2014 NR 3 KWARTALNIK DLA RODZICÓW BEZPIECZNIE U EKOLUDKÓW
KWARTALNIK DLA RODZICÓW BEZPIECZNIE U EKOLUDKÓW W marcu Raz śnieg pada, a raz deszczyk. Na jeziorze lód już trzeszczy. Błękit nieba lśni w kałuży, bałwan w słońcu oczy mruży. - Koniec zimy. Przerwa. Dzwonek. - To nie dzwonek, to skowronek! Drodzy rodzice! Oddajemy trzeci numer kwartalnika Bezpieczne Przedszkole, w którym chcemy informować o ważnych sprawach dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa. Dzień Bezpiecznego Internetu Jak już Państwu wiadomo 10 lutego 2015 roku obchodziliśmy Dzień Bezpiecznego Internetu. Wszystkie działania podejmowane w ramach DBI realizowane były pod hasłem Razem tworzymy lepszy Internet. Wydarzenie to odbyło się w Bezpieczne Przedszkole Strona 2
Polsce po raz jedenasty. W Polsce Dzień Bezpiecznego Internetu od 2005 roku organizowany jest przez Fundację Dzieci Niczyje oraz Naukową i Akademicką Sieć Komputerową (NASK) realizatorów unijnego programu Safer Internet. Głównym partnerem wydarzenia jest Fundacja Orange. Partnerami byli w tym roku także Microsoft i Facebook. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem przez Joannę Kluzik-Rostkowską, Minister Edukacji Narodowej, prof. Lenę Kolarską-Bobińską, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Andrzeja Halickiego, Ministra Administracji i Cyfryzacji, Magdalenę Gaj, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Marka Michalaka, Rzecznika Praw Dziecka. Hasło tegorocznych obchodów Razem tworzymy lepszy Internet ( Let s create a better Internet together ) zwracało uwagę na to, że każdy internauta może przyczynić się do tego, że Internet będzie miejscem bezpiecznym i pozytywnym. Każdy z nas ponosi odpowiedzialność za to, co robi w Sieci i w jaki sposób z niej korzysta. Zwracano uwagę na potencjał sieci oraz różne możliwości jej zastosowania - w edukacji, w kontaktach z rówieśnikami, a także jako formę twórczej rozrywki. A oto kilka rad dla Rodziców: Gdy dziecko wkracza w wirtualny świat Pamiętajcie o kilku podstawowych faktach: Zalety Internetu znaczenie przeważają jego wady Ciekawość dziecka jest rzeczą naturalną Bezpieczne Przedszkole Strona 3
Anonimowość w Sieci jest tylko pozorna Internet jest dobry, źli bywają jedynie ludzie, którzy go używają. Rodzice nie muszą w każdej chwili kontrolować, w jakim zakątku Internetu przebywa ich dziecko. Wystarczy, że razem z nim stworzą zestaw dobrych praktyk korzystania z Sieci. Początkiem kształtowania pozytywnych nawyków może być zawarcie umowy z dzieckiem o bezpiecznym użytkowaniu Internetu. Kojarzy się poważnie, ale tak naprawdę jest to skuteczna, wychowawcza i nieszablonowa metoda uwrażliwienia dziecka na właściwe korzystanie z Sieci. Przykładowe wzory umów 10 Porad dla rodziców Dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu przez dzieci 1. Odkrywaj Internet razem z dzieckiem. Bądź pierwszą osobą, która zapozna dziecko z Internetem. Odkrywajcie wspólnie jego zasoby. Spróbujcie znaleźć strony, które mogą zainteresować Wasze pociechy, a następnie zróbcie listę przyjaznych im stron (pomocny będzie edukacyjny serwis internetowy - www.sieciaki.pl Jeśli Wasze dziecko sprawniej niż Wy porusza się po Sieci, nie zrażajcie się - poproście, by było Waszym przewodnikiem po wirtualnym świecie. 2. Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczeństwa w Internecie. Uczul dziecko na niebezpieczeństwa związane z nawiązywaniem nowych znajomości w Internecie. Podkreśl, że nie można ufać osobom poznanym w Sieci, ani też wierzyć we wszystko co o sobie mówią. Ostrzeż dziecko przed ludźmi, którzy mogą chcieć zrobić im krzywdę. Rozmawiaj z dzieckiem o zagrożeniach czyhających w Internecie i sposobach ich unikania. 3. Rozmawiaj z dziećmi o ryzyku umawiania się na spotkania z osobami poznanymi w Sieci. Dorośli powinni zrozumieć, że dzięki Internetowi dzieci mogą nawiązywać przyjaźnie. Jednakże spotykanie się z nieznajomymi poznanymi w Sieci może okazać się bardzo niebezpieczne. Dzieci muszą mieć świadomość, że mogą spotykać się z nieznajomymi wyłącznie po uzyskanej zgodzie rodziców i zawsze w towarzystwie dorosłych lub przyjaciół. Bezpieczne Przedszkole Strona 4
4. Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu swoich prywatnych danych. Dostęp do wielu stron internetowych przeznaczonych dla najmłodszych wymaga podania prywatnych danych. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie może przynieść podanie swoich danych osobowych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego imienia, nazwiska, adresu i numeru telefonu. 5. Naucz dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w Sieci. Wiele dzieci używa Internetu w celu rozwinięcia swoich zainteresowań i rozszerzenia wiedzy potrzebnej w szkole. Mali internauci powinni być jednak świadomi, że nie wszystkie znalezione w Sieci informacje są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki). 6. Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka. Często zdarza się, że dzieci przypadkowo znajdują się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą, boją się do tego przyznać. Ważne jest, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o tego typu sytuacjach; by wiedziało, że zawsze kiedy poczuje się niezręcznie coś je zawstydzi lub przestraszy, może się do Ciebie zwrócić. 7. Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści. Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za niewłaściwe czy nielegalne treści w Internecie. Nasze działania w tym względzie pomogą likwidować np. zjawisko pornografii dziecięcej szerzące się przy użyciu stron internetowych, chatów, e-maila itp. Nielegalne treści można zgłaszać na policję lub do współpracującego z nią punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie - Hotline'u (www.dyzurnet.pl) Hotline kooperuje również z operatorami telekomunikacyjnymi i serwisami internetowymi w celu doprowadzenia do usunięcia nielegalnych materiałów z sieci. 8. Zapoznaj dziecko z NETYKIETĄ - Kodeksem Dobrego Zachowania w Internecie. Przypominaj dzieciom o zasadach dobrego wychowania. W każdej dziedzinie naszego życia, podobnie więc w Internecie obowiązują takie reguły: powinno się być miłym, używać odpowiedniego słownictwa itp. (zasady Netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl) Twoje dzieci powinny je poznać (nie wolno czytać nie swoich e-maili, kopiować zastrzeżonych materiałów, itp.). 9. Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko. Przyjrzyj się, jak Twoje dziecko korzysta z Internetu, jakie strony lubi oglądać i jak zachowuje się w Sieci. Staraj się poznać znajomych, z którymi dziecko koresponduje za pośrednictwem Internetu. Ustalcie zasady korzystania z Sieci (wzory Umów Rodzic-Dziecko znajdziesz na stronie http://www.sieciaki.pl/dla- Bezpieczne Przedszkole Strona 5
rodzicow-i-nauczycieli/materialy-do-pobranial) oraz sposoby postępowania w razie nietypowych sytuacji. 10. Pamiętaj, że pozytywne strony Internetu przeważają nad jego negatywnymi stronami. Internet jest doskonałym źródłem wiedzy, jak również dostarczycielem rozrywki. Pozwól swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób w pełni korzystać z oferowanego przez Sieć bogactwa. Jak uczyć dzieci korzystać z komputera? Większości dzieci nie trzeba specjalnie zachęcać do tego, by zainteresowały się komputerem. Komputer bowiem sam przyciąga ich wzrok, wabi kolorowym monitorem, przyciskami na klawiaturze i tym, że pod wpływem naciskania na myszkę i wodzenia nią po ekranie tak wiele i tak szybko się zmienia. Komputer, a zwłaszcza Internet mogą wnieść wiele cennych doświadczeń, wiadomości i przeżyć w świat dziecka pod warunkiem, że nauczymy je rozsądnie z nich korzystać. Wspólna zabawa. Kontakty z komputerem i Internetem będą korzystne dla rozwoju intelektualnego i emocjonalnego dziecka, jeśli komputer będzie źródłem wspólnej zabawy z drugą osobą. Dziecko może wykonywać różne zadania edukacyjne na przemian z dorosłymi. Wspólna zabawa przed ekranem sprawi, że kontakt z komputerem i Internetem nie będzie oznaczał odcięcia się dziecka od świata realnego. Pościgajcie się na zmianę w grze szybkościowej, sprawdźcie komu uda się zebrać więcej owoców w grze zręcznościowej, poćwiczcie nawzajem pamięć w grach typu memory, wspólnie pokolorujcie obrazek itp. Komputer dla wszystkich. Dużym błędem jest kupowanie osobnego komputera dla kilkulatka i wstawianie go do jego pokoju. Wspólny komputer pomaga dziecku nauczyć się ograniczonego używania go i dzielenia się nim z innymi. Kilkuletnie Bezpieczne Przedszkole Strona 6
dziecko nie powinno spędzać przed komputerem więcej niż 20 minut dziennie. Dobrze jest zaraz po wyłączeniu komputera zaangażować dziecko we wspólnie wykonywaną pracę. Wspólny komputer daje rodzicom możliwość kontrolowania poczynań malucha przed ekranem. Komputer w pokoju dziecka sam mu się narzuca jako najprostsze i najbardziej atrakcyjne zajęcie. Tak nie wolno. Samo tłumaczenie dziecku, że komputer jest szkodliwy, że musi już przestać bo tak nie wolno nic nie pomoże. Dziecko uczy się określonych zachowań nie przez to czego słucha, ale przez to co widzi. Jeśli dorośli w jego rodzinie dopadają do komputera w każdej wolnej chwili, w dziecku wytwarza się przekonanie o tym, że jest to jedyna rozrywka i przyjemność jaką można sobie sprawić. Dziecko nie będzie rozumiało dlaczego tata gra trzy godziny a ono może tylko 15 minut. Dostarczanie wrażeń. Dziecko nie stanie się internetowym nałogowcem jeśli w porę przekona się, że świat realny też może dać sporo frajdy i radości. Jeśli kolorujesz z dzieckiem obrazki na komputerze, pokaż mu jak fajnie jest to robić kredką w książeczce do kolorowania. Jeśli gracie w grę na ekranie, zagrajcie także w prawdziwą grę planszową. Jeśli razem układacie puzzle online ułóżcie też obrazek z prawdziwych puzzli, naklejcie go na karton i powieście w pokoju dziecka. Bezpieczna zabawa. Przed uruchomieniem strony www należy upewnić się, czy dana strona na pewno jest bezpieczna, czy nie pojawią się na naszym ekranie treści, których nie chcemy prezentować dziecku. W przypadku dzieci starszych warto rozmawiać z nimi o kontaktach, które nawiązują przez Internet. Dzieci powinny wiedzieć, że nie wszyscy są tacy jak o sobie piszą. Nie da się całkowicie zapobiec wszystkiemu, ale można zminimalizować zagrożenia jakie niesie z sobą nieostrożne korzystanie z sieci. Powiedz dziecku co to jest ograniczone zaufanie i zaproponuj, by stosowało je podczas nawiązywania kontaktów przez Internet. Wytłumacz dziecku jak trzeba się chronić, nie podawać swoich danych, adresu, telefonu itp. Najważniejsze. Najważniejsze jest to, by dziecko obserwując swoich rodziców pojęło, że komputer i Internet to jeden z wielu dostępnych sposobów na zdobywanie wiadomości, na nudę, na poprawę nastroju, na deszczowy dzień, na frajdę, zabawę i spędzony miło czas. Jeden z wielu, a nie jedyny. Bezpieczne Przedszkole Strona 7
Kiedy komputer i internet mogą zaszkodzić? Komputer i Internet dostarczane dziecku w odpowiednich proporcjach i w odpowiedni sposób są cennym źródłem wiadomości, sposobem na zabawę, atrakcyjną formą edukacji i rozrywki. Jednak w niektórych wypadkach, obydwa te tak pożyteczne i cenne zjawiska mogą stać się szkodliwe dla rozwoju dziecka. Zanim dopuścimy kilkulatka do komputera musimy zdawać sobie sprawę z tego, że kontakt z nim to dla dziecka ogromna ilość silnych wrażeń następujących bardzo szybko i niemal jednocześnie. Atrakcyjność kontaktu z komputerem a zwłaszcza z Internetem polega głównie na tym, że bardzo szybko i bardzo dużo się tam dzieje. Przy dłuższym i niekontrolowanym kontakcie z rzeczywistością wirtualną, dziecko zaczyna się przyzwyczajać do ilości wrażeń jaką ona niesie i do szybkości z jaką następują one po sobie. Bezkrytyczny i niedojrzały umysł dziecka zaczyna przypisywać cechy wirtualnego świata, otaczającemu go realnemu światu. Tymczasem realny świat jest inny: nie dostarcza aż tylu wrażeń, nic nie dzieje się w nim tak szybko, nic nie zmienia się tak jak dziecko tego chce i za jednym kliknięciem. Realna rzeczywistość rozczarowuje dziecko, ono woli tę drugą bo po prostu jest fajniejsza. Wirtualny świat wygra z tym realnym w umyśle dziecka jeśli w porę nie zapobiegniemy temu zjawisku. A możemy mu zapobiec stosując wyżej wymienione zasady. Przydatne strony: www.sieciaki.pl www.fdn.pl www.saferinternet.pl www.dbi.pl www.dzieckowsieci.pl www.helpline.org.pl www.plikifolder.pl Zespół redakcyjny: Ewa Kwaśniewska Agnieszka Piesik Materiały zaczerpnięte ze źródeł internetowych Bezpieczne Przedszkole Strona 8