PREFERENCJE PARTYJNE POLAKÓW W GRUDNIU 2002 R.

Transkrypt

1 PREFERENCJE PARTYJNE POLAKÓW W GRUDNIU 2002 R. Warszawa, grudzień 2002 TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa Tel: (48 22) (-46), Fax: (48 22) obop@obop.com.pl Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. W grudniowym badaniu preferencji partyjnych zapytaliśmy Polaków nie tylko o to, czy i jak głosowaliby w wyborach do Sejmu gdyby miały się one odbywać w grudniu ale także, o to czy posiadają oni partie drugiego wyboru, na które skłonni byliby ewentualnie przerzucić swój głos oraz takie, których na pewno by nie poparli 1. Gotowość głosowania W 2002 r. rzeczywista gotowość uczestniczenia w wyborach parlamentarnych utrzymywała się na bardzo niskim poziomie. Gotowość głosowania w sposób zdecydowany potwierdzało w naszych badaniach co najwyżej 40% badanych. W grudniu sytuacja ta nie uległa zmianie. Gdyby teraz miały odbywać się wybory parlamentarne, to do urn nie poszłoby więcej niż dwie piąte uprawnionych: zdecydowanie zamiar wzięcia udziału w wyborach potwierdziło 36% pytanych. GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ (Dane w proc.) Late PKW poll V. 02 V. 02 VII 02 VIII. 02 VIII. 02 IX. 02 IX 02 X. 02 X. 02 XI. 02 XI. 02 XII. 02 Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie 46,4 46, Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć Preferencje partyjne Osoby, które deklarowały, że poszłyby głosować (i wiedziały jak) najczęściej zgłaszały poparcie dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Jednak wynik 25% głosów, jaki partia ta uzyskała w naszym badaniu jest najniższym z notowanych w tym roku. Dystans do najlepszego w 2002 rezultatu wynosi 13 punktów procentowych. 1 Sondaż TNS OBOP zrealizowany w dniach 7-9 grudnia 2002 r. na reprezentatywnej, losowej 945-osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 18 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. Na drugiej pozycji w grudniowym rankingu z 15% wskazań znajduje się Prawo i Sprawiedliwość, któremu do najlepszego w tym roku wyniku brakuje zaledwie jednego punktu. Niewiele mniej głosów co PiS mają Samoobrona i LPR, przy czym dla LPR, najnowszy rezultat jest jednym z najlepszych, gdy tymczasem Samoobrona miała już w 2002 r. wyższe wyniki poparcia. Po 10% głosów uzyskują PSL i PO. Do niedawna większy elektorat niż PSL miała PO, jednak ostatnie notowania PO były już gorsze niż partii Jarosława Kalinowskiego. Sojusz Lewicy Demokratycznej SLD (L. Miller) Prawo i Sprawiedliwość (L. Kaczyński) Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej (A. Lepper) Liga Polskich Rodzin (M. Kotlinowski) Polskie Stronnictwo Ludowe PSL (J. Kalinowski) Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (M. Płażyński) KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W WYBORACH DO SEJMU Late poll 23.IX. 01 PKW V V VII VIII VIII IX IX X X XI XI ,94 9, ,28 10, ,51 7, ,35 8, ,25 12, Unia Pracy UP (M. Pol) Unia Wolności UW (W. Frasyniuk) 3,19 3, Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) Alternatywa Partia Pracy (D. Podrzycki) 0,43 0, Unia Polityki Realnej UPR (J. Korwin-Mikke) Zjednoczenie Chrześcijańsko- Narodowe ZChN (J. Kropiwnicki) Partia Ludowo-Demokratyczna (R. Jagieliński) Stronnictwo Konserwatywno Ludowe Ruch Nowej Polski (A. Balazs) Stronnictwo Demokratyczne SD (A. Arendarski) Polska Wspólnota Narodowa (B. Tejkowski) 0,12 0, Razem Polsce (A. Macierewicz) Ruch Społeczny (K. Piesiewicz) Polska Unia Gospodarcza (W. Kornowski) Polska Partia Socjalistyczna - PPS (Z. Puchajda) 0,06 0, ,11 0, Konfederacja (A. Słomka) 0, Inne partie Koalicja Sojusz Lewicy Demokratycznej 41,51 41, Unia Pracy Akcja Wyborcza Solidarność Prawicy 5,71 5, Na kartach umieszczono nazwy partii i koalicji wg kolejności alfabetycznej. Przy ich nazwach, w nawiasach podano nazwiska liderów. Prezentowane w tabeli wyniki preferencji odnoszą się do wszystkich uprawnionych do głosowania osób, które zadeklarowały ( zdecydowanie lub raczej ) gotowość wzięcia udziału w wyborach i które wiedziały, na jakie z wyszczególnionych na liście lub inną niż wymienione partie zagłosować. Wynik 0% poparcia dla partii oznacza, że elektorat tego ugrupowania może stanowić mniej niż 1% lub może kształtować się na poziomie 1% (po uwzględnieniu wyniku uzyskanego po przecinku i błędu statystycznego) 7-9. XII. 02 3

4 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. Poza tą szóstką ugrupowań, żadne inne nie miałoby szans na samodzielne wejście do parlamentu. Choć wyniki Unii Wolności jeszcze do połowy roku sugerowały, że być może miałaby ona taką szansę. Jednak już wszystkie cztery pomiary dokonane po wyborach samorządowych pokazują poparcie odbiegające od granicy progu wyborczego dla UW. Obecnie Unia Wolności uzyskuje 3% głosów tyle samo co Unia Pracy i Krajowa Partia Emerytów i Rencistów. Wśród osób, które wyraziły zamiar uczestniczenia w wyborach parlamentarnych 15% nie było przekonanych, która partię by poprzeć. Elektoraty zapasowe Osoby o sprecyzowanych preferencjach, zainteresowane udziałem w wyborach zapytaliśmy, jak głosowałyby, gdyby preferowane przez nich ugrupowanie nie stratowało w wyborach. Trzech na dziesięciu badanych nie wskazało partii rezerwowej 10% stwierdziło, że nie głosowaliby na żadną inną, a 20% - nie potrafiło jednoznacznie wskazać tej, którą ewentualnie by poparli. Dla osób mających partię zapasową najczęściej wymienianą alternatywą było Polskie Stronnictwo Ludowe lub Prawo i Sprawiedliwość. Nieco rzadziej wyborcy skłonni byli przechodzić do Ligi Polskich Rodzin, Unii Pracy, Platformy Obywatelskiej i Samoobrony. Inne brane jeszcze pod uwagę partie, to Unia Wolności i Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. Pozostałe ugrupowania wymieniały już pojedyncze osoby. 4

5 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. A GDYBY POPIERANA PRZEZ PANA(IĄ) PARTIA NIE STRATOWAŁA, TO KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII BY PAN(I) POPARŁ(A)? Dane w proc XI 7-9. XII Polskie Stronnictwo Ludowe - PSL (J. Kalinowski) 8 13 Prawo i Sprawiedliwość (L. Kaczyński) Liga Polskich Rodzin (M. Kotlinowski) 8 8 Unia Pracy - UP (M. Pol) 7 8 Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (M. 9 7 Płażyński) Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej (A. Lepper) 5 7 Sojusz Lewicy Demokratycznej - SLD (L. Miller) 6 5 Unia Wolności - UW (W. Frasyniuk) 3 5 Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) 2 2 Partia Ludowo-Demokratyczna (R. Jagieliński) 1 1 Alternatywa Partia Pracy (D. Podrzycki) 2 1 Stronnictwo Demokratyczne SD (A. Arendarski) 1 1 Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe - ZChN (J. 1 1 Kropiwnicki) Unia Polityki Realnej - UPR (J. Korwin-Mikke) 1 0 Stronnictwo Konserwatywno Ludowe Ruch Nowej 1 0 Polski (A. Balazs) Ruch Społeczny (K. Piesiewicz) 1 0 Razem Polsce (A. Macierewicz) 1 0 Polska Unia Gospodarcza (W. Kornowski) 0 0 Konfederacja (A. Słomka) 0 0 Polska Partia Socjalistyczna - PPS (Z. Puchajda) 0 0 Polska Wspólnota Narodowa (B. Tejkowski) 0 0 inne 1 0 Żadna trudno powiedzieć Dane w proc. Wyniki wśród osób, które zadeklarowały gotowość głosowania i miały sprecyzowane preferencje Ugrupowaniem, którego zwolennicy najrzadziej dysponują partią zapasową jest Samoobrona: 15% jej wyborców nie zagłosowałoby na żadna inną, a dodatkowo 24% nie umiało takiej wskazać. W sumie niemal dwie piąte tego elektoratu nie ma dla siebie poza Samoobroną alternatywy. Pozostali najczęściej skłonni byli przechodzić do PSL (32%) lub LPR (14%). Liczną grupę zwolenników, którzy nie posiadają partii rezerwowej ma także SLD (34%, przy czym 11% od razu zadeklarowało, że nie poparliby żadnej innej). Pozostali najczęściej skłonni byliby poprzeć UP (20%) lub PSL (19%). Ewentualność 5

6 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. przekazania głosu PiS rozważało 8% osób, Samoobronie 7%, a PO 6% elektoratu SLD. Podobnie jak w przypadku SLD, również 34% elektoratu PSL nie ma partii rezerwowej (przy 12% osób, które od razu stwierdziły, że nie poprałyby żadnej innej). Pozostali nieco częściej wskazywali na Samoobronę (27%) niż SLD (18%). Wśród osób, które deklarowały poparcie dla LPR, takie, które nie potrafiły powiedzieć, jak zachowałyby się w przypadku wycofania ich partii stanowiły 30% (przy 8% stwierdzających, że nie poparliby żadnej innej). Pozostali najczęściej rozpatrywali możliwość przekazania głosu PiS (22%) lub Samoobronie (16%). Partiami bez alternatywy najczęściej były dla wyborców PiS i PO w przypadku PiS było to 23%, a PO 10% (przy 4% osób, które nie zagłosowałyby na żadna inną w przypadku każdego z tych ugrupowań). Wyborcy PiS w swoich kalkulacjach uwzględniali niemal tak samo często PO (24%) co LPR (21%), nieco rzadziej wspominali o przechodzeniu do PSL (11%). Tymczasem przez elektorat PO niemal równie często co PiS (31%) równie często brana była pod uwagę UW (30%), rzadziej LPR (12%). Wybory negatywne Największy elektorat negatywny ma Sojusz Lewicy Demokratycznej niemal trzy na dziesięć osób, które zadeklarowały gotowość wzięcia udziału w wyborach stwierdziło, że na pewno nie przekazałyby tej partii poparcia. Na drugim miejscu pod względem dezaprobaty lokuje się Samoobrona, która wskazana została przez co piątego z pytanych. Trzecia pozycja w tym antyrankingu przypadła uzyskującej 13% niechęci Liga Polskich Rodzin. Inne partie wymieniane były przez badanych już znacznie rzadziej; wśród nich relatywnie najwięcej wskazań padło na Unię Wolności i Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. Co piąty z pytanych nie potrafił wymienić takiego ugrupowania, którego na pewno by nie poparł. I już tylko 2% respondentów stwierdziło, że nie ma takiej partii na naszej scenie politycznej, której nie byliby w stanie udzielić poparcia. 6

7 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. A NA JAKĄ PARTIĘ NA PEWNO BY PAN(I) NIE GŁOSOWAŁ(A)? Sojusz Lewicy Demokratycznej - SLD (L. Miller) 28 Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej (A. Lepper) 19 Liga Polskich Rodzin (M. Kotlinowski) 13 Unia Wolności - UW (W. Frasyniuk) 7 Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe - ZChN (J. Kropiwnicki) 6 Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (M. Płażyński) 4 Polska Partia Socjalistyczna - PPS (Z. Puchajda) 3 Unia Pracy - UP (M. Pol) 3 Prawo i Sprawiedliwość (L. Kaczyński) 3 Konfederacja (A. Słomka) 2 Polska Wspólnota Narodowa (B. Tejkowski) 2 Polskie Stronnictwo Ludowe - PSL (J. Kalinowski) 2 Unia Polityki Realnej - UPR (S. Wojtera) 2 Razem Polsce (A. Macierewicz) 2 Alternatywa Partia Pracy (D. Podrzycki) 1 Ruch Społeczny (K. Piesiewicz) 1 Partia Ludowo-Demokratyczna (R. Jagieliński) 1 Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) 1 Stronnictwo Konserwatywno Ludowe Ruch Nowej Polski (A. Balazs) 1 Polska Unia Gospodarcza (W. Kornowski) 0 Stronnictwo Demokratyczne - SD (A. Arendarski) 0 żadna 2 inne 0 trudno powiedzieć 19 Dane w proc. Wyniki wśród osób, które zadeklarowały gotowość głosowania Głosowanie na Sojusz Lewicy Demokratycznej wykluczał najczęściej elektorat LPR (61%), PiS (57%) i nieco już rzadziej PO (41%) oraz Samoobrony (36%). Spośród elektoratów najpopularniejszych ugrupowań, SLD najrzadziej wykluczane było przez sympatyków PSL (22%). Przeciwko Samoobronie najczęściej występowali potencjalni wyborcy PO (38%) i SLD (36%); rzadziej PiS (23%). W mniejszym stopniu niż pozostali badani z niechęcią wobec Samoobrony odnosili się wyborcy LPR (11%) i PSL (10%). Liga Polskich Rodzin najwięcej przeciwników ma wśród elektoratu SLD (34% z nich zadeklarowało, że na pewno nie zagłosowaliby na LPR). Nieco mniej niechęci okazywali potencjalni wyborcy PO (18%), natomiast najrzadziej postawy takie występowały wśród zwolenników PSL (9%) i PiS (11%). 7

8 GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ(a) zdecydowanie tak raczej tak DANE W PROC. raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ mężczyźni kobiety lata lata lata lata lata i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do miasta miasta miasta pow kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie nieregularnie nie dobra średnia zła w ogóle się nie

9 ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE raczej się nie raczej się bardzo zainteresowani a Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 7-9 grudnia 2002 r lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W TAKICH WYBORACH? - wyniki wśród osób mających sprecyzowane preferencje, które zadeklarowały gotowość głosowania - 1.Alternatywa Partia Pracy; 2.Konfederacja; 3.KPEiR; 4.LPR; 5.PLD; 6.PO; 7.PPS; 8.PUG; 9.PWN; 10.PSL 11.PiS; 12.Razem Polsce; 13.RS; 14.Samoobrona; 15.SLD; 16.SD; 17.SKL-RNP; 18.UPR; 19.UP; 20.UW; 21.ZChN; 96.inne(a,b) DANE W PROC OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni kobiety lata lata lata lata lata i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat LIC OS wieś miasta do miasta miasta miasta pow. 500 kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy

10 GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie nieregularnie nie dobra średnia zła w ogóle się nie raczej się nie raczej się bardzo zainteresowani lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć a Braki wyszczególnionych w opisie tytułu tabeli kolumn oraz puste komórki w tabeli danych oznaczają, że w bada zbiorowości dana kategoria nie została wskazana przez żadną z osób. Zera występują w sytuacji, gdy kategoria została wskazana - w badanej zbiorowości - przez liczbę osób stanowiąc mniej niż 1%. b Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 7-9 grudnia 2002 r. A GDYBY PARTIA TA NIE STRATOWAŁA, TO KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII BY PAN(I) POPAR - wyniki drugiego głosu wśród osób mających sprecyzowane preferencje, które zadeklarowały gotowoś 1.Alternatywa Partia Pracy; 2.Konfederacja; 3.KPEiR; 4.LPR; 5.PLD; 6.PO; 7.PPS; 8.PUG; 9.PWN; 10.PSL; 1 Polsce; 13.RS; 14.Samoobrona; 15.SLD; 16.SD; 17.SKL-RNP; 18.UPR; 19.UP; 20.UW; 21.ZChN; 22.żadn 97.trudno powiedzieć(a,b) DANE W PROC OGÓŁEM PŁEĆ mężczyźni

11 WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ kobiety lata lata lata lata lata i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do miasta miasta miasta pow. 500 kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie nieregularnie nie dobra średnia zła w ogóle się nie raczej się nie

12 ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE raczej się bardzo zainteresowani lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć a Braki wyszczególnionych w opisie tytułu tabeli kolumn oraz puste komórki w tabeli danych oznaczają, że w bada dana kategoria nie została wskazana przez żadną z osób. Zera występują w sytuacji, gdy kategoria została wskazana - w badanej zbiorowości - przez liczbę osób stanowiąc b Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 7-9 grudnia 2002 r. A NA JAKĄ PARTIĘ NA PEWNO BY PAN(I) NIE GŁOSOWAŁ(A)? - wybory negatywne wśród osób, które zadeklarowały gotowość głosowania - 1.Alternatywa Partia Pracy; 2.Konfederacja; 3.KPEiR; 4.LPR; 5.PLD; 6.PO; 7.PPS; 8.PUG; 9.PWN; 10.PSL Polsce; 13.RS; 14.Samoobrona; 15.SLD; 16.SD; 17.SKL-RNP; 18.UPR; 19.UP; 20.UW; 21.ZChN; 22.żadnej powiedzieć(a,b,c) DANE W PROC OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni kobiety lata lata lata lata lata i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do miasta miasta miasta pow kierownicy,

13 GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie nieregularnie nie dobra średnia zła w ogóle się nie raczej się nie raczej się bardzo zainteresowani lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć a Braki wyszczególnionych w opisie tytułu tabeli kolumn oraz puste komórki w tabeli danych oznaczają, że w bada kategoria nie została wskazana przez żadną z osób. Zera występują w sytuacji, gdy kategoria została wskazana - w badanej zbiorowości - przez liczbę osób stanowiąc b Wyniki nie sumują się do 100% - można było wskazać więcej niż jedną odpowiedź c Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 7-9 grudnia 2002 r.