Biuletyn Meteorologiczny Meteorological Bulletin

Transkrypt

1 Rocznik 5 Numer 49 Biuletyn Meteorologiczny Meteorological Bulletin Wrocław Biskupin I Wydawca: ZAKŁAD KLIMATOLOGII I OCHRONY ATMOSFERY INSTYTUT GEOGRAFII I ROZWOJU REGIONALNEGO UNIWERSYTET WROCŁAWSKI Published by: DEPARTMENT OF CLIMATOLOGY AND ATMOSPHERE PROTECTION INSTITUTE OF GEOGRAPHY AND REGIONAL DEVELOPMENT UNIVERSITY OF WROCLAW Redakcja (editors): Anetta Drzeniecka-Osiadacz, Michał Godek, Marek Kowalczyk, Piotr Muskała, Małgorzata Pietras, Piotr Ropuszyński, Małgorzata Werner Dane kontaktowe (Contact) ul. Kosiby 6/8, Wrocław. Tel , Fax: mail: info.meteo@uni.wroc.pl, www: Copyright by Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery Uniwersytetu Wrocławskiego Biuletyn w całości ani we fragmentach nie może być powielany ani rozpowszechniany za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, w tym również nie może być umieszczany ani rozpowszechniany w postaci cyfrowej, zarówno w Internecie, jak i w sieciach lokalnych bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich.

2 Bieżąca sytuacja meteorologiczna: I.2012 Położenie obserwatorium (observatory location) Współrzędne geograficzne (coordinates): 17º05 E 51º07 N Wysokość nad poziomem morza (altitude): 116,3 m Wyjaśnienia (explanations): T Temperatura powietrza Air temperature Tmax Temperatura maksymalna Maximum temperature Tmin Temperatura minimalna Minimum temperature Tmin5 Temperatura minimalna przy gruncie Minimum temperature near the ground U e Wilgotność względna Ciśnienie pary wodnej Relative humidity Vapour pressure P Ciśnienie atmosferyczne na poziomie stacji Atmospheric pressure at station level V Prędkość wiatru Wind speed α Kierunek wiatru Wind direction R Dobowa suma opadu Precipitation HS Wysokość pokrywy śnieżnej Snow depth SD Usłonecznienie Sunshine duration PM 2.5 Stężenie pyłu zawieszonego PM 2.5 PM 2.5 concentration STI Wskaźnik temperatury odczuwalnej Subjective Temperature Index WCT Temperatura ochładzania wiatrem Wind chill temperature TSWT Biotermiczny typ pogody Thermal Sensation Weather Type -999 Brak danych No data m Średnia dobowa Daily mean Zjawisko nie wystąpiło Lack of phenomenon Czas podawany w biuletynie jest czasem UTC. UTC time is used in the bulletin. Wskaźniki STI, WCT i TSWT zostały wyliczone wg programu BioKlima 1 STI, WCT and TSWT are calculated with the BioKlima software 1 Oznaczenia TSWT (TSWT codes): Oznaczenia WCT (WCT codes): -3 Bardzo zimno Very cold >-10 Niewielki wzrost dyskomfortu Slight increase in discomfort -2 Zimno Cold Odczucie zimna Uncomfortable -1 Chłodno Cool 0 Komfortowo Comfortable 1 Ciepło Warm 2 Gorąco Hot Bardzo gorąco Very hot <-60 Ryzyko powstania odmrożeń Poziom ostrzegawczy Poziom niebezpieczeństwa Risk of frostbite Warning level Danger level 1 Błażejczyk K., Błażejczyk M., 2007, BioKlima for Windows wersja 2.5, program komputerowy 2

3 Dzień Current weather: I.2012 Tabela 1. Temperatura powietrza (T), wilgotność względna (U) i ciśnienie atmosferyczne (P) Table 1. Air temperature (T), relative humidity (U) and atmospheric pressure (P) T [ o C] U [%] P [hpa] Tm Tmax Tmin Tmin Um Pm

4 Dzień Bieżąca sytuacja meteorologiczna: I.2012 Tabela 2. Prędkość (V) i kierunek (α) wiatru, dobowa suma opadu (R), wysokość pokrywy śnieżnej (HS) i usłonecznienie (SD) Table 2. Wind speed (V) and direction (α), daily precipitation (R), snow cover depth (HS) and sunshine duration (SD) V [m/s] α [1-32] Vm Vmax H Doba * R [mm] HS [cm] : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : *) Przeważający kierunek wiatru w ciągu doby SD [h] 4

5 Current weather: I.2012 Tabela 3. Stężenie pyłu zawieszonego (PM 2.5 ), wskaźnik temperatury odczuwalnej (STI), ochładzania wiatrem (WCT ) i biotermiczny typ pogody (TSWT) Table 3. Particulate matter air concentrations (PM 2.5 ), subjective temperature index (STI), wind chill temperature (WCT) and thermal sensation weather type (TSWT) Dzień PM 2.5 [µg m -3 ] <=25* 25-50* 50-75* * >100* PM2.5m PM2.5max STI [ o C] WCT [ o C] *) Procent pomiarów minutowych w danej klasie TSWT 5

6 Bieżąca sytuacja meteorologiczna: I.2012 Tabela 4. Dni charakterystyczne (w nawiasie informacja dla wielolecia ) Table 4. Number of days with threshold value (in brackets values for the period) Przymrozkowe (Tmin < 0 o C) 13 (22) Mroźne (Tmax < 0 o C) 5 (8) Bardzo mroźne (Tmin < -10 o C) 4 (5) Gorące (Tmax > 25 o C) 0 (0) Upalne (Tmax > 30 o C) 0 (0) R > 1 mm 15 (8) R > 10 mm 0 (0) Liczba dni z pokrywą śnieżną 8 (16) Tabela 5. Wielkości miesięczne na tle wieloleci (wielolecie referencyjne) oraz (cały okres pomiarów na stacji Wrocław Biskupin) Table 5. Monthly data vs. long term means (normal reference period) and (the whole data from Wrocław Biskupin station) T [ºC] P [hpa] Średnia Average Maksimum Maximum Minimum Średnia Average Maksimum Maximum Tm T max T min Tm T max Tm T min Pm P max Minimum P min V [m s -1 ] Średnia Average Maksimum Maximum Suma Sum Vm * Vm * V max * R 33.8** 32.4** 53.0 R [mm] Maksimum dobowe Daily maximum R *) Inna, w porównaniu z wieloleciem i , metoda pomiaru prędkości wiatru (okres i pomiary tachometryczne, od grudnia 2008 pomiar anemometrem akustycznym). **) Średnia suma miesięczna dla wielolecia. 6

7 Current weather: I.2012 Ryc. 1. Częstość (a) i prędkość (b) wiatru w kierunkach oraz stężenie pyłu zawieszonego PM 2.5 w zależności od kierunku wiatru (c) Fig. 1. Wind direction frequency (a), wind velocity (b) and PM 2.5 air concentrations for a given wind direction (c) 7

8 Bieżąca sytuacja meteorologiczna: I.2012 a) b) c) Ryc. 2. Średnie dobowe ciśnienie atmosferyczne i prędkość wiatru (a), średnia dobowa, minimalna i maksymalna temperatura powietrza (b), wilgotność względna, ciśnienie pary wodnej i dobowa suma opadu atmosferycznego (c) Fig. 2. Daily average air pressure and wind speed (a), daily average air temperature (b), relative humidity, vapour pressure and daily precipitation sums (c) 8

9 a) Current weather: I.2012 b) Ryc. 3. Średnie dobowe stężenie pyłu PM 2.5 i dobowe sumy opadu atmosferycznego (a), godzinowe wielkości stężenia pyłu zawieszonego PM 2.5 (b) Fig. 3. Daily average air concentrations of PM 2.5 and daily precipitation sums (a), hourly average PM 2.5 concentrations (b) Ryc. 4. Grubość pokrywy śnieżnej i średnia, maksymalna i minimalna temperatura powietrza Fig. 4. Snow cover depth, mean, maximum and minimum air temperatures 9

10 Bieżąca sytuacja meteorologiczna: I.2012 Ryc. 5. Kumulowana suma opadu atmosferycznego Fig. 5. Cumulative sum of daily precipitation Komentarz obserwatora do sytuacji pogodowej: W styczniu 2012 r. warunki pogodowe we Wrocławiu były zróżnicowane i odbiegały od przeciętnych dla tego miesiąca. Można wyróżnić dwa okresy z odmiennymi warunkami termicznymi. Przez pierwsze dwie dekady przeważała sterowana rozległymi ośrodkami niżowymi adwekcja z zachodu i północnegozachodu, przynosząca stosunkowo ciepłe i wilgotne powietrze znad Oceanu Atlantyckiego. 5 stycznia ciśnienie powietrza osiągnęło rekordowo niską wartość 968,3 hpa, niższą o 0,2 hpa od minimum z wielolecia referencyjnego O dynamice zjawisk pogodowych w tym okresie świadczą również stosunkowo wysokie maksymalne prędkości wiatru (17,4, 20,7 oraz 17,6 m/s odpowiednio w dniach 4, 5 i 6. stycznia). Warto w tym miejscu wspomnieć, że porywy wiatru przekraczające 20 m/s wystąpiły również 12 i 14 dnia tego miesiąca. Przeważająca część miesiąca była cieplejsza lub znacznie cieplejsza od przeciętnej z wielolecia referencyjnego W początkowych dniach maksymalne temperatury dobowe sięgały 10 C. Odpowiedzialny za to był napływ ciepłego powietrza zwrotnikowego, sterowany głębokim, rozległym niżem znad Islandii. Dodatkowo, duże zachmurzenie uniemożliwiało znaczące nocne spadki temperatury powietrza. W konsekwencji, w pierwszej dekadzie stycznia minimalne temperatury dobowe miały wartości dodatnie. Wszystko to znalazło odzwierciedlenie w dodatniej średniej miesięcznej temperaturze powietrza (1,1 C), wyższej o 1,7 C w stosunku do wielolecia referencyjnego W styczniu 2012 odnotowano 24 dni z opadem atmosferycznym. Miesięczna suma opadu wyniosła 53,0 mm i była o ponad połowę wyższa od średniej z wielolecia (32,4 mm). W połowie miesiąca nastąpiła przebudowa pola barycznego nad Europą. Pogodą zaczął sterować układ tworzony przez nurkujący z północy niż z centrum nad Bałtykiem i południową Finlandią oraz wyż z centrum nad Wielką Brytanią, który następnie przesunął się nieco na południe. Cyrkulacja strefowa została zablokowana a we Wrocławiu, w wyniku napływu powietrza z północy zanotowano niewielkie ochłodzenie. Spadek temperatury poniżej 0 C spowodował, że opad deszczu zamienił się w śnieg i na kilka dni pojawiła się pokrywa śnieżna, o grubości nie przekraczającej 5 cm. W sumie w styczniu 2012 r. odnotowano zaledwie 8 dni z pokrywą śnieżną (średnia dla wielolecia referencyjnego jest dwukrotnie wyższa). Pod koniec drugiej dekady stycznia nad środkową Europę powróciła cyrkulacja strefowa sterowana przez wieloośrodkowy układ niżowy znad Morza Norweskiego, Islandii, Grenlandii i Kanady, a temperatura znów wzrosła powyżej 0 C i pokrywa śnieżna zanikła. W kolejnych dniach nad Polskę od północnego zachodu nasunęła się zatoka jednego z ośrodków niżowych, przynosząc niezbyt intensywne opady, utrzymujące się przez kilka dni. Dopiero w połowie trzeciej dekady stycznia wystąpiły dni mroźne (z temperaturą maksymalną niższą od 0 C). Począwszy od 24. stycznia dominujący wpływ na kształtowanie się warunków pogodowych we Wrocławiu przejął rozbudowujący się nad obszarem północno-zachodniej Azji silny układ wyżowy, przynoszący mroźne, kontynentalne powietrze ze wschodu. W związku z oddziaływaniem wspomnianego układu wyżowego, w styczniu 2012 r. odnotowano nieco większą niż w wieloleciu referencyjnym ( ) częstość wiatru z sektora wschodniego. Wyż ten odpowiedzialny był za kilkunastodniowy okres silnych mrozów, utrzymujących się aż do połowy lutego. Średnia temperatura ostatnich kilku dni stycznia 2012 r. była wyraźnie niższa od średniej wieloletniej, niemniej jednak 10

11 Current weather: I.2012 temperatura minimalna, która wystąpiła w ostatnim dniu miesiąca i wyniosła 13,9 C, była znacząco wyższa od absolutnego minimum z wielolecia ( 27,6 C). Brak pokrywy śnieżnej w połączeniu z adwekcją mroźnego powietrza przyczyniły się do szybkiego spadku temperatury gruntu w ostatnich dniach miesiąca, natomiast na powierzchni gruntu występowało wówczas charakterystyczne dla pogody antycyklonalnej zjawisko szronu. Brak izolacji termicznej gruntu przez zalegającą na nim warstwę śniegu przyczynił się do głębokiego przemarznięcia gruntu, co mogło spowodować straty w ozimych uprawach rolnych. Opracował: Piotr Muskała 11