Taneczne poniedziałki w Kadrze [wywiad] autor(ka): Paulina Wajszczak 2017-10-02, 02:14 Teatr Hoteloko (fot. Marta Ankiersztejn) Jeśli dziś poniedziałek, to zapraszamy do Centrum Sztuki Tańca, które we wrześniu otwarto w Warszawie. Dzięki organizacjom pozarządowym powstała namiastka tego, o czym niemal od stulecia marzą wszyscy warszawscy artyści, krytycy i miłośnicy tańca współczesnego. Stała siedziba. Centrum Sztuki Tańca (CST) mieści się w nowym Domu Kultury Kadr na warszawskim Mokotowie (u zbiegu ul. Cybernetyki i Rzymowskiego). Dyrektorkami CST są Paulina Święcańska z Fundacji Artystycznej PERFORM i Agata Życzkowska z Fundacji Rozwoju Teatru NOWA FALA. Swoją działalność Centrum rozpoczęło 18 września 2017 r., prezentując dwa spektakle taneczne. O tym, po co powstało Centrum Sztuki Tańca i co konkretnie będzie się w nim działo rozmawiamy z Agatą Życzkowską.
Skąd wzięło się Centrum Sztuki Tańca? Jaka jest historia jego powstania? Agata Życzkowska: Poszukiwanie miejsca dla tańca współczesnego w Warszawie ma swoją długą historię. Takiego miejsca brakowało od zawsze. Mówią o tym od dziesięcioleci artyści, krytycy, kuratorzy, miłośnicy tańca. W porównaniu z innymi stolicami europejskimi, np. Pragą czy Berlinem, jesteśmy pod tym względem bardzo do tyłu. Próby stworzenia w Warszawie stałego miejsca dla tańca sięgają 1933 r., kiedy próbowały coś z tym robić m.in. wszechstronna choreografka Tacjanna Wysocka, primabalerina Teatru Wielkiego Halina Szmolcówna i wybitna tancerka ekspresjonistyczna Pola Nireńska. Dlaczego to się nie udało dokładnie nie wiemy. Po wojnie wiele się w tańcu współczesnym działo, ale instytucjami kulturalnymi zarządzało państwo, więc niewiele można było zrobić z problemem siedziby i przez kolejne dziesięciolecia takie miejsce nie powstało. Dopiero w 1989 r. środowisko związane z tańcem współczesnym mogło znów wziąć sprawy we własne ręce. I co takiego zaczęło się dziać? A.Ż.: Najpierw zaczęto organizować festiwale tańca współczesnego i wokół nich skupiło się całe środowisko, zarówno tancerze jak i widzowie, i krytycy. Powstały m.in. takie festiwale jak Festiwalu Ciało/Umysł, Międzynarodowe Spotkania Sztuki Akcji ROZDROŻE, Międzynarodowy Festiwal Teatru Tańca Zawirowania, Festiwal Warsaw FLOW, Międzynarodowy Festiwal Improwizacji Tańca SIC!, Warsaw Dance Days. Te wszystkie imprezy są potwierdzeniem tego, że w dziedzinie tańca współczesnego wiele się w Warszawie dzieje. Jaki był kolejny krok? A.Ż.: Od 2001 r. zaczęły powstawać organizacje pozarządowe związane z tańcem, performancem i sztukami pokrewnymi. Dla wielu z nich jednym w priorytetów było stworzenie stałego miejsca, w którym można by rozwijać tę dziedzinę sztuki, prezentować artystów. Realizowane były projekty takie jak Warszawska Scena Tańca (projekt z 2011 r., który był próbą prezentacji tańca współczesnego przez cały rok w stolicy), Warszawska Platforma Tańca (trzyletni projekt skoncentrowany na prezentacji i promocji warszawskich artystów związanych z tańcem, realizowany w latach 2014-2016), czy projekt pilotażowy Centrum Sztuki Tańca w Mazowieckim instytucie Kultury z 2016 roku. Centrum Sztuki Tańca tworzy 18 organizacji pozarządowych. Jak to się stało, że postanowiły oficjalnie zjednoczyć się i zrobić coś razem? A.Ż.: Jest to większość organizacji działających przy Komisji Dialogu Społecznego ds. Tańca, utworzonej przy warszawskim Biurze Kultury. Środowisko tańca współczesnego w Warszawie jest relatywnie niewielkie,
znamy się, wspieramy, mamy wiele wspólnych interesów. Działamy razem, bo chcemy pokazać, że istniejemy, że jesteśmy różnorodni, że wiele się w naszym świecie dzieje i że warto w nas inwestować. Dlaczego Dom Kultury Kadr? A.Ż.: Dzięki przychylności dyrektora Domu Kultury Kadr, Zbigniewa Dardy, który wspiera inicjatywy oddolne, w tym właśnie działania organizacji pozarządowych. Otrzymaliśmy, na zasadzie partnerstwa, możliwość korzystania z przestrzeni w Domu Kultury Kadr. W nowej siedzibie są trzy sale taneczne z lustrami, jest sala widowiskowa na 232 osoby i mała sala na 45 osób. Dostaliśmy grant na trzy lata od m.st. Warszawy, które współfinansuje ten projekt i mogliśmy dzięki temu nawiązać współpracę z DK Kadr. Nie jesteśmy instytucją kultury, działamy jako projekt, który prowadzimy w Domu Kultury Kadr. Pomysł i program są wspólne, ale konkretną ofertę złożyły Fundacja Rozwoju Teatru NOWA FALA i Fundacja Artystyczna PERFORM. Jesteśmy operatorami całego projektu, zarządzamy finansami, organizujemy całość. Pozostałe organizacje mają funkcję doradczą i współpracują na wielu polach. Jak się komunikujecie? 18 organizacji to przecież bardzo dużo osób i interesów. A.Ż.: Komunikujemy się przy pomocy maila. Mamy długą listę adresów. To działa. Ponadto od stycznia do czerwca tego roku spotykaliśmy się także raz w tygodniu. Bez spotkań ten projekt by nie powstał w takiej formie. Kontakt bezpośredni jest bardzo ważny. Nie wszyscy jednak mogą być na spotkaniach. Większość z nas to artyści, którzy mają codziennie próby, przedstawienia, rezydencje poza Warszawą, pokazy w Polsce i na całym świecie. Ostatnio na przykład dyskutowaliśmy nad identyfikacją wizualną, musieliśmy wspólnie zaakceptować projekty graficzne i pisaliśmy do siebie tak długo, aż znaleźliśmy złoty środek. Tworzymy konsorcjum organizacji pozarządowych. Łączą nas m.in. potrzeby i braki. Nad czym jeszcze debatowaliście? A.Ż.: Razem musieliśmy się zastanowić nad tym, na jakie tematy w naszej działalności położymy nacisk. Na przykład doszliśmy do wniosku, że priorytetem nie są warsztaty, bo jest ich w Warszawie bardzo dużo i są różnorodne. Natomiast większości organizacji brakuje sali do prób i ćwiczeń dla tancerzy. Chcemy stworzyć także wspólne kalendarium, aby było wiadomo kto nad czym pracuje, co, kiedy i gdzie wystawia. Abyśmy z dużym wyprzedzeniem znali nawzajem terminy wydarzeń tanecznych. Dzięki temu takie działania w Warszawie dopełniałyby się, a nie pokrywały terminami, co niestety wciąż jeszcze nam się zdarza. Jest to także wynikiem tego, że każdy z nas pracuje w różnych przestrzeniach i często nie mamy wpływu na wybór daty. Gramy wtedy, kiedy nasz partner na to pozwala. Takie kalendarium znacznie ułatwiłoby nam też dotarcie do wspólnego widza.
I nie konkurowalibyście o niego A.Ż.: Dokładnie Ile właściwie osób będzie tworzyć i pracować w Centrum Sztuki Tańca? A.Ż.: W tej chwili to jest 70 osób plus około 20 osób, które gościnnie z nami współpracują. Jesteśmy środowiskiem bardzo otwartym, współpracujemy z artystami z innych miast, z innych krajów. W tym roku mamy zaplanowanych ponad 20 spektakli w 14 wieczorów. O czym marzycie? A.Ż.: Naszym marzeniem i celem jest jeden budynek dedykowany tańcowi współczesnemu w Warszawie. Co zatem planujecie robić dalej? A.Ż.: Zadaniem Komisji Dialogu Społecznego ds. Tańca będzie dalsza praca, żeby walczyć o miejsce dla nas. Stabilizacja jest bardzo ważna dla rozwoju każdego przedsięwzięcia, daje choćby możliwość planowania przyszłości, nie mówiąc na przykład o zarządzaniu finansami. W Domu Kultury Kadr mamy pewne możliwości, ale tego rodzaju rozwiązanie, czyli bycie jednak częścią instytucji kultury miejskiej, która ma za zadanie wspierać różne dziedziny sztuki, ma duże ograniczenia. Na przykład jesteśmy zobligowani do tego, by ćwiczyć w godzinach porannych, po południu dzielimy salę do prób z innymi Jednym z wielu problemów artystów tańca współczesnego jest to, że po premierze często nie mamy gdzie pokazywać dalej naszych przedstawień. Dostajemy pieniądze na produkcję spektaklu, przygotowujemy je i potem możemy je pokazać tylko raz lub dwa, bo brakuje sali, ale też finansów na eksploatację spektaklu. Spektakle, które nie zostały dość dobrze poznane przez widownię będziecie pokazywać w CST? A.Ż.: Tak. Będziemy w większości grać spektakle, które już miały swoje premiery. Chcemy zademonstrować nasze możliwości, dokonania. Spektakle będą odbywały się zawsze w poniedziałki, od września do grudnia. Przedstawimy szerokie spektrum tańca współczesnego: zarówno improwizacje taneczne, spektakle oparte na strukturze, prace instalacyjne, spektakle interdyscyplinarne, performancy. Po każdym spektaklu odbędzie się rozmowa artystów z widzami. Poniedziałek to dobry dzień na taniec współczesny? A.Ż.: Wiele teatrów jest wtedy zamkniętych, a ludzie i tak mają potrzebę wychodzenia z domów. Poza tym są osoby przyjezdne, które chciałyby zrobić w Warszawie jeszcze coś ciekawego i przedłużyć sobie weekend.
Czy dużo osób w Warszawie chce oglądać taniec? A.Ż.: Taniec współczesny, co pokazują wcześniejsze festiwale i projekty, ma swoją widownię. Ale jednym z naszych zadań na przyszłość jest rozszerzanie publiczności. Chcemy poszerzać świadomość widzów. W przyszłym roku położymy nacisk na edukację, zwłaszcza młodego widza, który, mamy nadzieję, pokocha taniec i będzie nas odwiedzał w przyszłości. Planujemy zajęcia i warsztaty dla dzieci, młodzieży, seniorów. Będziemy pokazywać filmy o tańcu. W trzecim roku naszej działalności, w 2019 r., skupimy się na krytyce i teorii tańca, planujemy konferencję na ten temat. Chcemy także prowadzić zajęcia z teorii tańca dla wszystkich zainteresowanych. Wiecie, że będzie aż takie zainteresowanie tańcem czy to raczej eksperyment? A.Ż.: Zauważyliśmy, że wymiana myśli z widzami ma ogromny sens. Po spektaklach organizujemy spotkania i dyskusje, które bardzo się sprawdzają. Taniec współczesny jest jednak mniej znany niż np. teatr. Chcemy pomóc publiczności w jego interpretacji właśnie poprzez rozmowy i warsztaty. Taniec bardzo pasuje do naszych czasów, ma ogromny potencjał, dlatego, mimo trudnych warunków, tak się rozwija. ****** Lista organizacji współpracujących w Centrum Sztuki Tańca w Warszawie: Fundacja Rozwoju Teatru NOWA FALA / HOTELOKO movement makers, Fundacja Artystyczna PERFORM / Festiwal Warsaw Flow, Centrum w Ruchu, Fundacja Burdąg, Fundacja Ciało/Umysł Festiwal Ciało/Umysł, Fundacja Ciało się, Fundacja Movementum, Fundacja Myśl w Ciele / Warszawska Pracownia Kinetograficzna, Fundacja Rozwoju Tańca Eferte / Mufmi Teatr Tańca, Fundacja Scena Współczesna / Teatr Tańca Zawirowania, Fundacja Sztuka i Współczesność, Fundacja Sztuki Tańca, Fundacja Tradycji i Transformacji Sztuki / Teatr Tańca NTF, Stowarzyszenie Akademia Umiejętności Społecznych / Teatr Limen Butoh, Stowarzyszenie i Kolektyw Artystyczny Format ZERO, Stowarzyszenie Ja Ja Ja Ne Ne Ne / TukaWach, Stowarzyszenie Strefa Otwarta / Warszawski Teatr Tańca, Stowarzyszenie Sztuka Nowa
Artykuł ukazał się w październiku 2017 roku w serwisie wspierającym warszawskie organizacje pozarządowe warszawa.ngo.pl (http://warszawa.ngo.pl/wiadomosc/2118970.html), który jest częścią Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych. SCWO obejmuje także ofertę wsparcia dla Komisji Dialogu Społecznego. Więcej informacji na stronie warszawa.ngo.pl/scwo. Projekt SCWO współfinansuje m.st. Warszawa.