PRK-OZE - 1/2011 Warszawa, 6 lutego 2012 r. Szanowny Pan Donald Tusk Premier Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Al. Ujazdowskie 1/3 00-583 Warszawa W imieniu organizacji zrzeszonych w Polskiej Radzie Koordynacyjnej Odnawialnych Źródeł Energii (PRK OZE) reprezentującej ponad 1000 podmiotów gospodarczych, pragniemy zwrócić uwagę Pana Premiera na poważne zagrożenia, jakie dla rozwoju sektora odnawialnych źródeł energii (OZE), zadekretowanego w dokumentach strategicznych opracowanych i przyjętych przez Pański Rząd w latach 2009-2010, generuje działalność legislacyjna resortu gospodarki. Zagrożenia te w konsekwencji mogą przełożyć się na realne, poważne problemy dla finansów i gospodarki w skali całego Państwa, o czym piszemy poniżej. Polska, podobnie jak wszystkie kraje Unii Europejskiej, zdecydowała się znacząco zwiększyć udział OZE w mixie energetycznym kraju i jest do tego zobowiązana przez stosowne dyrektywy Unii Europejskiej. Nasz cel na rok 2020 ustalono na poziomie 15% udziału OZE w podaży finalnej energii, przy czym w elektroenergetyce ma to być nieco ponad 19%. Obecnie wskaźniki te wynoszą odpowiednio ok. 9-10% i ok. 7-8%. Oznacza to, że wysiłek inwestycyjny konieczny dla osiągnięcia celu musi zostać zwielokrotniony w porównaniu z ubiegłą dekadą. Jeszcze w latach 2005-2006 przyjęto, a następnie wielokrotnie to potwierdzono, także w do dziś obowiązujących postanowieniach Pańskiego Rządu, że konieczne inwestycje realizowane będą przede wszystkim ze środków przedsiębiorców, praktycznie bez udziału środków publicznych. Równocześnie z tych postanowień wynika, że przedsiębiorcy podejmując ryzyko inwestycji w sektorach OZE, z których żaden nie może jeszcze konkurować na rynku energii ze zbudowanym w minionych latach, dominującym oligopolem skonsolidowanych pionowo przedsiębiorstw energetycznych wykorzystujących głównie węgiel, mogą liczyć na trwałość i stabilność obowiązujących obecnie rozwiązań prawnych, tworzących stosunkowo przejrzysty system wsparcia, który gwarantuje: obowiązek zakupu energii wytwarzanej w OZE po średniej cenie rynkowej z ubiegłego roku; tzw. zielone certyfikaty przyznawane wytwórcom energii, mające charakter praw majątkowych, które zapewniają dodatkowy przychód pokrywający różnicę pomiędzy kosztami wytwarzania energii zielonej i konwencjonalnej. System ten, choć nie jest doskonały, zaczął działać i spowodował realne zwiększenie inwestycji służących wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii. Wbrew obiegowym opiniom, związany z tym wzrost cen energii elektrycznej i ciepła dla odbiorców finalnych był relatywnie niewielki w przypadku konsumenta indywidualnego obciążenie z tego tytułu nie przekracza obecnie 2,8 grosza (mniej niż 4,6% ponoszonych opłat) na 1 kwh konsumowanej energii elektrycznej. W tym samym czasie odnotowano wielokrotnie wyższą dynamikę wzrostu cen za dostawy energii elektrycznej i ciepła z tytułu wzrostu cen węgla i gazu ziemnego i kosztów modernizacji energetyki konwencjonalnej. Jednak, ostatnio, nasze środowiska zbulwersował przedstawiony do konsultacji przez Ministerstwo Gospodarki w dniu 22 grudnia ub. roku pakiet projektów ustaw energetycznych. Zamiast poprawy jakościowej obowiązującego systemu wsparcia planuje się prawie całkowity jego demontaż, nie proponując w zamian Adres do korespondencji: Polska Rada Koordynacyjna Odnawialnych Źródeł Energii ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa, fax 022 548 4998
żadnych rozwiązań, które mogłyby przynieść efektywne wsparcie dla realizacji celów w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii, z korzyścią dla całej krajowej gospodarki. Szczególne kontrowersje budzi: likwidacja obowiązku zakupu energii wytwarzanej w źródłach odnawialnych; pominięcie niezwykle ważnej roli władz samorządowych w tworzeniu warunków dla rozwoju OZE; wprowadzenie nowego, nieprzejrzystego i nieprzewidywalnego systemu kształtowania ceny zielonych certyfikatów, uzależnionego w znacznym stopniu od decyzji ministra właściwego ds. gospodarki; fakt, że zmiany te nie odnoszą się tylko do inwestycji, które mają rozpocząć się w przyszłości (po uchwaleniu ustaw), ale generują także daleko idące negatywne skutki dla tych inwestorów, których przedsięwzięcia już zostały zrealizowane po 2005 r. lub ich realizacja jest w toku, a którzy opracowywali swoje studia wykonalności przyjmując w dobrej wierze wielokrotnie powtarzane publicznie deklaracje o stabilności systemu wsparcia; iluzoryczne preferencje dla rozwoju mikroenergetyki (tzw. energetyki prosumenckiej); skomplikowane, nieprzejrzyste i przekraczające wymogi dyrektywy unijnej ograniczenia w dostępie do rynku instalatorów OZE, poprzez stworzenie trudnych do spełnienia wymogów certyfikacyjnych; daleko idąca rozbieżność pomiędzy zapisanymi w uzasadnieniu i ocenie skutków regulacji deklaracjami, a rzeczywistymi konsekwencjami proponowanych rozwiązań prawnych. Przyjęcie projektu w zaproponowanym kształcie grozi poważnymi konsekwencjami w postaci zahamowania procesów inwestycyjnych, bankructwem części, zwłaszcza mniejszych przedsiębiorstw, które postawiły na rozwój OZE. Musi Pan też wiedzieć Panie Premierze, że proponowane rozwiązania w sposób oczywisty naruszają konstytucyjną zasadę obowiązku równego traktowania podmiotów przez Państwo, bez względu na to kto jest właścicielem tych podmiotów. Zaproponowane przez Ministerstwo Gospodarki regulacje tworzą wyraźne preferencje dla wielkich korporacji energetycznych, których właścicielem jest Skarb Państwa. Kluczowy dla inwestorów prywatnych i gwarantowany obecnie przez prawo, obowiązek odkupu energii elektrycznej od jej producentów z odnawialnych źródeł energii, dla tych korporacji nie ma znaczenia, gdyż to one decydują co, kiedy i od kogo kupują. Paradoks tego projektu Ministra Gospodarki polega na tym, że zabija on aktywność ogromnej liczby krajowych i zagranicznych mniejszych inwestorów i równocześnie stosując protekcjonizm państwowy, daje większą przewagę wielkim korporacjom państwowym, które dotychczas dla rozwoju OZE prawie nic nie zrobiły, poza barbarzyńskim spalaniem lasów w procesie współspalania wartościowego drewna z węglem kamiennym i brunatnym. Nic nie wskazuje, aby polityka wielkich korporacji wobec OZE miała ulec zmianie w przyszłości, co oznacza, że wyeliminowanie prywatnych inwestorów w OZE, co chyba mają na celu autorzy projektu Ustawy, może doprowadzić do nie wykonania przez Polskę przyjętych w tym zakresie zobowiązań, a także konieczności wypłaty przez Skarb Państwa ogromnych odszkodowań. Już sam fakt upublicznienia tych propozycji wywołał poważne zaniepokojenie, nie tylko przedsiębiorców, ale także instytucji finansujących, które natychmiast uruchomiły procedury wstrzymania kredytowania projektów OZE, również tych które posiadają przyznane dotacje ze środków Unii i NFOŚiGW, oraz zaczęły przygotowywać plany zwiększenia rezerw na projekty już finansowane, które będą wymagały dokapitalizowania albo nie będą w stanie obsługiwać zaciągniętych kredytów. Skala strat w sektorze bankowym z tego tytułu może sięgnąć kilku miliardów złotych, a po stronie przedsiębiorców kwot jeszcze wyższych. Warto podkreślić, że te zagrożenia dotyczą zarówno przedsiębiorców krajowych, jak i zagranicznych i będą przekładać się bezpośrednio na wiarygodność Polski, jako kraju w którym ryzyko inwestycji bezpośrednich wzrasta w sposób nieprzewidywalny i całkowicie oderwany od przesłanek natury ekonomicznej. Ponadto tworzy to ryzyko różnorodnych i dotkliwych sankcji ze strony instytucji unijnych porównywalnych a może nawet większych niż te, którymi zagrożono ostatnio Polsce w związku z opóźnieniami we wdrażaniu prawa unijnego w sektorze gazowym. Reasumując, projekt zmian prawnych dotyczących systemu OZE, mimo iż przygotowany z ponad rocznym opóźnieniem w stosunku do terminu określonego w Dyrektywie 28/2009/WE, nie tylko nie poprawia obecnie funkcjonujących rozwiązań, ale w sposób znaczący zwiększa wysokie, i postrzegane jako rosnące w ostatnich latach ryzyko regulacyjne związane z procesami inwestowania w naszym kraju (nie tylko w odniesieniu do branży OZE). Mając na uwadze powyższe, prosimy Pana Premiera o osobiste zainteresowanie się tym problemem i podjęcie działań zapewniających, że proces stanowienia w Polsce prawa będzie bardziej racjonalny i zgodny z wszechstronnie pojmowanym interesem Państwa, a nie tylko z interesami pewnych, nawet silnych lobbies. Uważamy, że w branżach wrażliwych, ale niezwykle perspektywicznych gospodarczo, jaką niewątpliwie jest energetyka odnawialna, proces ten zacząć powinien się od publicznej dyskusji nad strategicznymi założeniami
funkcjonowania całej branży energetycznej. Z naszej strony deklarujemy daleko idące wsparcie Pańskich działań w tym zakresie. Na ręce Pana Premiera przekazujemy w załączeniu stanowisko PRK OZE do projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii. Prof. Andrzej Radecki Przewodniczący Prof. Andrzej Radecki, Prezes Zarządu Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa Ryszard Gajewski, Prezes Zarządu Polska Izba Biomasy ul. Chmielna 100, 00-801 Warszawa Bogdan Gutkowski, Prezes Zarządu Polskie Towarzystwo Morskiej Energetyki Wiatrowej ul. Jaśkowa Dolina 75, 80-286 Gdańsk Dr hab. Brunon Grochal, Prezes Zarządu, Prof. UWM Polskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła ul. Fiszera 14, 80-231 Gdańsk Edward Licznerski, Prezes Zarządu Polskie Stowarzyszenie Biogazu Adr. koresp.: Pomorski Park Technologiczny Al. Zwycięstwa 96/98, 81-451 Gdynia, Mieczysław Koch - Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenie Energii Odnawialnej ul. Ogrodowa 59a, 00-876 Warszawa Prof. Jan Popczyk, Prezes Zarządu Stowarzyszenie Niezależnych Wytwórców Energii Skojarzonej ul. T. Kościuszki 28/1, 44-100 Gliwice
Dr hab. Beata Kępińska, Prezes Zarządu Polskie Stowarzyszenie Geotermiczne al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków Bartosz Dubiński, Prezes Zarządu Mazowiecka Agencja Energetyczna Aleje Jerozolimskie 151 lok. 25, 02-326 Warszawa Zygmunt Gzyra, Prezes Zarządu Krajowa Izba Biopaliw ul. Grzybowska 2 lok. 49, 00-131 Warszawa Prof. Dorota Chwieduk, Prezes Zarządu Polskie Towarzystwo Energetyki Słonecznej PTES ISES ul. Nowowiejska 21/25, 00-665 Warszawa Bogusław Kuba Puchowski, Prezes Zarządu Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych ul. Królowej Jadwigi 1, 86-300 Grudziądz Janusz Herder, Prezes Zarządu Towarzystwo Elektrowni Wodnych Adres do koresp. Elektrownie Wodne Sp. z o.o. Samociążek, 86-010 Koronowo Dr Stanisław M. Pietruszko, Prezes Zarządu Polskie Towarzystwo Fotowoltaiki ul. Prałatowska 5 lok. 50, 03-510 Warszawa Krzysztof Prasałek, Prezes Zarządu Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej ul. Księcia Bogusława X 1/12-13, 70-440 Szczecin Józef Lewandowski, Prezes Zarządu Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią ul. Piekary 19, 610623 Poznań Janusz Starościk, Prezes Zarządu Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych ul. Słomińskiego 15/508, 00-195 Warszawa
Józef Lewandowski, Prezes Zarządu Polska Grupa Agencji Energetycznych ul. Piekary 19, 610623 Poznań Andrzej Koniecko, Prezes Zarządu Warmińsko - Mazurska Agencja Energetyczna Spółka z o.o. ul. Kopernika 46A, 10-513 Olsztyn Do wiadomości: Jan Vincent-Rostowski, Minister Finansów Mikołaj Budzanowski, Minister Skarbu Państwa Rafał Grupiński, Przewodniczący, Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska Mariusz Błaszczak, Przewodniczący, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość Janusz Palikot, Przewodniczący, Klub Poselski Ruch Palikota Jan Bury, Przewodniczący, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe Leszek Miller, Przewodniczący, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej Arkadiusz Mularczyk, Przewodniczący, Klub Parlamentarny Solidarna Polska