SZKOŁA PODSTAWOWA II Etap Edukacyjny: Klasy IV-VI Przyroda Cele kształcenia: I, II, III, IV i V Treści nauczania wymagania szczegółowe: 1 (1, 2), 5 (2, 4, 5), 8 (8), 9 (1, 4, 8, 9, 11, 13) Czas realizacji materiału Około 50 minut Rozdział 4, Leczenie Infekcji, porusza problem stosowania antybiotyków i innych leków w leczeniu różnych infekcji i chorób. Historyjki obrazkowe prezentują różne scenariusze szkolnego dnia Amy i Harry ego. W trakcie dyskusji uczniowie omawiają komentarze przedstawione w historyjkach obrazkowych i decydują, czy zgadzają się z nimi, czy nie. Wiedza do zdobycia Poziom podstawowy Zwykłe infekcje ustępują same i w ich leczeniu wystarczy odpoczynek w łóżku, uzupełnianie płynów i przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia Nie można przerywać kuracji antybiotykowej należy wziąć wszystkie dawki leku
4.1 Leczenie Infekcji Antybiotyki i Inne Leki Podstawowe Informacje Słowa Kluczowe Antybiotyk Choroba Infekcja Lek Szczepionka Układ Immunologiczny Naturalne bariery Naturalne siły obronne Symptomy (objawy) Zakażenie Potrzebne Materiały Dla każdego ucznia/grupy Kopia MU 1 Kopia MU 2 Kopia MU 1 do wyświetlenia projektorem/ rzutnikiem Nasz organizm wyposażony jest w naturalne siły obronne, które pomagają zwalczać chorobotwórcze mikroby, np. skóra zapobiega przenikaniu mikroorganizmów do wnętrza organizmu, lepka błona śluzowa nosa zatrzymuje mikroorganizmy, które dostają się do nosa razem z wdychanym powietrzem, łzy zawierają substancje bakteriobójcze, w żołądku produkowany jest kwas bójczy dla wielu bakterii, które mogą przedostać się do żołądka ze spożywanym pokarmem. Zwykle zdrowy tryb życia (właściwe odżywianie, picie wystarczającej ilości płynów, wystarczająca ilość snu) i wspomniane naturalne siły obronne organizmu pozwalają zachować zdrowie. Czasami jednak mikroorganizmy pokonują naturalne bariery i wnikają do naszego organizmu. Najczęściej nasz układ immunologiczny potrafi zwalczyć chorobotwórcze mikroorganizmy, które wnikają do naszego organizmu, czasami jednak potrzebna jest mu pomoc. Antybiotyki, to specjalna grupa leków do walki z chorobotwórczymi bakteriami. Niektóre antybiotyki hamują namnażanie się bakterii, inne mają działanie bakteriobójcze. Antybiotyki stosuje się w leczeniu takich chorób, jak zapalenie opon mózgowych, gruźlica, czy zapalenie płuc. Antybiotyki nie działają na wirusy, dlatego są nieskuteczne w leczeniu przeziębienia, czy grypy, które wywołują wirusy. Zanim wynaleziono antybiotyki chorobotwórcze bakterie były śmiertelnym zagrożeniem dla ludzi. Dzisiaj większość infekcji bakteryjnych można łatwo wyleczyć antybiotykami, jednak bakterie znów stają się poważnym zagrożeniem. Powszechna ekspozycja bakterii na antybiotyki sprawia, że bakterie stają się oporne na tę grupę leków. Oznacza to, że infekcje bakteryjne znów mogą zagrażać życiu. Różne zachowania zapobiegająs szerzeniu się oporności na antybiotyki np.: - stosowanie antybiotyków tylko z polecenia lekarza, - przyjmowanie wszystkich przepisanych dawek antybiotyku (nie przerywanie kuracji po ustąpieniu objawów), - unikanie antybiotyków w leczeniu zwykłego przeziębienia, czy kaszlu Dostępne są również leki przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, jednak można je stosować wyłącznie z polecenia lekarza. Wiele leków dostępnych bez recepty pozwala zwalczać objawy chorób, np. leki przeciwbólowe, czy leki przeciwgorączkowe. Potrzebne Będą Wydruk/kopia MU 1, MU 2 i KU 1 dla każdego ucznia.
4.1 Leczenie Infekcji Antybiotyki i Inne Leki Wprowadzenie 1. Na początku wyjaśnij uczniom, że w trakcie tej lekcji dowiedzą się, jak leczyć najczęstsze infekcje. Przypomnij, że chorobotwórcze mikroorganizmy mogą wywoływać u nas różne choroby. Zapytaj uczniów czy pamiętają jak sami chorowali, co to była za choroba, jak się czuli i jak walczyli z tą chorobą? Czy byli u lekarza i czy dostali jakieś leki? 2. Powiedz uczniom, że zanim weźmiemy lekarstwa powinniśmy pozwolić, aby nasz organizm sam spróbował zwalczyć chorobę. Wytłumacz, że wewnątrz naszego organizmu działa specjalny układ immunologiczny, który zwalcza chorobotwórcze mikroorganizmy. Przy odpowiedniej ilości snu i właściwym odżywianiu się nasz układ immunologiczny jest silny i walczy z chorobotwórczymi mikroorganizmami. 3. Wyjaśnij, że czasami, kiedy do naszego organizmu przedostanie się dużo chorobotwórczych mikroorganizmów nasz system immunologiczny może potrzebować pomocy. W takich sytuacjach przyjmujemy leki. Wytłumacz, że różne rodzaje leków stosujemy w leczeniu objawów różnych infekcji, np. leki przeciwkaszlowe, przeciwbólowe, leki obniżające temperaturę, itd. 4. Wytłumacz, że antybiotyki są specjalną grupą leków stosowanych wyłącznie w leczeniu infekcji bakteryjnych. Antybiotyki zabijają szkodliwe bakterie i w ten sposób pomagają nam wyzdrowieć. Wyjaśnij, że różne antybiotyki działają na różne rodzaje bakterii, dlatego też antybiotyki, które przepisane zostały komuś innemu, u nas mogą być bezskuteczne. Antybiotyki przyjmujemy tylko wg zaleceń lekarza (dostępne są wyłącznie na receptę). 5. Zaznacz, że jeśli przyjmujemy antybiotyki przepisane przez lekarza, wtedy bardzo ważne jest, żeby wziąć wszystkie przepisane dawki leku. Jeśli nie skończymy przepisanej kuracji, to może okazać się, że nie wszystkie szkodliwe bakterie zostaną zabite i mogą ponownie wywołać chorobę, lub stać się oporne na leki. 6. Uczniowie powinni zrozumieć, że inne leki tj. leki przeciwbólowe, czy syropy przeciwkaszlowe stosuje się aby znieść objawy choroby tj. ból głowy, gorączkę, stan zapalny, itd. Ćwiczenie Podstawowe 1. Ćwiczenie to można przeprowadzić w mniejszych podgrupach, lub w formie dyskusji klasowej. Problemy przedstawione są w formie historyjek obrazkowych. 2. Każdy fragment historyjki obrazkowej przedstawia różne sytuacje, które wymagają podjęcia różnych decyzji/interwencji. Fragmenty tekstu dotyczące podjęcia tych decyzji wyróżniono kursywą pochyłą 3. Zaprezentuj uczniom historyjki (wszystkie razem, jako kopie MU1 i MU 2, lub każdą historykę osobno wyświetloną za pomocą rzutnika materiał do ściągnięcia ze strony: www.e-bug.eu) i przedyskutuj, czy zaproponowane w historyjkach rozwiązania są słuszne, czy nie. 4. Problemy do dyskusji można znaleźć w materiale SN 3.
4.1 Leczenie Infekcji Antybiotyki i Inne Leki i Innych Leków Dyskusja Poniższe pytania pomogą sprawdzić, czy dzieci zrozumiały omówione zagadnienia: 1. Co jest przyczyną infekcji? Chorobotwórcze mikroby 2. Co to są leki? Substancje stosowane w leczeniu choroby lub objawów choroby 3. Co to są antybiotyki? Antybiotyki są specjalną grupą leków stosowanych w leczeniu infekcji bakteryjnych 4. Czemu nie powinniśmy używać antybiotyków stosowanych przez inne osoby? Różne antybiotyki działają na różne rodzaje bakterii, dlatego np. antybiotyki przepisane w leczeniu infekcji ucha, mogą być bezskuteczne w leczeniu zakażonej rany. 5. Co może się stać, jeśli przerwiemy przepisaną kurację antybiotykową? Nieprzyjęcie wszystkich przepisanych dawek antybiotyku może spowodować, że bakterie wywołujące zakażenie przeżyją w organizmie. Bakterie te były wystawione na działanie antybiotyku i mogły nauczyć się, w jaki sposób radzić sobie z napływającym antybiotykiem i w razie kolejnej infekcji, przy kolejnym podaniu tych leków bakterie mogą być oporne na ten antybiotyk. Ćwiczenie Dodatkowe 1. Ćwiczenie to uczniowie mogą przeprowadzić indywidualnie, lub w grupach 2-4 osobowych. 2. Rozdaj uczniom kopie KU 1. 3. Uczniowie powinni połączyć słowa z lewej kolumny z ich definicjami umieszczonymi w rzędzie po prawej stronie..
4.1 Leczenie Infekcji Antybiotyki i Inne Leki Natasza powinna zakrywać usta podczas kaszlu. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową w trakcie kaszlu, czy kichania. Kichniecie ma prędkość ok. 160km/h, co oznacza, że mikroby wydmuchiwane z nosa podczas kichnięcia mogą dotrzeć bardzo daleko i zarażać inne osoby. Po każdej wizycie w ubikacji należy myć ręce. Wiele chorobotwórczych mikrobów można znaleźć w toalecie. Zachowanie podstawowych zasad higieny I zdrowego stylu życia może w znacznej mierze zapobiec szerzeniu się infekcji. Badania wykazały, że właściwe mycie rąk ogranicza absencję chorobową w szkołach spowodowaną zatruciami pokarmowymi i zwykłymi przeziębieniami. Amy NIE powinna przyjmować antybiotyków od siostry. Różne antybiotyki leczą różne infekcje bakteryjne. Lekarz przepisuje konkretny antybiotyk do leczenia konkretnego zakażenia w dawce dopasowanej do pacjenta. Przyjmowanie antybiotyku, który był przepisany komuś innemu nie pomoże w leczeniu naszej infekcji. Pani Warren powinna przemyć kolano Harry ego aby pozbyć się zanieczyszczeń lub mikrobów, które mogą być obecne w ranie. Przy głębszych zranieniach można również zastosować środek antyseptyczny aby zapobiec zakażeniu rany. Przy mniejszych skaleczeniach i zadrapaniach nie ma potrzeby sporządzania opatrunku. Odkryte skaleczenie szybciej się goi, Lekarz ma rację: antybiotyki działają tylko na bakterie. Kaszel i przeziębieni wywołują wirusy i najczęściej nasz organizm zwalcza je za pomocą naturalnych sił obronnych. Można również podać leki znoszące objawy przeziębienia, czy kaszlu. Harry powinien przyjąć całą przepisaną kurację antybiotykową. Jeżeli przerwie kurację, może okazać się, że nie wszystkie bakterie zostaną zabite i w przyszłości mogą stać się oporne na podawany antybiotyk.
1. Amy poszła do szkoły chociaż nie czuła się zbyt dobrze. Bolała ją głowa i miała katar. Po przyjściu do klasy usiadła za Nataszą. Zaraz okazało się, że Natasza również nie czuje się najlepiej. Cześć Natasza, jak ty się czujesz?? Nie najlepiej, ale mama kazała mi iść do szkoły *khe* *khe* Ja też, ale przynajmniej nie kaszlę. A ty zakrytej lepiej usta jak kaszlesz. 2. W czasie przerwy Amy i Natasza poszły do toalety. Natasza była głodna I nie mogła doczekać się drugiego śniadania. No chodź Amy, jestem głodna! O rany, nie masz co robić? Ja nigdy nie myję i jeszcze żyję! No poczekaj chwilę, muszę umyć ręce. 3. W czasie przerwy Amy rozmawiała tez ze swoim kolegą Harry m. Powiedziała mu, że boli ją głowa i ma katar. O rany, moja głowa! I jeszcze do tego chyba zbiera mi się na kaszel. To nie miałaś w domu żadnego antybiotyku? No właśnie! Zostało chyba trochę po tym, jak moja siostra leczyła zapalenie ucha. Poproszę mamę, żeby mi dała jak wrócę!
4. Na przerwie po drugim śniadaniu, dzieci wyszły na boisko. Harry przewrócił się i skaleczył się w kolano. Auuuuć! Leci mi krew z kolana. Chodź, musimy to pokazać Pani. Ojej. Pokaż mi to kolano. E, nie jest tak źle. Przykleimy plasterek i już. 5. Po powrocie ze szkoły mama zabrała Amy do lekarza. Lekarz stwierdził u Amy przeziębienie. Proszę leżeć w łóżku, a w razie bólu głowy proszę wziąć coś przeciwbólowego. Ale nie ma takiej potrzeby. Ale ona jest kompletne chora, chyba powinna wziąć antybiotyk. 6. Następnego dnia Harry nie przyszedł do szkoły, więc Amy zadzwoniła do niego i zaproponowała, że wpadnie w drodze powrotnej ze szkoły. Nie przyszedłeś dzisiaj do szkoły, co u ciebie? O rany, a przepisał Ci coś przeciwbólowego? Kiepsko się czuję, w nocy strasznie zaczęło boleć mnie kolano, więc mama zabrała mnie do lekarza. Powiedział, że doszło do zakażenia rany. Nie przepisał tylko antybiotyki, żeby zwalczyć infekcję i kazał brać je dopóki się nie skończą.
Harry próbuje połączyć słowa z kolumny z lewej strony z ich znaczeniem w kolumnie z prawej strony. Na razie udało mu się stworzyć tylko jedną parę pomóżcie mu! NAJMNIEJSZY Z DROBNOUSTROJÓW, ZWYKLE SZKODLIWY DLA ZDROWIA STOSOWANY W LECZENIU CHORÓB I INFEKCJI OZNAKA CHOROBY NP. BÓL GŁOWY, BIEGUNKA, GORĄCZKA SPECJALNY LEK STOSOWANY W LECZENIU ZAKAŻEŃ BAKTERYJNYCH ZESPÓŁ OBJAWÓW WYWOŁANYCH PRZEZ MIKROORGANIZM BARDZO MAŁY MIKROORGANIZM, MOŻE BYĆ POŻYTECZNY LUB SZKODLIWY LEK STOSOWANY DO ZWALCZANIA BÓLU