1
2
Genealogia królów duńskich od Gorma Starego do Małgorzaty II PRZEMYSŁAW JAWORSKI 2012 3
4
ZAMIAST WSTĘPU Książka ta stanowi drugą z trzech części, obejmujących wszystkich władców panujących w trzech państwach skandynawskich: Danii, Szwecji i Norwegii; zawiera komplet informacji genealogicznych na temat panujących w Danii od wczesnego średniowiecza po czasy obecne. Została zainspirowana książką brytyjskiej publicystki i historyka Alison Weir pt. Britain s Royal Families. The Complete Genealogy (Pimlico 1996, najnowsze wydanie z 2002 r.), omawiającą dynastie brytyjskie, natomiast jej bazę stanowiło wiekowe już, ale wciąż stanowiące kopalnię informacji genealogicznych dzieło J.P.F. Kønigsfeldta De Nordiske Rigers Kongeslægter (Kopenhaga 1856); dane zawarte w książce duńskiego badacza starałem się jednak w miarę możliwości zweryfikować i uzupełnić w oparciu o najnowsze dostępne mi opracowania. W książce zawarto uszeregowane chronologicznie biogramy królów Danii od wczesnego średniowiecza (połowa X w.) do panującej obecnie (2010 r.) królowej Małgorzaty II. Każdy biogram ma stałą konstrukcję: rozpoczyna się od not biograficznych rodziców i rodzeństwa danego władcy, później następuje część właściwa, zawierająca informacje biograficzno-genealogiczne o bohaterze biogramu, jego małżonkach i legalnych dzieciach, na zakończeniu mieszczą się natomiast informacje o dzieciach ze związków morganatycznych i pozamałżeńskich, nota o śmierci monarchy i miejscu jego pochówku oraz wzmianka o sukcesorze. Wyszczególnieni zostali wszyscy potomkowie, łącznie z osobami zmarłymi młodo oraz dziećmi, bowiem w rodzinach panujących sam fakt urodzenia stanowił ważne wydarzenie dla dziejów danego państwa, a nawet niemowlęta samym swoim istnieniem mogły niekiedy odegrać ważną rolę na politycznej arenie. Książęta kreowani na koregentów i koronowani, lecz nigdy samodzielnie nie panujący (Waldemar (III) Młodszy, syn Waldemara II, oraz Eryk, syn Krzysztofa II) zostali opisani w biogramach ich ojców. Potomstwo kobiet należących do opisywanych dynastii zostało ujęte do pierwsze- 5
go pokolenia, za wyjątkiem przypadków, gdy miało ono udział w sukcesji, natomiast potomstwo naturalne (z nieprawego łoża), we wczesnym średniowieczu dopuszczone do dziedziczenia, lecz wykluczone z niego przez Waldemara I (zm. 1182), ukazano do trzeciego pokolenia linii męskiej i oznaczono pomniejszoną czcionką. Przy opisywaniu rodowodów posłużono się metodą tzw. genealogii wcinanej, przy czym dla oznaczenia kolejnych pokoleń linii męskiej wybrano następujący system: 1 Syn monarchy (I pokolenie) (i) Wnuk monarchy (II pokolenie) (a) Prawnuk monarchy (III pokolenie) (i) Potomek w czwartym stopniu (IV pokolenie) (a) Potomek w piątym stopniu (V pokolenie). Dla uzyskania przejrzystości, imiona wszystkich osób opisywanych w książce zostały spolszczone (o ile posiadają one swój polski odpowiednik, w przeciwnym razie pozostawiono je w formie oryginalnej). Jeżeli danej osobie nadano kilka imion, wówczas wszystkie one zostały uwzględnione, przy czym te z nich, którymi nie posługiwano się na co dzień umieszczono w nawiasach prostych. W przypadku wątpliwości co do istnienia danej osoby lub jej przynależności do danej linii, zostało to oznaczone w następujący sposób: (?) imię. Natomiast jeśli wątpliwe jest samo imię oznaczono to następująco: imię (?). Daty w nawiasach kwadratowych zostały podane według kalendarza gregoriańskiego, do którego reguł stosowano się w Danii do 1699 r., a w Grecji, gdzie w latach 1863 1973 panowała jedna z linii Oldenburgów (Glücksburgów), aż do 1923 r. Nazwy geograficzne zapisano, o ile było to możliwe, w wersji spolszczonej, w przeciwnym razie zastosowano pisownię oryginalną. 6
SPIS TREŚCI I. PIERWSI KRÓLOWIE DANII II. ESTRYDSENOWIE III. WŁADCY UNII KALMARSKIEJ IV. OLDENBURGOWIE V. GLÜCKSBURGOWIE I. 9 II. 27 III. 89 IV. 101 V. 189 NOTA BIBLIOGRAFICZNA 235 7
8