Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND (77 00 N, 15 33 E, 10 m a.s.l.) PODSUMOWANIE ROKU 2014 SUMMARY OF THE YEAR 2014 Redakcja / Editors: Edward Łaszyca, Joanna Perchaluk, Daniel Kępski, Zbigniew Górski, Tomasz Wawrzyniak
Charakterystyka wybranych elementów meteorologicznych w roku 2014 na tle wartości wieloletnich 1979-2013. Annual mean end extreme values of meteorological parameters in year 2014. 2014 1979-2013* TEMPERATURA POWIETRZA / AIR TEMPERATURE [ C] średnia roczna/annual mean -1,3-4,1 maksymalna/maximum 11,9 (04.08) 13,5 (07.07.2005) minimalna/minimum -17,9 (25.12) -35,9 (16.01.1981) minimalna przy gruncie/minimum near the ground -19,2 (19.12) -40,3 (16.01.1981) maks. amplituda dobowa/max. daily amplitude 19,8 (22.02) 22,5 (16.02.1980) maks. zmiana w ciągu 3 h/max change per 3 h 4,9 (01.02) 10,2 (27.12.1980) maks. zmiana w ciągu 6 h/max change per 6 h 7,1 (31.12) 14,7 (23.02.1993) maks. zmiana w ciągu 12 h/max change per 12 h 9,3 (31.12) 17,9 (15-16.02.1980) dni mroźnych/ice days (tmax<0 C) 144 181* dni bardzo mroźnych/strong ice days (tmax<-10 C) 10 53* dni z temp. maks. >0 C/ days with t max>0 C 219 182* CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE / AIR PRESSURE [hpa] (0 m a.s.l.) średnie roczne/annual mean 1010,5 1008,3 maksymalne/maximum 1036,1 (11.05) 1046,8 (27.11.2010) minimalne/minimum 974,0 (24.12) 949,4 (31.01.1993) maks. zmiana w ciągu 3 h/max.change per 3 h 7,0 (05.10) 14,9 (27.11.2001) maks. zmiana w ciągu 6 h/max. change per 6 h 11,8 (05.10) 24,1 (27.11.2001) maks. zmiana w ciągu 12 h/max. change per 12 h 19,7 (29.11) 41,7 (15.12.1990) maks. zmiana w ciągu 24 h/max. change per 24 h 30,0 (28-29.11) 56,9 (15-16.12.1990) PRĘDKOŚĆ WIATRU / WIND SPEED [m/s] średnia roczna/monthly mean 5,0 5,6 maks. średnia w obserwacji/max. mean at observation 21 (05.12) 35 (21.01.1985) maks. poryw/max. wind gust 41 (30.11) - dni z wiatrem silnym/days with wind speed 10 m/s 180 162 dni z wiatrem bardzo silnym/days with wind speed >15 m/s 49 47 *Dla niektórych parametrów dane wieloletnie pochodzą z krótszego okresu.
WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA / RELATIVE HUMIDITY [%] średnia roczna/annual mean 79 80 minimalna w obserwacji/minimum at observation 34 (04.04) 24 (15.01.1981) OPADY ATMOSFERYCZNE / PRECIPITATION [mm] suma roczna/annual precipitation 410,0 452,6 maks. suma dobowa/max. daily precipitation 33,1 (08.09) 58,3 (01.08.1994) dni z opadem deszczu/days with rain 103 94 dni z opadem śniegu/days with snow 191 170 dni z opadem 0,0 mm/days with daily precip. 0,0 mm 251 242 dni z opadem 0,1 mm/days with daily precip. 0,1 mm 183 171 dni z opadem 1,0 mm/ days with daily precip. 1,0 mm 78 87 dni z opadem 10,0 mm/days with daily precip. 10,0 mm 9 10 POKRYWA ŚNIEŻNA / SNOW COVER [cm] maksymalna wysokość pokr. śn./max. snow depth 56 (09.03) 80 (14.05.1998) średnia wysokość pokr. śn./mean depth snow cover 6 19 dni z pokrywą śnieżną/days with snow cover 238 256 dni z pokrywą śn. 10 cm/days with snow cover 10 cm 149 174 dni z pokrywą śn. 20 cm/days with snow cover 20 cm 113 107 dni z pokrywą śn. 40 cm/days with snow cover 40 cm 30 27 ZJAWISKA METEOROLOGICZNE / METEOROLOGICAL PHENOMENA dni z mgłą/days with fog 22 39 dni z szadzią/days with rime 0 11 dni z gołoledzią/days with glazed Frost 8 16 dni z zamiecią niską/days with drifting snow-low 116 105 dni z zamiecią wysoką/days with blowing snow-high 47 63 ZACHMURZENIE I USŁONECZNIENIE / CLOUDINESS AND SUNSHINE usłonecznienie [godz.]/total sunshine [h] 1144,5 1006,0 średnie zachmurzenie/mean cloud cover [%] 77 72
Zestawienie wybranych miesięcznych wartości parametrów meteorologicznych w roku 2014 (część I). Monthly values of selected meteorological parameters in year 2014 (part I). Temperatura powietrza Air temperature [ C] Ciśnienie powietrza pressure (0 m a.s.l.) [hpa] Air Prędkość wiatru Wind speed [m/s] miesiąc month średnia mean odchyl. od średniej 1979-2013 difference with multi- annual mean 1979-2013 maximum data minimum data minim. przy gruncie minimum near the ground data średnia mean minimum maximum średnia mean maks. poryw max gust I -3,0 6,6 2,7 23-14,5 8-15,2 8 1018,4 1007,9 1032,8 5,8 30 II -0,9 9,5 4,4 12-12,4 28-14,3 28 1003 982,6 1022,3 7,1 29 III -6,8 3,7 2,5 7-15,5 17-12,4 1 1002,4 974,6 1023,5 5,4 29 IV -7,3 1,1 1 16-14,8 2-13 7 1006,8 975 1024,9 5,1 24 V -1,9 0,8 4,7 25-10,7 4-8,4 5 1018,1 997,8 1035,7 3,9 22 VI 3,3 1,3 7,8 22-0,4 19-0,1 12 1017,2 1005,7 1026,2 3,6 21 VII 5,6 1,2 10,4 14 2,9 5 2,2 27 1016,8 1005,9 1028,6 3,7 20 VIII 5,0 1,1 11,9 4 1,3 21-1,7 22 1017,1 1008 1028,6 4,4 22 IX 2,4 0,8 6,7 16-3,2 30-5,4 21 1006,4 987,1 1022,4 5,2 30 X -0,3 2,8 7,8 4-9,1 18-14,9 14 1013,7 989,3 1036,1 3,7 31 XI -4,4 1,7 3,7 25-13,6 13-18,3 13 1010,1 986,1 1031,3 5,3 26 XII -7,6 1,6 0,7 1-17,9 25-19,2 19 996,3 973,6 1022,7 7,2 41 ROK YEAR -1,3 2,8 11,9 4.09-17,9 25.12-19,2 19.12 1010,5 974 1036,1 5,0 41
miesiąc month Zestawienie wybranych miesięcznych wartości parametrów meteorologicznych w roku 2014 (część II). Monthly values of selected meteorological parameters in year 2014 (part II). suma miesięczna monthly total Opady atmosferyczne Precipitation [mm] % normy % of multiannual mean 1983-2013 maks. suma dobowa maximum daily total data Liczba dni z opadem dobowym No. of days with daily total precipitaion 0,0 mm 0,1 mm 1,0 mm 10,0 mm deszczem rain Liczba dni z: No. of days with: śniegiem snow mgłą fog Usłonecznienie Total sunshine suma total [h] Zachmurzenie Cloudiness I 31,9-6,7 11,1 20 24 15 8 1 6 21 2-72 II 7,6-73,3 1,3 11 26 15 2 0 3 25 0 11,2 81 III 54,1 91,2 18 8 20 18 6 2 3 21 0 116 72 IV 16,8-26,6 9,4 20 17 14 4 0 2 20 0 189,7 72 V 23 15,6 7,2 30 25 16 6 0 7 23 2 212 74 VI 16,7-41,4 4,5 2 20 14 6 0 17 8 3 164,9 83 VII 39,4-4,4 14,3 19 21 16 9 1 20 0 12 163,9 83 VIII 16,6-68,0 9,2 28 7 4 3 0 8 0 0 212,7 83 IX 92 34,7 33,1 8 24 20 9 4 17 12 2 60,4 83 X 65,4 39,7 25,9 5 24 20 10 1 12 17 1 13,7 83 XI 37,8-0,8 8,6 27 23 18 12 0 8 23 0-78 XII 8,7-72,9 3,4 14 20 13 3 0 0 21 0-61 średnia mean [%] ROK YEAR 410-7,6 33,1 8.09 251 183 78 9 103 191 22 1144,5 77,1
Przebieg średniej dobowej temperatury powietrza w roku 2014. Annual course of daily mean air temperature (2014).
Przebieg średniej miesięcznej temperatury powietrza w roku 2014 na tle średnich wieloletnich (1979-2013). Annual (2014) and multi-annual (1979-2013) course of monthly mean air temperature.
Przebieg średniego dobowego ciśnienia powietrza w roku 2014. Annual course of daily mean air pressure (2014).
Przebieg średniej dobowej prędkości wiatru w roku 2014. Annual course of daily mean wind speed (2014). prędkość wiatru [m/s] 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 1-11 1-12 data
Częstość (w %) występowania kierunków wiatru (w stopniach azymutu) w roku 2014. Frequency (%) of occurance of wind directions (degrees) 2014.
Przebieg miesięcznych sum opadów w roku 2014 na tle średnich wartości wieloletnich (1979-2013). Annual (2014) and multi-annual (1979-2013) course of monthly total precipitation.
Przebieg wysokości pokrywy śnieżnej w roku 2014. Annual course of snow cover (2014). wysokość pokrywy śnieżnej [cm] 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 1-11 1-12 data Przebieg dobowej sumy usłonecznienia w roku 2014. Annual course of daily sunshine (2014). usłonecznienie [godziny] 20 15 10 5 0 1-01 1-02 1-03 1-04 1-05 1-06 1-07 1-08 1-09 1-10 1-11 1-12 data
METEOROLOGICZNE REKORDY W ROKU 2014 / METEOROLOGICAL RECORDS IN 2014 Lp. parametr meteorologiczny / meteorological parameter nowy rekord / new record dotychczasowy rekord / previous 1. Najwyższa średnia temperatura w lutym / Highest average monthly temperaturę in Feb. -0,9-3,6 2012 2. Najwyższe absolutne maksimum temperatury w lutym / Highest max. temp. in Feb. 4,4 (12.02) 4,3 17.02.2005 3. Najwyższe absolutne minimum temperatury w lutym / Highest min. temp. in Feb. -12,4-16,5 2007 4. Najwyższa średnia temperatura w czerwcu / Highest average monthly temperature in Jun. 5. Najwyższe absolutne maksimum temperatury w październiku / Highest max. Temp. in Oct. 3,3 3,3 2013 (wyrównano/equal) 7,8 (04.10) 7,6 07.10.1984 6. Najniższa absolutna wartość ciśnienia w listopadzie / Lowest air pressure in Nov. 986,1 (08.11) 995,8 15.11.2010 KOMENTARZ OBSERWATORÓW Rok 2014 w Hornsundzie, ze średnią roczną temperaturą powietrza na poziomie -1,3 C, należy zaliczyć do bardzo ciepłych. Był to drugi najcieplejszy rok od początku pomiarów w Hornsundzie 1978-2013, z temperaturą zaledwie o 0,2 C niższą niż najcieplejszy rok 2012. We wszystkich miesiącach zanotowano wzrost temperatury powietrza w porównaniu z wieloletnią normą. Na szczególną uwagę zasługuje okres od stycznia do marca oraz od października do grudnia, kiedy zanotowano najwyższy przyrost temperatury powietrza w porównaniu ze średnią wieloletnią, odpowiednio (7,4; 9,5; 3,7 i 2,8; 1,9; 1,6 C). W analizowanym okresie zanotowano 219 dni z temperaturą powietrza powyżej 0 C, czyli o 37 dni więcej niż wynosi średnia wieloletnia. Warto również zwrócić uwagę na wyjątkowo małą liczbę dni bardzo mroźnych, których było tylko 10, a więc jedynie o 1 więcej niż w rekordowym pod tym względem roku 2012. Ubiegły rok okazał się suchy na tle wielolecia. Spadło w nim 410.0 mm opadu, a więc o 42,6 mm mniej niż w latach 1978-2013. Najmniej opadów zanotowano w miesiącach zimowych w lutym i w grudniu, kiedy opady wyniosły odpowiednio 7,6 i 8,7 mm. Jedynymi miesiącami z opadami przekraczającymi normę, były marzec, wrzesień i październik. Pomimo niższej niż zwykle rocznej sumy opadów, liczba dni z opadami była wyższa niż zazwyczaj. Było to spowodowane znacznie częstszymi opadami o najmniejszej intensywności czy wręcz śladowymi (0,0 mm). Ciekawie wyglądają w 2014 roku wartości średniego zachmurzenia i usłonecznienia. Mimo większego niż zwykle zachmurzenia (77%), całkowite usłonecznienie wyniosło 1144,5 h, a więc o 138,5 h więcej niż średnia wieloletnia. Oznacza to zdecydowanie większe niż zazwyczaj zachmurzenie podczas nocy polarnej, a także spory udział chmur piętra wysokiego w zachmurzeniu ogólnym, które czasem pozwala na wypalenie śladu wędrówki słonecznej na paskach heliografu nawet pomimo pełnego zachmurzenia.
Ze zjawisk meteorologicznych należy wyróżnić zamieć niską, którą zanotowano w ciągu 116 dni, a więc nieco częściej niż zazwyczaj. Stosunkowo rzadko występowały mgły. Pozostałe hydrometeory nie wyróżniały się na tle średnich wartości wieloletnich. Długość zalegania pokrywy śnieżnej w pobliżu stacji była o niemal 20 dni krótsza niż średnia wieloletnia. Miąższość pokrywy śnieżnej można uznać za wysoką w analizowanym roku. Observers Comment Year 2014 at Polish Polar Station Hornsund, with annual mean temperature -1.3 C was one of the warmest in the multi-annual record 1978-2013. It was the second warmest year from the beginning of measurements at Hornsund station, just slightly colder ( 0.2 C) than the warmest year 2012. Comparing to the long-term norm, in every month, an increase of the air temperature has been noted. Particularly noteworthy are the periods from January to March and from October until December, when the highest increase in air temperature has been recorded compared to the long-term average, (7.4; 9.5; 3.7 and 2.8; 1.9; 1.6 C respectively). In 2014 219 days with air temperature above 0 C were recorded, which is 37 days more than in the multi-annual norm. Worth noting is also low number of freezing cold days, with daily mean air temperatures below -10 C, which was only 10, so only one more, than the record from 2012. Comparing to multiannual average 2014 was very dry, with 410.0 mm of precipitation, which is 42.6 mm less precipitation than in years 1978-2013. Lowest precipitation was recorded in the winter months (February and December), 7. 6 and 8.7 mm respectively. The only months with higher precipitation from the average values were March, September and October. Despite lower than usual sum of precipitation, the number of days with precipitation was higher. It was the effect of more frequent occurrence of precipitation with the lowest intensity or trace of precipitation (0.0 mm). Interesting fact in 2014 is annual average of cloudiness and total sunshine duration. Despite higher than normal value of cloudiness, total sunshine duration amounted 1144.5 h so 138.5 more than multiannual average. That is due to higher than usually cloudiness during polar night and also a larger participation of high clouds in total cloudiness, which sometimes allows burning the mark on heliograph straps despite total cloud cover of the sky. From meteorological phenomena mentioned should be also low blizzard, that occurred during 116 days, so more frequent than usually. There were less days with fog. Other hydrometeors did not stand out from the multiannual averages. Snow cover near Hornsund station maintained 20 days less than in multiannual mean, but in the same time thickness of snow cover can be considered as one of the highest since the beginning of measurements at Hornsund station.
FOTOGRAFIE / PHOTOS Fot. 1. Morze chmur podczas pogody wyżowej 07.07.2014. Grań pomiędzy szczytami Fugleberget a Ariekammen nie pozwala na przelanie się chmur na rejon lodowca Fuglebreen (Daniel Kępski). Fot 1. Sea of clouds during anticyclone weather 07.07.2014. Ridge between Fugleberget and Ariekammen peaks does not allow to infiltrate the clouds into the area of Fuglebreen glacier (Daniel Kępski).
Fot. 2. Brak opadów do 27 sierpnia spowodował wysychanie i pękanie gruntu (Joanna Perchaluk). Fot. 2. Lack of rainfall until August 27 has caused a drying and cracking of the ground (Joanna Perchaluk).
Fot. 3. Susza w sierpniu spowodowała wyschnięcie cieku Fuglebekken w miejscu mierzenia jego przepływu 26.08.2014 (Tomasz Wawrzyniak). Fot. 3. Drought in August caused drying out of Fuglebekken stream, where the outflow was measured 26.08.2014 (Tomasz Wawrzyniak).
Fot. 4. Pierwszy śnieg 20.09.2014 (Joanna Perchaluk). Fot. 3. First snow 20.09.2014 (Joanna Perchaluk).
Fot. 5. Wschód księżyca 26.09.2014 (Joanna Perchaluk). Fot. 5. Moonrise 26.09.2014 (Joanna Perchaluk).
Fot. 6. Zorza polarna 19.11.2014 (Joanna Perchaluk). Fot. 6. Northern lights 19.11.2014 (Joanna Perchaluk).