20 30 40 50 TPS1100 Professional Series Programy użytkowe Podręcznik terenowy - część 1 Język polski Wersja 2.0
Podręcznik ten umożliwi Pastwu szybką i sprawną pracę z programami użytkowymi profesjonalnej serii tachimetrów elektronicznych TPS1100. 2 W celu uzyskania dodatkowych informacji odnośnie poszczególnych programów TPS1100, prosimy zajrzeć do Podrecznika obsługi programów TPS1100, który znajduje się na załączonej płycie CD. Aby sam sprzęt używany był w sposób odpowiedni, prosimy koniecznie zapoznać sie ze wskazówkami szczegółowo opisanymi w Podręczniku użytkownika. 2000 Leica Geosystems AG Heerbrugg, Szwajcaria Wszelkie prawa zastrzeżone.
Przegląd rozdziałów Jak korzystać z podręcznika? 4 Funkcje podstawowe 6 Orientacja + wyznaczenie wysokości 8 Wcięcie wstecz (2p) 16 Czołówki 24 Tyczenie 30 Wysokość punktów niedostępnych 46 Wcięcie kombinowane wstecz (10p) 51 Tyczenie osi budowli 62 Orientacja+wyzn. Wysok. Wcięcie wstecz (2p) Czołówki Tyczenie Pomiar punktów ukrytych 76 Wysok. pkt Wcięcie Tyczenie osi Pomiar komb.wstecz punktów niedostępnych (10p) budowli ukrytych 3
Jak korzystać z podręcznika? 4 Przykład Sekwencja wykonywanych czynności PROG KONT W podręczniku przedstawiono tryb postępowania krok po kroku, dzięki któremu mozna używać funkcji podstawowych oraz zaawansowanych w programach pomiarowych TPS1100. Wszelkie czynności należy wykonywać bezpośrednio podczas pracy z tachimetrem lub na komputerowym symulatorze. Zaproponowana sekwencja czynności poprowadzi Użytkownika od rozpoczęcia do zakoczenia programu. Wybór programu Pasek tytułowy pozwala WCIĘC\ Stanowisko stwierdzić, czy pracujesz Stanowisko : 1001 w odpowiednim oknie Wys.instr. : 1.65 m dialogowym Uruchom Wcięcie kombinowane wstecz (10p) z menu programowego. Wc2p\ Nr punktu : ST Wys.reflek : 1.60 m SZUK LIST POKAż Aby zdefiniować listę punktów nawiązania oraz określić kolejność pomiarów. Dodatkowe funkcje wskazywane przez palec
Symbole używane podczas wykonywania kolejnych kroków PROG ALL Przyciśnij stały klawisz PROG Konieczne wprowadzenie danych przez Użytkownika. Przyciśnik klawisz funkcyjny w celu uruchomienia funkcji ALL. Powtórz czynność. Inne symbole Ważne informacje i wskazówki. Struktura podręcznika terenowego 1. Wprowadzenie 2. Czynności podstawowe 3. Czynności zaawansowane 4. Konfiguracja 5. Przebieg programu Każdy program opisany jest według tej samej struktury. W każdym rozdziale znajduje się odpowiedź na pytanie: Co dany program wykonuje? Jakie są typowe zastosowania? W jaki sposób można uruchomić program? Jak go używać? Których funkcji specjalnych należy użyć w celu zoptymalizowania pracy w terenie? Jak skonfigurować program, by najlepiej spełniał nasze potrzeby? W jaki sposób należy poruszać sie w strukturze programu? Gdzie znaleźć funkcje specjalne? 5
Funkcje podstawowe 6 W rozdziale omówione zosatły funkcje podstawowe uzywane przez prawie wszystkie programy pomiarowe (patrz również Szybki start ). Funkcje pomiaru POLE\ Pomiar punktu ALL ODLEG ZAPIS KONT IMPOR Przycisk ALL ALL Mierzy odległość i zapisuje dane z zgodnie z aktualną REC-Maską Kombinacja ODLEG+ZAPIS KONT ODLEG F2 ZAPIS F3 KONT F4 Mierzy odległość i wyświetla wartość na ekranie. Zapisujewyświetlone wartości odległości i kąta zgodnie z aktualną REC-Maską. Akceptacja wyświetlonych wartości odległości i kąta oraz przejście do następnego okna dialogowego, bez wcześniejszego zapisu danych.
Ekran szukania punktów Poniższe okno dialogowe pozwala na: importowanie współrzędnych punktów z pliku roboczego lub wprowadzenie współrzędnych punktów w sposób manualny. control.gsi ol.gsi DOMYLN-1.gsi Obkt. - dane : control.gsi ol.gsi Szukanie : Nr punktu+x+y Nr punktu : 100 SZUK WPISZ POKAŻ Najpierw wprowadź numer punktu. Wybierz odpowiedni plik z danymi, jeśli jest to konieczne. Współrzędne dostępne w pliku danych SZUK POKA F2 Import współrzędnych z pliku danych oraz przejście do następnego kroku, bez wyświetlania tych współrzędnych na ekranie. Import współrzędnych z pliku danych oraz przejście do następnego kroku, po wcześniejszym wyświetleniu tych współrzędnych. Współrzędne NIE dostepne w pliku danych WPISZ F3 MIERZ F2 Manualne wprowadzenie współrzędnych. Pomiar i zapis współrzędnych punktu. Tryb nie jest dostępny w każdym programie! 7
Orientacja + wyznaczenie wysokości 8 Wprowadzenie Procedura podstawowa Program wykorzystywany jest do następujących celów: wyznaczenie orientacji instrumentu na stanowisku, wyznaczenie wysokości stanowiska, łaczne wyznaczenie orientacji wraz z wysokością stanowiska. Orientację oraz wysokość stanowiska wyznaczane są z pomiarów wykonanych do maksymalnie 10 punktów nawiązania. Program Orientacja + wyznaczenie wysokości używany jest, gdy istnieje możliwość nawiązania się do więcej niż jednego punktu o znanych współrzędnych. Pomiary wykonane do wielu punktów nawiązania podnoszą dokładnośc wyznaczenia orientacji oraz stanowią element kontroli. Przed uruchomieniem programu Orientacja + wyznaczenie wysokości, należy wczesniej założyć nowe stanowisko przy użyciu wymienionych procedur: założenie nowego stanowiska (STAN), wcięcie wstecz (2p) lub wcięcie kombinowane wstecz (10p).
Orientacja Hz=0 Hz1 Hz2 odleg.1 H odleg.2 1. cel (Y, X) 2. cel (Y,X, H) Punkty o znanej tylko wysokości mogą być użyte do wyznaczenia wysokości stanowiska tachimetru. 1100pr02 1. Tylko orientacja Dane: Współrzędne punktu nawiązania: - Y, X Niewiadome: - wartość orientacji, Pomiar minimalny: - kierunek do punktu nawiazania 2. Orientacja + wyznaczenie wysokości Dane: Współrzedne punktów nawiązania: - Y, X, H Niewiadome: - orientacja, wysokość stanowiska Pomiar minimalny: - odległość i kierunek do 1 punktu nawiązania Orientacja+ wyzn. ysok. 9
PROG Rozpoczęcie procedury orientacji z poziomu menu programowego. Wybór programu Orien\ Punkt celu Nr punktu : 1001 Wys.reflek : 1.60 m 10 SZUK LISTA POKAż Aby zdefiniować listę punktów nawiązania oraz określić sekwencję działania programu. SZUK ALL Wprowadź numer punktu oraz wysokość lustra na pierwszym punkcie nawiązania. Szukanie oraz import współrzędnych punktów z pliku danych. Orien\ Pomiar Nr Pkt : 1001 Hz : 363.5754 g Pomiar i zapis nowego punktu nawiązania. Zobacz rozdział: Funkcje pomiaru. Powtórzyć w kolejności: Wprowadzenie punktu nawiązania oraz jego pomiar dla kolejnych punktów nawiązania. Instrumenty zmotoryzowane naprowadzą się na punkt nawiązania automatycznie.
LICZ F6 Obliczenie orientacji i wysokości stanowiska Wyniki Na ekranie z wynikami przedstawiono: bieżące współrzędne stanowiska, zorientowany kierunek Hz, wartości odchyleń standardowych dla wyznaczonej orientacji oraz wysokości stanowiska. Orient\ Wyniki (Met.najmn.kwa Stanowisko : ST1 Ilość Ptów : 3 Wys.instr. : 1.65 m Y : 5003.542 m X : 2356.703 m Wys. : 453.344 m ORIST WYSST ZAPIS MIERZ DALEJ ZAPIS F3 Zapis wyników procedury Orientacja + wyznaczenie wysokości. ORIST + DALEJ Ustawienie samej orientacji. WYSST DALEJ F2 + Ustawienie samej wysokości stanowiska. Orientacja+ wyzn. ysok. ORIST + BOTH F2 MIERZ F4 Ustawienie zarówno orientacji jak i wysokości stanowiska. Pomiar dodatkowych punktów nawiązania. Powrót do okna dialogowego Punkt celu. 11
Funkcje zaawansowane Analiza wyników pomiaru Znacznik błędu ŻADEN Hz ODLEG WYS DALEJ F5 Możliwe wartości Pomiar bez zastrzeżeń Błąd kąta poziomego Hz Błąd odległości Błąd różnicy wysokości NLICZ ESC Uruchom analizę rezultatów pojedynczego pomiaru, która znajduje się na ekranie z wynikami. Orien\ Wyniki (Met.najm.kwa) Orien\ Więcej informacji Nr punktu : 3 Status Pkt : włączony Zna. błędu : żaden Hz Hz : 0 00'03'' Odleg. : 0.044 m NLICZ <-- --> MIERZ USUŃ Wyświetlenie wyniku pomiaru kolejnego punktu. Określenie statusu punktu: Pomiar dodatkowego punktu celu. Skasowanie bieżącego, wyświetlonego punktu. Włączony/Wyłączony Pomiar użyty do obliczeń lub z nich wyłączony. Ignoruj Wys. Wysokość wyłączona z obliczeń. Ponowne przeliczenie z uwzglednieniem nowych ustawień. Powrót do ekranu z wynikami bez uwzględnienia zmian. 12
Konfiguracja SHIFT KONF F2 Uruchom konfigurację z poziomu pierwszego okna dialogowego programu. Orien\ Punkt celu Orien\ Konfiguracja Dokł.Or.Hz.Hz : 0.0100 g Orientacja+ wyzn. ysok. Dokł.Or.Hz..Hz. Dok.wyzn.H Dok.wyz.XY Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego wyznaczonej orientacji. Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego wysokości punktów celu. Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego pozycji (współrzędne Y i X) punktów celu. Jeśli wyznaczone (a posteriori) odchylenia standardowe mieszczą się w granicach podwójnego odchylenia, uprzednio wprowadzonego (a priori), obliczone współrzędne stanowiska oraz wysokość zostaną zaakceptowane. Ekr.. Użytk. Dwa położ. Pliki Log Naz.Pl.Log Obkt.-dane Obkt.-pom. Ekran zgodny z maską wyświetlacza zdefiniowaną przez Użytkownika. Pomiar w jednym lub w dwóch położeniach lunety. Tworzenie plików typu log. Tworzenie plików log z nazwą nadana przez Uzytkownika Wybór pliku z danymi, który zawiera współrzedne określonych punktów (osnowa itp.). Wybór pliku, do którego zapisywane będą wyniki pomiarów. 13
Przebieg programu 14 Orien\ Konfiguracja > Podaj numer punktu celu SZUK LISTA <-- --> POKAż KONF LICZ SHIFT KONF F2 Konfigurację można uruchomić tylko z poziomu pierwszego okna dialogowego Orien\ Pomiar LICZ F6 Dostepne po wykonaniu pomiaru do pierwszego punktu ALL ODLEG ZAPIS KONT I<>II
Orien\ Wyniki (Met.najmn.kwa) > Y, X, Wysokoœæ, Orientacja OriST WysST ZAPIS MIERZ DALEJ MOCNE MOCNE WYJDź ZAPIS F3 OriST WysST F2 SHIFT MOCNE F2 Ustawienie orientacji i/lub wysokości oraz opuszczenie programu Numer punktu stanowiska WI 11 Poprawki do orientacji WI 25 Współrzędne stanowiska WI 84-86 Ostatnio używana wysokość lustra WI 87 Wysokość instrumentu WI 88 Wyrównanie metodą najmniejszych kwadratów lub wyrównanie odporne. Orien\ Więcej informacji NLICZ <-- --> MIERZ USUŃ SHIFT WYJDź F6 Wyjście z progrmu (możliwe w każedej chwili). Orientacja+ wyzn. ysok. 15
Wcięcie wstecz (2p) 16 Wprowadzenie Procedura podstawowa Odleg. 2 Hz2 Cel 1 Orientacja Program Wcięcie wstecz (2p) używany jest w celu ustawienia stanowiska tachimetru na nieznanym punkcie. Zarówno współrzędne stanowiska oraz orientacja Hz, obliczone są na podstawie pomiarów wykonanych do dwóch znanych punktów. W budownictwie i pracach inżynierskich program znajduje swoje zastosowanie ze względów praktycznych trudności z trwałą stabilizacją i markowaniem punktów. Z powodów prowadzonych tam ciągłych prac, punkty takie zostałyby łatwo zniszczone. Dla celów tyczenia, pozyskiwania danych lub też pomiarów katastralnych, Wcięcie wstecz (2p) umożliwi optymalny dobór stanowiska tachimetru, w miejscu dogodnym dla prowadzenia pomiaru. Hz = 0 Hz1 Odleg.1 Dane: Dane - Y,X - H (alternatywnie) Niewiadome: Współrzędne stanowiska: Cel 2 1100pr03 - Y STAN, X STAN - H STAN (alternatywnie), Orientacja
Sprawdź geometrię wcięcia między punktami nawiązania a stanowiskiem! Należy unikać kątów o wartościach bardzo małych lub bardzo dużych. Rozpoczęcie programu Wcięcie wstecz (2p) PROG Uruchom program z poziomu menu Wybór programu Wc2p\ Stanowisko Stanowisko : ST1 Wys.instr. : 1.65 m Wprowadź numer stanowiska i wysokość instrumentu. KONT Wc2p\ Punkt celu Nr punktu : 1001 Wys. reflek : 1.60 m Wprowadź numer punktu i wysokość lustra dla pierwszego punktu celu (nawiązania). Wcięcie wstecz (2p) 17
SZUK Szukanie i import współrzędnych punktu z pliku danych. 18 Wc2p\ Pomiar Nr Pkt : 1001 Hz : 363.5754 g V : 99.5647 g Wys.reflek : 1.60 m Odl.skośna : ----- m ALL Pomiar i zapis pierwszego punktu celu (patrz rozdział Funkcje pomiaru ). Wc2p\ Punkt celu Nr punktu : 1002 Wys.reflek : 1.60 m Wprowadź numer punktu i wysokość lustra dla drugiego punktu celu (nawiązania). SZUK Szukanie i import współrzędnych punktu z pliku danych.
Wc2p\ Pomiar Nr punktu : 1002 Hz : 175.5768 g ALL Pomiar i zapis drugiego punktu celu oraz wyświetlenie wyników na ekranie. Wc2p\ Wyniki (Met najmn.kwa) Stanowisko : ST1 Ilość Ptów : 2 Wys.instr: : 1.65 m Y : 5003.542 m X : 2356.703 m Wys. : 453.344 m USTAW ZAPIS LICZ ZAPIS F3 USTAW Zapisanie wyników do pamięci. Ustawienie współrzędnych i wartości orientacji oraz zakończenie programu. Wcięcie wstecz (2p) 19
Funkcje zaawansowane Analiza wyników pomiaru Przez uruchomienie tej funkcji, wykonane zostanie porównanie współrzędnych i orientacji obliczonych przez program na danym stanowisku z bieżącymi współrzednymi i orientacją wprowadzoną przez Użytkownika. Uruchom funkcję porównawczą z poziomu okna wynikowego. 20 LICZ F5 Wc2p\ Wyniki (Met.najm.kwa) Wc2p\Zestawienie rezultatów Stanowisko : ST Ori. Ori. : 0 00'03'' Y : 0.002 m X : 0.012 m Wys. : 0.034 m Ustaw.Y.Y : 5003.542 m KONT Wartości delta są wartościami odchyłki praktycznej, np. : Y Y = Y OBLICZONE - Y DANE KONT Powrót do ekranu z wynikami
Konfiguracja SHIFT KONF F2 Uruchom konfigurację z poziomu pierwszego okna dialogowego tego programu. Wc2p\ Stanowisko Wc2p\ Konfiguracja Dokł.Or.Hz.Hz : 0.0100 g Wcięcie wstecz (2p) Dokł.Or.Hz..Hz. Dok.wyzn.H Dok.wyz.XY Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego wyznaczonej orientacji. Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego wysokości punktów celu. Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego pozycji (współrzędne Y i X) punktów celu. Jeśli wyznaczone (a posteriori) odchylenia standardowe mieszczą się w granicach podwójnego odchylenia uprzednio wprowadzonego (a priori), obliczone współrzędne stanowiska oraz wysokość zostaną zaakceptowane. Ekr.. Użytk. Dwa położ. Pliki Log Naz.Pl.Log Obkt.-dane Obkt.-pom. Ekran zgodny z maską wyświetlacza zdefiniowaną przez Użytkownika. Pomiar w jednym lub w dwóch położeniach lunety. Tworzenie plików typu log. Tworzenie plików log z nazwą nadana przez Uzytkownika Wybór pliku z danymi, który zawiera współrzedne określonych punktów (osnowa itp.). Wybór pliku, do którego zapisywane będą wyniki pomiarów. 21
Przebieg programu 22 Wc2p\ Stanowisko > Podaj numer punktu i wysokoœæ instrumentu KONT KONF Wc2p\ Punkt celu > Podaj nr pierwszego punktu i wysokoœæ reflektora SZUK <-- --> POKAż SHIFT KONF F2 Konfigurację można uruchomić tylko w pierwszym oknie dialogowym tego programu. Wc2p\ Pomiar > Pomiar pierwszego punktu ALL ODLEG ZAPIS KONT Wc2p\ Punkt celu > Podaj numer drugiego punktu i wys. reflekt. SZUK <-- --> ODLEG
Wc2p\ Pomiar > Pomiar drugiego punktu ALL ODLEG ZAPIS KONT Wc2p\ Wyniki (Met.najmn.kwad) > Y,X, Wys., Orientacja USTAW ZAPIS Ustawienie stanowiska i opuszczenie programu. LICZ LICZ F3 Numer stanowiska WI 11 Poprawka do orientacji WI 25 Współrzędne stanowiska WI 84-86 Ostatnio użyta wysokość lustra WI 87 SHIFT WYJDź F6 Wyjście z programu (możliwe w każdej chwili). Wcięcie wstecz (2p) 23
Czołówki 24 Wprowadzenie Program Czołówki uzywany jest do obliczenia miar czołowych oraz azymutu odcinka zdefiniowanego przez dwa punkty. Kolejne punkty mogą byc mierzone bezpośrednio przez instrument, importowane z pliku danych lub też wprowadzone manualnie. W celu obliczenia czołówek, użyć można dwóch dostępnych trybów: POLIGONU i RADIALNEGO (patrz rysunek poniżej). Przed rozpoczęciem programu Czołówki Stanowisko musi być założone i zorientowane. Tryb poligonu Hz=0 00'00'' N 1 Az 2-3 2 Az 1-2 3 Czołówka 1-2 Czołówka 2-3 Az 3-4 Dane lub pomierzone: Punkty poligonowe 1, 2, 3, 4 Niewiadome: Czołówki i azymut (Az) Czołówka 3-4 4 1100pr04 między Pkt.1 Pkt. 2, Pkt. 2 Pkt. 3...
Tryb radialny Hz=0 00'00'' N Az 1-4 1 Punkt centralny Az 1-3 Az 1-2 Czołówka 1-2 2 Czołówka 1-3 3 Czołówka 1-4 4 1100pr05 Dane lub pomierzone: Punkt centralny: 1 Punkt radialny: 2, 3, 4 Niewiadome: Czołowka i azymut (Az) od punktu centralnego do punktów radialnych 2,3,4. Procedura podstawowa PROG Uruchom program Czołówki z poziomu menuprogramowego. Wybór programów Pierwsze dwa punkty CZOŁ\ Pierwszy punkt NrPkt : 100 Wys.reflek : 1.65 m Procedura postępowania dla pierwszej czołówki jest taka sama dla trybu poligonu jak i radialnego. Czołówki 25
Wprowadź numer punktu i wysokość reflektora dla pierwszego punktu. 26 lub Wyniki trybu poligonu ALL IMPOR F6 Pomiar i zapis pierwszego punktu (patrz rozdział Funkcje pomiaru ) Import współrzędnych punktów z pliku danych Powtórz sekwencję dla drugiego punktu. Obliczona zostanie pierwsza czołówka, a wyniki podane zostaną na ekranie. CZOŁ\ Tryb ryb Poligonu 1szy Punkt : 10 2gi Punkt : 11 Odl. poz. : 25.453 m Azymut : 15 34'21'' Wys : 0.987 m Odl.skośna : 25.472 m NAST ZAPIS RAD F2 F3 F4 F5 F6 ZAPIS F3 NAST Zapis wyników pomiaru czołówki. Pomiar lub import następnego punktu poligonu. Zdefiniowanie nowego punktu centralnego. Przełączenie między trybem poligonu a radialnym.
Wyniki trybu radialnego CZOŁ\ Tryb radialny Pkt Centr. : 10 Pkt. Radial : 11 Odl. poz. : 25.453 m Azymut : 15 34'21'' Ht. Ht. : 0.987 m Odl.skośna : 25.472 m NAST NAST ZAPIS POLIG F2 F3 F4 F5 F6 Zdefiniowanie nowego punktu centralnego. Przełączenie między trybem poligonu a radialnym. ZAPIS F3 NAST Zapis wyników pomiaru czołówki. Pomiar lub import następnego punktu poligonu. Czołówki 27
Konfiguracja Uruchom konfigurację z poziomu pierwszego okna dialogowego tego programu. 28 SHIFT KONF F2 CZOŁ\ Pierwszy punkt CZOŁ\ Konfiguracja Dwa położ : Nie Ekr. Użytk. Dwa położ. Pliki Log Naz.Pl.Log Obkt.-dane Obkt.-pom. Ekran zgodny z maską wyświetlacza zdefiniowaną przez Użytkownika. Pomiar w jednym lub w dwóch położeniach lunety. Tworzenie plików typu log. Tworzenie plików log z nazwą nadana przez Uzytkownika Wybór pliku z danymi, który zawiera współrzedne określonych punktów (osnowa itp.). Wybór pliku, do którego zapisywane będą wyniki pomiarów. WYJDź Wyjście z ekranu koniguracji.
Przebieg programu CZOŁ\ Pierwszy punkt > Pomiar pierwszego/centralnego punktu ALL ODLEG ZAPIS KONT IMPOR CONF I<>II POKAż SHIFT SHIFT WYJDź F6 KONF F2 Wyjście z programu (możliwe w każdej chwili). Konfiguracja dostępna tylko z poziomu pierwszego okna dialogowego tego programu. CZOŁ\ Następny punkt > Pomiar nastêpnego punktu ALL ODLEG ZAPIS KONT IMPOR I<>II POKAż CZOŁ\ Tryb radialny - rezultat > Punkt centr/ Punkt radialny NAST ZAPIS RAD CZOŁ\ Tryb radialny - rezultat > Punkt centr/ Punkt radialny NAST CENTR ZAPIS POLIG Czołówki RAD F5 Ostatnia aktywna funkcja. Przełączanie przyciskiem F5 (RAD/ POLIG) POLIG F5 ZAPIS F3 Zmiana na tryb radialny Przełączenie na tryb poligonowy Zapis wyników w pamięci: WI11,25,35,37,39,79 29
Tyczenie 30 Wprowadzenie Elementy do tyczenia Mierzony punkt Tyczony punkt 1100pr06 Program Tyczenie używany jest podczas wyznaczania w terenie punktów o znanych współrzędnych. Umożliwia to wykonywanie prac realizacyjnych. Istnieje możliwość pracy w trybie: biegunowym, ortogonalnym, punktów pomocniczych oraz w układzie współrzędnych. Odpowiednie elementy do tyczenia są obliczane stosownie do wybranej metody pracy, której zmiana możliwa jest w każdej chwili. Tyczenie wstępne jest dodatkowym krokiem, pomocnym w tyczeniu punktów metodą kolejnych przybliżeń (iteracji). W ten sposób można dalej naprowadzać pomiarowego, który stoi na punkcie już wytyczonym i zamarkowanym. Punkty do tyczenia można definiować na dwa sposoby: Gdy znane są współrzędne - w ramach programu, można takie punkty importować z pliku lub też wprowadzać manualnie. Gdy znane są azymut i odległość zrdukowana. Procedura podstawowa Przed rozpoczeciem programu Tyczenie : Instrument musi być ustawiony na stanowisku i zorientowany.
Tyczony punkt PROG Uruchom tyczenie z poziomu menu programowego. Wybór programów TYCZ\ Szukanie punktu Podaj punkt do wytyczenia Obkt.-dane : Szukanie : Nr punktu+x+y Nr punktu : 12 SZUK AZ.D WPISZ POKAż Wprowadź numer tyczonego punktu. SZUK AZ.D F2 Szukanie oraz import współrzędnych punktów z pliku danych. Przejście do kolejnego okna dialogowego. Wprowadzenie punktu przez podanie azymutu i odległości: Manualne wprowadzenie wartości azymutu i odległości zredukowanej ze stanowiska do tyczonego punktu. Przyciśnięcie klawisza TYCZ zatwierdza wprowadzone wartości i powoduje przejście do kolejnego ekranu. Tyczenie 31
Tyczenie wstępne Tryb: Azymut i odległość Obliczane są elementy do tyczenia między stanowiskiem tachimetru a wyznaczanym w terenie punktem. 32 Hz Hz = 0 00'00" X Azymut Odległość niezredukowana Tycz\ Azymut i odległość Nr punktu: : 12 Azymut : 30 03'23'' Hz : 15 43'02'' Odl. skośna : 35.60 m Odl. poz. : 34.97 m Wysok : 0.75 m TYCZ 12 1100pr07 Nastaw instrument tak, aby wartości azymutu oraz odległości były jak najbliższe zadanym. Wysok jest różnicą wysokości między stanowiskiem a tyczonym punktem. TYCZ Kontynuacja i przejście do głównego okna dialogowego Instrumenty zmotoryzowane nastawią się na kierunek tyczonego punktu automatycznie.
Główne okno dialogowe Tryb: Tyczenie biegunowe Odlegl.- Obliczane są elementy w odniesieniu do linii bazowej, która zdefiniowana jest przez stanowisko tachimetru oraz teoretyczne położenie mierzonego punktu. TYCZ\ Tyczenie biegunowe Nr punktu : 12 Wys.reflek : 1.65 m Hz: Hz: : 16 03'23'' Odlegl. : -1.23 m H : PODN Wys. : ALL ODLEG ZAPIS KONT POZYC Hz+ 12 1100pr08 ODLEG Pomiar odległości i obliczenie elementów do tyczenia: Hz, F2 Odlegl. i H. H jest rożnica wysokości między punktem faktycznie pomierzonym a tyczonym. Pojawia się tylko wtedy, jeśli wybrano tryb tyczenia 3D. Powtarzaj całą procedurę aż do momentu uzyskania wymaganej dokładności wyznaczenia punktu. ALL Pomiar i zapis tyczonego punktu. Kontynuacja i przejście do ekranu szukania punktów, w celu przygotowania kolejnego punktu do tyczenia. Tyczenie 33
Funkcje zaawansowane Konfiguracja metod tyczenia SHIFT METOD F2 Uruchom ekran konfiguracji z poziomu dowolnego ekranu programu Tyczenie. TYCZ\ Azymut i odległość TYCZ\ Wybierz metodę TrybWSTĘPN : AZYM. i ODLEGŁ. 34 TrybWSTĘPN TrybDOKŁAD Auto. Poz. - WYŁĄCZ - 2D lub 3D Przes. Wys. Grafika Wybór metody wstępnego tycznia (patrz rozdział Funkcje zaawansowane: Tryb wstępny ). Wybór głównego trybu tyczenia (patrz rozdział Funckje zaawansowane: Tryb tyczenia ). Wybór funkcji automatycznego pozycjonowania tyczonego punktu (dotyczy tylko instrumentów zmotoryzowanych). Automatyczne pozycjonowanie wyłączone. Pozycjonowanie dwuwymiarowe (2D) lub trójwymiarowe (3D). Przesunięcie (domiar) dodane do ustalonej wysokości punktu tyczonego. Komunikaty domiarów ZNIZ i PODN odnoszą sie do wysokości zawierających przesunięcie (domiar). Wybór trybu graficznego, który wyświetlany będzie w głównym oknie dialogowym (patrz rozdział Funkcje zaawansowane: Tryb graficzny ).
Symbole OD STAN. ( ) DO SAN. ( ) Wybór sposobu wyświetlania symboli na ekranie tyczenia. Symbole używane są do naprowadzania pomiarowego na tyczony punkt. Naprowadzanie pomiarowego od stanowiska instrumentu. Naprowadzanie uruchomione na tyczce z lustrem w kierunku stanowiska instrumentu (np. podczas pracy z kontrolerem zdalnym RCS). Funkcje zaawansowane: Tryb wstępny Tryb wstępny = NIE Tryb wstępny jest wyłączony. Po wprowadzeniu punktu do tyczenia w ekranie wyszukiwania, pojawi sie automatycznie główne okno dialogowe programu. Tyczenie 35
Tryb wstępny = od linii bazy Elementy do tyczenia obliczane są w stosunku do linii bazowej, która zdefiniowana jest przez dwa ostatnio tyczone punkty. 36 11 Wzdł. linii + Prostopad.+ 12 TYCZ\ Przyrosty od linii baz Nr punktu : 12 Azymut : 30 03'23'' Hz : 15 43'02'' Wzdł. linii : 1.550 m Prostopad. : 1.430 m H : 0.982 m TYCZ 10 1100pr09 Wartości Wzdł. linii i Prostopad. wyświetlone będą po wytyczeniu dwóch punktów. H jest różnicą wysokości liczoną od ostatnio tyczonego punktu. TYCZ Kontynuacja i przejście do głównego okna dialogowego programu. Instrumenty zmotoryzowane ustawią się na kierunek tyczonego punktu automatycznie.
Tryb wstępny = ortogonalna Elementy do tyczenia obliczane sa w odniesieniu do linii bazowej, która zdefiniowana jest przez stanowisko instrumentu oraz ostatnio tyczony punkt. 11 Podluż. Poprzecz. + 12 TYCZ\ Tyczenie ortogonalne Nr punktu : 12 Azymut : 30 03'23'' Hz : 15 43'02'' Podluż. : -1.550 m Poprzecz. : 1.430 m H : 0.982 m TYCZ 1100pr10 Wartości Podluż. oraz Poprzecz. zostaną wyświetlone przy wytyczaniu pierwszego punktu. H jest różnicą wysokości od ostatniego tyczonego punktu. TYCZ Kontynuacja i przejście do głównego okna dialogowego programu. Instrumenty zmotoryzowane ustawią się na kierunek tyczonego punktu automatycznie. Tyczenie 37
Funkcje zaawansowane Tyczenie główne Tryb tyczenia = tyczenie ortogonalne Podluż. Poprzecz. + 12 1100pr11 Elelmenty do tyczenia są obliczane w stosunku do linii bazowej, która zdefiniowana jest przez stanowisko instrumentu i mierzony punkt. TYCZ\ Tyczenie ortogonalne Nr punktu : 12 Wys.reflek : 1.65 m Poprzecz : 1.430 m Podluż : -1.550 m H : 0.982 m Wys. : 0.750 m ALL ODLEG ZAPIS KONT POZYC ODLEG Pomiar odległości oraz obliczenie elementów do tyczenia Poprzecz i Podluż. ALL H jest rożnica wysokości między punktem faktycznie pomierzonym a tyczonym. Pojawia się tylko wtedy, jeśli wybrano tryb tyczenia 3D. Powtarzaj całą procedurę aż do momentu uzyskania wymaganej dokładności wyznaczenia punktu. Pomiar i zapis tyczonego punktu. Kontynuacja i przejście do ekranu szukania punktów, w celu przygotowania kolejnego punktu do tyczenia. 38
Tryb tyczenia = punkty pomocnicze Kąt Hz 2 Kąt Hz 1 Odleg. 1 Odleg. 2 12 1100pr12 Jeśli tyczone punkty będą niewidoczne ze stanowiska, wszystkie niezbędne elementy wyznaczone zostaną poprzez pomiar do dwóch pomocniczych punktów. TYCZ\ Punkty pomocnicze Nr punktu : 12 Wys.reflek : 1.65 m Hz 1 :* ----- m Odleg 1 :* ----- m Hz 2 : ----- m Odleg 2 : ----- m ALL ODLEG ZAPIS KONT POZYC Punkt pomocniczy zamarkowany jest na ekranie gwiazdką (*). ODLEG Pomiar odległości do pierwszego punktu pomocniczego oraz F2 obliczenie elementów tyczenia; kąt Hz 1 i Odleg. 1 Znak gwiazdki przełączy się na drugi mierzony punkt pomocniczy. ODLEG Pomiar odległości do drugiego punktu pomocniczego oraz F2 obliczenie elementów tyczenia: kąt Hz 2 i Odleg. 2 KONT F4 Tyczenie następnego punktu. Kontynuacja i przejście do ekranu wprowadzania danych do tyczonych punktów. Tyczenie 39
Tryb tyczenia = w układzie współrzędnych X Oś X (północ) W tym trybie tyczenia, program oblicza przesunięcia wzdłuż poszczególnych osi układu współrzędnych, w kierunku od punktu mierzonego do tyczonego. TYCZ\W układzie współrzędny Nr punktu : 12 Wys.reflek : 1.65 m Y : 1.430 m X : -1.550 m H :FILL 0.982 m Wys. : 0.750 m ALL ODLEG ZAPIS KONT POZYC 40 Y+ 12 DIST F2 Pomiar odległości i obliczenie elementów do tyczenia: X, Y oraz H. Oś Y (wschód) 1100pr13 H jest rożnicą wysokości między punktem pomierzonym a tyczonym. Wartość będzie dostępna, jeżeli wcześniej wybrano tyczenie trójwymiarowe 3D. Powtórz procedurę do momentu otrzymania żądanej dokładności. ALL Pomiar i zapis tyczonych punktów. Kontynuacja oraz przejście do ekranu wyszukiwania w celu przygotowania kolejnego punktu do wytyczenia.
Funkcje zaawansowane: Funkcja graficzna W celu przedstawienia grafiki podczas tyczenia, należy wybrać jedną z przedstawionych możliwości: NIE Brak wyświetlania grafiki. OD STANOWISKA Obraz graficzny zorientowany jest od stanowiska instrumentu w kierunku punktu tyczonego. Dzięki temu można naprowadzać pomiarowego trzymającego lustro, od stanowiska tachimetru do celu. DO STANOWISKA Obraz graficzny zorientowany jest od aktualnej pozycji lustra w kierunku stanowiska tachimetru. Sposób ten zaleca się podczas prac prowadzonych przy użyciu zdalnego kontrolera RCS. NA PÓŁNOC Obraz graficzny zorientowany jest w kierunku północy. Sposób ten zaleca się podczas prac prowadzonych przy użyciu zdalnego kontrolera RCS oraz w trybie w układzie współrzędnych. NA POŁUDNIE Obraz graficzny zorientowany jest w kierunku południa. Sposób ten zaleca się podczas prac prowadzonych przy użyciu zdalnego kontrolera RCS oraz w trybie w układzie współrzędnych. Tyczenie 41
Tryb graficzny = od stanowiska Tryb tyczenia = tyczenie biegunowe Poniższa ilustracja przedstawia ekran tyczenia biegunowego, po wykonaniu pomiaru odległości. TYCZ\ Tyczenie biegunowe 12 hr : 0.000 m Hz Hz : 16 03'23'' D : -1.230 m H : 0.150 m Wys. : 159.900 m ALL ODLEG ZAPIS KONT 5 POZYC * 42 Symbole: Stanowisko instrumentu Pozycja lustra Tyczony punkt * Wyświetlona skala przedstawia odległość między aktualną pozycją lustra a tyczonym punktem. Obraz graficzny aktualizowany jest na bieżąco, podczas obrotu instrumentu w kierunku tyczonego punktu.
Konfiguracja Uruchom konfigurację z poziomupierwszego okna dialogowego tego programu. SHIFT KONF F2 TYCZ\ Szukanie punktu TYCZ\ Konfiguracja Tyczenie3D : Włączony Tyczenie3D Pliki Log Naz.Pl.Log Obkt.-dane Obkt.-pom. Tyczenie trójwymiarowe (3D). Elementy wysokościowe wyświetlane będą jedynie wtedy, gdy do tyczenia punktu włączono również wysokość. Tworzenie plików typu log. Tworzenie plików log z nazwą nadana przez Uzytkownika Wybór pliku z danymi, który zawiera współrzedne określonych punktów (osnowa itp.).. Wybór pliku, do którego zapisywane będą wyniki pomiarów. KONT Opuszczenie ekranu konfiguracji. Tyczenie 43
Przebieg programu TYCZ\ Szukanie punktu > Podaj numer punktu SZUK Az.D. WPISZ POKAż KONF TYCZ\ Wprowadzanie ręczne > możliwe w każdejchwili SHIFT WYJDź F6 SHIFT KONF F2 Opuszczenie programu Ekran konfiguracji może być wywołany jedynie w pierwszym oknie dialogowym. 44 TYCZ TYCZ\ Tryb ryb wstępny > Ekran zależny od danej metody TYCZ METOD POKAż TYCZ\ Wybierz metodę TrybWTĘPN: nie/orto/azodl TrybDOKŁAD: BIEGUN/ORTO/PKTY POMOC/W UKŁ.WSP Przes.Wys.: [m] Edyc.Wys.: Wyłaczony/Włączony Grafika: NIE/DO STAN./OD STAN./NA AN./NAPÓŁN. Symbole: OD STAN./DO STAN./NIE KONT
TYCZ\ Wybierz metodę >możliwe w każdej chwili ALL ODLEG ZAPIS KONT POZYC METOD POKAż I<>II TYCZ\ Wybierz metodę TrybWTĘPN: nie/orto/azodl TrybDOKŁAD: BIEGUN/ORTO/PKTY POMOC/W UKŁ.WSP Przes.Wys.: [m] Edyc.Wys.: Wyłaczony/Włączony Ht. Offset: fset: [m] Grafika: NIE/DO STAN./OD STAN./NA PÓŁN. Symbole: OD STAN./DO STAN./NIE KONT NIE L.BAZ ORTO AZODL F2 F3 F4 F5 F6 SHIFT WYJDź F6 Opuszczenie programu Tyczenie 45
Wysokość punktów niedostępnych 46 Wprowadzenie Procedura podstawowa 1100pr14 Punkt niedostępny Odległość pozioma (zredukowana) Linia pionu Punkt bazowy Program używany jest do wyznaczania wysokości punktów niedostępnych, np. przy badaniu zwisu lin lub przy pomiarze fasad budynków. Najpierw należy wykonać pomiar do punktu bazowego, który powinien znajdować się w płaszczyźnie pionowej, tuż pod (lub nad) interesującym nas punktem. Następnie trzeba wycelować na ten niedostępny punkt. Współrzędne punktu niedostępnego obliczane są na podstawie odległości pomierzonej do punktu bazowego oraz kątów pomierzonych do punktu niedostępnego. Przed uruchomieniem programu: Instrument na stanowisku musi być ustawiony i zorientowany. Dane: - Odległość do punktu bazowego - Kierunki Hz i V do punktu niedostępnego Niewiadome: - Współrzędne punktu niedostępnego: H, Y, X
W praktyce nie jest możliwe idealne, współosiowe ustawienie punktu bazowego i niedostępnego. Zależnie od wymaganej dokładności, można ustalić pewną maksymalną granicę tolerancji takiego przesunięcia (patrz rodział Konfiguracja ). Pomiar punktu bazowego PROG Uruchom program Wysokość punktów niedostępnych z poziomu menu programowego. Wybór programu WNPkt\ Pomiar pkt bazowego Nr pkt : 102 Hz : 123 32'23'' V : 10 34'20'' Wys.reflek : 1.60 m Odl.skośna : ----- m Różn.wys. : ----- m ALL ODLEG ZAPIS P_NDS Wprowadź numer punktu i wysokość lustra dla punktu bazowego. ALL F2 Pomiar i zapis punktu bazowego (patrz rozdział Funkcje pomiaru ). Kontynuacja i przejście do następnego okna dialogowego. Wysok. pkt niedostępnych 47
Pomiar punktu niedostępnego Punkt niedostępny Ekran pomiaru punktu niedostępnego: WNPkt\ Pomiar pkt niedostępn Nr pkt : 103 Hz : 123 32'23'' V : 10 34'20'' Odl.skośna : ----- m H : ----- m Y : 45300.654 m P_BAZ ZAPIS 48 H Aby zdefiniować nowy punkt bazowy. 1100pr15 Punkt bazowy H: różnica wysokości między punktem bazy a niedostępnym ZAPIS F3 Wprowadź numer punktu niedostępnego, po czym na niego wyceluj. Wartości kątów oraz współrzędne będą się zmieniały w sposób dynamiczny. Zapis pomiarów punktu niedostępnego. Należy zauważyć, że współrzędne zapisywane są tylko wtedy, gdy zdefiniowano to uprzednio w odpowiedniej REC-Masce. SHIFT WYJDź F6 Opuszczenie programu.
Konfiguracja Uruchom konfigurację z poziomu pierwszego okna dialogowego: SHIFT KONF F2 WNPkt\ Pomiar pkt bazowego WNPkt\ Konfiguracja Ekr.Użytk. : NIE Tol.Odl.Hz : Punkt niedostępny 1100pr16 Odl. pozioma Tol.Odl.Hz Ekr.Użytk. Tol.Odl.Hz Zapis ΔWys = ZAPIS w WI37 Obkt.-dane Obkt.-pom. Używa maski wyświetlacza, która została zdefiniowana przez Użytkownika. Tolerancja przesunięcia pionowego: wprowadź maksymalną wartość odległości poziomej między punktem bazowym a niedostępnym, która będzie podlegała tolerancji. W przypadku przekroczenia zadanej tolerancji, na ekranie pojawi się ostrzeżenie. Zapis różnicy wysokości między punktem bazowym a niedostępnym, jako rekord WI37. Wybór pliku danych w celu zapisania pomiarów. Wybór pliku danych, który zawiera współrzędne określonych punktów. Wysok. pkt niedostępnych 49
Przebieg programu 50 WNPkt\ Pomiar pkt bazowego > Mierzy punkt bazowy ALL ODLEG ZAPIS P_NDS KONF I<>II SHIFT KONF F2 Ekran konfiguracji może być wywołany jedynie w pierwszym oknie dialogowym. WNPkt\ Pomiar pkt niedostępn > Mierzy punkt niedostêpny P_BAZ ZAPIS ZAPIS F3 Zapis pomiarów wykonanych do punktów niedostępnych. W zależności od ustawień konfiguracji: zapis dodatkowego bloku pomiarów z różnicą wysokości (WI 37) SHIFT WYJDź F6 Opuszczenie programu (możliwe w każdej chwili).
Wcięcie kombinowane wstecz (10p) Wprowadzenie Program Wcięcie kombinowane wstecz (10p) używany jest w celu założenia stanowiska tachimetru nad nieznanym punktem. Współrzędne, jak też orientacja Hz, obliczane są na podstawie pomiarów wykonanych do maksimum 10 znanych punktów. Celując kolejno na punkty nawiązania, możemy wykonywać pomiar kierunków i odległości lub tylko kierunków. Jeśli w wyniku obliczeń, stwierdzone zostanie, że któryś z punktów celu został pomierzony błędnie, można go albo usunąć z dalszych opracowań, albo zmierzyć ponownie. Program Wcięcie kombinowane wstecz (10p) najczęściej używany jest wówczas, gdy w okolicach stanowiska, mamy do dyspozycji co najmniej dwa punkty celu. Każdy kolejny, pomierzony punkt, pozwala na wprowadzenie elementów kontrolnych oraz zwiększa dokładność wyznaczenia stanowiska i orientacji instrumentu. W budownictwie i pracach inżynierskich, program znajduje swoje zastosowanie ze względów praktycznych trudności z trwałą stabilizacją i markowaniem punktów. Z powodów prowadzonych tam ciągłych prac, punkty takie zostałyby łatwo zniszczone. Dla celów tyczenia, pozyskiwania danych lub też pomiarów katastralnych Wcięcie kombinowane wstecz (10p) umożliwi optymalny dobór stanowiska tachimetru, w miejscu dogodnym dla prowadzenia pomiaru. Wcięcie komb.wstecz 51
Procedura podstawowa 52 Hz = 0 Hz1 odleg.1 1. cel Dane: Współrzędne punktu celu: - Y, X, - H (dodatkowo) Orientacja 1100pr17 Stanowisko Hz3 Hz2 odleg 3 odleg.2 3. cel 2. cel Niewiadome: Współrzędne stanowiska: - Y STAN, X STAN, - H STAN (dodatkowo), Orientacja Pomiar minimalny: Odległość i kierunki do 2 punktów celu lub tylko kierunki do 3 punktów celu. Punkty posiadające tylko wysokości mogą być użyte w programie Wcięcie kombinowane wstecz (10p).
PROG Uruchom Wcięcie kombinowane wstecz (10p) z poziomu menu programowego. Wybór programu WCIĘC\ Stanowisko Stanowisko : 1001 Wys.instr. : 1.65 m Wprowadź numer stanowiska i wysokość instrumentu. KONT WCIĘC\ Punkt celu Nr punktu : 1001 Wys.reflek : 1.60 m SZUK LISTA POKAŻ Aby zdefiniować listę punktów celu, według których, w kolejności będzie wykonany poimiar. SZUK Wprowadź numer punktu i wysokość lustra dla pierwszego punktu celu. Szukanie i import współrzędnych punktów z pliku danych. Wcięcie komb.wstecz 53
WCIĘC\ Pomiar NrPkt : 1001 Hz : 363.5754 g V : 99.5647 g Wys.reflek : 1.60 m Odl.skośna : ----- m 54 ALL ODLEG ZAPIS KONT ALL Pomiar i zapis pierwszego punktu celu (patrz rozdział Funkcje pomiaru ). WCIĘC\ Punkt celu Nr punktu : 1002 Wys.reflek : 1.60 m Wprowadź numer punktu i wysokość lustra dla drugiego punktu celu. SZUK Szukanie i import współrzędnych z pliku danych.
WCIĘC\ Pomiar NrPkt : 1002 Hz : 175.5768 g ALL Pomiar i zapis drugiego punktu celu. Powtarzaj czynności dla kolejnych punktów celu. Zauważ, że począwszy od trzeciego punktu, instrumenty zmotoryzowane naprowadzą się na cel automatycznie. LICZ F6 Obliczenie współrzędnych stanowiska instrumentu oraz orientacji Hz. Obliczenia zostaną wykonane po pozyskaniu co najmniej: odległości i kątów dla 2 punktów celu lub kątów do 3 punktów celu. Wcięcie komb.wstecz 55
Wyniki programu Wcięcie kombinowane wstecz (10p) Ekran z wynikami przedstawia: współrzędne stanowiska, kierunek orientacji Hz, odchylenia standardowe (a posteriori) dla współrzędnych stanowiska i dla orientacji Hz, lokalny współczynnik skalujący. 56 WCIĘC\ Wyniki (Met.najmn.kwa) Stanowisko : ST1 Ilość Ptów : 3 Wys.instr. : 1.65 m Y : 5003.542 m X : 2356.703 m Wys. : 453.344 m USTAW ZAPIS MIERZ DALEJ LICZ ZAPIS F3 USTAW MIERZ F4 Zapis wyników programu. Ustawienie współrzędnych stanowiska, wartości orientacji Hz oraz opuszczenie programu. Pomiar dodatkowych punktów celu. Powrót do ekranu Punkt celu
Funkcje zaawansowane: Analiza wyników pomiaru LICZ F5 Przez uruchomienie tej funkcji, wykonane zostanie porównanie współrzędnych i orientacji obliczonych przez program na danym stanowisku z bieżącymi współrzednymi i orientacją wprowadzoną przez Użytkownika. Uruchom funkcję porównawczą z poziomu okna wynikowego. WCIĘC\ Wyniki (Met.najmn.kwa) WCIĘC\ Zestawienie rezultatów Stanowisko : ST Ori. Ori. : 0 00'03'' Y : 0.002 m X : 0.012 m Wys. : 0.034 m Ustaw.Y.Y : 5003.542 m KONT Wartości delta są wartościami odchyłki praktycznej, np. : Y Y = Y OBLICZONE - Y DANE KONT Powrót do ekranu z wynikami Wcięcie komb.wstecz 57
Funkcje zaawansowane Analiza wyników pomiaru Znacznik błędu ŻADEN Hz ODLEG WYS DALEJ F5 Możliwe wartości Pomiar bez zastrzeżeń Błąd kąta poziomego Hz Błąd odległości Błąd różnicy wysokości NLICZ ESC Uruchom analizę rezultatów pojedynczego pomiaru, która znajduje się na ekranie z wynikami. WCIĘC\ Wyniki (Met.najmn.kwa) WCIĘC\ Więcej informacji Nr punktu : 3 Status Pkt : włączony Zna.błędu : ŻADEN Hz Hz : 0 00'03'' Odleg. : 0.044 m NLICZ <-- --> MIERZ USUŃ Wyświetlenie wyniku pomiaru kolejnego punktu. Określenie statusu punktu: Pomiar dodatkowego punktu celu. Ponowne przeliczenie z uwzglednieniem nowych ustawień. Powrót do ekranu z wynikami bez uwzględnienia zmian. Skasowanie bieżącego, wyświetlonego punktu. Włączony/Wyłączony Pomiar użyty do obliczeń lub z nich wyłączony. Ignoruj Wys. Wysokość wyłączona z obliczeń. 58
Konfiguracja SHIFT KONF F2 Uruchom konfigurację z poziomu pierwszego okna dialogowego tego programu. WCIĘC\ Stanowisko WCIĘC\ Konfiguracja Hz Ori Acc : 0.0100 g Dokł.Or.Hz. Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego wyznaczonej orientacji. Dok.wyzn.H Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego wysokości punktów celu. Dok.wyz.XY Przyjęta a priori wartość odchylenia standardowego pozycji (współrzędne Y i X) punktów celu. Jeśli wyznaczone (a posteriori) odchylenia standardowe mieszczą się w granicach podwójnego odchylenia uprzednio wprowadzonego (a priori), obliczone współrzędne stanowiska oraz wysokość zostaną zaakceptowane. Ekr.. Użytk. Ekran zgodny z maską wyświetlacza zdefiniowaną przez Użytkownika. Dwa położ. Pomiar w jednym lub w dwóch położeniach lunety. Pliki Log Tworzenie plików typu log. Naz.Pl.Log Tworzenie plików log z nazwą nadana przez Uzytkownika Obkt.-dane Wybór pliku z danymi, który zawiera współrzedne określonych punktów (osnowa itp.). Obkt.-pom. Wybór. pliku, do którego zapisywane będą wyniki pomiarów. Wcięcie komb.wstecz 59
Przebieg programu 60 WCIĘC\ Stanowisko > Podaj numer stanowiska i wys. instr. KONT KONF SHIFT KONF F2 Konfigurację można uruchomić tylko w pierwszym oknie dialogowym tego programu. WCIĘC\ Punkt celu > Podaj numer punktu celu SZUK LISTA <-- --> POKAż LICZ LICZ F6 Rozpoczęcie obliczeń. Dostępne po pomiarze 3 punktów. WCIĘC\ Pomiar > Wprowadzaj mierzone punkty ALL ODLEG ZAPIS KONT I<>II
WCIĘC\ Wyniki (Met.najmn.kwa) > Y, X, Wys., Orientacja USTAW ZAPIS MIERZ DALEJ MOCNE SZKIC LICZ SHIFT USTAW MOCNE F2 Ustawienie stanowiska i opuszczenie programu. Wyrównanie metodą najmniejszych kwadratów lub wyrównanie odporne. WCIĘC\ Więcej informacji > Analiza wyników+informacje dodatk. NLICZ <-- --> MIERZ USUŃ ZAPIS Numer stanowiska WI 11 F3 Poprawka do orientacji WI 25 Współrzędne stanowiska WI 84-86 Ostatnio użyta wysokość lustra WI 87 Wysokość instrumentu WI 88 SHIFT WYJDź F6 Wyjście z programu (możliwe w każdej chwili). Wcięcie komb.wstecz 61
Tyczenie osi budowli 62 Wprowadzenie Program ten używany jest do tyczenia punktów wzdłuż linii odniesienia lub łuku, z możliwością wprowadzania domiarów od strony prawej i lewej. Względem łuku stosuje się domiary radialne. W celu optymalnego wpasowania do wielkości zdefiniowanych w projekcie realizacyjnym, linia odniesienia może być przesuwana równolegle, a nawet obracana. Dane do ortogonalnego tyczenia elementów, obliczane są w nawiązaniu do linii/łuku odniesienia. W budownictwie i pracach realizacyjnych program Tyczenie osi budynków używany jest podczas wyznaczania fundamentów oraz kondygnacji. Może on również służyć do tyczenia prostych elementów liniowych, np. przebiegu rur wodociągowych i kanalizacyjnych, osi dróg, mostów itp. Roboty takie będą mogły być wykonane dzięki licznym możliwościom domiarów. Dodać należy, że współrzędne tyczonych elementów nie muszą być przeliczane wymagane są jedynie współrzędne początku i końca linii/łuku odniesienia.
Punkty, dla których znana jest wartość domiaru do linii/łuku odniesienia, mogą być w łatwy sposób tyczone za pomocą trybu Przesunięcie podłużne i poprzeczne. Procedura podstawowa Przed użyciem programu: Stanowisko musi zostać założone, a instrument zorientowany. W pierwszej kolejności należy zdefiniować linię lub łuk odniesienia. Można to wykonać stosując jedną z trzech metod: Linia bazowa, Promień łuku i Łuk 3-punktowy. Uruchom którąś z wymienionych metod z poziomu menu programu Tyczenie osi budowli. Bezpośrednie nacelowanie na punkty bazowe nie jest wymagane. Można je zaimportować z pliku danych. Tyczenie osi budowli 63
Metoda linii bazowej Linia bazowa 64 Linia odniesienia przedstawiona na rysunku, została zdefiniowana przez przesunięcie równoległe w prawo od linii bazowej. X Linia bazowa 2 punkt bazowy Linia odniesienia Dane: - 1 punkt bazowy, - 2 punkt bazowy, Przesunięcie równoległe między linią odniesienia a linią bazową. 1100pr18 1 punkt bazowy Przesunięcie poprzecz. podluż. Niewiadome: poprzecz. podluż. Położenie punktu do wytyczenia na linii odniesienia.
poprzecz. poprzecz Metody łukowe Promień łuku Łuk 3-punktowy 1100pr82 X 2 punkt bazowy 1100pr83 X 2 punkt bazowy 3 punkt bazowy łuk odniesienia łuk odniesienia luk luk 1 punkt bazowy 1 punkt bazowy Dane: - 1 punkt bazowy, - 2 punkt bazowy, - promień, Przesunięcie Niewiadome: poprzecz., luk: Położenie punktu tyczonego na łuku odniesienia Dane: - 1 punkt bazowy, - 2 punkt bazowy, - 3 punkt bazowy, Przesunięcie Niewiadome: poprzecz., luk: Położenie punktu tyczonego na łuku odniesienia Tyczenie osi budowli 65
Określ linię odniesienia Uruchom linię odniesienia z poziomu Menu tyczenia osi T.OSI\ Menu Tyczenia osi T.OSI\ Określ eśl linię bazową 1-szy punkt linii bazowej 66 linia bazowa 2 punkt bazy linia odniesienia Wprowadź pierwszy punkt linii bazowej. SZUK Szukanie punktu oraz import z pliku danych. Powtórz czynności dla drugiego punktu bazowego. Zdefiniuj następujące parametry linii odniesienia: 1100pr19 Przesunięcie - Przesunięcie+ 1 punkt bazy kierunek linii bazowej Przesunięcie+ w prawo od linii bazowej Przesunięcie- w lewo od linii bazowej T.OSI\ Określ eśl linię odniesie 1szy ptbaz : 1 2gi pt.baz : 2 Dług.Linii : 21.251 m Przesun. : 0.000 m T.OSI PD&PP NOWLI Aby ustawić punkty o znanych przesunięciach. Aby zdefiniować nową linię bazową Dla łuku, przesunięcie radialne dotyczy każdego punktu. Przesunięcie = 0 Przesunięcie 0 Linia odniesienia = linii bazowej Linia odniesienia równoległa do linii bazowej
Wyznaczanie elementów podluż.+ Linia odniesienia poprzecz. + 1 punkt linii odniesienia Mierzony punkt 1100pr20 poprzecz. Przesunięcie poprzeczne poprzecz.+ na prawo od linii odniesienia podluż. Przesunięcie podłużne od 1 punktu linii odniesienia. podluż. + zgodnie z kierunkiem linii odniesienia T.OSI ODLEG F2 wys. Wysokość T.OSI\ Wyniki tyczenia osi Nr punktu : 3 Wys.reflek : poprzecz. : 1.230 m podluż. : 2.463 m wys. : 0.235 m Wys. : 100.500 m ALL ODLEG ZAPIS SKOŃC Wprowadź numer punktu do tyczenia. Pomiar odległości oraz uruchomienie obliczenia elementów realizacji: poprzecz., podluż. i wys. Przesunięcie wysokościowe względem wartości zadanej (wysokości dla 1 punktu bazy). Wysokość mierzonego punktu. SHIFT L P2 Wyświetla wartość podłuż. liczoną od drugiego F4 punktu. ALL Wykonanie i zapis wyznaczania punktów. Dla kolejnego punktu, numeracja wzrasta automatycznie. SKOŃC F4 Powrót do okna dialogowego definiowania linii odniesienia. SHIFT WYJDź F6 Opuszczenie programu Tyczenie osi budowli. Tyczenie osi budowli 67
Przesunięcie podłużne i poprzeczne Linia + linia odniesienia Przesunięcie + Przesunięcie- Linia+ 1100pr86 L&O F2 KONT T.OSI\ Określ linię odniesie T.OSI\ Przesun. Podł. i Popr Podaj przesun. od linii odnies Nr punktu : 110 Przesun. : 10.555 m Linia : 23.454 m T.OSI\ Wyniki Pd&Pp Nr punktu : 110 Wys.reflek : 1.300 m poprzecz. : -0.542 m podluż. : 1.222 m wys. :wdoł 0.500 m Elev. : 100.000 m KONT ODLEG ODLEG Pomiar odległości i obliczenie elementów do tyczenia: F2 poprzecz. i podluż. wys. oznacza różnicę wysokości między wartością podaną a faktycznie zmierzoną. Powtarzaj czynności, aż do momentu osiągnięcia zadowalającej dokładności pracy. Wprowadź numer punktu do tyczenia, jak również wartości przsunięcia prostopadłego i odległości, mierzone wzdłuż linii. Wysokość może zostać podana jako dodatek. 68
ALL KONT F4 Pomiar i zapis punktu. Nastąpi przejście do ekranu Pd&Pp, w celu wprowadzenia przesunięć dla kolejnego punktu. Powrót do pierwszego okna dialogowego Pd&Pp, w celu wprowadzenia wielkości przesunięć bez ich zapisywania. Funkcje zaawansowane: Konfiguracja metody Pd&Pp SHIFT METOD F6 Tryb ryb tyczenia Ortogonalne Biegunowe Auto Poz. WYŁĄCZ 2D lub 3D Symbole TAK BRAK Wywołuje okno dialogowe konfiguracji metody Pd&Pp Wybór trybu tyczenia: Elementy do tyczenia są obliczane w stosunku do linii/łuku odniesienia. Elementy do tyczenia są liczone w stosunku do stanowiska oraz mierzonego punktu. Tryb automatycznego pozycjonowania punktu: automatyczne pozycjonowanie jest wyłączone, pozycjonowanie 2 wymiarowe lub 3 wymiarowe. Dzięki symbolom graficznym, łatwiej jest naprowadzać pomiarowego na tyczony punkt. W kierunku linii odniesienia zawsze wartości dodatnie! - Od stanowiska naprowadzanie lustra od punktu stanowiska, - Do stanowiska naprowadzanie lustra w kierunku stanowiska tachimetru (w przypadku pracy ze zdalnym kontrolerem RCS). Tyczenie osi budowli 69
Funkcje zaawansowane: Obrót linii odniesienia Konfiguracja: Linia / α = Wląc Linia bazowa 2 punkt bazowy 1 punkt odniesienia Linia + Przesunięcie + 1 punkt bazowy α podluż.+ Linia odniesienia poprzecz.+ 1100pr21 Okno dialogowe definicji obrotu linii bazowej: Wprowadź przesunięcie Linii w celu zdefiniowania początkowego punktu odniesienia (1 punkt odniesienia). Wprowadź wartość kąta α. KONT T.OSI\ Wyniki tyczenia osi Nr punktu : 3 Wys.reflek : 1.230 m poprzecz : 2.463 m podluż. : 0.235 m wys. : Wys. : 100.500 m ODLEG F2 T.OSI\ Określ eśl linię odniesie 1szy ptbaz : 1 2gi pt.baz : 2 Dług.Linii : 5.000 m Przesun. : 1.500 m Linia : Kąt α : 15 00'00'' KONT NowLI ALL ODLEG ZAPIS SKOŃC Pomiar odległości i przejście do obliczeń elementów tyczenia, w stosunku do nowej linii odniesienia i jej punktu początkowego. 70
Funkcje zaawansowane: Stała wysokość odniesienia Ustawienie Wys.Odnies= 1szy punkt Bazy powoduje, że wartość przesunięcia wysokości odbywa się względem pierwszego punktu bazowego. Istnieje możliwość modyfikowania wysokości odniesienia przez podanie przesunięcia wysokości (Przes.Wys.). Należy wykonać to w oknie dialogowym definicji linii odniesienia. T.OSI\ Określ eśl linię odniesie 1szy pt.baz : 1 2gi pt.baz : 2 Dług.Linii : 0.000 m Przesun. : Linia : 0.000 m Kąt α : 0 00'00'' Przes.Wys. : 1.500 m Wysokość Przes.Wys.+ Wysokość odniesienia 1 punkt bazowy Ht+ Ht 1100pr22 1 punkt bazowy: Wys.Odnies = 1szy punkt Bazy Przes.Wys. = włączone Tyczenie elementów: H wzdluż linii pionu, w stosunku do wysokości odniesienia Tyczenie osi budowli 71
Funkcje zaawansowane: Przesunięcie wysokości Interpolowana wysokość odniesienia Wysokość Wys. odniesienia Przes.Wys. + 1 pkt bazy Odst.Wzdl + Odst.Prost W oknie konfiguracji należy wybrać: Wys. Odnies = Linia bazowa. Odniesieniem dla obliczonych różnic Δ Wys. jest wysokość poziomu lustra. Wysokość odniesienia można dowolnie modyfikować poprzez wprowadzenie wielkości Przesunięcia Wysokości, w oknie dialogowym definiowania linii odniesienia. Wys. 2 pkt bazy Poniżej przedstwaiono ekran pojawiający się podczas pracy: 1100pr23 Konfiguracja: Wys.Odnies = Linia bazowa Przes.Wys. = Włąc Elementy tyczenia: Wys. T.OSI\ Wyniki tyczenia osi Nr punktu : 3 Wys.r Wys.reflek : 1.230 m poprzecz. : 2.463 m podluż. : 0.235 m wys. : 100.500 m Wys. : ALL ODLEG ZAPIS SKOŃC Odst.Pros Odst.Wzdl wzdluż linii pionu prostopadle do linii odniesienia przesunięcie wzdłuż linii bazowej 72
Konfiguracja Linia / α : 2 pkt bazy Linia bazowa α Przes. podłuż. SHIFT Linia odniesienia KONF F2 Uruchom konfigurację z poziomu pierwszego okna dialogowego tego programu. T.OSI\ Menu Tyczenia osi T.OSI\ Konfiguracja Parametry istotne podczas definiowania linii bazowej: Przesunięcie Linia /α Przes. Wys. Wys.Odnies. Określenie przesunięcia równoległego dla linii odniesienia w stosunku do linii bazowej. Określenie przesunięcia liniowego dla pierwszego punktu linii odniesienia oraz wartości kąta między linią odniesienia a linią bazową. Określenie przesunięcia wysokości dla linii odniesienia w stosunku do linii bazowej. Definiowanie wysokości odniesienia, potrzebnej do obliczenia przesunięcia wysokości. Aby zmienić ustawienia dla Wys.Odnies., należy wyłaczyć parametr Linia / α. 1 pkt bazy 1100pr24 - Wys.Odnies.= 1szy punkt bazy - Wys.Odnies.= Linia bazowa Wysokość odniesienia stanowi wysokość 1 punktu bazy. Wysokość odniesienia jest poziomem punktu przecięcia linii bazowej z linią pionu, w miejscu ustawienia lustra. Tyczenie osi budowli 73