z podstawy procentowania osób niezdecydowanych, jak głosować (błąd szacowany dla próby losowej prostej). Przedstawiona pod tabelą z wynikami poparcia dla partii informacja o liczbie osób niezdecydowanych, jak głosować, jak również tabela z wynikami poparcia dla partii uwzględniająca w podstawie procentowania niezdecydowanych, dotyczą odsetka spośród ogółu 612 osób (maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości wynosi +/-4,1%) deklarujących uprzednio zdecydowanie lub raczej gotowość uczestniczenia w wyborach (błąd szacowany dla próby losowej prostej). 2

Zdecydowanie tak GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ? 5-8. 11. 10 2-5. 12. 10 7-10. 01. 11 02. 11 03. 11 04. 11 6-10. 05. 11 2-6. 06. 11 07. 11 4-8. 08. 11 1-4. 09. 11 32 35 36 32 35 36 32 31 30 34 34 Raczej tak 33 35 30 32 28 28 27 28 33 28 29 Raczej nie 9 9 11 11 11 10 13 13 11 11 10 Zdecydowanie nie 20 17 18 20 21 21 21 21 19 18 16 Trudno powiedzieć 6 4 5 5 5 5 7 7 7 9 11 Dane w proc. PREFERENCJE PARTYJNE Najwięcej, bo 46%, głosujących zamierza w nadchodzących wyborach poprzeć Platformę Obywatelską. Na Prawo i Sprawiedliwość chce zagłosować 29% wyborców. Do Sejmu weszłyby ponadto Sojusz Lewicy Demokratycznej (11%) oraz Polskie Stronnictwo Ludowe (7%). Trzy pozostałe zarejestrowane komitety wyborcze nie mogą liczyć na przekroczenie 5- procentowego progu wyborczego. Preferencje partyjne Polaków z początków września nie różnią się istotnie od tych z początków sierpnia. Jedynie Ruch Poparcia Palikota zanotował istotny wzrost poparcia z 1% do 3%. 3

Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (D. Tusk) Prawo i Sprawiedliwość (J. Kaczyński) Sojusz Lewicy Demokratycznej (G. Napieralski) Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W WYBORACH DO SEJMU? 5-8. 11. 10 2-5. 12. 10 7-10. 01. 11 02. 11 03. 11 04. 11 6-10. 05. 11 2-6. 06. 11 07. 11 4-8. 08. 11 1-4. 09. 11 52 50 54 41 47 39 44 44 45 45 46 23 22 24 26 24 27 27 25 28 30 29 12 12 11 13 15 18 18 16 13 9 11 4 7 3 7 5 6 4 5 6 7 7 Nowa Prawica (J. Korwin-Mikke)* 1 1 1 1 1 0 1 1 2 2 - Polska Jest Najważniejsza (P. Kowal) Partia Demokratyczna demokraci.pl (B. Kuźniak) Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej (A. Lepper) - 2 3 6 3 2 2 2 1 1 1 3 1 1 0 1 1 0 2 1 0-0 0 0 0 0 1 0 1 1 1 - Ruch Poparcia (J. Palikot) 1 1 1 2 2 1 0 1 1 1 3 Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 - Liga Polskich Rodzin (W. Bałażak) 1 1 0 0 1 1 1 1 0 1 - Prawica Rzeczpospolitej (M. Jurek) 0 0 0 1 0 1 0 1 0 1 - Polska Partia Pracy (B. Ziętek) 1 0 0 0 0 1 0 0-1 1 Inna partia 2 1 1 1 0 1 1 0 1 0 2 Dane w proc. Wyniki wśród osób, które deklarowały zdecydowanie lub raczej gotowość wzięcia udziału w wyborach, po WYŁĄCZENIU z podstawy procentowania osób niezdecydowanych, jak głosować. * w badaniach od października 2010 r. do lipca 2011 r. Wolność i Praworządność * * * Co czwarty (24%) zamierzający głosować Polak nie wie jeszcze, kogo poprze. 2-5. 12. 10 7-10. 01. 11 02. 11 03. 11 04. 11 6-10. 05. 11 2-6. 06. 11 07. 11 4-8. 08. 11 1-4. 09. 11 Niezdecydowani, jak głosować 16 18 14 17 17 19 19 25 28 24 Dane w proc. Odsetek niezdecydowanych, spośród osób deklarujących zdecydowanie lub raczej gotowość wzięcia udziału w wyborach. 4

* * * Wśród ogółu badanych deklarujących zamiar głosowania, niezdecydowani stanowią drugą pod względem wielkości siłę. Więcej osób popiera tylko PO. Odsetek osób niezdecydowanych jest obecnie o 4 punkty procentowe niższy niż przed miesiącem, jednak wyraźnie wyższy (o 7 punktów procentowych) niż pół roku wcześniej. WYNIKI PREFERENCJI Z UWZGLĘDNIENIEM OSÓB NIEZDECYDOWANYCH, JAK GŁOSOWAĆ Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (D. Tusk) W PODSTAWIE PROCENTOWANIA 04. 11 6-10. 05. 11 2-6. 06. 11 07. 11 4-8. 08. 11 1-4. 09 11 32 36 35 34 31 35 Trudno powiedzieć 17 19 19 25 28 24 Prawo i Sprawiedliwość (J. Kaczyński) 22 22 21 20 22 22 Sojusz Lewicy Demokratycznej (G. Napieralski) 15 15 13 10 6 9 Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) 5 3 4 5 5 5 Ruch Poparcia (J. Palikot) 1 0-1 1 2 Polska Jest Najważniejsza (P.Kowal) 2 1 1 1 1 1 Polska Partia Pracy (B. Ziętek) 1 0 0-1 1 Partia Demokratyczna demokraci.pl (B. Kuźniak) 1 0 2 1 0 - Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej (A. Lepper) 0 0 1 1 1 - Nowa Prawica (J. Korwin-Mikke) - - - - 1 - Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) 1 1 1 0 1 - Liga Polskich Rodzin (W. Bałażak) 1 0 1 0 1 - Prawica Rzeczpospolitej (M. Jurek) 1 0 0 0 1 - Socjaldemokracja Polska (W. Filemonowicz) 0 1 0 0 - - Stronnictwo Demokratyczne (P. Piskorski) - 0 0 - - - Unia Polityki Realnej (B. Witczak) 0 0 0 - - - Unia Pracy (W. Witkowski) - 0 0 - - - Wolność i Praworządność (J. Korwin-Mikke) 0 1 1 1 - - Inna partia 1 1 0 1 0 1 Dane w proc. Wyniki wśród ogółu osób, które deklarowały zdecydowanie lub raczej gotowość wzięcia udziału w wyborach 5

P1. 9 października tego roku odbędą się wybory do Sejmu, czy weźmie Pan(i) w nich udział? % % % % % OGÓŁEM 983 34 29 10 16 11 PŁEĆ mężczyzna 468 33 28 12 16 12 kobieta 515 34 30 9 16 11 WIEK 18 24 lata 123 26 38* 17* 14 6* 25-34 lata 201 34 28 11 17 10 35 44 lata 160 28 33 11 19 8 45 54 lata 170 30 27 10 18 15 55 64 lata 329 40* 25 8 14 13 WYKSZTAŁCENIE podstawowe 184 18* 35* 10 24* 13 zasadnicze zawodowe 255 36 24 11 17 12 średnie i pomaturalne 314 32 27 11 17 13 wyższe I licencjat 174 49* 28 8 7* 9 jeszcze się uczą 56 36 39 14 8 2* wieś 372 30 34* 6* 17 13 miasta do 20 tys. 127 30 22 10 27* 11 miasta 20 100 tys. 192 24* 29 18* 16 13 miasta 100 500 tys. 173 41* 23 12 13 11 miasta pow 500 tys. 119 53* 26 11 5* 4* wieś 372 30 34* 6* 17 13 miasto 611 36 25* 13* 15 10 REGION małopolski 150 24* 41* 12 15 8 wschodni 99 24* 32 8 24* 13 katowicki 143 27 34 13 16 11 dolnośląski 97 36 28 9 17 10 wielkopolski 135 37 15* 17* 17 13 pomorski 126 36 27 8 8* 20* centralny 232 44* 26 7* 16 8* GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA kierownicy, specjaliści 86 44* 34 8 7* 7 prywatni przedsiębiorcy 52 56* 18 6 9 10 pracownicy administracji i usług 152 29 33 9 17 12 robotnicy 141 21* 32 18* 21 9 rolnicy 52 39 18 8 20 15 gospodynie domowe 47 29 15* 13 25 19 emeryci i renciści 294 39* 26 7 14 13 uczniowie i studenci 56 36 39 14 8 2* bezrobotni 103 20* 34 12 21 13 AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA aktywni zawodowo 483 33 30 11 16 10 nie pracujący 500 34 28 10 16 12 PRAKTYKI RELIGIJNE regularnie praktykujący 427 34 32 8* 15 11 nieregularnie praktykujący 338 33 29 12 16 11 niepraktykujący 217 34 23* 13 18 13 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra 217 43* 28 9 11* 9 średnia 605 32 29 11 16 12 zła 162 26* 30 10 22* 12 w ogóle się nie interesuje 199 17* 15* 18* 37* 12 raczej się nie interesuje 390 26* 39* 10 13* 12 raczej się interesuje 338 47* 28 6* 9* 11 bardzo się interesuje 56 63* 14* 10 6* 8 niezainteresowani 589 23* 31 13* 21* 12 zainteresowani 394 49* 26 7* 8* 10 liczba osób zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem POGLĄDY POLITYCZNE lewicowe 88 44* 20 14 13 10 centrolewicowe 88 50* 23 7 16 5* centroprawicowe 123 51* 25 6 7* 10 prawicowe 224 46* 35* 8 6* 6* trudno powiedzieć 459 18* 29 13* 24* 16* PREFERENCJE PARTYJNE PO 217 59* 41* 0 0 0 PSL 32 67 33 0 0 0 PiS 134 50 50 0 0 0 SLD 54 71* 29* 0 0 0 Inne 32 49 51 0 0 0 trudno powiedzieć 144 41* 59* 0 0 0 6

P2. Kandydatów której partii lub ugrupowania poprze Pan(i) w tych wyborach? liczba osób Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (D. Tusk) Polska Jest Najważniejsza (P. Kowal) Polska Partia Pracy (B. Ziętek) Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) Prawo i Sprawiedliwość (J. Kaczyński) Ruch Poparcia Palikota (J. Palikot) Sojusz Lewicy Demokratycznej (G. Napieralski) % % % % % % % % % OGÓŁEM 612 35 1 1 5 22 2 9 1 24 PŁEĆ mężczyzna 286 32 1 0 7* 23 2 10 3 22 kobieta 326 38 1 1 4* 21 2 7 1 25 WIEK 18 24 lata 79 33 2 2 4 29 3 5 0 24 25-34 lata 124 38 1 1 7 13* 4 10 3 22 35 44 lata 98 43 1 0 1* 15 1 8 5 25 45 54 lata 97 36 0 0 5 26 2 8 2 19 55 64 lata 214 31 0 0 6 26 1 10 0 26 WYKSZTAŁCENIE podstawowe 97 21* 2 1 7 25 0 4 0 39* zasadnicze zawodowe 154 36 1 1 5 20 0 13* 0 25 średnie i pomaturalne 187 39 0 0 6 21 4 9 3 18* wyższe I licencjat 133 42 1 1 6 19 3 8 3 17* jeszcze się uczą 42 31 0 0 0 32 3 6 0 27 wieś 239 25* 1 1 8* 26* 0* 10 1 27 miasta do 20 tys. 66 45 0 0 0 17 1 8 0 30 miasta 20 100 tys. 103 38 1 0 4 19 6 8 2 22 miasta 100 500 tys. 111 47* 1 1 3 20 1 9 1 17 miasta pow 500 tys. 94 39 0 1 5 20 4 8 4 19 wieś 239 25* 1 1 8* 26* 0* 10 1 27 miasto 373 42* 1 0 3* 19* 3* 8 2 21 REGION małopolski 97 15* 0 0 7 35* 3 4 3 32* wschodni 55 39 0 1 3 26 1 12 0 18 katowicki 87 53* 1 0 3 14 1 6 2 19 dolnośląski 62 37 2 0 8 25 1 11 1 14 wielkopolski 72 48* 0 3 2 11* 2 4 1 28 pomorski 80 34 4 1 2 19 2 19* 3 15 centralny 160 30 0 0 8 22 3 8 1 29 GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA kierownicy, specjaliści 67 42 1 2 3 15 8 11 0 18 prywatni przedsiębiorcy 38 55* 2 0 0 26 0 0 11 5* pracownicy administracji i usług 94 41 0 0 6 17 3 8 3 21 robotnicy 74 40 0 0 1 20 4 9 3 24 rolnicy 30 18* 0 0 26 15 0 21 2 18 gospodynie domowe 20 21 4 6 7 36 0 3 2 21 emeryci i renciści 191 32 0 0 6 24 1 11 0 26 uczniowie i studenci 42 31 0 0 0 32 3 6 0 27 bezrobotni 56 28 3 0 6 21 0 1 0 41* AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA aktywni zawodowo 304 40* 1 1 5 18* 3* 9 3* 19* nie pracujący 309 30* 1 1 5 25* 1* 8 0* 28* PRAKTYKI RELIGIJNE regularnie praktykujący 281 24* 1 1 7 34* 1* 5* 2 26 nieregularnie praktykujący 208 43* 0 0 4 15* 2 11 1 24 niepraktykujący 124 48* 1 1 4 7* 6 13 3 17 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra 153 46* 0 1 5 17 4 9 4 14* średnia 368 35 1 0 6 24 1* 8 1 24 zła 90 19* 0 1 4 21 3 12 2 38* w ogóle się nie interesuje 64 28 0 0 6 24 1 7 0 34* raczej się nie interesuje 254 29* 2 1 4 19 2 9 1 33* raczej się interesuje 252 42* 0 0 6 24 2 8 3 14* bardzo się interesuje 43 40 0 2 8 21 9 14 0 6* niezainteresowani 317 29* 1 0 5 20 2 8 1 33* zainteresowani 295 42* 0 1 6 23 3 9 3 13* Inna partia trudno powiedzieć POGLĄDY POLITYCZNE lewicowe 56 35 0 1 5 3* 6 42 0 8* centrolewicowe 64 51* 0 0 8 5* 7 18* 1 10* centroprawicowe 94 48* 2 1 9 12* 2 6 0 20 prawicowe 181 25* 0 0 5 51* 0 1* 4 14* trudno powiedzieć 216 34 2 1 3 12* 2 5* 1 41* GOTOWOŚĆ GŁOSOWANIA zdecydowanie tak 330 39* 0 1 6 20 3 11* 2 18* raczej tak 283 31* 2 1 4 24 2 6* 2 30* 7

P2. Kandydatów której partii lub ugrupowania poprze Pan(i) w tych wyborach? liczba osób Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (D. Tusk) Polska Jest Najważniejsza (P. Kowal) Polska Partia Pracy (B. Ziętek) Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) Prawo i Sprawiedliwość (J. Kaczyński) Ruch Poparcia Palikota (J. Palikot) Sojusz Lewicy Demokratycznej (G. Napieralski) % % % % % % % % OGÓŁEM 468 46 1 1 7 29 3 11 2 PŁEĆ mężczyzna 223 41* 1 0 9 29 3 13 4 kobieta 245 51* 1 1 5 28 3 10 1 WIEK 18 24 lata 60 43 2 2 5 38 3 6 0 25-34 lata 97 48 2 2 9 17* 6 13 4 35 44 lata 73 58* 1 0 1* 20 2 11 7 45 54 lata 78 45 0 0 7 32 3 10 3 55 64 lata 159 41 1 0 9 35* 1 13 0 WYKSZTAŁCENIE podstawowe 59 35 3 2 11 41* 1 7 0 zasadnicze zawodowe 115 48 1 1 6 27 0 17* 0 średnie i pomaturalne 153 47 0 0 7 26 5 11 4 wyższe I licencjat 111 50 1 1 7 23 4 10 4 jeszcze się uczą 31 43 0 0 0 44* 4 8 0 wieś 174 34* 1 1 12* 36* 0 14 2 miasta do 20 tys. 46 64* 0 0 0 24 1 11 0 miasta 20 100 tys. 80 50 2 0 5 24 8 10 2 miasta 100 500 tys. 91 57* 1 1 3 24 2 10 2 miasta pow 500 tys. 76 49 0 1 6 24 5 10 5 wieś 174 34* 1 1 12* 36* 0 14 2 miasto 294 54* 1 1 4* 24* 4 10 2 REGION małopolski 66 23* 0 0 10 52* 4 6 5 wschodni 45 48 0 2 3 31 2 14 0 katowicki 70 66* 1 0 4 17* 1 8 3 dolnośląski 53 44 2 0 10 29 2 13 1 wielkopolski 51 67* 0 4 3 15* 2 6 2 pomorski 68 40 5 1 2 23 3 23* 4 centralny 115 43 0 0 11* 30 4 11 1 GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA kierownicy, specjaliści 55 51 2 2 3 18 9 14 0 prywatni przedsiębiorcy 36 58 2 0 0 28 0 0 12 pracownicy administracji i usług 74 52 0 0 8 21 3 10 4 robotnicy 57 52 0 0 2 26 5 12 3 rolnicy 24 22* 0 0 31 18 0 26 3 gospodynie domowe 16 26 6 8 9 45 0 4 3 emeryci i renciści 141 43 1 0 8 33 1 15 0 uczniowie i studenci 31 43 0 0 0 44* 4 8 0 bezrobotni 33 48 4 0 11 35 0 3 0 AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA aktywni zawodowo 247 50 1 1 7 22* 4* 12 4 nie pracujący 221 42 1 1 7 36* 1* 11 0 PRAKTYKI RELIGIJNE regularnie praktykujący 208 32* 2 1 9 46* 1* 7* 3 nieregularnie praktykujący 158 57* 0 0 5 19* 3 15 1 niepraktykujący 103 58* 2 1 5 8* 7 15 4 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra 131 53 1 1 5 20* 5 10 5 średnia 281 46 2 1 8 32 1* 11 1 zła 56 31* 0 1 6 33 5 19* 4 w ogóle się nie interesuje 42 43 0 0 9 36 2 10 0 raczej się nie interesuje 169 44 2 1 6 29 2 13 2 raczej się interesuje 216 49 0 1 6 28 2 10 4 bardzo się interesuje 40 43 0 2 9 23 9 15 0 niezainteresowani 212 44 2 1 7 31 2 13 1 zainteresowani 256 48 0 1 7 27 3 11 3 Inna partia POGLĄDY POLITYCZNE lewicowe 52 38 0 1 6 3* 6 45* 0 centrolewicowe 58 57 0 0 9 6* 7 20* 1 centroprawicowe 75 61* 2 1 11 15* 3 8 0 prawicowe 156 29* 0 0 5 60* 0 1* 4 trudno powiedzieć 128 57* 3 1 6 20* 3 9 2 GOTOWOŚĆ GŁOSOWANIA zdecydowanie tak 271 48 0 1 8 25* 3 14* 2 raczej tak 197 45 3 1 5 34* 2 8* 3 8