Dr hab. inż. arch. Stanisława Wehle-Strzelecka, prof. PŚk Kraków, 17. 03. 2018 Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Świętokrzyskiej Aleja Tysiąclecia Państwa Polskiego 7, 25-314 Kielce email:wehle@o2.pl RECENZJA DOROBKU NAUKOWEGO I ROZPRAWY HABILITACYJNEJ W POSTĘPOWANIU W SPRAWIE WNIOSKU O NADANIE STOPNIA DOKTORA HABILITOWANEGO PANI DR INZ. ARCH. MATYLDZIE WDOWIARZ- BILSKIEJ Recenzja realizuje decyzję Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów nr BCK-VI-L- 8075/17 z dnia 12 stycznia 2018 roku o powołaniu komisji habilitacyjnej. Podstawa prawna: Pismo Profesora dr hab. inż. arch. Jacka Gyurkovicha, Dziekana Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki z dnia 30.01.2018, nr A-003/512/044/18 Ustawa z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki ( Dz. U. 2003 r. nr 65, poz. 595 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie kryteriów oceny osiągnięć osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego ( Dz. U., nr 196, poz. 1165 ), Ustawa z dnia 23 czerwca 2016 r. O zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U., 2016, poz. 1311) Pani dr inż. arch. Matylda Wdowiarz- Bilska jest nauczycielem akademickim, adiunktem w Zakładzie Projektowania Obszarów Śródmiejskich w Instytucie Projektowania Miast i Regionów na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki. Ocena dorobku naukowego Habilitantki została przeprowadzona zgodnie z wytycznymi zawartymi w wyżej wymienionym Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. ( Dz. U., nr 196, poz. 1165 ),w oparciu o określone kryteria oceny osiągnięć osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego ( 3,4,5). Recenzję opracowano w dwóch częściach. Pierwsza część zawiera ocenę istotnej aktywności naukowej habilitantki. Druga część stanowi ocenę osiągnięcia naukowego t j. rozprawy habilitacyjnej pt. Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń, Monografia, ISBN 978-83-7242-945-2, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2017. Podstawą merytoryczną opracowania są przedstawione przez Habilitantkę materiały: Wniosek z dnia 26.10.2017 o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego w dziedzinie Nauki Techniczne w dyscyplinie Architektura i Urbanistyka wraz z załącznikami (4 tomy) oraz autorska monografia pt. Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń, Kraków 2017. Dokumentacja habilitacyjna dołączona do w. wym. wniosku obejmuje: Tom 1: - Załącznik nr 1 Potwierdzony odpis dyplomu nadania stopnia doktora nauk technicznych - Załącznik nr 2 Autoreferat w języku polskim i angielskim - Załącznik nr 3 Wykaz opublikowanych prac naukowych, informacja o osiągnięciach dydaktycznych, współpracy naukowej i popularyzacji nauki oraz twórczych pracach projektowych Tom 2: - Załącznik nr 4 Dokumentacja wybranych publikacji wydanych po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych Tom 3: 1
- Załącznik nr 5 - Dokumentacja wybranych twórczych prac projektowych Tom 4: - Załącznik nr 6 - Dokumenty, dyplomy, oświadczenia oraz - Załącznik nr 7 - Monografia: Matylda Wdowiarz-Bilska Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń, Kraków 2017 Jako główne osiągnięcie naukowe Habilitantka przedstawiła do oceny w. wym. monografię zatytułowaną Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń, Monografia, ISBN 978-83-7242-945- 2, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2017. CZĘŚĆ I OCENA ISTOTNEJ AKTYWNOŚCI NAUKOWEJ HABILITANTKI Ogólna charakterystyka Habilitantki Dr inż. arch. Matylda Wdowiarz-Bilska jest absolwentką Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Dyplom magistra inżyniera architekta uzyskała w 2003 roku (praca dyplomowa nt. Akwarium jako rewitalizacja portu w Münster, promotor: prof.zw. dr hab. inż. arch. Wojciech Buliński, prof. Ing. Herbert Bühler, dr hab.inż.arch. Piotr Burak-Gajewski) W 2003 roku Habilitantka podjęła pracę w Instytucie Projektowania Miast i Regionów jako asystent naukowo-dydaktyczny, gdzie zatrudniona jest do chwili obecnej. W 2007 roku uzyskała stopień doktora nauk technicznych w dyscyplinie architektura i urbanistyka (praca doktorska pt. Park technologiczny jako element struktury przestrzennej miasta, promotor: prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew Zuziak). Od 2007 roku pracuje jako adiunkt w Instytucie Projektowania Miast i Regionów. Dorobek naukowo-badawczy Autoreferat Habilitantki liczy 20 stron. Przedstawiła w nim, oprócz wymienionej wyżej monografii pt. Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń, pozostałe osiągnięcia naukowobadawcze i twórcze z podziałem na prace wykonane przed i po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych. Osiągnięcia obejmują działalność naukowo - badawczą, działalność na rzecz rozwoju nauki, działalność dydaktyczną oraz twórczość architektoniczną, urbanistyczną i planistyczną. Znacząca część aktywności naukowej Habilitantki związana jest z teorią i praktyką projektowania architektoniczno-urbanistycznego, w zakresie której posiada udokumentowane doświadczenie. Zainteresowania naukowo-badawcze Habilitantki wiążą się szczególnie z problematyką kształtowania współczesnych miast, rozwoju ośrodków usługowych ze szczególnym uwzględnieniem centrów zaawansowanych technologii, a także procesami metropolizacji oraz rewitalizacji przestrzeni miejskiej. Habilitantka opublikowała łącznie, przed doktoratem i po otrzymaniu stopnia doktora, 35 prac ( 8 przed doktoratem), w tym : 1 monografię własną oraz dwie we współautorstwie, 21 artykułów w czasopismach naukowych punktowanych wg listy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w języku polskim i angielskim, 10 publikacji naukowych i rozdziałów w monografiach w języku polskim, angielskim i francuskim, 1 publikacja w procesie wydawniczym. 27 prac naukowych zostało opublikowanych po doktoracie. Wydane zostały w recenzowanych czasopismach naukowych i pracach zbiorowych. Tematyka ich jest zbliżona. Biorąc pod uwagę kwestię punktacji według bazy Web of Science (WoS) oraz listę Journal Citation Reports (JCR) Autorka nie wykazuje publikacji według tych baz. W załączniku nr 4 Wniosku Habilitantka przedstawiła kopie 12 wybranych publikacji. Odznaczają się one bardzo starannym opracowaniem. Napisane są dobrym językiem, świadczą o szerokiej wiedzy Autorki, umiejętności prowadzenia samodzielnych badań oraz korzystania z literatury polskiej i obcojęzycznej. Należy podkreślić, że prace te, z uwagi na podejmowaną problematykę i wyniki autorskich badań, służą rozwojowi wiedzy 2
o współczesnym mieście i można uznać, że wnoszą znaczny wkład w rozwój dyscypliny architektura i urbanistyka. Wkład ten polega na poszerzaniu wiedzy w zakresie kształtowania struktur przestrzennych miast, rozwijaniu badań dotyczących procesów ich rozwoju, w tym rozbudowy ośrodków usługowych i centrów zaawansowanych technologii, a także badań w zakresie możliwości działań rewitalizacyjnych na tle nowych zjawisk w sferze społecznej - w dziedzinie kultury (koncepcja ekorozwoju i rozwoju zrównoważonego) i koncepcji gospodarki opartej na wiedzy. Dr inż. arch. Matylda Wdowiarz-Bilska wykazała też istotną aktywność naukową uczestnicząc, jako wykonawca, w 13 projektach badawczych, w tym 10 po doktoracie. Łącznie ( przed i po doktoracie ) wykazała: 3 projekty badawcze finansowane zewnętrznie oraz 10 projektów finansowanych w ramach środków DS. i BW., a także 3 projekty systemowe zlecone przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Brała też aktywny udział w konferencjach naukowych, a wyniki swoich badań zaprezentowała ( przed i po doktoracie) na 17 spotkaniach naukowych, w tym 11 konferencjach międzynarodowych (2 poza Polską) i 5 krajowych. Po uzyskaniu stopnia doktora wyniki swoich prac przedstawiła na 11 konferencjach i spotkaniach naukowych Za działalność naukową i osiągnięcia naukowe uzyskała dwie Nagrody Zespołowe Rektora Politechniki Krakowskiej ( rok 2008, 2016) Dr inż. arch. Matylda Wdowiarz-Bilska brała też udział w komitetach organizacyjnych międzynarodowych i krajowych konferencji naukowych (2 konferencje). Uczestniczy też w komitetach redakcyjnych ( od 2017 Przestrzeń Urbanistyka Architektura, Wyd. PK) i komitecie naukowym międzynarodowej publikacji MobeX 2011-2012 Water and City). Habilitantka brała też aktywny udział w programach europejskich, m.in. współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, m.in. w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, a także w programach krajowych (5 projektów). Można stwierdzić, że w ogólnej ocenie zaprezentowany dorobek należy ocenić wysoko, a jego wartość merytoryczna jest wystarczająca dla starań Habilitantki o awans naukowy. Dorobek zawodowo- twórczy Habilitantka, równolegle do pracy naukowo-badawczej, prowadzi działalność twórczą projektową, specjalizując się w opracowaniach planistycznych oraz projektach architektoniczno-urbanistycznych. Wymieniony przez Autorkę dorobek projektowy w postaci opracowań planistycznych (Mpzp) obejmuje łącznie 17 pozycji, w tym po uzyskaniu stopnia doktora: 11 prac wykonanych w zespole oraz 1 praca jako współautor koncepcji zagospodarowania terenu Politechniki Krakowskiej w Czyżynach. Wykonała też, w zespole, 15 projektów architektonicznourbanistycznych, w tym 9 prac po doktoracie. Habilitantka, w ramach dorobku zawodowo-twórczego przedstawiła też 13 projektów wnętrz, detali i mebli, które wykonała samodzielnie oraz we współpracy w zespole, w tym 12 prac po uzyskaniu stopnia doktora. Wybrane prace projektowe zostały przedstawione w Załączniku nr 5 Wniosku. Można uznać, że dorobek zawodowo-twórczy Habilitantki jest wystarczający jako podstawa do starań o wnioskowany przez nią stopień naukowy. Dorobek dydaktyczny oraz w zakresie popularyzacji nauki Działalność dydaktyczna Habilitantki związana jest od 2003 roku z Wydziałem Architektury Politechniki Krakowskiej. Przed uzyskaniem stopnia doktora prowadziła zajęcia z przedmiotów: Planowanie przestrzenne - projekt, Projektowanie obszarów śródmiejskich projekt, Planowanie Regionalne laboratorium. Prowadziła też praktyki urbanistyczne. Po uzyskaniu stopnia doktora prowadziła zajęcia z przedmiotów: Planowanie Regionalne laboratorium, Ekologia i Ochrona Środowiska - seminarium, Rewitalizacja Miast - seminarium oraz Seminarium dyplomowe. Pełniła też opiekę nad studentami jako współpromotor prac dyplomowych, a także opiekun naukowy doktorantów i promotor pomocniczy. Prowadziła też, po doktoracie, zajęcia dydaktyczne na Wydziale Inżynierii Ochrony Środowiska Politechniki Krakowskiej w zakresie przedmiotów: Planowanie Przestrzenne - 3
wykład, Gospodarka Przestrzenna- Wykład, a także zajęcia ze studentami w ramach programu Erasmus na WA PK, z przedmiotów: Ecology and environment protection seminarium, Regional Planning oraz Spatial Planning, a także zajęcia na Studiach podyplomowych Planowanie przestrzenne oraz na Studiach Podyplomowych Rewitalizacja. Brała też udział w zespołach eksperckich oraz jako członek Jury w konkursach studenckich i warsztatach. Uczestniczyła również w licznych aktywnościach na rzecz popularyzacji nauki, prowadząc wykłady, panele dyskusyjne, warsztaty (m.in. cykl 12 warsztatów w różnych ośrodkach w Polsce). Organizowała też współpracę z uczelniami architektonicznymi z Francji oraz Europy Środkowej i Wschodniej (REA). Podsumowując, można stwierdzić, że dorobek dydaktyczny Pani Matyldy Wdowiarz - Bilskiej, a także w zakresie popularyzacji nauki stanowić może podstawę do przyznania stopnia naukowego, o który wnioskuje. Cz. II OCENA OSIĄGNIĘCIA NAUKOWEGO - ROZPRAWY HABILITACYJNEJ PT. TECHNO- POLIS. IDEA STRUKTURA PRZESTRZEŃ, Kraków 2017 Ocena rozprawy habilitacyjnej ma na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie czy jest ona osiągnięciem naukowym stanowiącym znaczny wkład autora w rozwój dyscypliny naukowej architektura i urbanistyka, o którym mowa w Ustawie z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 21 czerwca 2016 r., poz. 882, art. 16, p.1, 2) Ocena osiągnięcia naukowego Habilitantki rozprawy habilitacyjnej Habilitantka Pani dr inż. arch. Matylda Wdowiarz-Bilska, przedstawiła do recenzji, jako rozprawę habilitacyjną, książkę pt. Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń, Monografia, ISBN 978-83-7242-945-2. Praca została wydana przez Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Monografie Politechniki Krakowskiej, Seria Architektura, Kraków 2017. Nakład pracy: 150 egzemplarzy. Recenzentami pracy są: prof. Teresa Bardzińska Bonenberg i prof. Marek Czyński, a redaktorem naukowym: prof. Grażyna Schneider-Skalska. Habilitantka spełniła wymogi dotyczące dopuszczenia do postępowania habilitacyjnego określone w wyżej wymienionej ustawie (Dz. U. z 21 czerwca 2016 r., poz. 882, art. 16, p.1, 2), a rozprawa habilitacyjna jest dziełem opublikowanym w całości. Uwagi ogólne zawartość rozprawy habilitacyjnej Praca liczy 282 stron tekstu wraz z ilustracjami i tabelami. Tekst uzupełniony jest przypisami ( 99 pozycji), aneksem zawierającym tabele oraz spisem literatury ( 243 pozycje) i wykazem innych źródeł (66 pozycji), a także zestawem 33 źródeł internetowych. Załączono też wykaz źródeł ilustracji oraz streszczenia w języku polskim, francuskim i angielskim. Konstrukcja pracy i ocena formalna Praca została skonstruowana poprawnie i logicznie. Składa się z Wprowadzenia do problematyki, trzech zasadniczych części (rozdziałów) oraz Podsumowania i wniosków. W ramach zasadniczych części pracy rozwijane są w klarowny sposób trzy grupy zagadnień dotyczących przedmiotu badań, tj. określenie roli ośrodków innowacji w rozwoju współczesnych miast, ocena ich wpływu na strukturę i jakość przestrzeni miejskiej oraz wyodrębnienie różnych modeli ośrodków występujących w miastach europejskich, wraz z charakterystyką ich struktury, kompozycji oraz form urbanistyczno- architektonicznych. Wprowadzenie zawiera zaprezentowanie przedmiotu pracy i autorskiego podejścia do badanej problematyki, uzasadnienie podjęcia tematu, określenie celów zasadniczych i celu pośredniego pracy. Rozdział I zawiera charakterystykę idei technopolis, wyjaśnienie stosowanych określeń, definicji i terminologii dotyczącej ośrodków gospodarki opartej na wiedzy oraz ich genezę, a także omówienie współczesnych idei kształtowania miast w powiązaniu z tymi ośrodkami. 4
Rozdział II zawiera autorską ocenę oddziaływania techno-polis na strukturę społeczną miast. Omówiono też problemy związane z kształtowaniem struktury przestrzennej nowych centrów wiedzy oraz ich powiązań z otoczeniem. Poświęcono też miejsce ich roli w przekształcaniu współczesnej tkanki miejskiej, m.in. w ramach jej rewitalizacji, a także ich znaczenie dla procesów metropolizacji. Przedstawiono też zasady lokalizacji parków technologicznych i ich relacje z obszarami zurbanizowanymi oraz terenami zieleni. Dokonana została też ocena ich wpływu na powstawanie różnorodnych form aktywizacji otoczenia. Rozdział III skoncentrowany jest na ocenie obrazu techno-polis, a zatem problematyce rozwiązań architektoniczno-urbanistycznych, istniejących wzorcach i modelach, jakim można podporządkować tą rozwijającą się nową tkankę miasta. Przedstawiono zasady jej kompozycji oraz kształtowania zabudowy, a także występujące obecnie formy architektoniczne, zwrócono uwagę na różną skalę powstających założeń oraz ich związki funkcjonalno- przestrzenne ze strukturą urbanistyczną i społeczną miast. Autorka odniosła się również do roli wyznaczanej ośrodkom technologicznym w dokumentach planistycznych określających strategię rozwoju miast i aglomeracji. Podsumowanie i wnioski stanowią zakończenie pracy i prezentują w syntetycznej formie wyniki badań. Pracę kończy aneks w formie tabel. Monografia zawiera materiał ilustracyjny adekwatny do omawianej problematyki, na który składają się, oprócz fotografii, autorskie schematy i modele. Tekst rozprawy uzupełniony jest też licznymi przypisami, które poszerzają zawarte w nim informacje oraz podają materiały źródłowe. Język, jakim posługuje się autorka, jest poprawny i nie budzi zastrzeżeń. Prawidłowa jest również stosowana terminologia. Ocena merytoryczna Osiągnięte wyniki w powiązaniu z założonym celem pracy Monografia stanowi wynik wieloletnich badań nad współczesnym miastem oraz doświadczeń Autorki związanych z obserwacją intensywnego rozwoju w ostatnich dekadach w strukturach urbanistycznych układów przestrzennych o funkcji centrów wiedzy i parków technologicznych. Tworzą one nową tkankę, odmienną od dotychczasowych form przestrzeni miejskiej (por. s. 6,7). Problematyka ta jest bardzo aktualna z uwagi na postępujący w wielu krajach proces rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Może być on uznany za jeden z istotnych czynników decydujących o przemianach zachodzących we współczesnych miastach. Przedmiot badań Autorka zdefiniowała w formie trzech wątków. Są to: określenie miejsca ośrodków innowacji we współczesnych teoriach rozwoju miast, przedstawienie parków technologicznych jako inwestycji zmieniających strukturę miasta oraz wyłonienie charakterystycznych cech nowej tkanki i sposobów jej budowy (s.7). Tak określony przedmiot pokrywa się raczej z celami pracy, które omówiono niżej. Natomiast, z uwagi na brak przedstawienia we Wprowadzeniu do monografii metody badań, można uznać, że wymienione trzy wątki odnoszą się w zasadzie również do przyjęcia sposobu podejścia do badań z wprowadzeniem ich podziału na trzy etapy. Podstawowym celem badawczym pracy, według Habilitantki, było: wskazanie wpływu, roli i funkcji ośrodków technologicznych, przedstawienie sposobu, w jaki ośrodki te zmieniają przestrzeń miasta i decydują o rozwoju powiązań strukturalnych i sieciowych, a także przedstawienie inwestycji parku technologicznego w kontekście planowania przestrzennego rozwoju nowoczesnego miasta. Jako cel pośredni założono uporządkowanie wiedzy dotyczącej współczesnych koncepcji miasta oraz zaprezentowanie genezy i procesu rozwoju ośrodków innowacji (s.6). Wymienione wyżej cele badawcze zostały w pracy zrealizowane. Badania oparto na analizie około stu parków technologicznych, częściowo badanych in situ. Szczególną uwagę poświęcono parkom ściśle związanym z układem miejskim. 5
Tu nasuwa się uwaga dotycząca braku przedstawienia materiału charakteryzującego stan badań w zakresie podjętego tematu jako informacji poprzedzającej pracę, zawierającej również autorskie odniesienie się do studiów i osiągnięć innych badaczy i twórców. Uwagi recenzentki nie deprecjonują jednak głównego osiągnięcia monografii. Osiągnięcia badawcze pracy obejmują : Uporządkowanie istniejących pojęć i sformułowanie autorskiej definicji, na tle stosowanej w literaturze terminologii dotyczącej ośrodków innowacji ( tej nowej przestrzeni miejskiej ) oraz przedstawienie jej charakterystycznych cech, a także form, jakie przybiera oraz relacji w jakich pozostaje z miastem (por. s.6, a także rozdz. 1). Zaprezentowano też, zgodnie ze słowami Autorki: nowe spojrzenie na centra High-tech jako elementy wpływające na zmiany tkanki miasta, a Techno-polis, w każdym swoim wymiarze, stanowi najbardziej nowoczesny składnik tkanki miasta, powiązany lokalnie z otoczeniem przestrzennym, jak i globalnie z innymi podobnymi strukturami (s.229). Rozprawa udowadnia też, że rozwój tkanki techno-polis, jako nowego komponentu struktur zurbanizowanych, ściśle związany jest z procesami rozwoju tych struktur, przyczynia się do ich transformacji i zrównoważonego rozwoju oraz powstawania w nich powiązań sieciowych. Autorka dostrzega związek procesów rozwoju miast i powstawania w nich centrów innowacji oraz parków technologicznych z nowymi zjawiskami społecznymi i kulturowymi, a także strategią gospodarczą państw epoki postindustrialnej opartej na zaawansowanych technologiach i wiedzy (por. rozdział 1). Wydaje się, że korzystne dla uzyskania pełnego obrazu genezy centrów technologicznych byłoby rozwinięcie w tej części pracy (p. 1.5.2.) wątku ich powiązań z zespołami uniwersyteckimi, jako najstarszymi centrami wiedzy i nauki, których w zasadzie stanowią kontynuację. Zgodnie z założonym celem pracy, dotyczącym określenia wpływu, roli i funkcji ośrodków technologicznych na otoczenie, do osiągniętych wyników zaliczyć należy podjęcie próby przedstawienia ich typologii funkcjonalno przestrzennej (rozdz.1.5.3.). Zaprezentowano też badania dotyczące przestrzennych skutków rozwoju techno-polis, zarówno na obszarach metropolitalnych jak i w mniejszych ośrodkach miejskich, a także ich roli w procesach rewitalizacji obszarów zdegradowanych prowadzonych w różnych skalach ( cz. 2 pracy). Na podstawie analizy porównawczej przypadków Autorka wyodrębniła wzorce rozwoju techno-polis związane z procesami rewitalizacji, a także opracowała modele ich relacji z miejską zabudową i terenami zieleni oraz kampusami wyższych uczelni (por. p.2.2). W ramach materiału dotyczącego przestrzennych skutków rozwoju metropolis (2.2.) słuszne byłoby poświęcenie w pracy miejsca możliwościom ochrony obszarów przyrodniczych pochłanianych przez tę nową tkankę środowisko zbudowane - poprzez tworzenie różnorodnych, innowacyjnych form zabudowy służących oszczędności terenu. Na szczególną uwagę, z punktu widzenia architekta i urbanisty, zasługują badania dotyczące oceny obrazu techno-polis jako nowej tkanki miasta (rozdz.3). W ich ramach Habilitantka wyodrębniła i sprecyzowała mechanizmy rozwoju struktury przestrzennej techno-polis podporządkowując rozwiązania autorskiej typologii (polaryzacja, integracja, ekspansja, substytucja, s. 158). Za autorskie osiągnięcie należy uznać też omówienie skutków przestrzennych rozwoju i opracowanie klasyfikacji założeń techno-polis w aspekcie oceny ich lokalizacji (s. 167) oraz relacji z istniejącą miejską zabudową (model izolowany, sprzężony, zintegrowany, s. 175), a także sprecyzowanie i porównanie wzorców i modeli rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, na których oparta jest kompozycja urbanistyczna założeń techno-polis w krajach europejskich, w USA i Japonii (s. 168). Istotne też, z punktu widzenia teorii projektowania architektoniczno- urbanistycznego, są badania dotyczące form architektoniczno-urbanistycznych (p.3.2, s.183), które jako działania o mniejszej skali wpływają bezpośrednio na odbiorcę (fizyczny obraz: kompozycja urbanistyczna, architektoniczna, estetyka). W efekcie wymienionych badań Autorka 6
stworzyła typologię zabudowy oraz założeń kompozycyjnych współczesnych ośrodków innowacji. Sformułowano też aspekty planistyczno-przestrzenne rozwoju techno-polis (p.3.3.) w oparciu o ocenę ich roli w dokumentach planistycznych dokonaną na podstawie analizy wybranych przykładów miast europejskich. Podsumowując można stwierdzić, że Habilitantka udowodniła, że Technopolis stanowi ważny element rozwoju miasta, przekształcający jego strukturę w aspekcie społecznym, przestrzennym, gospodarczym i globalnym (por. s. 230). Możliwości wykorzystania osiągniętych wyników naukowych Wyniki pracy Habilitantki p.t. Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń stanowią wkład w rozwój dyscypliny naukowej architektura i urbanistyka. Mogą zostać wykorzystane w dalszych badaniach nad współczesnymi miastami i kreowaniem koncepcji ich rozwoju w oparciu o gospodarkę opartą na wiedzy. Dotyczy to przede wszystkim miast, w których gospodarka ta wpisuje się w funkcje wiodące. Zaprezentowane badania, a szczególnie materiał dotyczący przestrzennych skutków rozwoju techno-polis, służyć może jako pomoc w podejmowaniu decyzji dotyczących wytyczania kierunków polityki przestrzennej, decyzji dotyczących lokalizacji centrów technologicznych i oceny ich wpływu na tkankę urbanistyczną, a także decyzji związanych z działaniami rewitalizacyjnymi. Przedstawione w pracy, w sposób usystematyzowany, zagadnienia i problemy porządkują wiedzę dotyczącą kształtowania współczesnych centrów innowacji i ich relacji z miastem. Materiał ten, wraz z zaprezentowanymi autorskimi modelami i schematami funkcjonalnymi oraz typologią rozwiązań architektoniczno- urbanistycznych, może służyć środowisku naukowemu w celu kontynuacji badań, a także projektantom i urbanistom. Może być też wykorzystany w pracy dydaktycznej. Praca może być również uznana za zbiór wiedzy, która z uwagi na swoją aktualność, powinna być dostępna szerszym kręgom społecznym, przyczyniając się do zrozumienia procesów urbanizacji, promowania nauki o współczesnym mieście oraz możliwościach i kierunkach jego rozwoju. Podsumowując należy stwierdzić, że poddana ocenie monografia pt. Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń jest osiągnięciem naukowym stanowiącym znaczny wkład Autorki w rozwój dyscypliny naukowej architektura i urbanistyka. Wkład ten polega, według oceny recenzentki, na wyodrębnieniu pola badawczego dotyczącego nowej tkanki technopolis - rozwijającej się we współczesnych miastach, których rozwój gospodarczy oparty jest na wiedzy oraz przeprowadzeniu badań nad kompozycyjną, przyrodniczą i społeczną integracją tej tkanki ze strukturami urbanistycznymi, a także określeniu jej roli w wyznaczaniu strategii rozwoju tych struktur. PODSUMOWANIE, WNIOSEK KOŃCOWY Przedstawiona do oceny dokumentacja Habilitantki dr inż. arch. Matyldy Wdowiarz-Bilskiej świadczy o konsekwentnym realizowaniu przez nią wyznaczonych celów badawczych związanych z rozwijaniem nauki o współczesnym mieście. Na dorobek naukowy, oprócz przedstawionej monografii habilitacyjnej, składają się publikacje, rozdziały w monografiach, artykuły w czasopismach naukowych, opracowania i projekty zespołowe, a także aktywny udział w konferencjach naukowych. Istotną aktywność naukową łączy też Habilitantka z twórczą pracą projektową, aktywnością popularyzatorską oraz pracą dydaktyczną. Zarówno omówiona wyżej monografia habilitacyjna pt. Techno-polis. Idea Struktura Przestrzeń, jak i poddane ocenie osiągnięcia naukowe, twórcze i dydaktyczne wystarczająco spełniają warunki wymienione w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie kryteriów oceny osiągnięć osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego ( Dz. U., nr 196, poz. 1165 ) i stanowią podstawę do dopuszczenia dr inż. arch. Matyldy Wdowiarz-Bilskiej do dalszych etapów przewodu habilitacyjnego. Stanisława Wehle-Strzelecka 7