2010 XII WROCŁAW BISKUPIN

Transkrypt

1 ZAKŁAD KLIMATOLOGII I OCHRONY ATMOSFERY INSTYTUT GEOGRAFII I ROZWOJU REGIONALNEGO UNIWERSYTET WROCŁAWSKI DEPARTMENT OF CLIMATOLOGY AND ATMOSPHERE PROTECTION INSTITUTE OF GEOGRAPHY AND REGIONAL DEVELOPEMENT UNIVERSITY OF WROCLAW Rocznik: 3 Numer: XII BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN WROCŁAW BISKUPIN UL. KOSIBY 6/8, WROCŁAW, POLSKA Współrzędne geograficzne (coordinates): 17º05 E 51º07 N Wysokość nad poziomem morza (altitude): 116,3 m Wydawca: Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski ul. Kosiby 6/8, Wrocław. Tel , Fax: mail: info@meteo.uni.wroc.pl, www: Redakcja (editors): Anetta Drzeniecka-Osiadacz, Grzegorz Gałek, Michał Godek, Magdalena Korzystka, Marek Kowalczyk, Hanna Ojrzyńska, Małgorzata Pietras, Piotr Ropuszyński, Tymoteusz Sawiński, Sebastian Sikora, Małgorzata Werner Copyright by Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery Uniwersytetu Wrocławskiego Biuletyn w całości ani we fragmentach nie moŝe być powielany ani rozpowszechniany za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, w tym równieŝ nie moŝe być umieszczany ani rozpowszechniany w postaci cyfrowej, zarówno w Internecie, jak i w sieciach lokalnych bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich.

2 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: XII.2010 Wyjaśnienia (explanations): T Temperatura powietrza Air temperature Tmax Temperatura maksymalna Maximum temperature Tmin Temperatura minimalna Minimum temperature Tmin5 Temperatura minimalna przy gruncie Minimum temperature near the ground U e Wilgotność względna Ciśnienie pary wodnej Relative humidity Vapour pressure P Ciśnienie atmosferyczne na poziomie stacji Atmospheric pressure at station level V Prędkość wiatru Wind speed α Kierunek wiatru Wind direction R Dobowa suma opadu Precipitation HS Wysokość pokrywy śnieŝnej Snow depth SD Usłonecznienie Sunshine duration PM2.5 StęŜenie pyłu zawieszonego PM 2.5 PM 2.5 concentration STI Wskaźnik temperatury odczuwalnej Subjective temperature index WCT Temperatura ochładzania wiatrem Wind chill temperature TSWT Biotermiczny typ pogody Thermal Sensation Weather Type -999 Brak danych No data m Średnia dobowa Daily mean Zjawisko nie wystąpiło Lack of phenomenon Czas podawany w biuletynie jest czasem UTC. UTC time is used in the bulletin. Wskaźniki STI, WCT i TSWT zostały wyliczone wg programu BioKlima 1 STI, WCT and TSWT are calculated with the BioKlima software 1 Oznaczenia TSWT (TSWT codes): Oznaczenia WCT (WCT codes): -3 Bardzo zimno Very cold >-10 Niewielki wzrost dyskomfortu Slight increase in discomfort -2 Zimno Cold Odczucie zimna Uncomfortable -1 Chłodno Cool Ryzyko powstania Risk of frostbite 0 Komfortowo Comfortable odmroŝeń 1 Ciepło Warm Poziom Warning level 2 Gorąco Hot ostrzegawczy 3 Bardzo gorąco Very hot <-60 Poziom niebezpieczeństwa Danger level 1 BłaŜejczyk K., BłaŜejczyk M., 2007, BioKlima for Windows wersja 2.5, program komputerowy 2

3 Tabela 1. Temperatura powietrza (T), wilgotność względna (U) i ciśnienie atmosferyczne (P) Table 1. Air temperature (T), relative humidity (U) and atmospheric pressure (P) Dzień T [ o C] Current weather: XII.2010 U [%] P [hpa] Tm Tmax Tmin Tmin Um Pm

4 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: XII.2010 Tabela 2. Prędkość (V) i kierunek (α) wiatru, dobowa suma opadu (R), wysokość pokrywy śnieŝnej (HS) i usłonecznienie (SD) Table 2. Wind speed (V) and direction (α), daily precipitation (R), snow cover depth (HS) and sunshine duration (SD) Dzień V [m/s] α [1-32] Vm Vmax H Doba * R [mm] HS [cm] : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : *) PrzewaŜający kierunek wiatru w ciągu doby SD [h] 4

5 Current weather: XII.2010 Tabela 3. StęŜenie pyłu zawieszonego (PM2.5), wskaźnik temperatury odczuwalnej (STI), stresu cieplnego (HSI) i biotermiczny typ pogody (TSWT) Table 3. Particulate matter air concentrations (PM2.5), subjective temperature index (STI), heat stress index (HSI) and thermal sensation weather type (TSWT) Dzień PM2.5 [µg m -3 ] STI [ o C] WCT [ o C] TSWT <= >100 2 PM2.5m PM2.5max Procent pomiarów minutowych w danej klasie 5

6 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: XII.2010 Tabela 4. Dni charakterystyczne (w nawiasie informacja dla wielolecia ) Table 4. Number of days with threshold value (in brackets values for the period) Przymrozkowe (Tmin < 0 o C) 30 (19) Mroźne (Tmax < 0 o C) 19 (6) Bardzo mroźne (Tmin < -10 o C) 15 (2) Gorące (Tmax > 25 o C) 0 (0) Upalne (Tmax > 30 o C) 0 (0) R > 1 mm 14 (9) R > 10 mm 2 (0) Liczba dni z pokrywą śnieŝną 31 (10) Tabela 5. Wielkości miesięczne na tle wielolecia ( ) Table 5. Monthly data vs. long term means ( ) T [ºC] P [hpa] V [m s -1 ] Średnia Average Tm T max T min Maksimum Tm Maximum T max Minimum Średnia Average Maksimum Maximum Tm T min Pm P max Minimum P min Średnia Average Maksimum Maximum Suma Sum Vm * Vm V max R 37.8** 37.6** 73.1 R [mm] Maksimum dobowe R Daily maximum *) Inna, w porównaniu z wieloleciem i , metoda pomiaru prędkości wiatru (okres i pomiary tachometryczne, od grudnia 2008 pomiar anemometrem akustycznym). **) Średnia suma miesięczna dla wielolecia. 6

7 Current weather: XII.2010 Ryc. 1. Częstość (a) i prędkość (b) wiatru w kierunkach oraz stęŝenie pyłu zawieszonego PM2.5 w zaleŝności od kierunku wiatru (c) Fig. 1. Wind direction frequency (a), wind speed (b) and PM2.5 air concentrations for a given wind direction (c) 7

8 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: XII.2010 a) b) c) Ryc. 2. Średnie dobowe ciśnienie atmosferyczne i prędkość wiatru (a), średnia dobowa, minimalna i maksymalna temperatura powietrza (b), wilgotność względna, ciśnienie pary wodnej i dobowa suma opadu atmosferycznego (c) Fig. 2. Daily average air pressure and wind speed (a), daily average air temperature (b), relative humidity, vapour pressure and daily precipitation sums (c) 8

9 Current weather: XII.2010 a) b) Ryc. 3. Średnie dobowe stęŝenie pyłu PM2.5 i dobowe sumy opadu atmosferycznego (a), godzinowe wielkości stęŝenia pyłu zawieszonego PM2.5 (b) Fig. 3. Daily average air concentrations of PM2.5 and daily precipitation sums (a), hourly average PM2.5 concentrations (b) Ryc. 4. Grubość pokrywy śnieŝnej i średnia, maksymalna i minimalna temperatura powietrza Fig. 4. Snow cover depth, mean, maximum and minimum air temperatures 9

10 BieŜąca sytuacja meteorologiczna: XII.2010 Ryc. 5. Kumulowana suma opadu atmosferycznego Fig. 5. Cumulative sum of daily precipitation Komentarz obserwatora do sytuacji pogodowej: Grudzień 2010 roku we Wrocławiu zapisał się jako okres mroźny i śnieŝny (z pokrywą śnieŝną utrzymującą się przez cały miesiąc i wysoką sumą opadów). Średnia miesięczna temperatura powietrza wyniosła -5,1 C i była aŝ o 6,0 C niŝsza od średniej z wielolecia referencyjnego Na tak niską wartość średniej temperatury miała wpływ duŝa ilość dni mroźnych (19, w tym bardzo mroźnych 15). Zdecydowanie niŝsza od przeciętnej była równieŝ średnia miesięczna temperatura minimalna (-8,7 C) i średnia miesięczna temperatura maksymalna (-1,9 C). Długotrwała obecność chłodnego powietrza spowodowana była oddziaływaniem zatoki niskiego ciśnienia, zalegającej nad Polską niemal przez cały miesiąc i rozbudowanej w wyŝszych partiach troposfery (ok. 5 km nad ziemią). Powodowało to adwekcje z obszarów arktycznych oraz jego osiadanie po zachodniej stronie osi zatoki. Utrzymywanie się chłodnej masy powietrza o znacznej miąŝszości pionowej pozwoliło na długotrwałą konserwację pokrywy śnieŝnej pomimo kilku epizodów z adwekcją ciepła. Sytuacja baryczna w górnej części troposfery przełoŝyła się na duŝą aktywność ośrodków niŝowych w jej dolnych partiach. Z wędrówką niŝów, które w drodze znad Atlantyku do Rosji przechodziły przez teren Polski związane były krótkotrwałe, niewielkie ocieplenia na terenach znajdujących się wówczas w ich przedniej części (zanotowano cztery takie epizody). Obserwowana adwekcja ciepła wynikała z napływu ciepłego powietrza polarno-morskiego i towarzyszących niekiedy efektów fenowych. Bardzo niska temperatura na początku miesiąca (1-4 grudnia) spowodowana była spływem powietrza arktycznego. Do cyrkulacji górnej dołączyła wtedy adwekcja chłodnej masy powietrza pomiędzy tylną częścią niŝu przemieszczającego się torem południowym znad Atlantyku nad zachodnią Rosję, a wyŝem znad Skandynawii (oba ośrodki rozbudowane w dolnej warstwie troposfery). W okresie tym odnotowano najniŝsze w miesiącu temperatury minimalne, co wiązać naleŝy dodatkowo ze zjawiskiem nocnego wypromieniowania ciepła przy małym zachmurzeniu. Podobne, warunkowane cyrkulacyjnie ochłodzenia wystąpiły równieŝ 9 grudnia oraz, w dłuŝszym okresie, między 13 a 19 grudnia (ośrodek niŝowy znajdował się wówczas nad wschodnią częścią Europy a wyŝ znad Atlantyku, sięgał klinem po Skandynawię). Obserwowana w ciągu miesiąca zwiększona aktywność ośrodków niŝowych odcisnęła największe piętno na miesięcznej sumie opadów. W grudniu opad przekraczający 1 mm odnotowano w ciągu 14 dni (o 5 dni więcej niŝ w wieloleciu referencyjnym), a miesięczna suma (wynosząca 73,1 mm) przekroczyła średnią wartość wieloletnią o 94%. Wystąpienie opadu przekraczającego 10 mm odnotowano dwukrotnie - 1 oraz 24 grudnia, przy czym tylko pierwszy epizod, z uwagi na utrzymującą się ujemną temperaturę, przełoŝył się na znaczny przyrost pokrywy śnieŝnej. W obu przypadkach mieliśmy do czynienia z opadem frontalnym, jednakŝe 1 grudnia (12 mm) był on związany z frontem chłodnym, a 24 grudnia (12,2 mm) z frontem stacjonarnym rozciągającym się od Włoch po Rosję i powstałymi na nim wtórnymi ośrodkami niŝowymi. Większe opady frontalne (rzędu 5-7 mm) odnotowano w miesiącu jeszcze 5 razy (7, 11, 12, 14, 27 grudnia), ale tylko trzykrotnie, z uwagi na panującą temperaturę, przyczyniły się one do wzrostu wysokości pokrywy śnieŝnej. Największy dobowy przyrost miąŝszości śniegu, bo aŝ o 10 cm miał miejsce 27 grudnia, podczas szybkiego przejścia frontu chłodnego i frontów wtórnych. Opracowała: Hanna Ojrzyńska 10