NIEPEŁNOSPRAWNI BEZROBOTNI I POSZUKUJĄCY PRACY NIEPOZOSTAJĄCY W ZATRUDNIENIU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2015 ROKU

NIEPEŁNOSPRAWNI BEZROBOTNI I POSZUKUJĄCY PRACY NIEPOZOSTAJĄCY W ZATRUDNIENIU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2015 ROKU Toruń, marzec 2016 rok

SPIS TREŚCI: Wstęp... 1 1. Najważniejsze cechy rynku pracy w województwie kujawsko-pomorskim w 2015 roku... 2 2. Bezrobotni niepełnosprawni... 7 2.1. Dynamika zmian i aktywizacja bezrobotnych niepełnosprawnych w 2015 roku... 7 2.2. Struktura niepełnosprawnych bezrobotnych... 16 3. Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu... 23 3.1. Dynamika zmian i aktywizacja niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w 2015... 24 3.2. Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu... 27 4. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych w ramach programów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego... 32 4.1. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój... 32 4.2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020. 33 4.3. Priorytet VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki... 34 5. Podsumowanie... 37 Tabele... 39 MPiPS-07 Sprawozdanie o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w 2015 roku... 66 MPiPS-07 Sprawozdanie o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w II półroczu 2015 roku... 75 SPIS TABEL: 1. 2. Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy. Stan w dniu 31 grudnia 2015 r. 39 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej dla osób niepełnosprawnych w 2015 roku według powiatów... 40 3. Bezrobotni niepełnosprawni według powiatów. Stan w końcu roku... 42 4. 5. 6. Dynamika zmian liczby bezrobotnych niepełnosprawnych w 2015 roku według miesięcy. Stan w końcu okresu... 43 Osoby włączone do ewidencji niepełnosprawnych bezrobotnych w województwie kujawskopomorskim w 2015 według powiatów... 44 Osoby wyłączone z ewidencji niepełnosprawnych bezrobotnych w województwie kujawskopomorskim w 2015 według powiatów część 1... 45

7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Osoby wyłączone z ewidencji niepełnosprawnych bezrobotnych w województwie kujawskopomorskim w 2015 według powiatów część 2... 46 Niepełnosprawni bezrobotni uczestniczący w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu według powiatów. 47 Osoby będące w ewidencji niepełnosprawnych bezrobotnych w województwie kujawskopomorskim w końcu 2015 roku według powiatów... 48 Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według wieku, miejsca zamieszkania i płci. Stan w dniu 31.12.2015 r... 49 Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według wykształcenia i stażu pracy. Stan w dniu 31.12.2015 r 50 Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według czasu pozostawania bez pracy. Stan w dniu 31.12.2015 r... 51 Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według stopnia niepełnosprawności i przyczyny niepełnosprawności. Stan w dniu 31.12.2015 r... 52 Niepełnosprawni bezrobotni objęci indywidualnym planem działania (IPD) w 2015 roku według powiatów 53 15. Profile pomocy dla niepełnosprawnych bezrobotnych w 2015 roku według powiatów 54 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu według powiatów. Stan w końcu okresu... 56 Osoby włączone do ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w 2015 według powiatów... 57 Osoby wyłączone z ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w 2015 według powiatów część 1... 58 Osoby wyłączone z ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w 2015 według powiatów część 2... 59 Osoby będące w ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w końcu 2015 roku według powiatów. 60 Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według wieku, miejsca zamieszkania i płci. Stan w dniu 31.12.2015 r... 61 Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według wykształcenia i stażu pracy. Stan w dniu 31.12.2015 r... 62 Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według czasu pozostawania bez pracy. Stan w dniu 31.12.2015 r... 63 Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według stopnia niepełnosprawności i przyczyny niepełnosprawności. Stan w dniu 31.12.2015 r... 64 Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu objęci indywidualnym planem działania (IPD) w 2015 roku według powiatów... 65

1 WSTĘP Opracowanie pt. Niepełnosprawni bezrobotni i poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w 2015 roku przygotowane zostało w Wydziale Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. W zakresie informacji o strukturze i aktywizacji niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu wykorzystano dane ze sprawozdawczości sporządzanej przez powiatowe urzędy pracy w ramach realizacji Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2015 Sprawozdanie MPiPS-07 o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w 2015 roku Opracowanie zawiera część opisową oraz zestawienie danych w ujęciu tabelarycznym. Tablice i wykresy zostały przygotowane metodą komputerowych zestawień i agregacji danych. Ze względu na elektroniczną technikę zaokrągleń, dane mogą nie sumować się do 100%. INTRODUCTION The study Disabled Unemployed Persons and Job-seekers Remaining Out of Employment in Kujawsko-Pomorskie Voivodship in 2015 was prepared by Department of Research and Analyses of Voivodship Labour Office in Toruń. In range of information about structure and activation of disabled unemployed persons and job-seekers remaining our of employment were used data from report prepared by local labour offices within the framework of Council of Ministers decree on statistical survey program of public statistic on year the 2015 The MPiPS-07 Report on disabled unemployed persons and the disabled persons looking for a job and who stay out of employment in 2015. The publication contains written part and combination of data in tables. Tables and diagrams were made using computer generated compilation and aggregation of data. Due to electronic rounding of data, the data may not be add up to 100%. Przy publikacji danych WUP prosimy o podanie źródła When publishing the WUP data - please indicate source

% 2 1. NAJWAŻNIEJSZE CECHY RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO- POMORSKIM W 2015 ROKU Z danych opublikowanych przez Urząd Statystyczny w Bydgoszczy wynika, że w 2015 roku odnotowano w województwie kujawsko-pomorskim wzrost przeciętnego zatrudnienia 1 w sektorze przedsiębiorstw (w jednostkach, w których liczba pracujących przekracza 9 osób): ukształtowało się ono na poziomie 244,9 tys. osób i było wyższe niż w roku poprzednim o 2,0% (w skali kraju odnotowano w tym zakresie wzrost o 1,3%). Największy wzrost przeciętnego zatrudnienia w skali roku odnotowano w transporcie i gospodarce materiałowej (o 11,1%). Przeciętne zatrudnienie najbardziej zmniejszyło się w budownictwie (o 6,5%). Według prowadzonych przez GUS badań aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) w regionie kujawsko-pomorskim współczynnik aktywności zawodowej 2, charakteryzujący udział ludności aktywnej zawodowo (pracującej i bezrobotnej) w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej, ogółem wyniósł w IV kwartale 2015 roku 55,4% (o 1,1 pkt. proc. mniej niż w Polsce). W odniesieniu do IV kwartału roku poprzedniego odnotowano w tym względzie w regionie spadek o 0,6 pkt. proc. (w Polsce w tym zakresie wystąpił wzrost o 0,2 pkt. proc.). 60,0 WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W WIEKU 16-64 LATA W POLSCE I WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2014-2015 WEDŁUG KWARTAŁÓW 50,6 50,2 51,0 51,9 51,7 51,1 51,6 52,4 52,6 50,0 48,2 47,5 49,3 50,7 50,0 49,6 51,0 50,9 51,4 40,0 30,0 20,0 23,1 23,6 20,5 19,6 25,9 26,4 25,6 22,6 22,1 20,9 22,6 22,8 20,4 19,9 22,0 22,7 21,6 21,9 10,0 Polska ogółem województwo kujawsko-pomorskie ogółem Polska - niepełnosprawni województwo kujawsko-pomorskie - niepełnosprawni 0,0 IV kwartał 2013 I kwartał 2014 II kwartał 2014 III kwartał 2014 IV kwartał 2014 I kwartał 2015 II kwartał 2015 III kwartał 2015 IV kwartał 2015 Źródło: na podstawie danych GUS, BDL 1 Źródło: http://bydgoszcz.stat.gov.pl/opracowania-biezace/komunikaty-i-biuletyny/inne-opracowania/komunikat-osytuacji-spoleczno-gospodarczej-wojewodztwa-kujawsko-pomorskiego-grudzien-2015-r-,2,36.html 2 Źródło: Kwartalna informacja o rynku pracy GUS, Warszawa, 23.02.2016

3 Liczony w ramach BAEL wskaźnik zatrudnienia 3 (czyli procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej kategorii) w województwie kujawsko-pomorskim w IV kwartale 2015 r. w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej wyniósł 51,4% (o 1,2 pkt. proc. mniej niż w Polsce). W skali roku wskaźnik ten wzrósł w regionie o 1,4 pkt. proc. (w Polsce odnotowano w tym zakresie wzrost o 0,9 pkt. proc.). Jeśli chodzi o osoby niepełnosprawne, to wskaźnik zatrudnienia dla tych osób w wieku 16-64 lata 4 wyniósł w IV kwartale 2015 roku 22,7% i był o 3,7 pkt. proc. niższy niż przed rokiem (ten sam wskaźnik dla Polski wyniósł 21,9% i w ciągu roku zmniejszył się o 0,2 pkt. proc.). W rejestrze REGON w województwie kujawsko-pomorskim w końcu 2015 roku zarejestrowanych pozostawało 193 470 podmiotów gospodarki narodowej 5. W ciągu roku ich liczba wzrosła o 0,7% (w roku poprzednim wzrost wyniósł 0,4%). Według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowanych pozostawało 107 255 bezrobotnych. W porównaniu z końcem roku poprzedniego liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 19 856 osób (15,6%). W tym samym czasie w kraju liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 14,3% 6. Rok 2015 był drugim z kolei rokiem, w którym po pięciu latach wzrostu odnotowano spadek liczby bezrobotnych w regionie. BEZROBOTNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM. STAN W KOŃCU ROKU Rok Liczba bezrobotnych osoby W 2015 roku spadek liczby bezrobotnych w stosunku do roku poprzedniego odnotowano we wszystkich powiatach: od 7,0% w powiecie radziejowskim do 27,3% w Bydgoszczy. Również w wartościach bezwzględnych największy spadek liczby bezrobotnych wystąpił w Bydgoszczy (3311 osób), a najmniejszy w powiecie radziejowskim (260 osób). w % 2006 160 061-27 960-14,9 2007 123 243-36 818-23,0 2008 110 256-12 987-10,5 2009 134 127 23 871 21,7 2010 139 401 5 274 3,9 2011 139 622 221 0,2 2012 148 839 9 217 6,6 2013 150 145 1 306 0,9 2014 127 111-23 034-15,3 2015 107 255-19 856-15,6 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy zmiana 3 Źródło: dane GUS (Bank Danych Lokalnych) 4 Źródło: dane GUS (Bank Danych Lokalnych) 5 Źródło: http://bydgoszcz.stat.gov.pl/opracowania-biezace/opracowania-sygnalne/podmioty-gospodarcze/podmiotygospodarki-narodowej-w-rejestrze-regon-w-wojewodztwie-kujawsko-pomorskim-stan-na-koniec-2015-r-,2,7.html 6 Źródło: http://www.psz.praca.gov.pl zakładka Statystyki i analizy

bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy długotrwale bezrobotni kobiety zamieszkali na wsi bez kwalifikacji zawodowych powyżej 50 roku zycia bez doświadczenia zawodowego z prawem do zasiłku do 25 roku zycia niepełnosprawni w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki zwolnieni z przyczyn dot. zakładu pracy udział w % 4 Stopa bezrobocia rejestrowanego, charakteryzująca udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo, w województwie kujawsko-pomorskim wyniosła w końcu 2015 roku 13,3% i była o 2,2 pkt. proc. niższa niż w końcu poprzedniego roku 7 (w tym samym czasie w Polsce wskaźnik stopy bezrobocia zmniejszył się o 1,6 pkt. proc. i w końcu grudnia 15 wyniósł 9,8%). Spadek liczebności odnotowano w większości kategorii bezrobotnych, niemniej jednak najbardziej widoczny jest on wśród osób do 25 roku życia (o 23,4%), zwolnionych z przyczyn zakładu pracy (o 21,5%) oraz osób będących w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (o 20,8%). Pomimo spadku liczby bezrobotnych, utrwala się niekorzystna struktura społecznodemograficzna osób zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy. Długotrwale bezrobotni to 58,9% ogółu (przed rokiem 61,2%), kobiety 56,3% (przed rokiem 55,1%), mieszkańcy wsi 47,1% (wobec 46,6% przed rokiem). Osoby powyżej 50 roku życia to 25,8%, a do 25 roku życia 15,8% wszystkich bezrobotnych w województwie (przed rokiem było to odpowiednio: 24,7% i 17,4%). Udział osób niepełnosprawnych to 4,7% ogółu bezrobotnych (tak samo jak przed rokiem), a osób będących w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 4,1% (przed rokiem 4,3%). Osoby zwolnione z przyczyn zakładu pracy stanowiły 4,0% ogółu bezrobotnych (o 0,3 pkt. proc. mniej niż przed rokiem). Prawo do zasiłku posiadało 16,0% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 15,1%). 100,0 90,0 80,0 88,2 87,6 UDZIAŁ WYBRANYCH KATEGORII BEZROBOTNYCH W LICZBIE BEZROBOTNYCH OGÓŁEM W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM. STAN W KOŃCU OKRESU 70,0 60,0 61,2 58,9 55,1 56,3 50,0 46,6 47,1 40,0 34,5 35,7 30,0 20,0 24,7 25,8 22,1 21,3 17,4 15,1 16,0 15,8 10,0 4,7 4,7 4,3 4,1 4,3 4,0 0,0 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy grudzień 2014 r. grudzień 2015 r. W 2015 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowało się 167 762 nowych bezrobotnych (o 3,9% mniej niż w roku poprzednim). W porównaniu z rokiem 2014 o 8,9% zmniejszyła się liczba osób rejestrujących się po raz pierwszy, natomiast o 2,9% liczba osób, które do rejestrów PUP powróciły po raz kolejny (jednakże te osoby stanowiły aż 85,6% całego napływu do bezrobocia, wobec 84,8% w roku poprzednim). 7 dane zostały zmienione w stosunku do wcześniej publikowanych

5 W tym samym czasie z rejestrów wyłączono 187 618 bezrobotnych (o 5,4% mniej niż w roku poprzednim). Najważniejszą przyczyną wyłączeń (90 603 osoby, czyli 48,3%) było podjęcie pracy (w roku poprzednim było to odpowiednio: 89 714 osób i 45,3%), przede wszystkim niesubsydiowanej (80,9% wszystkich podjęć pracy; w roku poprzednim 86,4%). Wśród bezrobotnych podejmujących pracę w 2015 roku nieznaczną przewagę mieli mężczyźni, którzy stanowili 50,5% tej populacji (w roku poprzednim było to 50,8%). Zatrudnienie niesubsydiowane podjęło w 2015 roku 73 274 bezrobotnych (o 5,5% mniej niż w roku poprzednim). Z zatrudnienia subsydiowanego skorzystało 17 329 bezrobotnych (o 41,9% więcej): przede wszystkim były to roboty publiczne (5569 osób, o 36,7% więcej niż w roku poprzednim) oraz podjęcie pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego (4702 osoby, o 39,3% więcej). Prace interwencyjne podjęły 3593 osoby (o 69,9% więcej niż w roku poprzednim, natomiast działalność gospodarczą rozpoczęło 2252 bezrobotnych (o 2,4% mniej). W 2015 roku bezrobotni mieli również możliwość korzystania z nowych form wsparcia przy podejmowaniu zatrudnienia: 410 osób podjęło pracę poza miejscem zamieszkania w ramach bonu na zasiedlenie, 263 osoby podjęły pracę w ramach bonu zatrudnieniowego, 116 osób rozpoczęło zatrudnienie w ramach dofinansowania wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego powyżej 50 roku życia, 6 osób w ramach świadczenia aktywizacyjnego, 1 osoba w ramach grantu na telepracę. Inne zatrudnienie subsydiowane (do którego zalicza się m. in. podjęcia pracy przez niepełnosprawnych finansowane przez PFRON oraz podjęcie działalności gospodarczej dzięki dotacjom z działania 6.2 PO KL w ramach projektu systemowego Przedsiębiorczość szansą na rozwój regionu kujawsko-pomorskiego ) podjęło 417 bezrobotnych (o 23,0% więcej niż w roku poprzednim). Szkolenia w 2015 roku rozpoczęło 7508 bezrobotnych (o 8,7% mniej niż w roku 2014), staże 18 262 osoby (o 8,7% mniej), prace społecznie użyteczne 4152 osoby (o 12,7% więcej, w tym było 370 osób, które rozpoczęły prace społecznie użyteczne w ramach Programu Aktywizacja i Integracja). W 2015 roku przygotowanie zawodowe dorosłych rozpoczęło 15 bezrobotnych (w roku poprzednim nie było takich osób). Z nowej formy wsparcia, jaką jest skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych skorzystało w 2015 roku 1616 bezrobotnych. Łącznie w 2015 roku z różnych form aktywizacji zawodowej (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staże, prace społecznie użyteczne, przygotowanie zawodowe dorosłych oraz skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych) skorzystało 48 882 bezrobotnych (o 10,8% więcej niż w roku poprzednim). Było to możliwe dzięki zwiększeniu środków Funduszu Pracy przyznanych dla województwa na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty.

6 AKTYWIZACJA BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2014-2015 WRAZ Z PODJĘCIEM PRACY NIESUBSYDIOWANEJ zatrudnienie niesubsydiowane szkolenie roboty publiczne podjęcie pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego prace społecznie użyteczne prace interwencyjne podjęcie działalności gospodarczej skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych inne subsydiowane podjęcie pracy poza miejscem zamieszkania w ramach bonu na zasiedlenie podjęcie pracy w ramach bonu zatrudnieniowego podjęcie pracy w ramach dofinansowania wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego powyżej 50 roku życia przygotowanie zawodowe dorosłych podjęcie pracy w ramach świadczenia aktywizacyjnego podjęcie pracy w ramach grantu na telepracę podjęcie pracy w ramach refundacji składek na ubezpieczenie społeczne 1 616 0 417 339 410 0 263 0 116 0 15 0 6 0 1 0 0 5 569 4 074 4 702 3 375 4 152 3 684 3 593 2 115 2 252 2 307 7 508 8 220 Źródło: opracowanie własne WUP w Toruniu na podstawie Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy staż 18 262 20 010 73 274 77 504 0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000 80 000 90 000 W omawianym okresie dla 132 697 bezrobotnych i 1315 poszukujących pracy przygotowano Indywidualne Plany Działania (IPD), które mają na celu doprowadzenie do podjęcia przez nich odpowiedniej pracy (w roku 2014 było to odpowiednio: 140 901 bezrobotnych i 1382 poszukujących pracy). W 2015 roku do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim pracodawcy zgłosili 95 290 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Było to o 18,9% propozycji więcej niż w roku poprzednim. Liczba propozycji na formy subsydiowane (zatrudnienie subsydiowane oraz miejsca aktywizacji razem) wzrosła o 9,3%, natomiast na zatrudnienie niesubsydiowane o 26,3%. W tym samym czasie w Polsce liczba wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej wzrosła ogółem o 16,8%, liczba propozycji na formy subsydiowane zwiększyła się o 3,0%, natomiast liczba ofert na zatrudnienie niesubsydiowane wzrosła o 5,6% 8. W 2015 roku województwo kujawsko-pomorskie na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizację zawodową bezrobotnych pozyskało środki Funduszu Pracy w wysokości 321 692,8 tys. zł. Było to o 14 % więcej niż w 2014 roku (kiedy kwota ta wyniosła 281 052,7 tys. zł). Wydatki ogółem Funduszu Pracy w województwie kujawsko-pomorskim w 2015 roku wzrosły w odniesieniu do roku poprzedniego o 3,6% i wyniosły 543 812,8 tys. zł. Wzrosła kwota przeznaczona na programy na rzecz promocji zatrudnienia o 15,4%. Spadek dotyczył przede wszystkim wydatków na zasiłki dla bezrobotnych (o 11,0%). osoby 2015 rok 2014 rok 8 Źródło: http://www.psz.praca.gov.pl zakładka Statystyki i analizy

Województwo Bydgoszcz powiat grodzki Tuchola Toruń powiat grodzki Bydgoszcz powiat ziemski Świecie Wąbrzeźno Nakło nad Notecią Grudziądz powiat grodzki Golub-Dobrzyń Sępólno Krajeńskie Włocławek powiat grodzki Rypin Brodnica Chełmno Inowrocław Mogilno Aleksandrów Kujawski Radziejów Toruń powiat ziemski Żnin Grudziądz powiat ziemski Lipno Włocławek powiat ziemski % 7 Udział środków przeznaczonych na aktywizację bezrobotnych wyniósł 59,1% (wobec 53,0% w roku poprzednim), natomiast środki wydatkowane na zasiłki dla bezrobotnych stanowiły 35,8% (wobec 41,7% w roku 2014). W strukturze wydatków na programy na rzecz promocji zatrudnienia największy udział 33,4% wobec 43,2% w roku poprzednim przypadł wydatkom na staże. Koszty szkoleń ogółem stanowiły 4,9% tych wydatków (w roku poprzednim 6,1%). Na refundację kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy wydatkowano 21,1% (15,9% przed rokiem), a na środki na podjęcie działalności gospodarczej 13,5% (16,3% przed rokiem) ogółu wydatków na programy na rzecz promocji zatrudnienia. Z kolei 12,9% tych wydatków to koszty robót publicznych (w roku poprzednim 9,3%), a 6,2% prac interwencyjnych (wobec 5,7% w roku 2014). 2. BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI 2.1. DYNAMIKA ZMIAN I AKTYWIZACJA BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH Według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowanych pozostawało 5080 bezrobotnych niepełnosprawnych. 12 10 10,7 UDZIAŁ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LICZBIE BEZROBOTNYCH OGÓŁEM WEDŁUG POWIATÓW STAN W DNIU 31 GRUDNIA 2015 ROKU 8 7,8 7,8 6 4 2 4,7 6,7 6,4 5,9 5,0 4,7 4,5 4,3 4,2 4,2 4,0 4,0 3,8 3,7 3,6 3,2 2,7 2,6 2,2 1,9 1,8 0 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Stanowili oni 4,7% ogółu bezrobotnych w województwie (tak samo jak przed rokiem) 9. W poszczególnych powiatach udział ten wyniósł od 1,8% w powiecie włocławskim do 10,7% w Bydgoszczy. 9 Wskaźnik ten dla całej Polski wyniósł 6,1% i był o 0,1 pkt. proc wyższy niż przed rokiem.

8 ZMIANY W POZIOMIE BEZROBOCIA WŚRÓD OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W 2014 I 2015 ROKU 2014 rok 2015 rok zmiana osoby w % stan w końcu roku Bezrobotni ogółem 127 111 107 255-19 856-15,6 Bezrobotni niepełnosprawni 6 026 5 080-946 -15,7 w tym kobiety 2 952 2 517-435 -14,7 z prawem do zasiłku 1 080 929-151 -14,0 nowe rejestracje w roku Bezrobotni ogółem 174 484 167 762-6 722-3,9 Bezrobotni niepełnosprawni 8 236 8 048-188 -2,3 w tym kobiety 4 022 4 003-19 -0,5 podjęcia pracy w roku Bezrobotni ogółem 89 714 90 603 889 1,0 Bezrobotni niepełnosprawni 3 582 3 687 105 2,9 w tym kobiety 1 763 1 853 90 5,1 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy W odniesieniu do końca 2014 roku w województwie wystąpił spadek liczby bezrobotnych niepełnosprawnych o 946 osób (15,7%, podczas gdy liczba bezrobotnych ogółem zmniejszyła się o 15,6%). Spadek odnotowano w 22 powiatach: od 2,1% w powiecie włocławskim do 32,1% w powiecie wąbrzeskim. W powiecie lipnowskim wystąpił wzrost liczby bezrobotnych niepełnosprawnych o 6,4%. Blisko połowa niepełnosprawnych bezrobotnych to kobiety (49,5%, przed rokiem 49,0%), a prawo do zasiłku dla bezrobotnych posiadało 18,3% tej populacji (przed rokiem 17,9%). W 2015 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowało się 8120 10 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 2,3% mniej niż w roku poprzednim). Kobiety, w liczbie 4041 osoby, stanowiły 49,8% napływu bezrobotnych niepełnosprawnych (w roku poprzednim było to odpowiednio: 4054 osób i 48,8%). Wśród napływu bezrobotnych niepełnosprawnych zdecydowaną większość (7419 osób, czyli 91,4%) stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny. W roku poprzednim było 7459 takich osób i stanowiły one 89,7% napływu. Osoby poprzednio pracujące (7465 osób) stanowiły w 2015 roku 91,9% napływu do ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych (w roku poprzednim odpowiednio: 7538 osób i 90,7%), natomiast zwolnione z przyczyn zakładu pracy (350 osób) 4,3% (w roku 2014 odpowiednio: 447 osób i 5,4%). Wśród nowych rejestracji bezrobotnych niepełnosprawnych w 2015 roku mieszkańcy wsi (2753 osoby) stanowili 33,9% (w roku poprzednim: 2866 osób i 34,5%). 10 W sprawozdaniu MPiPS-01 wykazano 8048 osób, ponieważ nie uwzględnia się w nim osób, które nie posiadały lub nie okazały orzeczenia o niepełnosprawności w momencie rejestracji w PUP

z tego z powodu: z w. 32 z wiersza 17 z wiersza 18 w tym w tym 9 ZMIANY W POPULACJI BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LATACH 2014-2015 2014 rok 2015 rok osoby zmiana % Osoby włączone do ewidencji bezrobotnych osoby uwzględnione w sprawozdaniu MPiPS-01 po raz kolejny kobiety poprzednio pracujący zwolnieni z zakładu pracy chronionej zwolnieni z przyczyn zakładu pracy zamieszkali na wsi posiadający gospodarstwo rolne z wykształceniem co najmniej średnim po szkoleniu zarejestrowani w okresie do 12 m-cy po ukończeniu szkoły Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych 1 8 314 8 120-194 -2,3 2 8 236 8 048-188 -2,3 3 7 459 7 419-40 -0,5 4 4 054 4 041-13 -0,3 5 7 538 7 465-73 -1,0 6 16 16 0 0,0 7 447 350-97 -21,7 8 2 866 2 753-113 -3,9 9 86 98 12 14,0 10 3 050 2 995-55 -1,8 11 304 290-14 -4,6 12 426 366-60 -14,1 13 8 989 9 220 231 2,6 kobiety zamieszkali na wsi w okresie do 12 miesięcy po ukończeniu nauki podjęcia pracy praca subsydiowana na miejscach pracy refundowanych ze środków Funduszu Pracy 14 4 407 4 542 135 3,1 15 2 972 3 158 186 6,3 16 513 416-97 -18,9 17 3 582 3 687 105 2,9 18 545 657 112 20,6 19 125 135 10 8,0 w tym w zakładach pracy chronionej 20 2 0-2 -100,0 na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON 21 73 75 2 2,7 w tym w zakładach pracy chronionej 22 10 5-5 -50,0 podjęcie działalności gospodarczej prace interwencyjne roboty publiczne 23 50 50 0 0,0 24 86 101 15 17,4 25 203 266 63 31,0 podjęcie pracy poza miejscem zamieszkania w ramach bonu na zasiedlenie podjęcie pracy w ramach bonu zatrudnieniowego podjęcie pracy w ramach świadczenia aktywizacyjnego podjęcie pracy w ramach grantu na telepracę 26-7 x x 27-7 x x 28-0 x x 29-0 x x podjęcie pracy w ramach refundacji składek na ubezpieczenie społeczne podjęcie pracy w ramach dofinansowania wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego powyżej 50 roku życia praca niesubsydiowana 30-0 x x 31-10 x x 32 3 037 3 030-7 -0,2 praca sezonowa pozostałe zatrudnienie podjęcie działalności gospodarczej 33 71 63-8 -11,3 34 2 912 2 911-1 0,0 35 54 60 6 11,1 rozpoczęcie szkolenia w ramach bonu szkoleniowego rozpoczęcie stażu w ramach bonu stażowego rozpoczęcie przygotowania zawodowego dorosłych rozpoczęcie pracy społecznie użytecznej w ramach Progamu Akywizacji i Integracji skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych podjęcie nauki odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy, w tym w ramach PAI odmowa ustalenia profilu pomocy rezygnacja lub niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy utrata statusu osoby niepełnosprawnej 36 249 243-6 -2,4 37-4 x x 38 521 519-2 -0,4 39-6 x x 40 0 0 0 x 41 190 212 22 11,6 42-22 x x 43-61 x x 44 8 10 2 25,0 45 74 106 32 43,2 46-0 x x 47 1 465 1 399-66 -4,5 48 1 556 1 594 38 2,4 inne * 49 1 344 1 389 45 3,3 * inne, w tym osiągnięcie wieku emerytalnego (w 2015 roku 117 osób), nabycie praw emerytalnych lub rentowych (w 2015 roku 248 osób), nabycie praw do świadczenia przedemerytalnego (w 2015 roku 127 osób) - forma nie występowała w 2014 roku Źródło: Sprawozdania MPiPS-07 o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu - zbiorówki za rok 2014 i 2015

10 Powiatowe urzędy pracy pozyskały w 2015 roku dla osób niepełnosprawnych 3633 wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej (o 19,9% więcej niż w roku poprzednim). Było to 3,8% wszystkich propozycji zgłoszonych w województwie (w roku poprzednim 3,8%). Wzrost dotyczył propozycji niesubsydiowanych (o 28,4%), natomiast spadła liczba miejsc subsydiowanych (o 18,8%). WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ ZGŁOSZONE DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LATACH 2014-2015 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Zgłoszone w roku 3 031 3 633 602 19,9 - w tym subsydiowane 548 445-103 -18,8 - w tym z sektora publicznego 201 275 74 36,8 Aktualne w końcu roku 157 57-100 -63,7 - w tym niewykorzystane 52 0-52 -100,0 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy 2014 rok liczba 2015 rok zmiana W 2015 roku w województwie kujawsko-pomorskim z ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych wyłączono 9220 osób (o 231 osób, czyli 2,6% więcej niż w roku poprzednim). Kobiety (4542 osoby) stanowiły 49,3% tej populacji (w roku poprzednim odpowiednio: 4407 osób i 49,0%), a mieszkańcy wsi (3158 osób) 34,3% (w roku poprzednim: 2972 osoby i 33,1%). Główną przyczyną wyłączeń z ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych podobnie jak w latach ubiegłych było podjęcie pracy. W 2015 roku pracę podjęło 3687 niepełnosprawnych bezrobotnych (o 2,9% więcej niż w roku poprzednim). Było to 4,1% wszystkich podjęć pracy przez bezrobotnych w województwie (wobec 4,0% w roku poprzednim). Podjęcia pracy stanowiły 40,0% ogółu odpływu z bezrobocia osób niepełnosprawnych (w poprzednim roku 39,8%). Przede wszystkim było to zatrudnienie niesubsydiowane (3030 osób, czyli 82,2%). W odniesieniu do 2014 roku liczba bezrobotnych niepełnosprawnych podejmujących zatrudnienie niesubsydiowane zmniejszyła się o 0,2% (7 osób). Pracę subsydiowaną podjęło w 2015 roku 657 bezrobotnych niepełnosprawnych. Stanowiło to 17,8% wszystkich podjęć pracy w tej grupie bezrobotnych (wobec 545 osób i 15,2% w roku poprzednim) oraz 3,8% całego zatrudnienia subsydiowanego bezrobotnych ogółem (przed rokiem 4,5%). W porównaniu z rokiem 2014 liczba bezrobotnych niepełnosprawnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane wzrosła o 112 osób. Na ten wzrost wpłynęła przede wszystkim większa liczba niepełnosprawnych zatrudnionych w ramach robót publicznych, prac interwencyjnych i na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON i Funduszu Pracy oraz podjęcia pracy w ramach nowych form: bonu na zasiedlenie, bonu zatrudnieniowego, dofinansowania wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego powyżej 50 roku życia. Spadek wystąpił wśród osób zatrudnionych w zakładach pracy chronionej. Największy udział zatrudnienia subsydiowanego w podjęciach pracy ogółem przez bezrobotnych niepełnosprawnych odnotowano w powiecie grudziądzkim (42,6%), najmniejszy zaś w powiecie brodnickim (6,9%). w %

11 Na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON zatrudnienie podjęło 75 osób (o 2 osoby, czyli 2,7% więcej niż w roku poprzednim). W tej grupie były 33 kobiety i 21 mieszkańców wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 38 kobiet i 27 mieszkańców wsi). W 2015 roku w zakładach pracy chronionej, na miejscach refundowanych z PFRON, zatrudnienie znalazło 5 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 5 osób mniej niż w roku poprzednim). Wśród tych osób były 3 kobiety i 3 mieszkańców miast (w roku poprzednim odpowiednio: 4 kobiety i 2 mieszkańców wsi). Na miejscach pracy refundowanych z Funduszu Pracy w 2015 roku zatrudnienie podjęło 135 bezrobotnych niepełnosprawnych, żadnej z tych osób nie zatrudniono w zakładzie pracy chronionej (wobec odpowiednio 125 i 2 osób w roku 2014). Prace interwencyjne rozpoczęło 101 osób (o 17,4% więcej niż w roku 2014), a roboty publiczne 266 osób (o 31,0% więcej). Działalność gospodarczą dzięki dotacjom lub pożyczkom podjęło w 2015 roku 50 bezrobotnych niepełnosprawnych (tyle samo co w roku 2014). W 2015 roku 24 bezrobotnych niepełnosprawnych podjęło pracę w ramach nowych form wprowadzonych nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 11 : w ramach bonu na zasiedlenie - 7 osób, w ramach bonu zatrudnieniowego - 7 osób oraz w ramach dofinansowania wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego powyżej 50 roku życia - 10 osób. Szkolenia rozpoczęło w 2015 roku 243 bezrobotnych niepełnosprawnych (249 osób w poprzednim roku), w tym 4 osoby w ramach bonu szkoleniowego. Stanowiło to 3,2% ogółu bezrobotnych podejmujących tę formę aktywizacji (wobec 3,0% w roku 2014). W grupie tej były 122 kobiety i 65 mieszkańców wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 116 kobiet i 65 zamieszkałych na wsi). W 2015 roku staże 519 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 0,4% mniej niż w roku poprzednim). Stanowiło to 2,8% ogółu bezrobotnych podejmujących tę formę aktywizacji (w roku 2014 2,6%). Wśród tych osób było 317 kobiet i 241 mieszkańców wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 322 kobiety i 226 zamieszkałych na wsi). W 2015 roku ani jeden bezrobotny niepełnosprawny (tak samo jak w roku poprzednim) nie rozpoczął przygotowania zawodowego dorosłych. Prace społecznie użyteczne podjęło w 2015 roku 212 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 11,6% więcej niż w roku poprzednim). Stanowiło to 5,1% ogółu bezrobotnych podejmujących tę formę aktywizacji (w roku 2014 5,2%). W grupie tej były 102 kobiety i 107 zamieszkałych na wsi (w roku poprzednim: 102 kobiety i 91 zamieszkałych na wsi). 11 Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. O zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014 poz 598)

12 W 2015 roku 61 bezrobotnych niepełnosprawnych skierowano do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych 12. Wśród tych osób były 23 kobiety i 14 mieszkańców wsi. Z analizy struktury aktywizacji bezrobotnych niepełnosprawnych według form aktywizacji wynika, że częściej niż bezrobotni ogółem korzystali oni z zatrudnienia subsydiowanego, prac społecznie użytecznych oraz kierowano ich do agencji zatrudnienia, a rzadziej brali udział w szkoleniach i stażach. FORMY AKTYWIZACJI BEZROBOTNYCH OGÓŁEM I BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH W 2015 ROKU Formy aktywizacji osoby % osoby % Razem 48 882 100,0 1 692 100,0 zatrudnienie subsydiowane 17 329 35,5 657 38,8 szkolenie 7 508 15,4 243 14,4 staż 18 262 37,4 519 30,7 prace społecznie użyteczne 4 152 8,5 212 12,5 przygotowanie zawodowe dorosłych 15 0,0 0 0,0 skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 i Sprawozdanie MPiPS-07 Ogółem bezrobotni Bezrobotni niepełnosprawni 1 616 3,3 61 3,6 Łącznie w 2015 roku różne formy aktywizacji (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staż, prace społecznie użyteczne, skierowanie do agencji zatrudnienia ramach zlecania działań aktywizacyjnych) rozpoczęło 1692 bezrobotnych niepełnosprawnych, co stanowiło 3,5% wszystkich bezrobotnych aktywizowanych w tych formach (w roku poprzednim było to odpowiednio: 1505 osób i 3,4%). W odniesieniu do roku poprzedniego liczba niepełnosprawnych bezrobotnych, którzy podjęli uczestnictwo w formach aktywnych wzrosła o 12,4%, wskaźnik aktywizacji, określający stosunek osób podejmujących udział w wybranych formach aktywizacji do liczby osób nowozarejestrowanych w danej kategorii bezrobotnych, wzrósł w odniesieniu do roku 2014 o 2,7 pkt. proc. i wyniósł 20,8% (dla bezrobotnych ogółem wskaźnik ten wyniósł 29,1% i był wyższy niż w roku poprzednim o 3,8 pkt. proc.). 12 Forma wprowadzona ustawą z dnia 14 marca 2014 r. O zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014 poz 598)

13 AKTYWIZACJA NIEPEŁNOSPRAWNYCH BEZROBOTNYCH W WYBRANYCH FORMACH W LATACH 2014-2015 przygotowanie zawodowe dorosłych 0 0 skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych - 61 prace społecznie użyteczne 190 212 szkolenia 243 249 staż 519 521 praca subsydiowana 545 657 Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania MPiPS-07 0 100 200 300 400 500 600 700 osoby - forma nie występowała w 2014 roku 2015 rok 2014 rok

14 UDZIAŁY OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W AKTYWIZACJI BEZROBOTNYCH OGÓŁEM W LATACH 2014-2015 Powiat udział (w%) w bezrobotnych ogółem w końcu okresu 2014 rok 2015 rok udział (w%) w aktywizacji w okresie udział (w%) w bezrobotnych ogółem w końcu okresu udział (w%) w aktywizacji w okresie Województwo razem 4,7 3,4 4,7 3,5 Bydgoszcz powiat grodzki 9,6 5,9 10,7 5,4 Bydgoszcz powiat ziemski 5,9 4,8 6,7 3,9 Razem PUP Bydgoszcz 8,6 5,5 9,6 4,8 Grudziądz powiat grodzki 4,1 3,1 4,7 2,2 Grudziądz powiat ziemski 2,4 2,5 2,2 3,1 Razem PUP Grudziądz 3,5 2,9 3,9 2,5 Toruń powiat grodzki 7,5 4,9 7,8 5,0 Toruń powiat ziemski 2,8 2,3 2,7 2,3 Włocławek powiat grodzki 4,1 3,4 4,2 3,0 Włocławek powiat ziemski 1,6 2,1 1,8 1,5 Razem PUP Włocławek 2,9 2,7 3,0 2,2 Aleksandrów Kujawski 3,4 2,7 3,6 2,9 Brodnica 4,0 2,0 4,0 3,3 Chełmno 3,7 3,2 4,0 4,0 Golub-Dobrzyń 4,7 3,3 4,5 3,4 Inowrocław 3,9 2,9 3,8 3,0 Lipno 1,5 1,8 1,9 1,8 Mogilno 3,6 2,9 3,7 3,6 Nakło nad Notecią 5,3 4,1 5,0 4,5 Radziejów 3,6 3,6 3,2 4,2 Rypin 4,6 3,6 4,2 3,3 Sępólno Krajeńskie 4,9 3,9 4,3 4,6 Świecie 6,7 4,0 6,4 6,5 Tuchola 7,8 6,2 7,8 6,1 Wąbrzeźno 7,6 7,5 5,9 6,5 Żnin 2,8 2,3 2,6 2,1 Formy aktywne: zatrudnienie subsydiowane, szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe dorosłych, prace społecznie użyteczne; od 2015 r. - skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 i MPiPS-07

15 Powiat nowe rejestracje w okresie osoby, które rozpoczęły uczestnictwo w formach aktywnych wskaźnik aktywizacji nowe rejestracje w okresie osoby, które rozpoczęły uczestnictwo w formach aktywnych wskaźnik aktywizacji Województwo razem 8 314 1 505 18,1 8 120 1 692 20,8 Bydgoszcz powiat grodzki 1 313 170 12,9 1 444 187 13,0 Bydgoszcz powiat ziemski 326 76 23,3 327 71 21,7 Razem PUP Bydgoszcz 1 639 246 15,0 1 771 258 14,6 Grudziądz powiat grodzki 442 88 19,9 407 95 23,3 Grudziądz powiat ziemski 163 39 23,9 176 77 43,8 Razem PUP Grudziądz 605 127 21,0 583 172 29,5 Toruń powiat grodzki 848 100 11,8 782 111 14,2 Toruń powiat ziemski 254 76 29,9 228 70 30,7 Włocławek powiat grodzki 456 70 15,4 460 71 15,4 Włocławek powiat ziemski 206 53 25,7 172 42 24,4 Razem PUP Włocławek 662 123 18,6 632 113 17,9 Aleksandrów Kujawski 175 39 22,3 227 55 24,2 Brodnica 255 22 8,6 259 38 14,7 Chełmno 252 52 20,6 246 50 20,3 Golub-Dobrzyń 176 33 18,8 180 40 22,2 Inowrocław 667 109 16,3 605 123 20,3 Lipno 131 54 41,2 161 56 34,8 Mogilno 179 36 20,1 188 48 25,5 Nakło nad Notecią 424 89 21,0 393 93 23,7 Radziejów 210 53 25,2 170 62 36,5 Rypin 206 38 18,4 174 44 25,3 Sępólno Krajeńskie 231 63 27,3 216 74 34,3 Świecie 544 68 12,5 572 113 19,8 Tuchola 387 66 17,1 353 75 21,2 Wąbrzeźno 277 63 22,7 217 60 27,6 Żnin 192 48 25,0 163 37 22,7 Źródło: Sprawozdania MPiPS-07 AKTYWIZACJA NIEPEŁNOSPRAWNYCH BEZROBOTNYCH W LATACH 2014-2015 2014 rok 2015 rok Formy aktywne: zatrudnienie subsydiowane, szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe dorosłych, prace społecznie użyteczne; od 2015 r. - skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych

osoby udział w ogółem w % 16 W 2015 roku w województwie kujawsko-pomorskim indywidualne plany działania (IPD) przygotowano dla 5644 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 17,8% mniej niż w roku 2014). Stanowili oni 4,3% wszystkich bezrobotnych w regionie, dla których przygotowano IPD (w roku poprzednim 4,9%). Najwięcej takich osób mieszkało w Bydgoszczy (1094 osoby), najmniej w powiecie rypińskim (106 osób). Realizację IPD w omawianym roku przerwało 2895 bezrobotnych niepełnosprawnych (w roku poprzednim 1105 osób), natomiast 2181 osób (w roku poprzednim 1945 osoby) zakończyło realizację indywidualnych planów działania. 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 3 020 UDZIAŁ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LICZBIE BEZROBOTNYCH OGÓŁEM W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM. STAN W KOŃCU OKRESU 3 598 4 714 4 977 4 943 4 401 3 910 4 443 5 715 6 260 6 396 6 477 6 504 6 026 5 080 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 2 000 30,0 1 000 0 1,5 1,7 2,2 2,5 2,6 2,7 3,2 4,0 4,3 4,5 4,6 4,4 4,3 4,7 4,7 2001 rok 2002 rok 2003 rok 2004 rok 2005 rok 2006 rok 2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok 2015 rok 20,0 10,0 0,0 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy niepełnosprawni % w ogółem 2.2. STRUKTURA SPOŁECZNO DEMOGRAFICZNA BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH Utrzymały się różnice w strukturze społeczno demograficznej bezrobotnych niepełnosprawnych i bezrobotnych ogółem. Dotyczyły one przede wszystkim struktury wiekowej niepełnosprawni to głównie osoby w wieku średnim i starsze (ponad 60% z nich ma więcej niż 45 lat, wśród bezrobotnych ogółem ta grupa stanowi ok. 35%) oraz według stażu pracy (wśród niepełnosprawnych większe są udziały osób, które pracowały dłużej niż 20 lat). Osoby niepełnosprawne legitymowały się również niższym niż przeciętnie bezrobotni, poziomem wykształcenia.

17 CECHY SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA TLE BEZROBOTNYCH OGÓŁEM. STAN W DNIU 31.12.2015 r. udział w bezrobotnych ogółem w % Razem 107 255 100,0 5 080 100,0 4,7 18-24 16 977 15,8 315 6,2 1,9 25-34 29 324 27,3 698 13,7 2,4 35-44 23 629 22,0 982 19,3 4,2 45-54 20 346 19,0 1 330 26,2 6,5 55-59 11 787 11,0 1 149 22,6 9,7 60-64 lata 5 192 4,8 606 11,9 11,7 do 1 10 843 10,1 400 7,9 3,7 1-3 21 168 19,7 839 16,5 4,0 3-6 15 828 14,8 735 14,5 4,6 6-12 16 648 15,5 871 17,1 5,2 12-24 16 120 15,0 814 16,0 5,0 pow. 24 26 648 24,8 1 421 28,0 5,3 wyższe 8 968 8,4 245 4,8 2,7 policealne i średnie zawodowe 20 323 18,9 859 16,9 4,2 średnie ogólnokształcące 10 580 9,9 390 7,7 3,7 zasadnicze zawodowe 32 102 29,9 1 866 36,7 5,8 gimnazjalne i poniżej 35 282 32,9 1 720 33,9 4,9 do 1 roku 18 281 17,0 614 12,1 3,4 1-5 25 750 24,0 843 16,6 3,3 5-10 16 499 15,4 767 15,1 4,6 10-20 16 649 15,5 1 121 22,1 6,7 20-30 10 364 9,7 948 18,7 9,1 30 lat i więcej 4 064 3,8 355 7,0 8,7 bez stażu 15 648 14,6 432 8,5 2,8 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni ogółem wiek w latach czas pozostawania bez pracy w miesiącach wykształcenie staż pracy w latach Bezrobotni niepełnosprawni osoby % osoby % Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych pod względem cech społeczno demograficznych nie uległa w ciągu 2015 roku istotnym zmianom.

18 Analiza tej grupy pod względem wieku wykazuje, że największą grupę stanowiły osoby znajdujące się w przedziale 45 54 lata (26,2%, przed rokiem 26,8%). W całej grupie bezrobotnych niepełnosprawnych osoby w wieku powyżej 44 roku życia stanowiły 60,7% (przed rokiem 59,8%). W porównaniu z końcem 2014 roku, wzrost odnotowano w najstarszej grupie wiekowej: populacja niepełnosprawnych bezrobotnych w wieku 60 lat i więcej wzrosła o 1,8%. W pozostałych grupach odnotowano spadki. 2015 rok 2014 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % Ogółem 6 026 5 080 100,0-946 -15,7 z tego w grupach wieku: BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG WIEKU. STAN W KOŃCU ROKU 18-24 lata 386 315 6,2-71 -18,4 25-34 lata 916 698 13,7-218 -23,8 35-44 lata 1 119 982 19,3-137 -12,2 45-54 lata 1 616 1 330 26,2-286 -17,7 55-59 lat 1 394 1 149 22,6-245 -17,6 60 i więcej lat 595 606 11,9 11 1,8 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni niepełnosprawni w województwie kujawsko-pomorskim to przede wszystkim osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (33,9%, przed rokiem 33,2%) oraz zasadniczym zawodowym (36,7%, przed rokiem 37,2%). W porównaniu z końcem poprzedniego roku we wszystkich kategoriach według wykształcenia odnotowano spadek - największy wśród bezrobotnych z wykształceniem wyższym (o 23,4%, 75 osób). 2015 rok 2014 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % ogółem 6 026 5 080 100,0-946 -15,7 z tego według poziomu wykształcenia: wyższe 320 245 4,8-75 -23,4 policealne i średnie zawodowe 1 030 859 16,9-171 -16,6 średnie ogólnokształcące 435 390 7,7-45 -10,3 zasadnicze zawodowe 2 242 1 866 36,7-376 -16,8 gimnazjalne 132 107 2,1-25 -18,9 podstawowe i podst. nieukończone 1 867 1 613 31,8-254 -13,6 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG WYKSZTAŁCENIA. STAN W KOŃCU ROKU

19 W końcu 2015 roku największe grupy wśród niepełnosprawnych bezrobotnych pod względem stażu pracy stanowiły osoby, które pracowały 10 20 lat oraz 20 30 lat. Łącznie było to 40,7% (przed rokiem 40,6%). W odniesieniu do końca poprzedniego roku we wszystkich kategoriach według stażu pracy odnotowano spadki liczby bezrobotnych niepełnosprawnych największy wśród osób bez stażu pracy (o 23,3%). 2015 rok 2014 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % Ogółem 6 026 5 080 100,0-946 -15,7 z tego ze stażem pracy: BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG STAŻU PRACY. STAN W KOŃCU ROKU do 1 roku 661 614 12,1-47 -7,1 1-5 lat 1 042 843 16,6-199 -19,1 5-10 lat 870 767 15,1-103 -11,8 10-20 lat 1 278 1 121 22,1-157 -12,3 20-30 lat 1 167 948 18,7-219 -18,8 30 lat i wiecej 445 355 7,0-90 -20,2 bez stażu 563 432 8,5-131 -23,3 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01 Wśród bezrobotnych niepełnosprawnych najliczniejsze były grupy osób, które pozostawały bez pracy dłużej niż 12 miesięcy (od daty ostatniej rejestracji w PUP). W końcu 2015 roku stanowiły one 44,0% wszystkich niepełnosprawnych bezrobotnych (przed rokiem 45,6%). W porównaniu z końcem poprzedniego roku we wszystkich kategoriach według czasu pozostawania bez pracy odnotowano spadek liczby bezrobotnych niepełnosprawnych - największy w grupie osób pozostających bez pracy od 12 do 24 miesięcy (o 29,5%). BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY. STAN W KOŃCU ROKU 2015 rok 2014 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % ogółem 6 026 5 080 100,0-946 -15,7 z tego według czasu pozostawania bez pracy: do 1 miesiąca 508 400 7,9-108 -21,3 1-3 miesiące 872 839 16,5-33 -3,8 3-6 miesięcy 829 735 14,5-94 -11,3 6-12 miesięcy 1 069 871 17,1-198 -18,5 12-24 miesiące 1 155 814 16,0-341 -29,5 pow. 24 miesiące 1 593 1 421 28,0-172 -10,8 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01

20 Analiza struktury bezrobotnych niepełnosprawnych pod względem stopnia niepełnosprawności wykazuje, że w dalszym ciągu dominowały wśród nich osoby niepełnosprawne w stopniu lekkim (69,6% ogółu, przed rokiem 69,0%). Spadek liczebności odnotowano wśród osób ze stopniem umiarkowanym (o 18,3%) oraz wśród osób ze stopniem lekkim (o 14,9%). Wśród osób ze stopniem znacznym odnotowano wzrost o 1,3% (o 1 osobę). BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG STOPNIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI. STAN W KOŃCU OKRESU 2015 rok 2014 rok zmiana osoby % osoby osoby % Ogółem 6 026 5 080 100,0-946 -15,7 znaczny 79 80 1,6 1 1,3 umiarkowany 1 792 1 464 28,8-328 -18,3 lekki 4 155 3 536 69,6-619 -14,9 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 Analiza populacji bezrobotnych niepełnosprawnych pod względem rodzaju niepełnosprawności wykazuje, że w końcu 2015 roku w dalszym ciągu dominowały osoby niepełnosprawne z powodu chorób narządów ruchu (27,3%, przed rokiem 27,1%) i chorób psychicznych (17,1% wobec 16,8% przed rokiem). Udział osób o nieustalonym rodzaju niepełnosprawności wyniósł 3,3% (przed rokiem także 3,3%). W porównaniu z końcem 2014 roku we wszystkich typach schorzeń spadła liczba bezrobotnych niepełnosprawnych od 11,5% w przypadku upośledzenia umysłowego do 60,0% dla całościowych zaburzeń rozwojowych (tylko o 3 osoby mniej).

osoby 21 BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG RODZAJU NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI. STAN W KOŃCU OKRESU Rodzaj niepełnosprawności 2015 rok 2014 rok zmiana osoby % osoby osoby % Ogółem 6 026 5 080 100,0-946 -15,7 upośledzenie umysłowe 87 77 1,5-10 -11,5 choroby psychiczne 1 012 870 17,1-142 -14,0 zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu 437 360 7,1-77 -17,6 całościowe zaburzenia rozwojowe 5 2 0,0-3 -60,0 choroby narządu wzroku 377 307 6,0-70 -18,6 upośledzenie narządu ruchu 1 633 1 385 27,3-248 -15,2 epilepsja 285 223 4,4-62 -21,8 choroby układu oddechowego i układu krążenia 520 430 8,5-90 -17,3 choroby układu pokarmowego 87 74 1,5-13 -14,9 choroby układu moczowo - płciowego 83 73 1,4-10 -12,0 choroby neurologiczne 669 578 11,4-91 -13,6 inne 633 535 10,5-98 -15,5 nieustalony 198 166 3,3-32 -16,2 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 7 000 BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG STOPNIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI. STAN W KOŃCU ROKU 6 000 5 000 4 000 3879 4 280 4 474 4 694 4 585 4 155 3 000 2982 3 536 lekki umiarkowany znaczny 2 757 2 000 1 000 1 088 1381 1749 1 886 1 825 1 690 1 822 1 792 1 464 0 65 80 87 94 97 93 97 79 80 2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok 2015 rok Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania MPiPS-07

upośledzenie narządu ruchu choroby psychiczne choroby neurologiczne inne choroby układu oddechowego i układu krążenia zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu choroby narządu wzroku epilepsja nieustalony upośledzenie umysłowe choroby układu pokarmowego choroby układu moczowo - płciowego całościowe zaburzenia rozwojowe osoby 22 BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI WEDŁUG RODZAJU NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI. STAN W KOŃCU ROKU 1800 1600 1400 1633 1385 1200 1000 1012 870 800 600 400 200 669 633 578 535 520 430 437 360 377 307 285 223 198 166 87 77 87 74 83 73 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania MPiPS-07 2014 rok 2015 rok 5 2

23 3. NIEPEŁNOSPRAWNI POSZUKUJĄCY PRACY NIEPOZOSTAJĄCY W ZATRUDNIENIU W rejestrach powiatowych urzędów pracy obok bezrobotnych, znajdują się również osoby poszukujące pracy. W grupie tej osoby niepełnosprawne niepozostające w zatrudnieniu stanowiły w końcu 2015 roku 47,8% (od 14,8% w powiecie włocławskim do 67,4% w Toruniu). OSOBY POSZUKUJĄCE PRACY ZAREJESTROWANE W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY. STAN W DNIU 31.12.2015 R. niepełnosprawni Powiat ogółem niepozostający w zatrudnieniu osoby udział w % Województwo razem 1 964 938 47,8 Bydgoszcz powiat grodzki 242 137 56,6 Bydgoszcz powiat ziemski 55 24 43,6 Grudziądz powiat grodzki 86 44 51,2 Grudziądz powiat ziemski 41 26 63,4 Toruń powiat grodzki 291 196 67,4 Toruń powiat ziemski 72 41 56,9 Włocławek powiat grodzki 255 71 27,8 Włocławek powiat ziemski 81 12 14,8 Aleksandrów Kujawski 99 49 49,5 Brodnica 71 32 45,1 Chełmno 44 22 50,0 Golub-Dobrzyń 37 17 45,9 Inowrocław 73 39 53,4 Lipno 74 28 37,8 Mogilno 11 7 63,6 Nakło nad Notecią 39 10 25,6 Radziejów 64 33 51,6 Rypin 45 30 66,7 Sępólno Krajeńskie 33 20 60,6 Świecie 116 44 37,9 Tuchola 56 23 41,1 Wąbrzeźno 30 19 63,3 Żnin 49 14 28,6 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy Poszukujący pracy

24 Zgodnie z zapisami Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może korzystać na zasadach takich jak bezrobotni z następujących usług lub instrumentów określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: szkoleń, stażu, prac interwencyjnych, przygotowania zawodowego dorosłych, badań lekarskich lub psychologicznych, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o promocji, zwrotu kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 1, 2 i 4 ustawy o promocji, finansowania kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 3 ustawy o promocji, studiów podyplomowych, szkoleń na podstawie trójstronnych umów szkoleniowych zawieranych pomiędzy starostą, pracodawcą i instytucją szkoleniową, bonu na zasiedlenie; bonu szkoleniowego; bonu stażowego 13. Wydatki na te formy aktywizacji, w odniesieniu do osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu, są finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 3.1. DYNAMIKA ZMIAN I AKTYWIZACJA NIEPEŁNOSPRAWNYCH POSZUKUJĄCYCH PRACY NIEPOZOSTAJĄCYCH W ZATRUDNIENIU W końcu 2015 roku zarejestrowane pozostawało 938 osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu. Sprawozdanie MPiPS-07 pozwala na bliższą charakterystykę właśnie tej grupy poszukujących pracy. W odniesieniu do końca 2014 roku populacja ta zmniejszyła się w województwie o 11,8% (126 osób). Spadek liczby niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu odnotowano w 16 powiatach (od 3,9% w powiecie aleksandrowskim do 45,5% w powiecie włocławskim). W 5 powiatach wystąpił wzrost w tej grupie niepełnosprawnych: od 7,7% w powiecie lipnowskim do 100,0% w powiecie grudziądzkim. W powiatach tucholskim i żnińskim liczba ta nie uległa zmianie. Wśród niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu kobiety (345 osób) stanowiły w końcu grudnia 2015 roku 36,8% (przed rokiem 428 osób i 40,2%), osoby zwolnione z przyczyn zakładu pracy (57 osób) 6,1% (przed rokiem odpowiednio: 72 osoby i 6,8%), mieszkańcy wsi (225 osób) 24,0% (w końcu grudnia 2014 r.: 252 osoby i 23,7%), pobierający świadczenia rentowe z tytułu niezdolności do pracy (548 osoby) 58,4% (przed rokiem: 627 osób i 58,9%), osoby pobierające rentę socjalną (191 osób) 20,4% (przed rokiem odpowiednio: 219 osób i 20,6%). W 2015 roku w powiatowych urzędach pracy do ewidencji osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu włączono 978 osób (o 151 osób, czyli 13,4% mniej niż w roku poprzednim). Kobiety (366 osób) stanowiły 37,4% tej populacji (w roku poprzednim odpowiednio: 415 osób i 36,8%). 13 Znowelizowana w trakcie 2014 roku ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wprowadziła m. in. nowe formy pomocy (aktywizacji) bezrobotnych i poszukujących pracy (np. bony stażowe i szkoleniowe), jednakże zmiany te znalazły odzwierciedlenie dopiero formularzach sprawozdawczych obowiązujących w 2015 roku.